1. ¿Imataq yanapawachwan Diospa yachayninta haypanapaq? (Rimarimuytaq Proverbios 4:7 nisqanmantapas).

 IMAPAQPAS allinta tantiakunanchikpaqqa Jehova Diostam mañakunanchik (Sant. 1:5). Kamachiq Salomonmi nirqa: “Imamantapas puntataqa yachaytayá maskay”, nispa (leey Proverbios 4:7). Salomonqa nichkarqa Jehova Diospa yachayninta maskanapaqmi (Prov. 2:6). Kunan tiempopiqa sasachakuy punchawkunapim tarikunchik. ¿Jehova Diospa yachayninqa yanapawachwanchu? Yanapawachwanmi. Chaymantam kay yachachikuypi yachasunchik.

2. ¿Imatam ruwananchik allin yachayniyuq kanapaqqa?

² Allin yachayniyuq kanapaqqa Salomonpawan Jesuspa ruwasqankunamantam allinta yachananchik. Salomonmantam bibliapi kaynata nin: ‘Diosmi Salomonman qurqa yachaytawan entendimientota’, nispa (1 Rey. 4:29). Kay allpa pachapi astawan yachayniyuqqa karqa Jesusmi (Mat. 12:42). Paymantam bibliapi nin: ‘Paymi tayta Diospa espiritunwan huntasqa kanqa ancha yuyaysapa kananpaq, ancha entiendeq kananpaq’, nispa (Is. 11:2).

3. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasunchik?

³ Jehova Diospa yachachikuyninwanmi Salomonpas chaynataq Jesuspas kusisqa kawsakunanchikpaq allin yachachikuykunata saqiwarqanchik. Kay yachachikuypim yachasunchik llamkayllaman mana qukurunamanta, qullqilla maskayman mana qukurunamanta, imayna piensasqallanchikpi mana hapipakunamanta.

4. ¿Imaynataq Salomonwan Jesusqa karqaku?

⁴ Salomonqa apum karqa (1 Rey. 10:7, 14, 15). Jesusñataqmi mana tukuy imayuqchu karqa. Paypaqqa wasinpas manam karqachu (Mat. 8:20). Chayna kaspankupas manam qullqi maskayllapichu karqaku, aswanqa Jehova Diospa yachachikuyninman hinam kawsakurqaku.

5. ¿Imatam nirqa Salomonqa qullqimanta?

⁵ Salomonmi nirqa qullqiqa waqaychawasqanchikmanta (Ecl. 7:12). Qullqiqa yanapawanchikmi ima necesitasqanchiktapas rantinanchikpaq, chaynataq ima gastonchiktapas pagananchikpaq. Chaywanpas Salomonqa kaynatam nirqa: ‘Quri-qullqiyuq kaymantapas aswan allinqa allin riqsisqa kaymi. Quri-qullqiyuq kaymantapas aswan allinqa kuyasqa runa kaymi’, nispa (Prov. 22:1). Salomonqa nirqataqmi qullqilla maskaqkunaqa mayna qullqiyuq kaspankupas sunqunkuta mana tiyachisqankumanta (Ecl. 5:10, 12). Chaymantapas nirqataqmi qullqillapi mana hapipakunamanta chaykunaqa chinkaruqlla kasqanrayku (Prov. 23:4, 5).

6. ¿Imatam Jesusqa yachachirqa kapuqniyuq kaymanta? (Rimarimuytaq Mateo 6:31-33 nisqanmantapas).

⁶ Jesusqa manam qullqi maskayllamanchu qukururqa. Payqa imapas kapuqllanwanmi kusikurqa (Luc. 19:2, 6, 7). Huk kutipim yakuta vinoyarachirqa, chayqa karqa punta kaq milagro ruwasqanmi (Juan 2:10, 11). Jesusqa wañukusqan punchawpipas allin pachawan pachasqam karqa (Juan 19:23, 24). Payqa manam tukuy imayuq kananpaqchu kallpanchakurqa. Chaymi qatiqninkunaman nirqa: “Manam pipas iskay patrontaqa servinmanchu […]. Qamkunaqa manam serviwaqchikchu Diostawan qullqitaqa”, nispa (Mat. 6:24). Jesusqa yachachiwarqanchik Jehova Diospa munayninta puntata ruwaptinchikqa imanchikpas mana pisipuwananchikmantam (leey Mateo 6:31-33).

7. ¿Imaynataq iñiqmasinchik Danielqa tarikurqa Diosta servinanpaq tantiakusqanwan?

 ⁷ Qullqi maskayllamanña mana qukurunapaq Jehova Diospa nisqanta kasukusqankuwanmi achka iñiqmasinchikkuna kusisqa kawsakuchkanku. Chaynam karqa iñiqmasinchik Danielwanpas. Paymi nin: “Musuchallaraq kachkaspaymi tantiakururqani Jehova Diosta tukuy sunquywan servinaypaq”, nispa. Danielqa kapuqllanwan kawsakusqanraykum tukuy imapi yanapakuyta atirqa. Yanaparqam sasachakuypi kaq iñiqmasinchikkunata, chaymantapas betel wasipim yanapakurqa. Payqa nirqataqmi: “Diospa munayninta ruwanaypaq tantiakusqaymantaqa manam haykaqpas ñakakunichu, qullqilla maskayman qukuruspayqa manachá tariymanchu karqa kuyawaqniy amistadniykunataqa. Jehova Diospa munayninta imamantapas puntata ruwasqayraykum kusisqa tarikuni. Diospa quwasqankunataqa manachá mayna qullqiwanpas rantiyta atiymanchu karqa”, nispa. Ñuqanchikpas Jehova Diospa munayninta puntata ruwaspanchikqa pay hinam kusisqa tarikusunchik.

8. ¿Salomonqa llamkayllamanchu qukururqa? (Rimarimuytaq Eclesiastes 5:18, 19 nisqanmantapas).

⁸ Salomonmi nirqa: “Runapaq allinqa kanman [...] llamkasqanmanta kusikuyllam”, nispa (leey Eclesiastes 5:18, 19). Chaymantapas nirqam: “Imapipas llamkaq runaqa allin kaqkunatam tarin”, nispa (Prov. 14:23). Llamkaymanta rimaspanqa manam rimayllachu-rimachkarqa. Payqa wasikunatam ruwachirqa, uvas chakrakunatam ruwachirqa, huertakunatam ruwachirqa, yaku kananpaqmi uchkukunata uchkuchirqa, chaymantapas hatun llaqtakunatam hatarichirqa (1 Rey. 9:19; Ecl. 2:4-6). Tukuy chaykunata ruwachispanqa kikinpas anchatachá llamkarqa. Salomonqa chayna llamkasqanwanqa kusikurqachá, ichaqa astawanqa kusikurqa Jehova Diospaq tukuy imata ruwasqanwanmi. Salomonqa Jehova Diosta yupaychanapaq templotam qanchis watapuni ruwachirqa (1 Rey. 6:38; 9:1). Salomonqa tukuytam ruwarqa, ichaqa cuentatam qukurqa Jehova Diosta serviy aswan allin kasqanta. Chaymi nirqa: “Kay uyarisqayki yachachikuykunapa tukupayninqa kaymi: Diosta manchakuspa kamachikuyninkunata kasukuy”, nispa (Ecl. 12:13).

9. ¿Imapaqtaq Jesusqa astawan kallpanchakurqa llamkayniyuq kaspanpas?

⁹ Jesuspas warmallaraq kasqanmantam carpintero karqa (Mar. 6:3). Chaynata yanapakusqanwanqa tayta-mamanqa kusikurqachá, paykunaqariki achkam karqaku. Jesusqa mana pantaq runam karqa, ima ruwasqantapas allintam ruwarqa. Chaywanqa achka llamkayniyuqchá karqa. Jesusqa llamkaspanpas astawanqa kallpanchakurqa Jehova Diospa munayninta ruwananpaqmi (Juan 7:15). Jesusqa tukuy tiemponwan Jehova Diospa munayninta ruwayta qallaykuspanmi nirqa: “Llamkaychikqa amayá ismuruqlla mikuypaqchu aswanqa mana ismuspa wiñay kawsay qukuq mikuypaqyá”, nispa (Juan 6:27). Chaymantapas nirqam: “Hanaq pachapiyá tukuy imataqa huñukuychik”, nispa (Mat. 6:20).

10. ¿Imawantaq sasachakuchwan allin llamkaq kasqanchikrayku?

¹⁰ Yupaychaqninkunataqa Jehova Diospa yachachikuyninkunam yanapawanchik allin llamkaq kananchikpaq (Efes. 4:28). Wakiqninchiktaqa patronninchikmi mana suwakuq kasqanchikmanta chaynataq allin llamkaq  kasqanchikmanta alabaykuwanchik. Chayna kasqanchikraykum wakinpiqa niykuwachwan astawanraq llamkananchikpaq. Astawan llamkapakuspanchikqa familianchikman Jehova Diosmanta yachachinapaqmi manaña tiempochakuchwanchu. Chaymi imata puntata ruwananchikpaq allinta tantiakunanchik.

11. ¿Imapim Williamqa qatipakuyta munarqa punta apaq iñiqmasinchikta?

¹¹ Iñiqmasinchik Willianmi allin yuyayniyuq punta apaq iñiqmasinchikwan llamkarqa. Paymi nin: “Kay punta apaq iñiqmasinchikqa qatipakunapaqmi. Payqa allintam llamkan, ima ruwasqantapas allintam ruwan. Chaywanpas astawanqa kallpanchakun Jehova Diospa munayninta ruwananpaqmi chaynataq familianta atiendenanpaqmi. Chaynata kallpanchakusqanwanmi payqa ancha kusisqa kawsakun”, nispa. *

12. ¿Imaynam Salomonqa karqa warmallaraq kaspanqa, ichaqa imam pasarurqa?

¹² Salomonqa musullaraq kaspanqa chaynataq chayllaraq kamachiyta qallaykuspanqa, Jehova Diospim hapipakurqa, manam kikillanpichu. Chaymi Jehova Diosta yanapaykunanpaq mañakurqa (1 Rey. 3:7-9). Kamachiyta qallaykuspanpas manataqmi hatuntukuqchu karqa. Chaymi nirqa: ‘Hatuntukuypa qipantam waqapakuy hamun, qari tukuypa qipantañataqmi llakikuy hamun’, nispa (Prov. 16:18). Ichaqa tiempo pasasqanman hinam hatuntukuq rikuriruspan Jehova Diospa kamachikuyninkunataqa manaña kasukurqañachu. Jehova Diosqa Israelpa mirayninkunamanmi kaynata kamachirqa: ‘Amam achka warmiwanpas casarakunqachu, chaynapi tayta Diosmanta ama karunchakurunanpaq’, nispa (Deut. 17:17). Jehova Diospa chayna kamachisqanta mana kasukuspanmi Salomonqa casarakururqa  700 warmikunawan, chaymantapas 300 warmikunawanmi uywanakurqa. Chay warmikunaqa taytacha-mamacha yupaychaqkunam karqaku (1 Rey. 11:1-3). Chaynata ruwasqanwanmi Salomonqa kikinpa piensasqallanpi hapipakurqa. Tiempo pasasqanman hinam chay warmikunarayku Jehova Diosmanta karunchakururqa (1 Rey. 11:9-13).

13. ¿Jesuspa imayna kasqantam qatipakuchwan?

¹³ Jesusmi ichaqa mana hatuntukuq karqa, manataqmi kikinpa piensasqallanpichu hapipakurqa. Payqa kay pachaman manaraq hamuchkaspanmi Jehova Diosta tukuypi yanaparqa. Colosenses 1:16 nin: “Tukuy imakunapas paynintakamam unanchasqa karqa hanaq pachapipas chaynataq kay pachapipas”, nispa. Bautizakusqan punchawpichá Jesusqa yuyarirurqa taytanwan hanaq pachapi tukuy ima ruwasqanta (Mat. 3:16; Juan 17:5). Chaykunata yuyarispanpas Jesusqa manam hatuntukurqachu. Chaymi qatiqninkunaman nirqa: “Runapa churinpas manam servichikuqchu hamurqa aswanqa servinanpaqmi hinaspa vidanta quspan achka runakunata librananpaqmi”, nispa (Mat. 20:28). Chaymantapas nirqam kikillanmantaqa imatapas mana ruwasqanta (Juan 5:19). Jesusqa mana hatuntukuqmi karqa. ¡Mayna allinmi payta qatipakuyqa!

14. ¿Imapaqtaq kallpanchawanchik Jesuspa nisqanqa?

¹⁴ Jesusmi qatiqninkunaman yachachirqa kikinkupa piensasqallankupi mana hapipakunankupaq. Hukkaqninpim nirqa: “Qamkunapaqqa umaykichikpi chukchaykichikpas llapallanmi yupasqa kachkan”, nispa (Mat. 10:30). Chaynata nisqanqa maynatam kallpanchawanchik, astawanraqmi mana valeqpaq hina hapikuptinchikqa. Manam iskayrayananchikchu Jehova Dios anchata kuyawasqanchikmantaqa. Jehova Diosqa munachkanmi paypa munayninta ruwaspanchik musuq pachapi wiñaypaq kawsakunanchikta. Chaytaqa amayá wischupakusunchu.

15. (1) ¿Imatam nirqa Willakuq qillqanchikpi? (2) ¿Imakunatam yanqacharuchwan 24 paginapi foto qawasqanchikman hinaqa aswan allinpaq hapikuspaqa?

 ¹⁵ Yaqa 15 wata ñawpaqtam Willakuq qillqanchikpi nirqa: “Manam allinpaqqa hapikunanchikchu, nitaqmi mana valeqpaq hinaqa hapikunanchikchu. Aswanqa kusisqam kananchik imapas ruway atisqanchikwan. Hukkaqnin iñiqmasinchikmi nirqa: ‘Manam hatuntukunichu, nitaqmi mana valeqpaqqa hapikunichu. Riqsikunim imakuna ruway atisqayta chaynataq mana ruway atisqaytapas’”, nispa. * Chaynaqa, amayá pimantapas aswan allinpaqqa hapikusunchu.

16. ¿Imanasqataq Jehova Diosqa yachachikuyninkunata quwanchik?

¹⁶ Jehova Diosqa kusisqa kawsakunanchikta munasqanraykum palabranpi yachachiwanchik allinta tantiakunanchikpaq (Is. 48:17, 18). Chaymi Jehova Diosninchikta imamantapas puntata servispaqa kusisqa tarikusunchik. Manataqmi sasachakuypichu tarikusunchik qullqilla maskayman utaq llamkayllaman qukuruqkuna hinaqa, chaynataq kikinkupa munasqanman hina tantiakuqkuna hinaqa. Chaynaqa, ¡yachayniyuq kaspayá Jehova Diospa sunqunta kusichisunchik! (Prov. 23:15).