1. ¿Imakunata ruwanapaqtaq yaqa llapallanchik sasachakunchik?

 ¿HAYKALLAPIPAS Diospaq kaqkunata astawan ruwanaykipaq tantiakurqankichu? b ¿Sasachakurqankichu chaykuna ruwanaykipaq? Chayna kaptinqa manamá qamllachu, yaqa llapallanchikmi sasachakunchik. Iñiqmasinchik Felipem tukuy sunqumanta astawan Jehova Diosta mañakuyta munarqa, ichaqa tukuy ima ruwayniyuq kasqanraykum tiempon mana karqachu. Iñiqmasinchik Erikapas Diosmanta willakuq rispanmi tiempollanpi chayananpaq tantiakurqa, chaywanpas hinallam tarde chayaq. Iñiqmasinchik Tomasñataqmi tantiakurqa bibliata tukunankama leenanpaq. Ichaqa ninmi: “Biblia leeyqa manam gustawarqachu, chaymi yaqa kimsa kutikama leechkaspaypas Leviticollapi qiparuq kani”, nispa.

2. ¿Imanasqataq mana hukmanyananchikchu Jehova Diospaq kaqta mana ruwayta atispanchikqa?

² Jehova Diospaq kaqta astawan ruwayta mana atispaykiqa amayá hukmanyaychu. Imapas ruway munasqanchikta ruwanapaqqariki tiempochakunam hinaspapas hinallam kallpanchakuna, chayta ruwaspaykiqa atinkim. Jehova Dioswan kuyachikuyta munasqanchikraykum chaynataq payta serviyta munasqanchikraykum hinalla kallpanchakuchkanchik. Chay ruwasqanchiktaqa Jehova Diosqa qawamuchkanmi, hinaspapas atisqallanchiktam kamachiwanchik (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Chaynaqa ñuqanchikpas ruway atisqanchik kaqkunallata ruwanapaqyá tantiakusun. Qatiqninpim yachaykusun imatapas ruwanapaq tantiakuruspa chayta imayna ruwanapaq yanapakuykunamanta.

3. ¿Imanasqataq ancha allin ganasniyuq kayninchikqa?

³ Diospaq kaqkunata ruwanapaqqa ancha allinmi ganasniyuq kayninchik. Chayna kaspaqa imapas tantiasqanchikta ruwanapaqmi tukuyta ruwasun. Tolderayuq barcopas wayramuptinqa may risqanmanmi apurawllata chayan. Chaynam ganasniyuq kaspaqa imapas tantiakusqanchikta ruwayta atisun. El Salvador nacionmanta kaq iñiqmasinchik Davidmi nin: “Ganasniki kaptinqa astawanmi kallpanchakunki ima munasqaykitapas ruwanaykipaq. Manamá imapas harkasunkichu chay ruwanaykitaqa”, nispa. Chaynaqa ¿imatam ruwachwan aswan ganasniyuq kanapaq?

4. ¿Imapaqmi Jehova Diosta mañakuchwan? (Rimarimuytaq Filipenses 2:13 nisqanmantapas, qawaytaq dibujotapas).

⁴ Jehova Diostayá mañakusun aswan ganasniyuq kanapaq. Jehova Diosqa atiyninwanmi yanapawasun paypaq kaqta ruwanapaq ganasniyuq kanapaq (leey Filipenses 2:13). Ichapas wakinpiqa imatapas ruwanchik ruwananchik kasqanraykulla, chayraykupaschá chaytaqa mana sunqumantachu ruwanchik. Uganda nacionpi kaq iñiqmasinchik Norinamantayá rimaykusunchik. Payqa bibliamantam runakunaman yachachiyta munarqa, ichaqa mana allin yachachiq kasqanta piensaspanmi mana ganasniyuqchu karqa chayta ruwananpaq. ¿Imataq yanaparqa? Paymi willakun: “Sapa punchawmi Jehova Diosta mañakuq kani yanapaykuwananpaq, chaynapi bibliamanta pimanpas yachachinaypaq ganasniy kananpaq. Mañakusqayman hinamá kallpanchakurqani aswan allin yachachiq kanaypaq. Chaymanta killakuna pasayllatam cuentata qukururqani chaypaq ganasniyuqña kasqayta. Hina chay watallataqmi iskay runakunaman bibliamanta yachachiyta qallaykurqani”, nispa.

5. ¿Imakunapim yuyaymanananchik kallpanchasqa tarikunapaq?

⁵ Ñuqanchikpaq Jehova Dios imakuna ruwasqanpiyá yuyaymanasun (Sal. 143:5). Apostol Pabloqa yuyaymanaqmi Jehova Dios kuyasqanrayku paypaq tukuy ima ruwasqanpi. Chaymi paytaqa kallpancharqa Diosta tukuy sunqunwan servinanpaq (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Qampas tukuy imata Dios ruwapususqaykipi yuyaymanaspaqa Pablo hinam ganasniyuq tarikunki tantiasqaykita ruwanaykipaq (Sal. 116:12). Rimaykusunchikyá Honduras nacionpi iñiqmasinchikta precursora regular kananpaq ima yanapasqanmanta. Paymi willakun: “Jehova Dios anchata kuyawasqanpim yuyaymanarqani. Payqa llaqtanmanmi pusamuwarqa, hinaspapas cuidawanmi, mana allinkunamantapas waqaychawanmi. Tukuy chaykunapi yuyaymanaspaymi Jehova Diosta astawan kuyarqani, hinaspapas kallpanchasqam karqani precursora kanaypaq”, nispa.

6. ¿Imapiraqtaq piensananchik aswan ganasniyuq tarikunapaq?

⁶ Tantiasqanchikta ruwaruspa aswan allin kananchikpiyá piensasun. Qallariypi rimamusqanchik iñiqmasinchik Erikamantayá rimaykusun. ¿Imataq payta yanaparqa Diosmanta willakuq tiempollanpi chayananpaq?  Paymi nin: “Cuentatam qukururqani Diosmanta willakuq sapa kuti tarde chayaspayqa iñiqmasinchikkunawan manaña ancha rimasqayta, hinaspapas manañam anchachu uyariq kani imayna willakunapaq yachachikuytaqa”, nispa. Erikaqa cuentatam qukururqa tiempollanpi chayayninqa allinninpaq kasqanta, chaymi kallpanchakurqa tiempollanpi chayananpaq. Chaynam ñuqanchikpas piensananchik imapas tantiakusqanchikta ruwaruspaqa aswan allinña kananchikpi. Sichu tantiakurunchik bibliata aswan leenapaq utaq Diosta mañakunapaq hinaspaqa, piensananchikmi chaykuna ruwayninchik Dioswan astawan kuyachikunapaq imayna yanapawananchikpi (Sal. 145:18, 19). Chaymantapas, sichu munanchik aswan kuyakuq runa kayta hinaspaqa, piensananchikmi chaypaq kallpanchakuyninchik hukkunawan allinlla kanapaq imayna yanapawananchikpi (Col. 3:14). ¿Imatawanraqtaq ruwachwan? Papelpim anotakuruchwan imakunarayku imatapas ruway munasqanchikta, hinaspam chayta sapa kuti qawachwan. Qallariypi rimamusqanchik iñiqmasinchik Tomaspas kaynatam nin: “Imapas tantiasqay imakunapi yanapawananmanta yacharuspaymi astawan kallpanchakuni chayta ruwanaypaq”, nispa.

7. ¿Imam yanaparqa iñiqmasinchik Juliotawan señoranta tantiasqankuta ruwanankupaq?

⁷ Tantiasqaykita ruwanaykipaq kallpanchasuqniki iñiqkunawanyá hukllawakuy (Prov. 13:20). Iñiqmasinchik Juliom señoranpiwan Diosmanta aslla willakuqkunapa kasqanman ripukuyta munarqaku. Paymi willakun chayta ruwanankupaq ima yanapasqanmanta, ninmi: “Diosmanta astawan willakunaykupaq yanapawaqniyku amistadkunatam maskarqaniku. Paykunamanmi niq kaniku astawan willakuy munasqaykuta. Paykunaqa unay wataña Diosmanta willakusqankuraykum niwaqku astawan willakunaykupaq imakuna yanapawanankumanta. Tapuwaqkutaqmi imakunataña ruwarusqaykutapas. Chaymantapas kallpanchawaqkum tantiasqaykuman hina hinalla ruwanaykupaq”, nispa.

8. ¿Imam pasawachwan ganasninchik kaptillan imatapas ruwayta munaptinchikqa? (Qawaytaq dibujotapas).

⁸ Llapallanchikmi wakin punchawqa mana ganasniyuq tarikunchik. Ichaqa manam chayraykuchu tantiasqanchiktaqa manaña ruwananchik. Kaqmantayá rimaykusun tolderayuq barcota wayra apasqanmanta. Wakin punchawqa yanqachallatam wayramun utaqmi mana wayramunchu. ¿Chayraykuchu tolderayuq barcoqa chayllapi qiparun? Manam. Wakin barcoqa motorniyuqmi, wakinñataqmi qachinayuqlla. Chaymi mana wayramuptinpas barcoqa hinalla rinman maymi chayananman. Yaqa chaynam ñuqanchikpas wakin punchawqa ganasniyuq tarikusun, wakinpiñataq mana. Chaymi ganasninchik kaptillan imatapas ruwayta munaspaqa ruwayninchiktaqa mana tukusunchu. Imaynam tolderayuq barcoqa mana wayra kaptinpas hinalla rin, chaynam ñuqanchikpas mana ganasniyuq kaspapas hinalla kallpanchakunanchik tantiasqanchikta ruwanapaq. Sasa kaspanpas allinninchikpaqmi chayqa kanqa. Chaypaq imakuna yanapawasqanchikmanta  manaraq yachaykuchkaspayá puntata rimaykusun wakinku imata tapukusqankumanta.

9. ¿Allinchu kanman mana ganasninchik kaptinpas Diospaq kaqta astawan ruwanapaq kallpanchakuyninchik?

⁹ Jehova Diosqa munanmi kusisqa servinanchikta chaynataq sunqumanta imapas ruwapunanchikta (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7). Chaynaqa, ¿allinchu kanman mana ganasninchik kaptinpas Diospaq kaqta astawan ruwanapaq kallpanchakuyninchik? Chayta yachanapaqyá apostol Pablomanta rimarisun. Paymi nirqa: “Cuerpoytam controlani hinaspam sirvienteta hina kamachini”, nispa (1 Cor. 9:25-27). Arí, Pabloqa mana ganasnin kaptinpas cuerponta controlaspanmi Diospa munasqanta ruwananpaq kallpanchakurqa. ¿Chaywanqa Jehova Diosqa kusikurqachu? Arí. Chaynata kallpanchakusqanraykum Diosqa bendecirqa chaynataq premiota sapaqchapurqa (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Imanasqam mana ganasniyuq kaspapas kallpanchakunanchik Diospaq kaqta ruwanapaq?

¹⁰ Jehova Diosqa anchatam kusikun mana ganasninchik kaptinpas paypaq kaqta ruwanapaq kallpanchakuptinchikqa. ¿Imanasqa? Payqa yachanmi kuyasqanchikrayku mana gustawachkaptinchikpas paypaq kaqta ruwanapaq kallpanchakusqanchikta. Chaymi Pablota bendecisqanman hina ñuqanchiktapas bendeciwasun kallpanchakuptinchikqa (Sal. 126:5). Dios imayna bendeciwasqanchikta cuentata qukuspam aswan ganasniyuq kasunchik paypa munasqanta hinalla ruwanapaq. Polonia nacionmanta iñiqmasinchik Lucynam willakun: “Wakinpiqa pisipasqa kasqayraykum Diosmanta willakuq lluqsiytaqa mana munanichu. Lluqsispaymi ichaqa wasiyman kusisqallaña kutiykuni. Chayqa ñuqapaqqa Jehova Diospa sumaq regalon hinam”, nispa. Qatiqninpim yachasun mana ganasniyuq kaspapas imakunata ruwanapaq kallpanchakunamanta.

11. ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapawanchik controlakuq kanapaq?

¹¹ Jehova Diostayá mañakusun controlakuq kanapaq yanapaykuwananchikpaq. Controlakuq runaqa yachanmi genion controlayta chaynataq imapas ruwasqan controlayta. Controlakuq kayninchikqa manam mana allin ruwaykunallamantachu harkawanchik. Controlakuy kayninchikqa kallpanchawanchiktaqmi sasa kaptinpas utaq mana ganasniyuq kaptinchikpas allin kaqkunata ruwanapaq. Yuyarinanchikmi controlakuq kanapaqqa atiyninwan Dios yanapawasqanchikmanta. Chaymi Jehova Diosqa atiyninta mañakuptinchik yanapawasunchik controlakuq kanapaq (Luc. 11:13; Gal. 5:22, 23). Kimsa kaq parrafopi rimamusqanchik iñiqmasinchik Davidmi sapa punchaw bibliata estudiananpaq tantiakururqa. Chaypaqqa Jehova Diostam mañakuq. Paymi nin: “Jehova Diostam mañakuq kani controlakuq kanaypaq. Payqa uyariykuwaspanmi yanapaykuwarqa. Chaymi kunankamapas sapa punchaw bibliayta estudiani”, nispa.

12. ¿Imaynatam Eclesiastes 11:4 yanapawanchik tantiasqanchikta ruwananchikpaq?

¹² Amayá suyasunchu tukuy imapas allin kanantaraqqa. Kay tiemponchikpiqa tukuy imam sasa. Chaymi mana suyachwanchu tukuy imapas allin kanantaqa. Chayna kananta suyaspaqa manapaschá imapas tantiasqanchiktaqa ruwayta atisunchu (leey Eclesiastes 11:4). Iñiqmasinchik Danielmi nin: “Manam haykapipas tukuy imaqa allinqa kanmanchu. Ichaqa, tantiasqaykiman hina ruwayta qallaykuspaqa chay ruway munasqaykitam tukunki”, nispa. Uganda nacionmanta iñiqmasinchik Paulpas ninmi: “Sasa kaptinpas Jehova Diospaq kaqta ruwayta qallaykuptikiqa payqa bendecisunkim”, nispa (Mal. 3:10).

13. ¿Imanasqataq pisi-pisimanta imapas tantiasqanchikta ruwayqa ancha allin?

¹³ Pisi-pisimantayá qallarisun. Wakinpiqa mana ganasniyuq hinapaschá tarikusun imapas ruway munasqanchik sasa rikchakuwaptinchikqa. Chayna tarikuspaqa pisi-pisimanta chay  tantiasqanchikta ruwanapaqmi kallpanchakunanchik, hinaspaqa tukusunmi. Sichu imayna runa kayninchikpi Jehova Diosta qatipakuyta munaspaqa, wasillanchikpiraqmi imayna kayninchikta cambianapaq kallpanchakuchwan. Enteron bibliata leeyta munaspanchikqa ichapas iskay-kimsa minutolla leeyta qallarichwan. Qallariypi rimamusqanchik iñiqmasinchik Tomaspaqqa sasam karqa huk watallapi biblia leeyta tukuyninqa. Paymi nin: “Cuentatam qukururqani huk watallapi biblia leeyqa ñuqapaq llumpay sasa kasqanta. Chaymi tantiakururqani kaqmanta leeyta qallaykuspay atisqayman hinallaña leenaypaq. Sapa punchaw iskay-kimsa versiculokunallata leespay yuyaymananaypaqmi tantiakururqani. Chaynata leeptiymi biblia leeyqa astawan gustawarqa”, nispa. Iñiqmasinchik Tomasqa chayna kusikuyllawanña leesqanraykum pisi-pisimanta tiempochakurqa astawan leenanpaq. ¡Tantiasqanman hinamá biblia leeytaqa tukururqa! c

14. ¿Imakuna kaptinmi wakinpiqa tantiasqanchikta mana chayllachu ruwayta atichwanchu?

¹⁴ Sasachakuy tiempopi kawsasqanchikraykum wakinpiqa ganasniyuq kachkaptinchikpas ‘qunqayllamanta imapas pasarunman’. Hinaptinqa manañam tiempo haypawachwanchu tantiasqanchikman hina imatapas ruwanapaq (Ecl. 9:11). Ima sasachakuypas rikuriruptinqa hukmanyasqa kasqanchikraykum mana kallpayuqña rikuriruchwan (Prov. 24:10). Wakinpiqa pantaruchwanmi, chaymi ruway munasqanchiktaqa mana chayllachu ruwayta atichwan (Rom. 7:23). Utaqmi wakinpiqa llumpay pisipasqapas tarikuchwan (Mat. 26:43). Chayna tarikuptinchikqa, ¿imam yanapawachwan hinalla kallpanchakunapaq?

15. ¿Pitaq yanapawasun ima sasachakuyña kaptinpas tantiasqanchikta hinalla ruwanapaq? (Rimarimuytaq Salmos 145:14 nisqanmantapas).

¹⁵ Tantiasqanchikta ruwanapaq imaña harkawaptinchikpas hinallayá kallpanchakusun.  Bibliapa nisqanman hinam sasachakuykunaqa kanqa. Chaywanpas Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atisunmi imapas tantiakusqanchikta ruwaytaqa (leey Salmos 145:14). Qallariypi rimamusqanchik iñiqmasinchik Felipem nin: “Ñuqapaqqa ima sasachakuyña kaptinpas hinalla kallpanchakuymi aswan allinqa, manam sasachakuyta yuyarayaychu”, nispa. Iñiqmasinchik Davidpas ninmi: “Ima sasachakuypas qunqayta karuptinqa, manam chaywanchu hukmanyaruni. Aswanqa chaykunatam atipani Jehova Dios ancha kuyasqayta qawachinaypaq”, nispa. Arí, ima sasachakuyña kaptinpas hinalla kallpanchakuspaqa Jehova Dios ancha kuyasqanchiktam qawachinchik. Jehova Diosqariki anchatam kusikun paypaq kaqta hinalla ruwananchikpaq kallpanchakuptinchikqa.

16. ¿Imatam ruwananchik imapas harkawaptinchikqa?

¹⁶ Imapas harkawaptinchikqa amayá hukmanyasunchu, aswanqa chaymantayá yachasun. Allinmi kanman kayna tapukuyninchik: “¿Imataq harkawachkan imapas tantiasqayta ruwanayta?”, nispa (Prov. 27:12). Sichu imapas tantiasqanchikta maynataña kallpanchakuspapas mana ruwayta atispanchikqa allinmi kanman hukta ruwanapaqña tantiakuyninchik. Ichaqa chaypaqqa allintaraqmi yachaykunayki ruwayta atinaykimanta utaq manapas. d Imapas tantiasqanchikta ruwayta mana atiptinchikqa Jehova Diosqa manam piensanchu chaypaq mana kallpanchakusqanchiktaqa (2 Cor. 8:12).

17. ¿Imatam yuyarinanchik imapas tantiakusqanchikta ruwayta atinapaq?

¹⁷ Jehova Diospaq kaqta ruwasqanchikkunataqa amayá qunqasunchu. Bibliapim niwanchik: “Diosqa manam mana allin ruwaqchu paypaq llamkasqaykichikta qunqarunanpaqqa”, nispa (Heb. 6:10). Chaynaqa ñuqanchikpas manamá qunqananchikchu. Yuyarinanchikmi kunankama Jehova Diospaq kaykuna ruwasqanchikta: Jehova Dioswan kuyachikusqanchikta, paymanta willakuy qallaykusqanchikta chaynataq bautizakusqanchikta. Chaykuna ruwasqanchikta yuyariyqa kallpanchawasunmi imapas tantiakusqanchikkunata kunanpas ruwayta atinapaq (Filip. 3:16).

18. ¿Imaynanpitaq kusisqa tarikusun tantiasqanchikta pisi-pisimanta ruwaspaqa? (Qawaytaq dibujotapas).

¹⁸ Imaynam barco manejaq runapas maymi risqanman chayaspanqa kusikun, chaynam ñuqanchikpas Jehova Diospa yanapakuyninwanqa atisun imapas tantiasqanchik ruwayta. Barcopi riqkunapas tukuy imata qawaspankum kusisqallaña rinku, chaynam ñuqanchikpas kusisqa tarikusun tantiasqanchikta pisi-pisimanta ruwaptinchik Jehova Dios atiyninwan yanapawasqanchikta hinaspa bendeciwasqanchikta qawaspa (2 Cor. 4:7). Chaynaqa amayá amirusunchu tantiasqanchikman hina ruwaytaqa, hinaspaqa aswan achka bendicionkunatam chaskisun (Gal. 6:9).