1. ¿Imatam sunqunchikpi nikuchwan?

ÑAMÁ kayllapiña kachkan pantay religionkunata Diospa chinkachinanqa, llumpa-llumpay ñakariy punchawqa hinaspa Armagedon punchawqa. Chaykunapi piensaspanchikqa yaqapaschá manchakunchik. Ichapas chayrayku sunqunchikpi nikuchwan: “¿Diosman sunquchu utaq allin iñiyniyuqchu kasaq chaykuna pasaptin?”, nispa. Kay yachachikuypim yachasun Jesuspa nisqankuna imayna kallpanchawananchikmanta. Paymi qatiqninkunata nirqa: “Amayá sunquykichikqa hukmanyachunchu, Diospiyá hinalla iñiychik”, nispa (Juan 14:1). Jehova Diospi tukuy sunqunchikwan hapipakuspaqa imaña hamuptinpas manam iskayrayasunchu.

2. ¿Imataq yanapawasun allin iñiyniyuq kanapaq? ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

² Kunan tiempopi sasachakuykunata aguantasqanchikmi yanapawasun hamuq punchawkunapi imaña-haykaña kaptinpas allin iñiyniyuq kananchikpaq. Arí, ima sasachakuytapas atipaspanchikqa Jehova Diospim astawan hapipakunchik. Kay yachachikuypim yachasun Jesuspa qatiqninkuna imakunapi aswan iñiyniyuq kayta necesitasqankumanta. Yachasuntaqmi kay tiempopi sasachakuykunata aguantasqanchik imayna yanapawananchikmantapas.

3. Mateo 6:30, 33 nisqanman hinaqa, ¿imatam Jesus nirqa iñiymanta?

³ Llapan taytakunam kallpanchakunku familianku mikusqa hinaspa pachasqa kananpaq. Chaywanpas sasa tiempopi kawsakusqanchikraykum ima necesitasqankuta quyqa  mana facilchu kanman. Wakin iñiqmasinchikkunam mana llamkayniyuq kachkanku, imata ruwaspankupas manam tarinkuchu. Wakin iñiqmasinchikkunaqa llamkay kaptinpas Diospa munasqanman hina mana kasqanraykum mana chaypiqa llamkankuchu. Chayraykum faltapuwaqninchikta Jehova Dios quwananchikmantaqa mana iskayrayananchikchu. Chaytam Jesuspas qatiqninkunaman nirqa (qaway Mateo 6:30, 33). Imapas faltapuwaqninchikta Jehova Dios quwananchikmanta mana iskayrayaspanchikqa Diospa munaynintam imamantapas puntapi churasun, hinaspapas allin iñiyniyuqmi kasun.

4, 5. ¿Imataq Migueltawan familianta yanaparqa sasachakuykunata atipanankupaq?

⁴ Rimarisun Venezuela nacionniyuq iñiqmasinchik Miguelpa familianmanta. Paykunam cuentata qukurqaku mana imayuq qiparuptinku Jehova Dios yanapasqanta. Miguelwan familianqa kikinkupa chakrachankupi tarpuspankum chaywan kawsakuqku. Ichaqa huk punchawmi mana allin runakuna hamuruspanku chakrankuta qichururqaku. Miguelmi willakun: “Kunanqa prestawasqanku chakrachallapiñam tarpukuniku. Sapa punchawmi Jehova Diosta mañakuni chay punchawpaq imallatapas quykuwanankupaq”, nispa. Chayna sasachakuypi kaspankupas paykunaqa manam iskayrayankuchu Jehova Dios yanapananmantaqa. Chayraykum hinalla huñunakuykunamanpas rinku chaynataq Diosmanta willakuqpas rinku. Arí, Jehova Diospa munayninta puntapi churaptinkum payqa mana qunqanchu.

⁵ Miguelwan warminqa sasachakuykunapi kaptinku Jehova Dios imayna yanapasqanpim astawan yuyaymanarqaku. Wakinpiqa iñiqmasinchikkunawanmi Diosqa yanaparqa imatapas quykunanpaq utaq llamkayta Miguel tarinanpaqpas. Wakinpiñataqmi betel wasimanta yanapakuyta chaskirqaku. Diosqa manamá haykapipas saqirqachu, chaymi kunanqa astawanraq paypi hapipakunku. Miguelpa mayor churin Yoselinpas kaynatam nin: “Tukuy imapim Jehova Diosqa yanapawarqaku, payqa amistadniymi. Manapunim haykapipas qunqawanqakuchu”, nispa. Nirqaraqmi: “Sasachakuykunata imayna aguantasqaykum yanapawanku hamuq punchawpi sasachakuykunata aguantanaykupaq”, nispa.

6. ¿Imatam ruwawaq mana qullqiki kaptin sasachakuypi kaspayki Diosman sunqu kanaykipaq?

⁶ Yaqapaschá qampas mana qullqiki kasqanrayku sasachakuypi kachkanki. Chaywanpas Diosman sunqu kaytaqa atiwaqmi. Chaypaqqa Jehova Diostayá mañakuy, Mateo 6:25-34 Jesuspa nisqantayá leey, hinaspapas chaypiyá yuyaymanay. Piensariytaqyá tukuy tiemponkuwan serviq iñiqmasinchikkunata Jehova Dios imayna yanapasqanpipas (1 Cor. 15:58). Tukuy sunquykiwan  Diosta serviptikiqa paykunata hinam qamtapas yanapasunki. Payqa yachantaqmi ima necesitasqaykitapas. Jehova Dios yanapasusqaykita qawaspaykiqa hamuq punchawkunapi sasachakuykunatapas aguantankim (Hab. 3:17, 18).

7. Mateo 8:23-26 nisqanman hinaqa, ¿ima kaptintaq Jesuspa qatiqninkunaqa iskayrayarqaku?

⁷ Huk kutipim Jesuswan qatiqninkuna botewan richkaptinku sinchi wayra hatariramurqa. Chaypim qatiqninkunaman yachachirqa allin iñiyniyuq kaymanta (qaway Mateo 8:23-26). Llumpa-llumpayta wayramuptinmi yaqaña olakunaqa botetapas pamparqa. Jesusmi ichaqa hawka puñukuchkarqa. Qatiqninkunaqa mancharikuspankum Jesusta rikchachirqaku salvaykunanpaq. Jesusñataqmi paykunata nirqa: “Pisi iñiyniyuq runakuna, ¿imanasqataq qamkunaqa llumpay mancharisqallaña kachkankichik?”, nispa. Jesuspa qatiqninkunaqa llapallankuta Dios imayna yanapanantam yachananku karqa. ¿Imatam ñuqanchikpas chaymanta yachachwan? Allin iñiyniyuq kaspaqa manam manchakusunchu ima sasachakuyña kaptinpas.

8, 9. ¿Ima sasachakuypim iñiqmasinchik Anel tarikurqa? ¿Imam yanaparqa?

⁸ Kunanñataq rimarisun Puerto Rico nacionmanta Anel sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Paypas sasachakuypi tarikuspanmi aswan iñiyniyuq karqa. 2017 watapi sinchi wayra chay nacionta pasaruptinmi mana wasiyuq hinaspa mana llamkayniyuq qiparurqa. Paymi willakun: “Mancharisqallañam karqani. Ichaqa llakiwan llumpayta mana hukmanyarunaypaqmi Jehova Diosta mañakurqani yanapaykuwananpaq”, nispa.

⁹ Aneltaqa kasukuq kasqantaqmi anchata yanaparqa. Kikinmi nin: “Punta apaqkunapa nisqanta kasukuyniymi yanapawarqa hawkalla kanaypaq. Iñiyniypiwan imapas faltapuwaqniypi iñiqmasinchikkuna yanapawasqanwanmi manapuni iskayrayarqanichu Dios mana qunqawasqanmanta”, nispa. Ninraqmi: “Piensasqaymantapas mastaraqmi Jehova Diosqa quwarqa. Chaymi paypiqa astawanraq hapipakuni”, nispa.

10. ¿Imatam ruwawaq sasachakuypi tarikuspaykiqa?

¹⁰ Yaqapaschá qampas ima desgraciapas pasaruptin utaq unqusqaykirayku sasachakuypi kachkanki mana ima ruwaytapas atispayki. Chayna tarikuspaykiqa Jehova Diosmanyá lliwta willakuy. Yuyaymanaytaqyá ñawpaqta pay imayna yanapasusqaykipipas (Sal. 77:11, 12). Payqa manapunim haykapipas saqisunkichu.

11. ¿Imanasqataq punta apaqkunata kasukunanchik?

¹¹ Sasachakuykunata aguantanaykipaqqa yanapasunkitaqmi kasukuq kaypas. Jehova Diospawan Jesuspa churasqan punta apaqkunatam  kasukunayki. Paykunapa kamachiwasqanchikqa manapaschá allinchu rikchakuwasun. Ichaqa yuyarinanchikmi Jehova Diosqa kasukuqkunata bendecisqanta. Bibliapa chaynataq iñiqmasinchikkunapa nisqanmi yachachiwanchik kasukuq kayqa ancha allin kasqanta (Ex. 14:1-4; 2 Cron. 20:17). Chaykunapi yuyaymanaspaykim kunanpas chaynataq hamuq punchawkunapipas punta apaqkunapa nisqantaqa kasukunki (Heb. 13:17). Hinaspapas manam manchakunkichu ima sasachakuyña kaptinpas (Prov. 3:25).

12. Lucas 18:1-8 nisqanman hinaqa, ¿imaynatam tupan iñiyniyuq kayqa sasachakuykunata aguantaywan?

¹² Jesusqa yacharqam qatiqninkunaqa sasachakuykunapi kaspanku iñiyninkupi hukmanyanankuta. Chaynapi kaspanku sasachakuykunata aguantanankupaqmi Jesusqa willarqa viudamantawan runakunata mana respetaq juezmanta. Chay viudam juezman kutipayaq quejakuqninwan justiciata ruwaykapunanpaq. Sapa kuti ripayaptinmi chay juezqa yanapaykurqa. ¿Imatam chaymanta yachachwan? Jehova Diosqa allin ruwaq kasqanraykum astawanraq yanapaykuwasun. Chaymi Jesusqa kaynata nirqa: “¿Manachu Diosqa tuta-punchaw mañakuq akllasqankunapaq justiciata ruwanqapuni [...]?”, nispa (qaway Lucas 18:1-8). Jesusqa nirqaraqmi: “¿Yaqachu runapa churin chayamuspan iñiyniyuq runakunata kay pachapi tarinman?”, nispa. Yanqamanta imapas pasawaptinchikqa viuda hinam allin iñiyniyuq kasqanchikta qawachinanchik kanqa. Chayna kaptinchikqa haykapipas Diosqa yanapaykuwasunmi. Manataqmi iskayrayananchikchu mañakusqanchikta Jehova Dios uyariykuwananchikmantaqa.

13. ¿Imaynatam Diosta mañakuy yanaparqa iñiqmasinchik Verotawan familianta?

¹³ Kunanñataqmi rimarisunchik Vero sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Payqa Republica Democratica del Congo nacionpim yachan mana testigo qusanpiwan chaynataq 15 watanpi kaq warmi wawanpiwan. Kimsankum llaqtankumanta ayqikurqaku militarkuna yaykuruptin. Risqankupi militarkunawan tuparuptinkum wañurachiyta munarqaku. Iñiqmasinchik Veroqa manchakuymantam waqakuyta qallaykurqa. Wawanñataqmi maman hawkalla kananta munaspan uyarinankupaq hina Diosta mañakurqa sutinta achkakama rimaspan. Mañakuyta tukuruptinmi militarkunapa jefenqa tapurqa: “Sipascha, ¿pitaq yachachisurqanki Dios mañakuyta?”, nispa. Payñataqmi nirqa: “Mamaymi yachachiwarqa Mateo 6:9-13 nisqanman hina mañakunaypaq”, nispa. Hinaptinmi chay militarñataq nirqa: “Hawkalla pasakuychik, Jehova Diosnikichikyá cuidasunkichik”, nispa.

14. ¿Imataq iñiyninchikpi iskayrayachiwachwan? ¿Imataq yanapawachwan chaynapi tarikuptinchik?

 ¹⁴ Iñiqmasinchik Verotawan familianta ima pasasqanmi yachachiwanchik Diosta mañakuyqa ancha allin kasqanta. Ichaqa, ¿imatam ruwachwan mañakusqanchikman hina mana chaylla Dios yanapawaptinchikqa? Jesuspa rimasqan viuda hinayá hinalla mañakusunchik. Diosqa tantiasqan tiempopim mañakusqanchikman hina yanapaykuwasun. Jehova Diostayá hinalla mañakusun chuya espiritunwan utaq atiyninwan yanapawananchikpaq (Filip. 4:13). Diospa promesankuna cumplikuruptinqa manañam yuyasunñachu kay tiempopi mana allinkunataqa. Jehova Dios yanapawaptinchik sasachakuykunata aguantaspanchikqa hamuq punchawkunapipas aguantasunmi (1 Ped. 1:6, 7).

15. Mateo 17:19, 20 nisqanman hinaqa, ¿imaynam Jesuspa qatiqninkuna karqaku?

¹⁵ Jesusmi qatiqninkunata nirqa allin iñiyniyuq kaspankuqa ima sasachakuyña kaptinpas mana hukmanyarunankupaq (qaway Mateo 17:19, 20). Qatiqninkunaqa achka kutipi demoniokunata qarquspankupas huk kutipiqa manam atirqakuchu. ¿Imanasqataq mana atirqakuchu? Jesusmi nirqa: “Pisi iñiyniyuq kasqaykichikraykum”, nispa. Nirqataqmi allin iñiyniyuq kaspankuqa urqu hinaña sasachakuytapas atipanankumanta. Ñuqanchikpas atipachwanmi maynaña sasachakuytapas.

16. ¿Imataq iñiqmasinchik Geydita yanaparqa llumpay llakipi tarikuptin?

¹⁶ Rimarisun Guatemala nacionmanta Geydi sutiyuq iñiqmasinchikmanta. Paypa qusantam huñunakuymanta kutichkaptin wañurachirqaku. Chayna llakipi tarikuptin iñiyniyuq kasqan imayna yanapasqanmantam willakun: “Jehova Diosta mañakuspaymi lliw llakiykunata willakuni, hinaspaymi hawka tarikuni. Payqa familiaykunawan hinaspa iñiqmasiykunawanmi yanapawan. Diospaq imatapas ruwaspayqa manam llumpay llakisqachu tarikuni. Manataqmi paqarin-mincha imayna kanaymantaqa llumpaytachu llakikuni. Ima sasachakuyña kaptinpas Jehova Diospa, Jesuspa hinaspa serviqninkunapa yanapakuyninwanqa atipasaqmi”, nispa.

17. ¿Imatam ruwachwan llumpay llakisqa kaspaqa?

¹⁷ ¿Imatam ruwachwan mayqin familianchikpas wañukuptin llumpay llakipi tarikuspaqa? Wañuqkunamanta mana iskayrayanapaqmi ñawpaq tiempopi kawsariqkunamanta bibliapi leechwan. Chaymantapas, ¿imatam ruwachwan mayqin familianchikpas qarqurachikuptinqa? Diosqa kuyawaspanchik corregiwasqanchikmanta mana iskayrayanapaqmi chaymanta astawan estudiachwan. Imaña-haykaña kaptinpas  allin iñiyniyuq kanapaqyá kallpanchakusun. Jehova Diosmanyá lliw llakinchikta willakusun, hinaspapas iñiqmasinchikkunawanyá huk sunqulla kasun (Prov. 18:1). Llakisqa tarikuspanchikpas hinallayá kallpanchakusun huñunakuykunaman rinapaq, Diosmanta willakunapaq hinaspa bibliata leenapaq (Sal. 126:5, 6). Dios imayna yanapawasqanchikpi hinaspa hamuq tiempopaq tukuy ima niwasqanchikkunapiyá yuyaymanasun. Chayta ruwaspaqa allin iñiyniyuqmi kasun.

18. ¿Imatam ruwachwan mana ancha iñiyniyuq kaspaqa?

¹⁸ Amayá hukmanyasunchu ima sasachakuy kaptinpas mana ancha iñiyniyuq kasqanchikta cuentata qukuspaqa. Diospi astawan hapipakunapaqyá kallpanchakusun, hinaspapas Jesuspa apostolninkuna hinayá kasun. Paykunam nirqaku: “Yanapaykuwayku aswan iñiyniyuq kanaykupaq”, nispa (Luc. 17:5). Chaymantapas, kay yachachikuypi yachamusqanchik iñiqmasinchikkunatayá qatipakusun. Miguelwan warmichan hinayá tukuy imapi Jehova Dios yanapawasqanchikpi yuyaymanasun. Veropa wawan hinaspa Anel hinayá sasachakuypi tarikuspanchikpas tukuy sunqumanta Diosta mañakusun. Geydi hinataqyá familianchikkunawan hinaspa iñiqmasinchikkunawan Diospa yanapawasqanchikta chaskikusun. Manamá iskayrayanchikchu hamuq punchawkunapi ima sasachakuytapas Diospa yanapakuyninwan atipanamantaqa.

19. ¿Imamantam Jesusqa mana iskayrayarqachu? ¿Imamantam qampas mana iskayrayawaqchu?

¹⁹ Jesusqa yacharqam qatiqninkuna aswan iñiyniyuq kayta necesitasqankuta. Chaywanpas manam iskayrayarqachu Jehova Dios yanapaptin ima sasachakuy kaptinpas atipanankumantaqa (Juan 14:1; 16:33). Manataqmi iskayrayarqachu llumpa-llumpay ñakariy punchawpi achka-achka runakuna allin iñiyniyuq kasqankurayku salvakunankumantaqa (Apoc. 7:9, 14). Qampas paykunawan kuskam salvakunki allin iñiyniyuq kanaykipaq kunanmanta kallpanchakuspaykiqa (Heb. 10:39).