¿Yacharqankichu?
¿Imataq Ninive llaqtata pasarurqa Jonaspa wañukusqan qipata?
JESUSPA tiemponmanta ñawpaq yaqa 670 watapim Asiria nacion ancha riqsisqa hinaspa atiyniyuq nacion rikurirurqa. Internetpim Museo Británico nisqanku willakurqa Asiria nacionqa intipa siqaykunan lawman Chipre nacionkama munaychakusqanmanta, intipa lluqsimunan lawmanñataq Iran nacionkama munaychakusqanmanta. Nirqataqmi Egipto nacionpa partenkama munaychakusqanmantapas. Asiria nacionta kamachiqqa karqa hatu-hatun Ninive llaqtapim. Chay llaqtaqa karqa hatun wasiyuqkunam hinaspa suma-sumaq parqueyuqkunam, librokunata churananku wasikunapas karqa hatu-hatunkunam. Ninive llaqtapa pirqankunapim qillqasqata tarirunku Asurbanipal sutiyuq kamachiqqa Asiria nacionta wakin kamachiqkuna hina enteron allpa pachata kamachiqpaq hapikusqanmanta. Chay tiempopiqa Asiria nacionqa mana pipa vencey atinan hinam rikchakurqa.
Chay tiempopim Asiria nacion ancha riqsisqa hinaspa atiyniyuq nacion karqa.
Ancha riqsisqa kachkaptinmi Asiria nacionta Jehova Dios ima ruwananmanta Sofonias kaynata qillqarqa: ‘Asiria nacionniyuqkunatam tukurunqa. Payqa purmarachinqam Ninive llaqtatapas. Chakirachispam chunnirachinqa Ninive llaqtatapas’, nispa. Diosmanta willakuq Nahumpas kaynatam nirqa: ‘Qamkunaqa qullqitayá suwaychik. Qamkunaqa quritayá suwaychik. [...] Mana imayuq chinkachisqañam kachkan. Chay llaqtaqa purmachisqañam kachkan. [...] Lliw rikusuqnikikunapas ayqikuspam ninqa: “Ñam purmachisqaña kachkan Ninive llaqtaqa”’, nispa (Sof. 2:13; Nah. 2:9, 10; 3:7). Wakin runakunaqa chayta uyarispankuqa manapaschá creerqakuchu, nirqakupaschá: “Manam pipas kay naciontaqa venceyta atinmanchu”, nispanku.
Ninive llaqtapa qunqasqa hinaspa purmasqa kasqan.
Ichaqa yaqa 600 watapim Babilonia hinaspa Medopersia nacionniyuq runakuna Asiria nacionta vencerurqaku. Tiempopa risqanman hinam, Ninive llaqtapas purmarurqa. Nueva York llaqtapi Museo de Arte Metropolitano nisqankum willakurqa yaqa 500 watapaqqa Ninive llaqtaqa qunqasqa hinaspa pampasqa kasqanta. Willakurqataqmi runakunaqa Ninive llaqtamantaqa bibliapa nisqallanwanña yachasqankutapas. Chaymantapas Biblical Archaeology Society Online Archive nisqapa willakusqanman hinaqa, yaqa 1800 wata qallariypaqqa manam pipas Ninive llaqta kasqanmantaqa yacharqachu. Ichaqa 1845 watapim Austen Henry Layard sutiyuq runa tarirurqa Ninive llaqtaqa pampasqa kasqanta. Tukuy ima tarisqankuwanmi yacharqaku Asiria nacionpi Ninive llaqtaqa ancha riqsisqa kasqanta.
Ninive llaqtata ima pasananmanta bibliapa willakusqan cumplikusqanwanmi manapuni iskayrayanchikchu kay tiempopi gobiernokunawan ima pasananmanta bibliapa willakusqanpas cumplikunanmanta (Dan. 2:44; Apoc. 19:15, 19-21).
