1. ¿Imata ruwananchiktam Jehova Diosqa munan?

 JEHOVA DIOSQA munan payman asuykunanchiktam (Sant. 4:8). Payqa munantaqmi Diosninchik, taytanchik hinaspa kuyaqninchik kaytapas. Diosqa mañakusqanchiktam uyariykuwanchik, hinaspam sasachakuypi kaptinchikpas yanapaykuwanchik. Chaymantapas akllasqan runankunawanmi imatapas yachachiwanchik hinaspa imapipas yanapawanchik. Hinaptinqa, ¿imatataq ruwananchik Diosmanta mana karunchakunapaq?

2. ¿Imaynatam Jehova Diosmanqa asuykunchik?

² Jehova Diosmanqa asuykunchik payta mañakuspam, bibliata leespam hinaspa leesqanchikpi yuyaymanaspam. Chayta ruwaspaqa Diostam astawan kuyasun, imamantapas agradecekusun hinaspa tukuy sunquwan payta kasukuspa payllata yupaychasun (Apoc. 4:11). Diosman astawan asuykuspaqa manam iskayrayasunchu paymantapas nitaq akllasqan runankunamantapas.

3. (1) ¿Imaynatam diabloqa Jehova Diosmanta karunchayta munawanchik? (2) ¿Imatam ruwananchik Jehova Diosmanta hinaspa akllasqan runankunamanta mana karunchakunapaq? (Rimarimuytaq Salmos 31:13, 14 nisqanmantapas).

³ Diabloqa sasachakuykunapi kaptinchikmi imakunatapas ruwaspan Jehova Diosmanta karunchayta munawanchik. ¿Imaynata? Jehova Diosmanta hinaspa akllasqan runankunamanta iskayrayananchikpaqmi as-asmanta tukuyta ruwan. Ichaqa Jehova Diospi anchata hapipakuspaqa manam paymantaqa nitaq akllasqan runankunamantaqa karunchakusunchu (leey Salmos 31:13, 14).

4. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

⁴ Kay yachachikuypim rimasun kimsa sasachakuykunamanta, chay sasachakuykunaqa Jehova Diosmantam hinaspa akllasqan runankunamantam iskayrayachiwachwan. ¿Imaynatam sasachakuykunaqa Jehova Diosmanta karuncharuwachwan? ¿Imatam  ruwananchik Jehova Diosmanta satanas ama karunchawananchikpaq?

5. Unayña ima sasachakuywanpas ñakarispaqa, ¿imatam piensayta qallaykuchwan?

⁵ Wakinpiqa ayllunchikkunam Jehova Dios yupaychananchikta harkakunku, wakinpiñataqmi llamkayta mana tarinchikchu. Hinaptinqa, ¿karunchakuruchwanchu Jehova Diosmanta? ¿Iskayrayachwanchu Diospa akllasqan runankunamanta? Arí. Ima sasachakuypas manaña tukuriq kaptinqa llumpaytam hukmanyaruchwan, chayna tarikuptinchikqa iskayrayachiwaspanchikmi satanasqa Diosmanta karuncharuwachwan. Ichapas piensachwan Jehova Diosqa mana kuyawasqanchikta utaq payta hinaspa iñiqmasinchikta kasukusqanchikrayku chayna sasachakuypi kasqanchikta. Egiptopi tarikuq Israel runakunapas manam iskayrayarqakuchu Moiseswan Aaronqa Jehova Diospa akllasqan kasqanmantaqa (Ex. 4:29-31). Egiptopi kamachiq astawan ñakarichiptinmi ichaqa Moisestawan Aaronta nirqaku: “Qamkunapa huchaykichikpim kamachiqpas hinaspa runankunapas chiqniruwanku, kunanqa wañurachiwanqakuchá”, nispa (Ex. 5:19-21). ¡Mayna llakikuypaqmi karqa Diospa akllasqan runankunamanta chayna rimasqankuqa! Sichu unayña ima sasachakuywanpas ñakarispaqa, ¿imatam ruwachwan Jehova Diospi hinalla hapipakunapaq hinaspa akllasqan runankunamanta mana iskayrayanapaq?

6. ¿Imatam Habacucmanta yachachwan? (Rimarimuytaq Habacuc 3:17-19 nisqanmantapas).

⁶ Llakisqa kasqanchikta Jehova Diosman lliwta willakuspayá paypi hapipakusun. Diosmanta willakuq Habacucpas achka sasachakuykunapi tarikusqanraykum Jehova Dios yanapananmanta iskayrayayta qallaykurqa. Chaymi imayna tarikusqanmanta Diosta mañakuspan nirqa: “Jehova Dioslláy, ¿haykapikamataq yanapaykuwanaykipaq qayakamusqayta mana uyariwankichu? [...] ¿Imaynanpitaq mana allin ruwaykunallataña qawachiwanki?”, nispa (Hab. 1:2, 3). Jehova Diosqa tukuy sunqunwan mañakusqantam uyariykurqa (Hab. 2:2, 3). Runankunata Dios yanapasqanta yuyarispanmi Habacucqa hawkaña tarikurqa, manañam iskayrayarqachu Diosqa ima sasachakuypiña kaptinpas yanapananmantaqa (leey Habacuc 3:17-19). ¿Imatataq Habacucmanta yachachwan? Ima sasachakuypiña kaspapas Jehova Diostayá mañakusun, imayna tarikusqanchikta lliwta willakuspayá payllapi hapipakusun. Diosqa aguantanapaqmi atiyninta quwasun. Imayna yanapawasqanchikta qawaspaqa paypim astawan hapipakusun.

7. Shirleypa Diospi mana iñiq ayllunqa, ¿imamanta iskayrayanantam munarqaku? ¿Imataq Shirleyta yanaparqa Jehova Diospi hinalla hapipakunanpaq?

⁷ Amayá Diospaq ruwananchik kaqkunataqa saqirusunchu. Chayta ruwasqanmi sasachakuykunapiña kaptinpas iñiqmasinchik Shirleyta b yanaparqa. Wakcha kasqankuraykum sasallataña mikunankupaqpas tariqku. Chaymi Jehova Diosmanta iskayrayachinanpaq Diospi mana iñiq ayllun nirqa: “‘Diosqa atiyninwanmi yanapawachkan’ ninkitaq, maytaq yanapasunkichu, hinallataq wakchayaypi kachkankichik. Yanqam qamkunaqa willakustinpas purinkichik”, nispa. Hinaptinmi Shirleyqa wakinpi nikurqa: “Chiqaptachu Jehova Diosqa yanapawachkanku imaynaya”, nispa. Ima ruwasqanmantam Shirley nin: “Chayllam Jehova Diosta mañakuspay llakiykunata lliwta willakurqani, hinallam bibliata hinaspa qillqanchikkunata leerqani, hinallam Diosmantapas willakurqani hinaspa huñunakuykunamanpas rirqani”, nispa. Hinaspam Shirleyqa cuenta qukururqa paytapas hinaspa aylluntapas Dios yanapasqanrayku mikusqa hinaspa kusisqa  kasqankumanta. Jehova Diosmá mañakusqanta uyariykurqa (1 Tim. 6:6-8). Jehova Diospaq ruwananchik kaqkunata hinalla ruwaptinchikqa manam sasachakuykunapas nitaq iskayrayananchikpaq hukkunapa ima niwasqanchikpas Diosmantaqa karunchawasunchu.

8. ¿Imataq pasanman punta apaq wakin iñiqmasinchikkunata?

⁸ Chiqniwaqninchik runakunaqa internetpipas, televisionpipas utaq maypiñapas llulla rimaykunatam chiqichinku ñuqanchikmanta nanachikuq punta apaq iñiqmasinchikkunamanta (Sal. 31:13). Wakin iñiqmasinchikkunataqa mana allinkunallataña ruwaq runata hinam tukuy imamanta tumpaspa hapirunku. Chaynam karqa ñawpaq tiempopi Jesuspa qatiqninkunawanpas. Apostol Pablotam yanqakunamanta tumpaspa presocharurqaku. ¿Imatataq ruwarqaku wakin iñiqmasinkunaqa?

9. ¿Imatam ruwarqaku iñiqmasinkuna apostol Pablota presocharuptinku?

⁹ Roma llaqtapi apostol Pablo preso kachkaptinmi wakin iñiqmasinkunaqa saqirurqaku (2 Tim. 1:8, 15). Ichapas pinqakurqaku mana allinkunallataña ruwaqta hina presocharusqankumanta (2 Tim. 2:8, 9). Utaqcha manchakurqaku paykunatapas presocharunankumanta. Imayna kaptinpas Pabloqa maynatachá llakikurqa. Pabloqa paykunaraykum tukuy imata ñakarirqa hinaspa wañuypa patanpipas tarikullarqa (Hech. 20:18-21; 2 Cor. 1:8). Amayá haykapipas apostol Pablota saqiruq iñiqkuna hinaqa kasunchu. ¿Imatam yuyarinanchik punta apaq iñiqmasinchikkunata presochayta munaptinku?

10. ¿Bibliapa ima nisqantam yuyarinanchik punta apaq iñiqmasinchikkunata presocharuptinkuqa? ¿Imapaqtaq chayta yuyariy yanapawasun?

¹⁰ Yuyarisunyá chiqniwaqninchik runakunaqa imanasqa presochayta munawasqanchikta hinaspa satanas tanqaptin chayta ruwasqankuta. 2 Timoteo 3:12 nin: “Pipas Jesucristota qatispan tukuy sunqunwan Diosta serviy munaqqa chiqnikuq runakunapa maskasqanmi kanqa”, nispa. Kaypi nisqanpi hinam satanasqa ñuqanchikmanta nanachikuq punta apaqkunata huchallichiyta munan, chaynapi  chayta manchakuspa ñuqanchikpas qipaman kutinanchikpaq (1 Ped. 5:8).

11. ¿Imatam Onesiforomanta yachachwan? (Rimarimuytaq 2 Timoteo 1:16-18 nisqanmantapas).

¹¹ Hinallayá punta apaq iñiqmasinchikkunataqa yanapasun (leey 2 Timoteo 1:16-18). Apostol Pablotaqa iñiqmasin Onesiforom presochasqa kaptin anchata yanapaykurqa. Chaymi Pabloqa nirqa: ‘Payqa manam carcelpi cadenasqa kaptiypas pinqakuspaqa saqiruwarqachu’, nispa. Onesiforoqa Pablota presocharuptinkum anchata maskarqa, tariruspanñataqmi anchata kallpanchaykurqa. Apostol Pabloraykumá wañuytapas mana manchakurqachu. ¿Imatam Onesiforomanta yachachwan? Amayá runakunata manchakuspaqa presochasqa kaq iñiqmasinchikkuna yanapaytaqa saqirusunchu, aswanqa tukuytayá ruwasun paykunamanta allinta rimanapaq hinaspa imallapipas yanapaykunapaq (Prov. 17:17). Paykunataqa anchatam kallpanchanqa kuyasqanchik hinaspa imallapipas yanapasqanchik.

12. ¿Imatam Rusiapi kaq iñiqmasinchikkunamanta yachachwan?

¹² Yuyariykusunyá wakin iñiqmasinkuta presochaptinku Rusiapi iñiqmasinchikkuna ima ruwasqankuta. Wakinkuta juezkunaman apaptinkum achka iñiqmasinchikkuna kallpanchaq rinku. ¿Imatam paykunamanta yachachwan? Punta apaq iñiqmasinchikkunamanta yanqakunata nisqankuwanqa utaq presochasqankuwanqa ama manchakusunchu, aswanqa paykunapaqyá Diosta mañakusun, wasinpi kaqkunatayá imallapipas yanapaykusun, hinaspayá imaynallatapas paykunata kallpanchasun (Hech. 12:5; 2 Cor. 1:10, 11).

13. ¿Imaynatam runakunapa mana allinkuna rimasqanku Diosmanta hinaspa akllasqan runankunamanta iskayrayachiwachwan?

¹³ Ichapas Jehova Diosta kasukusqanchikrayku Diospi mana iñiq ayllunchikkuna, llamkaqmasinchikkuna utaq escuelapi warmamasinchikkuna ñuqanchikmanta asikunmanku utaq mana allinkunata rimanmanku (1 Ped. 4:4). Ichapas niwachwan: “Allin runacha kaptikipas religionnikiqa llumpaytam imatapas harkakun, manam kunan tiempopaq hinachu”, nispa. Ichapas wakinqa manaña testigo kaqkunawan mana hukllawakusqanchikmanta ninmanku: “Imaynatamá ‘runamasiytam kuyani’ nisparaqqa niwaqchik”, nispa. Chaynakuna nisqankuqa iskayrayachiwachwanmi, hinaptinmi “llumpaytañachusmi Jehova Diosqa kamachiwachkan” utaq “llumpaytañachusmi kay iñiqmasiykunaqa kamachikuchkan” nichwan. Chaynapi tarikuspaqa, ¿imatam ruwananchik Jehova Diosmanta mana karunchakunapaq hinaspa akllasqan runankunamanta mana iskayrayanapaq?

14. ¿Imatam ruwananchik runakuna ñuqanchikmanta mana allinkunata rimaptinku? (Rimarimuytaq Salmos 119:50-52 nisqanmantapas).

¹⁴ Ama iskayrayaspayá Jehova Diospa kamachikuyninkunataqa kasukusun. Jobqa hukkuna mana allinkunata paymanta rimaptinkupas Jehova Diospa kamachikuyninkunatam kasukurqa. Jobtaqa huknin amistadninmi nirqa Diospa kamachikuyninkunata kasukusqanqa utaq mana kasukusqanqa Diostaqa mana imapas qukusqanmanta (Job 4:17, 18; 22:3). Jobmi ichaqa mana allinpaqchu hapirqa. Payqa allintam yacharqa imam allin hinaspa imam mana allin kasqanmanta Jehova Diospa kamachisqanqa allin kasqanmanta, chayraykum hinalla kasukurqa. Payqa wañukunankamam Diosman sunqu kayta munarqa (Job 27:5, 6). ¿Imatam Jobmanta yachachwan? Amayá runakunapa mana allinkuna rimasqankuwanqa Jehova Diospa kamachikuyninkunamantaqa iskayrayasunchu. Diospa kamachikuyninkunata kasukusqanchikrayku allin kawsakusqanchiktayá yuyarisun, achka kutipichá Jehova Diosqa yanapaykuwarqanchik. Punta apaqkuna hinayá Diosta kasukusun, chayta  ruwaspanchikqa runakuna imataña rimaptinkupas Jehova Diosmantaqa manam karunchakusunchu (leey Salmos 119:50-52).

15. ¿Imaraykutaq Brizittaqa ayllunkuna tukuyta nirqaku?

¹⁵ Rimaykusun India nacionpi kaq iñiqmasinchik Brizitmanta. Paytaqa Jehova Diospa testigon kasqanraykum ayllunkuna tukuyta nirqaku. Brizitqa 1997 watapim bautizakurqa, chaymanta qipallatam qusan manaña llamkayniyuq qiparurqa. Chaymi qusanpa tayta-mamanpa wasinmanña ripukurqaku, ichaqa qusan llamkayta mana tarisqanraykum payña tukuy punchaw llamkayta qallaykurqa wasinpi kaqkunata uywananpaq. Huñunakuykunaman rinanpaqñataqmi yaqa tawa utaq pichqa punchaw puriy karqa. Ichaqa aswan llakikuypaqmi karqa Jehova Diospa testigon kasqanrayku qusanpa ayllun paypa contranpi rikurirusqanqa. Chaymi llumpayta chiqnisqankurayku huklawmanña astakurqaku. Chaymanta manapas unayllamanmi qusanñataq wañukurqa, chaymantañataqmi 12 watachanpi huknin warmi wawan cancer unquywan wañukullarqa. Tukuy chaykunawan ancha llakisqa kachkaptinpas ayllunkunam nirqaku: “Tukuy kaykunaqa huchaykim, testigo mana kaptikiqa manam kaykunaqa pasasunkimanchu karqa”, nispa. Paymi ichaqa Diospi hinalla hapipakurqa hinaspa iñiqmasinchikkunamantapas manam karunchakurqachu.

16. ¿Imaynatam Jehova Diosqa Brizitta bendecirqa?

¹⁶ Karu-karupi Brizit yachasqanraykum llaqtan-llaqtan watukuq iñiqmasinchik nirqa yachasqan lawllapiña Diosmanta willakunanpaq hinaspa wasillanpiña huñunakuykunata ruwananpaq. Brizitmi ichaqa sasa rikchakapuptinpas kasukuspan Diosmanta willakurqa, huñunakuykunata ruwarqa hinaspa warmachankunawan kuska bibliata sapa semana estudiarqa. Tukuy chaykunata ruwasqanraykum Brizitqa achka runakunamanña bibliamanta yachachiyta qallaykurqa, paykunamantam achka bautizakurqaku. 2005 watapiñataqmi Brizitqa precursora regularña karqa, kunanqa llaqtanpi iñiqkuna achka kasqanraykum iskay hawaqpiña huñunakunku, warmankunapas Diosman sunqum kachkanku. Tukuy chaykunaqa karqa Jehova Diospi hinalla hapipakusqanraykum hinaspa iñiqmasinchikkunamanta mana karunchakusqanraykum. Brizitqa sasachakuykunapi  kaspanpas manamá iskayrayanchu Jehova Dios yanapasqanmantaqa.

17. ¿Imatam hinalla ruwananchik imaña kaptinpas?

¹⁷ Satanasqa munanmi sasachakuykuna chayamuwaptinchik Jehova Dios saqiruwasqanchikta piensanata, munantaqmi Diospa akllasqan runankunapa kamachisqanta kasukuyqa astawan sasachawasqanchikta piensanatapas. Satanasqa munantaqmi punta apaq iñiqmasinchikkunamanta mana allinkunata rimaptinku utaq presocharuptinku manchakunanchikta, chaymantapas runakuna mana allin rimasqankuwan Diosmanta hinaspa akllasqan runankunamanta iskayrayananchikta. Ñuqanchikmi ichaqa satanaspa tuqllankunataqa yachanchik, chaymi mana kasunchikchu (2 Cor. 2:11). Yanqa rimasqankuta qipanchaspayá Jehova Diosman sunqu hinalla kasun, iñiqmasinchikkunamantapas amayá iskayrayasunchu. Jehova Diosqa manamá haykapipas saqiwasunchu (Sal. 28:7). Chaynaqa, ¡amayá imapas Diosmanta rakiwananchiktaqa saqisunchu! (Rom. 8:35-39).

18. ¿Imamantam hawanta yachachikuypi yachasun?

¹⁸ Kunanmi yacharamunchik Jehova Diosmanta hinaspa iñiqmasinchikkunamanta karunchawaqninchik kimsa sasachakuykunamanta. Ichaqa iñiqmasinchikkuna ukupipas sasachakuykunaqa kanmanmi. ¿Karuncharuwachwanchu Diosmantawan iñiqmasinchikkunamanta? Chaymantam hawanta yachasun.