1, 2. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

¿IMAYNATAQ tarikuchwan pi amistadninchikpas imapas mañakusqanchikta nisqanchik hora mana apamuwaptinchik? Yaqapaschá hukmanyaruchwan. Chaychá bibliapas kaynata nin: ‘Runapa imapas suyasqan unamuptinmi sunqun hukmanyan’, nispa (Prov. 13:12). Ichaqa imarayku unamusqanmanta allinta yachaspanchikqa hinallam mana amiruspa suyachwan.

² Kay yachachikuypim yachasun mana amiruspa hinalla suyanapaq bibliapa ima nisqankuna yanapawananchikmanta (Miq. 7:7). Yachasuntaqmi mañakusqanchikta Dios mana uyarisqanta piensaspanchik utaq pipas llakichiwaptinchik Dios ima ruwananta hinalla suyanamantapas. Chaymantapas yachasunmi mana amiruspa suyaqkuna hamuq tiempopi kusisqa kawsakunanchikmanta.

3. ¿Imatam yachachwan Santiago 5:7 nisqanwan?

³ ¿Bibliapa ima nisqantaq yanapawanchik mana amiruspa hinalla suyaq kanapaq? Santiago 5:7 nisqanpim nin: “Chakrapi llamkaqpas suyanmi chakrapi tarpusqan rurunanta, payqa pacienciawanmi suyan punta chayamuq paratawan puquy parata”, nispa. Bibliapa chayna nisqanwanmi yachanchik imatapas pacienciawan suyayqa ancha allin kasqanta.

4. ¿Imatam yachachwan Proverbios 4:18 nisqanwan?

⁴ Bibliam nin: ‘Allin ruwaqkunapa vidanqa chayraq achikyamuchkaq hinam. Inti qispiramuspan aswan-aswan  punchawyaruq hinam’, nispa (Prov. 4:18). Bibliapa chayna nisqanwanmi yachanchik Jehova Diosqa ima ruwananmanta serviqninkunaman pisi-pisimanta yachachisqanta. Chayna nisqanqa tupanmantaqmi Diospa munasqanman hina kawsakunapaq kallpanchakusqanchikwanpas. Arí, pisi-pisimantam Jesustaqa qatipakuchwan hinaspa Diostaqa riqsichwan, chaypaqqa bibliapa hinaspa Diospa llaqtanpi punta apaqkunapa niwasqanchiktam kasukunanchik.

5. ¿Imawanmi Jesus tupachirqa Diosmanta willakuyninchikta? ¿Imatam chaywan yachanchik?

⁵ Jesusmi Diosmanta willakuyninchikta tupachirqa pisi-pisimanta wiñaq muguwan. Paymi nirqa: ‘Mugum wiñaramuspan hatunta wiñan, [tarpuqmi] ichaqa mana yachanchu imayna wiñasqanta. Kikillanmantam allpaqa as-asllamanta kawsayta qispichin: Puntatam rapillataraq, chaymantam espigataña hinaspañataq rurutaña’, nispa (Mar. 4:27, 28). ¿Imatam yachanchik Jesuspa chayna nisqanwan? Allin sunquyuq runamasinchikkunapas mugumanta planta wiñachkaq hinam pisi-pisimanta yachaspanku Diosman asuykunku. Chayna kasqantam yachanchik mana allinkunata saqispanku pisi-pisimanta Diospa munasqanman hinaña kawsakusqankuwan (Efes. 4:22-24). Chaywanpas, Jehova Diosllam runamasinchikkunataqa plantata wiñachichkaq hina payman astawan asuykunankupaq yanapan (1 Cor. 3:7).

6, 7. ¿Imatam yachachwan allpa pachata Jehova Dios imayna unanchasqanmanta?

⁶ Jehova Diosqa imatapas ruwaspanqa manam llutanpichu ruwan, aswanqa pacienciawanmi. Chaynataqa ruwan kikin hatunchasqa kananpaqmi hinaspa ñuqanchikpa allinninchikpaqmi. Diosqa allpa pachata unanchaspanpas manam hawanpi-ukunpichu ruwarqa.

⁷ Allpata imayna unanchasqanmantam biblia willawanchik ‘sayayninta tupusqanmanta’, sumaqta ‘takyachisqanmanta’ hinaspa  ‘esquinapi hapiq rumita churasqanmanta’ (Job 38:5, 6). Chaymantapas, payqa tukuy ima unanchasqankunapi yuyaymanananpaqmi tiempochakurqa (Gen. 1:10, 12). ¿Imaynataq angelkuna tarikurqaku tukuy imata Dios unanchaptin? Bibliam niwanchik ‘qapariyllawanña kusikusqankuta’ (Job 38:7). ¿Imatam yachachwan Jehova Diosmanta? Payqa allpa pachata, lucerokunata hinaspa tukuy imata waranqantin wata unanchaspanpas manam amirurqachu, aswanqa pacienciawanmi ruwarqa. Tukuy chaykunata unanchayta tukuruspanmi nirqa ‘lliw ruwasqankuna sumaqllaña kasqanta’ (Gen. 1:31).

8. ¿Imamantam yachasun?

⁸ Yachamusqanchikman hinam bibliaqa yanapawanchik mana amiruspa suyananchikpaq. Qatiqninpiyá yachaykusun imakunata Dios ruwananta hinalla suyanamanta.

9. ¿Imata suyananchikpaqtaq kallpanchakunanchik?

⁹ Mañakusqanchikman hina Dios yanapawananchikpaqqa suyananchikmi. Ima sasachakuypipas tarikuspanchik utaq ima mana allintapas saqinanchikpaq Diosta mañakuspanchikqa ichapas nichwan mana chaylla uyariwasqanchikta. ¿Imanasqataq Diosqa mana chayllachu mañakusqanchikman hina yanapawanchik?

10. Jehova Diosta mañakuspaqa, ¿imanasqataq hinalla suyananchik yanapawananchikta?

¹⁰ Jehova Diosqa mañakusqanchiktaqa uyarinmi (Sal. 65:2). Payqa yachanmi iñiyniyuq kaspanchik mañakusqanchikta (Heb. 11:6). Yachantaqmi mañakusqanchikman hina ruway munasqanchiktapas utaq mana munasqanchiktapas (1 Juan 3:22). Chaymi mana allinkunata saqinanchikpaq mañakuspaqa kallpanchakunanchik mañakusqanchikman hina ruwanapaq. Jesusmi nirqa: “Hinallayá mañakuychik hinaptinqa qusunkichikmi, hinallayá maskaychik hinaspaqa tarinkichikmi, hinallayá punkuta takaychik hinaptinqa kichaykusunkichikmi. Pipas mañakuqqa chaskinmi, pipas maskaqqa tarinmi, punku takaqpas kichaykachikunmi”, nispa (Mat. 7:7, 8). Jesuspa chayna nisqanwanmi yachanchik Jehova Diosqa mañakusqanchikman hina wakinpi mana chaylla yanapawasqanchikta. Jesuspa nisqanman hinayá Diosta hinalla mañakusun, hinaptinqa yanapawasunmi (Col. 4:2).

11. ¿Imaynatam Hebreos 4:16 kallpanchawanchik mañakusqanchikman hina mana chaylla Dios yanapawaptinchik?

¹¹ Bibliam niwanchik Jehova Diosqa “necesitasqanchik tiempopi” imapas quwasqanchikta (qaway Hebreos 4:16). Chaymi mañakusqanchikman hina mana chaylla yanapawaptinchikqa hinalla suyananchik. Jehova Diosqa mana pantaqmi, payqa yachanmi haykapi yanapawananchikta. Yaqa llapanchikmi unayña mañakuchkanchik tukuy mana allinkunata Dios chinkachinanta. Jesuspas chayta mañakunanchikpaqmi yachachiwarqanchik (Mat. 6:10). Manam Diosmantaqa karunchakunanchikchu ñuqanchikpa munasqanchikman hina mana allinkunata manaraq chinkachichkaptinqa. Paymanta karunchakuruspaqa mana yuyayniyuq runa hinam kachwan (Hab. 2:3; Mat. 24:44). Chaynaqa, hinallayá Diosta mañakusun, hinaspayá mana amiruspa suyasun tantiasqan punchawpi mana allinkuna chinkachinanta. Chay punchawqa llapanchikpaqmi ancha allin kanqa (Mat. 24:36; 2 Ped. 3:15).

12. Pipas ñakarichiwaptinchikqa, ¿imatam ruwananchik?

 ¹² Pipas ñakarichiwaptinchikqa Jehova Dios yanapawananchiktam suyananchik. Achkam runamasinta ñakarichinku huk llaqtayuq kasqanrayku, huk rimayniyuq kasqanrayku utaq imawanpas unqusqanrayku. Ñuqanchiktapas Jehova Diosta servisqanchikraykum ñakarichiwanchik. Chayna kaptinqa Jesuspa nisqantam yuyarinanchik. Paymi nirqa: “Tukupaykama takyaqmi salvasqaqa kanqa”, nispa (Mat. 24:13). Ichaqa, ¿imatam ruwasun pi iñiqmasinchikpas huchallikurusqanta yachaspanchikqa? ¿Hawkallachu suyasun Diospa munasqanman hina iñiqkunapi punta apaqkuna yanapanankuta?

13. ¿Pipas huchallikuruptinqa iñiqkunapi punta apaqkuna imayna yanapanankutam Diosqa munan?

¹³ Pi iñiqmasinchikpas huchallikuruptinqa iñiqkunapi punta apaqkunam Jehova Diosta mañakunku yachaywan imatapas ruwanankupaq (Sant. 3:17). Paykunaqa huchallikuqta yanapaytam munanku, chaynapi huchanmanta wanakuspan Jehova Diospa munasqanman hina kawsakunanpaq (Sant. 5:19, 20). Munankutaqmi huchallikuqpa mana allin ruwasqanwan sientikuruq iñiqmasinkuta chaynataq lliw iñiqmasinkuta yanapaytapas (2 Cor. 1:3, 4). Punta apaqkunaqa pi huchallikuqtapas yanapanankupaqqa ima ruwasqanmantam allintaraq yachananku. Chaymantapas Diostam mañakunanku, bibliawanmi rimapayananku hinaspapas ima huchata ruwasqanman hinam corregiykunanku (Jer. 30:11). Paykunaqa manam hawanpi-ukunpichu tantiananku, manataqmi una-unay tiempo pasanantaqa saqirunankuchu. Diospa munasqanman hina tantiaptinkuqa lliw iñiqkunapa allinninpaqmi kanqa. Ichaqa, ¿imatam ruwachwan hukkunapa mana allin ruwasqanwan hinallaraq hukmanyasqa tarikuspaqa?

14. ¿Bibliapi pimanta yachasqanchiktaq yanapawasun pi iñiqmasinchikpas sientirachiwaptinchik?

¹⁴ Mayqin iñiqmasinchikpas sientirachiwaptinchikqa Jehova Diospa makinpim saqiykunanchik. Chaypaqmi yanapawasun palabranpi serviqninkunamanta yachasqanchik. Rimarisun Joseymanta, payqa wawqinkuna chiqnispanku tukuy mana allinkunata ruwaptinkupas manam  piñasqallañachu karqa, aswanqa pacienciakuspanmi suyarqa Dios yanapananta. Hinaspapas hinallam Diosman sunqu karqa, chaymi payqa imapipas yanapaykurqa (Gen. 39:21). Chaymantapas Joseyqa wawqinkunatam pampachaykurqa, hinaspapas Dios imayna yanapasqantam qawarqa (Gen. 45:5). Ñuqanchikpas Josey hinam tarikusun Jehova Diosman asuykuspanchikqa hinaspa ima sasachakuyninchiktapas paypa makinpi saqispanchikqa (Sal. 7:17; 73:28).

15. ¿Imataq iñiqmasinchikta yanaparqa llamkaqmasin paymanta mana allinkunata rimaptin?

¹⁵ Manapaschá Joseyta hinachu pipas llumpayta ñakarichiwasun. Ichaqa manam allinchu tarikunchik pipas rimasqanwan utaq ruwasqanwan sientichiwaptinchikqa. Chayna pasawaptinchikpas Jehova Diospa niwasqanchikta kasukuspaqa hawkam tarikusun (Filip. 2:3, 4). Huk iñiqmasinchikmi llumpay hukmanyasqa tarikurqa llamkaqmasin mana allinkunata paymanta rimasqanwan. Hukmanyasqa kachkaspanpas Jesustam qatipakurqa. Jesusqa manam imataña niptinkupas kutipakurqachu (1 Ped. 2:21, 23). Chaymantam iñiqmasinchikqa yacharurqa llamkaqmasinqa llumpayta unqusqanrayku siminpa hapisqanta rimakusqanta. Chaymi pampachaykuspan hawkaña tarikurqa.

16. ¿Imaynatam 1 Pedro 3:12 nisqan sunqunchikta tiyaykachin?

¹⁶ Pipas ñakarichiwaptinchikqa hinaspa ima sasachakuypipas tarikuspanchikqa manam qunqananchikchu Jehova ‘Diosqa llakisqa sunquyuqkunapa hichpallanpi’ kasqanta (Sal. 34:18). Ima sasachakuyninchiktapas paypa makinpi saqisqanchikraykum hinaspa pacienciakuq kasqanchikraykum payqa anchata kuyawanchik (Sal. 55:22). Diosqa lliwtam qawamuchkan (qaway 1 Pedro 3:12). Chaymi sasachakuykunawan mana ima ruwaytapas atispanchikqa paypa makinpi saqinanchik.

17. ¿Imatam niwanchik Jehova Diosmanta Isaias 30:18 nisqan?

¹⁷ Kuyakuq taytanchik Jehova Dios kamachimuwaptinchikqa lliw serviqninkunam  kusisqa kawsakusun. Bibliam nin: ‘Diosqa llakipayarisunaykichikpaqmi suyasuchkankichik, payqa kuyakuynintam qamkunaman riqsichisunkichik. Allin arreglo ruwaqmi tayta Diosqa. ¡Mayna kusisqam paypi suyaqkunaqa!’, nispa (Isaias 30:18). Jehova Dios yanapawananchikta suyaspanchikqa kunanpas chaynataq hamuq tiempopipas kusisqam kawsakusun.

18. ¿Imaynam hamuq tiempopiqa kawsakusun?

¹⁸ Hamuq tiempopiqa manañam ima sasachakuywanpas ñakarisunñachu (Apoc. 21:4). Jehova Diosqa kawsakunanchikpaqqa tukuytam quwasun, manam imapas pisipuwasunchu (Sal. 72:16; Is. 54:13). ¡Ancha kusikuypaqmi chayqa!

19. ¿Imapaqmi Jehova Diosqa kunanmanta yanapawachkanchik?

¹⁹ Jehova Dios kamachimuwaptinchikqa paypa munasqanman hinam kawsakusun. Chaymi payqa kunanmanta yachachiwachkanchik mana allinkunata saqinanchikpaq hinaspa munasqanman hina kawsakunanchikpaq. Amapuniyá hukmanyasunchu. Allin kawsakuyqa ñam hichpaykamuchkanña. Chaynaqa, hinallayá pacienciawan suyasun Jehova Diospa tukuy imakuna niwasqanchik cumplikunankama.