1, 2. ¿Imakuna pasawaptinchiktaq waqachwan?

 ¿PITAQ mana haykapipas waqarqachu? Wakinpiqa kusikuymantam waqanchik. Ichapas waqarqanchik warmanchik naceruptin, imapas kusikunapaq pasawasqanchikta yuyarispa utaq amistadninchikwan unay watamantaña tupaykuspa.

² Yaqa llapanpim ichaqa waqanchik ima llakipipas tarikusqanchikrayku. Waqachwanmi pi confianzapaq hapisqanchikpas traicionaruwaptinchik. Mana hampiy atina unquywan kasqanchikta doctor niykuwaptinchik utaq pi kuyasqanchikpas wañukuptin. Chayna pasawaptinchikqa Jeremias hinapaschá tarikuchwan, paymi Jerusalen llaqtata Babilonia soldadokuna chinkarachiptin nirqa: ‘Hikchuy-hikchuytam waqachkani. Mana samaykuspam aminaykama waqachkani’, nispa (Lam. 3:​48, 49).

3. ¿Imaynam Jehova Diosqa tarikun serviqninkuna waqaptinku? (Rimarimuytaq Isaias 63:9 nisqanmantapas).

³ Jehova Diosqa yachanmi vidanchikpi imakuna pasasqanchikrayku waqasqanchikta. Bibliapim willawanchik tukuy ima pasawasqanchikta qawamusqanta hinaspa qayakuptinchik uyarimuwasqanchikta (Sal. 34:15). Chaymantapas taytanchik kasqanraykum payqa anchata kuyawanchik. Chaymi kuyasqan serviqninkuna waqaptinku paypas anchata llakikun. Hinaspapas chayllam imatapas ruwan paykunata yanapananpaq (leey Isaias 63:9).

4. ¿Pikunamantam rimasun hinaspa imatam Jehova Diosmanta yachasun?

⁴ Bibliapim Diosqa willawanchik ñawpaq tiempopi serviqninkunapa  waqasqanta qawamuspan imayna tarikusqanmanta. Rimarisun Anamanta, Davidmanta hinaspa kamachiq Ezequiasmanta. ¿Imaynanpitaq waqarqaku? ¿Imatam Dios ruwarqa paykunata yanapaykunanpaq? ¿Imaynatam Diosqa sunqunchikta tiyaykachin llumpay llakisqa kaptinchik, pipas traicionaruwaptinchik utaq imapas karuptin imatapas ruwayta mana atisqanchikta piensaptinchik?

LLUMPAY LLAKISQA KASPA WAQAPTIKI

5. ¿Imaynam Ana tarikurqa?

⁵ Rimarisun Diosta serviq Anamanta. Paypa qusanmi iskay warmiyuq karqa. Huknin warmin Peninam Anata chiqnispan hinaspa tukuyta nispan waqachiq. Chaymantapas Anaqa karqa mana wachakuqmi, Peninañataqmi karqa achka wawayuq (1 Sam. 1:​1, 2). Chayraykum Anamanta sapa kuti burlakuq. Anaqa llumpay llakisqa kaspanmi waqaspan mana mikuqpaschu (1 Sam. 1:​6, 7, 10). ¿Imaynam tarikuwaq karqa Ana kaspaykiqa?

6. ¿Imatam Ana ruwarqa manaña llumpay llakisqa tarikunanpaq?

⁶ ¿Imatam Ana ruwarqa manaña llumpay llakisqa tarikunanpaq? Jehova Diospa carpanmanmi rirqa payta yupaychananpaq, hinaspanmi waqaspan Diosta mañakurqa. Yaqapaschá mañakurqaqa carpaman yaykunapa hichpanpi. Diosta ruegakuspanmi nirqa: “Llumpaytam ñakarillachkani. Amayá qunqarullawaychu”, nispan (1 Sam. 1:​10, 11). Anaqa Diosmanmi imayna tarikusqanta lliwta willakurqa. Diospaqqa Anaqa karqa ancha kuyasqan churinmi, chaymi sunqunta tiyaykachiyta munarqa.

7. ¿Imaynañam Anaqa tarikurqa imayna tarikusqanta Jehova Diosman willakuruspan?

⁷ ¿Imaynañam Anaqa tarikurqa Jehova Diosman imayna tarikusqanta willakuruspan hinaspa sacerdotekunata kamachiq Eliypa rimapayasqanta uyariykuspan? Bibliapim willawanchik: “Anaqa kutispanmi mikurqaña, chaymanta qipamanqa manañam llakisqachu karqa”, nispa (1 Sam. 1:​17, 18). Anapa imayna kawsakusqan mana cambiaptinpas hawkañam tarikurqa tukuy ima llakichiqninta Diospa makinpi saqisqanrayku. Diosqa Anapa imayna tarikusqantam qawamurqa. Hinaspapas ruegakusqanta uyariykuspanmi wawakunata quykurqa (1 Sam. 1:​19, 20; 2:21).

8, 9. Hebreos 10:​24, 25 nisqanman hinaqa, ¿imanasqataq huñunakuykunaman rinanchik? (Qawaytaq fototapas).

⁸ ¿Imatam yachachwan? Ichapas llumpay llakisqa tarikunki pi familiaykipas utaq pi amistadnikipas wañukuptin. Chayna pasasuptikiqa ichapas sapallayki kayta munanki. Ichaqa imaynam Anapas Diospa carpanman riruspan kallpanchasqa tarikurqa, chaynam qampas llakisqa kaspaykipas huñunakuykunaman rispayki kallpanchasqa tarikunki (leey Hebreos 10:​24, 25).  Huñunakuykunapiqa sunquykita tiyaykachiq bibliapa yachachikuyninkunatam uyarinki, chaykunawanmi Jehova Diosqa yanapasunki llakichisuqniki kaqkunapi amaña llumpayta piensanaykipaq. Alli-allimantam hawkaña tarikunki imayna kawsakusqayki chaylla mana cambiaptinpas.

⁹ Huñunakuykunapiqa iñiqmasinchikkunapas sunquykitam tiyaykachinku, hinaspapas ancha kuyasusqaykitam nisunki. Chaywanmi kallpanchasqa tarikunki (1 Tes. 5:​11, 14). Precursor especial iñiqmasinchikmi willakun warmin wañukuptin imayna tarikusqanmanta: “Hinallaraqmi waqani, chaywanpas huñunakuykunamanqa rinim. Wakinpim ichaqa kuchu lawpi tiyaykuspay waqakuni. Chaywanpas huñunakuypi kaspayqa kallpanchasqam tarikuni hinalla Diosta servinaypaq. Chaypim iñiqmasinchikkunapa rimarisqankuwan hinaspa kallpanchaykuwasqankuwan sunquy tiyaykun. Llumpay hukmanyasqa kaspaypas huñunakuypiqa hawkaraqmi tarikuni”, nispan. Arí, huñunakuykunaman riptikiqa Jehova Diosmi yanapasunki iñiqmasinchikkunawan.

10. ¿Imaynatam Anata qatipakuchwan llumpay llakisqa tarikuspanchik?

¹⁰ Anaqa hawkañam tarikurqa Jehova Diosta mañakuspan llakinkunamanta willakuruspanqa. Qampas 1 Pedro 5:7 nisqanman hinaqa Diosta mañakuspam ima llakikitapas makinpi saqiwaq uyarisunaykimanta mana iskayrayaspa. Huk iñiqmasinchikmi willakun qusanta suwakuna wañurachiptinku imayna tarikusqanmanta: “Muspaypi hina tarikuspaymi piensarqani manaña haykapipas kusisqa kayta atinaymanta. Kuyakuq taytanchikta sapa kuti mañakuspaymi hawkaraq tarikuni. Wakinpiqa manam ima niytapas atiqchu kani llakiykunamantaqa, chaywanpas payqa entiendewaqmi. Llumpay llakisqa tarikusqayraykum mana ima ruwaytapas atispay hawka tarikunaypaq Diosta mañakuq kani. Payta mañakuruspayqa kallpanchasqaraqmi tarikuq kani chay punchaw imata ruwanaypaqpas”, nispa. Arí, imapas llakichisuqnikimanta Diosman willakuptikiqa allintam entiendesunki. Imapas sasachakuyniki chaylla mana chinkaruptinpas Jehova Diosqa sunquykita tiyaykachispanmi hawka kanaykipaq yanapasunki (Sal. 94:19; Filip. 4:​6, 7). Chaymantapas hinalla payman sunqu kaptikiqa achka bendicionkunatam tiempollanpi qusunki (Heb. 11:6).

PIPAS TRAICIONARUSUSQAYKIRAYKU WAQAPTIKI

11. ¿Imaynam Davidqa tarikurqa chiqniqninkuna mana allinta ruwaptinku?

¹¹ Davidqa tukuy ima sasachakuykunapi tarikuspanmi waqarqa. Paytaqa achkam chiqnirqaku, familiankunapas chaynataq confianzapaq hapisqan runakunapas traicionaruspanmi wañuchiyta munarqaku (1 Sam. 19:​10, 11; 2 Sam. 15:​10-14, 30). Huk kutipim David qillqarqa: “Llumpay llakiwanmi hukmanyarullaniña. Tukuy tuta waqaptiymi camaypas nuyuña kachkan. Wiqiywanmá puñunaypas nuyurunña”, nispan. ¿Imanasqataq chayna tarikurqa? Hina kikinmi nirqa: “Chiqniwaqniykuna waqachiwaptinmi”, nispan (Sal. 6:​6, 7).

12. Salmos 56:8 nisqanman hinaqa, ¿imamantam Davidqa mana iskayrayarqachu?

¹² Davidqa llumpay sasachakuykunapi tarikuspanpas manapunim iskayrayarqachu Jehova Dios kuyasqanmantaqa. Chaymi qillqarqa: “Jehova Diosmi waqasqayta uyariykamuwanqa”, nispan (Sal. 6:8). Huk kutipiñataqmi Salmos 56:8 (leey) nisqanpi sumaq takita qillqarqa. Chay qillqasqanta  leespanchikmi yachanchik Jehova Diosqa anchata kuyawasqanchikta hinaspa imayna tarikusqanchikta allinta entiendesqanta. Chaypim rikchanachispan David nirqa Diosqa odreman wiqinkunata chaskisqanmanta hinaspa libropi qillqasqanmanta. Payqa manapunim iskayrayarqachu tukuy ima sasachakuyninkunata Dios allinta yachasqanmantaqa hinaspa imayna tarikusqanta allinta entiendesqanmantaqa.

13. ¿Imatam yuyarinayki pipas traicionarusuptiki utaq saqirusuptiki? (Qawaytaq fototapas).

¹³ ¿Imatam yachachwan? Ichapas llumpay hukmanyasqa tarikunki pi confianzapaq hapisqaykipas traicionarusuptiki, casarakunaykipaq riqsinakusqaykiwan tukuruptiki, qusayki utaq warmiki saqirusuptiki utaq pi kuyasqaykipas Dios serviyta saqiruptin. Huk iñiqmasinchiktam warmin saqirurqa hukwan tupakuruspan. Paymi nin: “Manam haykapipas piensarqanichu ñuqata chay pasaruwanantaqa. Llakisqam, rabiasqam tarikurqani, hinaspapas mana imapaq valeq kasqaypaqmi hapikurqani”, nispa. ¿Imata yuyariynikim yanapasunkiman pipas traicionarusuptiki? Dios mana haykapipas saqisunaykimanta yuyariynikim. Iñiqmasinchikqa ninraqmi: “Cuentatam qukururqani piña traicionaruwaptinchikpas Diosqa manapuni saqiwananchikta. Payqa imaña kaptinpas yanapawananchikpaqmi ñuqanchikwan kanqa, manapunim saqinqachu payman sunqu kaqkunataqa”, nispa (Sal. 37:28). Manapunim qunqanaykichu Diosqa pimantapas astawan kuyasusqaykitaqa. Hukkuna mana allinta ruwarusuptiki llumpay hukmanyasqa tarikuspaykipas ama qunqaychu Dios anchata valorasusqaykita (Rom. 8:​38, 39). Chaynaqa amayá qunqaychu: Hukkuna mana allinta ruwarusuptikipas Diosqa anchatam kuyasunki.

14. ¿Imatam niwanchik Salmos 34:18?

¹⁴ Pipas traicionarusuptikiqa sunquykitaqa tiyaykachinmantaqmi Salmos 34:18 (leey) nisqanpi Davidpa qillqasqanpas. Huk libropa nisqanman hinaqa kaypi ‘llumpay hukmanyasqa kaqkuna’ nisqantaqa nichwantaqsi ‘imapas allin kaqta manaña suyaqkuna’ nispapas. ¿Imaynatam chayna tarikuqkunata Dios yanapan? Hina chay textollapim niwanchik Diosqa traicionasqa kaqkunapa ‘hichpallanpi kasqanmanta’. Imaynam warmacha waqaptinpas papanqa marqakuykuspan consuelaykun, chaynam Diospas llumpay hukmanyasqa tarikusqanchikwan sunqun nanachkanmanpas hina chaylla yanapaykuwanchik. Payqa munachkan hawkalla tarikunanchiktam. Chaymantapas allin kaqkunata prometewasqanchikmi yanapawanchik tukuy ima  sasachakuykunata hinalla aguantanapaq (Is. 65:17).

IMAPAS KARUPTIN MANA IMA RUWAYTAPAS ATISQAYKIRAYKU WAQAPTIKI

15. ¿Imanasqataq kamachiq Ezequiasqa llumpayta waqarqa?

¹⁵ Juda nacionta kamachiq Ezequiasmi 39 watanpi kachkaspan llumpayta unqururqa. Jehova Diosmi profeta Isaiaswan willachirqa unquyninwan wañukunanmanta (2 Rey. 20:1). Chaynata niykuptinmi Ezequiasqa llumpay llakisqa kaspan waqarqa, hinaspanmi Diosta ruegakurqa yanapaykunanpaq (2 Rey. 20:​2, 3).

16. ¿Imatam Jehova Dios ruwarqa Ezequias waqaspan mañakuptin?

¹⁶ Ezequiaspa mañakusqantam Jehova Diosqa uyariykurqa, hinaspanmi llakipayariykuspan Isaiaswan willachirqa: ‘Waqaspa mañakusqaykitam uyariykamuyki. Hampiykusqaykim’, nispa. Llakipayaspanmi willachirqa unay wataraq kawsakunanmanta hinaspa Jerusalen llaqtata Asiria runakunamanta libraykunanmanta (2 Rey. 20:​4-6).

17. ¿Imaynatam Jehova Diosqa yanapawanchik llumpayta unquptinchik? (Rimarimuytaq Salmos 41:3 nisqanmantapas, qawaytaq fototapas).

¹⁷ ¿Imatam yachachwan? Mana hampiy atina unquywan kaspaykiqa Jehova Diosmanyá imayna tarikusqaykita willakuy waqastinpas. Bibliapim niwanchik ‘ancha llakipayakuq taytanchik hinaspa tukuy imapi sunqunchik tiyaykachiq’ kasqanrayku hawkayaykachiwananchikmanta (2 Cor. 1:​3, 4). Diosqa manamá kunan tiempopiqa sasachakuyninchikkunataqa chinkarachinqachu, chaywanpas manam iskayrayachwanchu yanapawananchikmantaqa (leey Salmos 41:3). Payqa chuya espiritunwanmi quwanchik kallpata, yachayta hinaspa hawkayayta (Prov. 18:14; Filip. 4:13). Payqa sunqunchiktataqmi tiyaykachin hamuq tiempopi manaña pipas unqunanmanta niwaspanchik (Is. 33:24).

18. ¿Bibliapi mayqin textotaq yanapasurqanki llumpay sasachakuypi tarikuptiki? (Qaway “ Waqaptinchik consuelawaqninchik textokuna” niqta).

¹⁸ Ezequiastam consuelaykurqa Jehova Diospa nisqankuna. Chaynam ñuqanchiktapas bibliapi paypa nisqankuna sunqunchikta tiyaykachin. Diosmi palabranpi qillqachirqa kallpanchawaqninchik kaqkunata, chaynapi sasachakuypi tarikuptinchik sunqunchikta tiyaykachinanpaq (Rom. 15:4). Africa Occidentalpi yachaq iñiqmasinchiktam doctorkuna niykurqaku cancerwan kasqanta, hinaptinmi waqasqallanpi kaq. Paymi willakun: “Isaias 26:3 nisqanmi sunquyta tiyaykachin. Sasachakuykunataqa manamá imata ruwaspapas cambiayta atichwanchu, chaywanpas kay versiculopim niwanchik ima sasachakuytapas aguantanapaq hawkayayta Dios quwananchikmanta”, nispa. ¿Yaqachu qamtapas bibliapi  mayqin textopas yanapasurqanki llumpay sasachakuypi tarikuspayki mana ima ruwaytapas atiptiki?

19. ¿Ima bendicionkunatataq suyachkanchik?

¹⁹ Mana allinkunapa chinkanan punchaw kayllapiña kasqanraykum tukuy ima sasachakuykunawan astawanraq ñakarisun hinaspa waqasun. Chaywanpas Anamanta, Davidmanta hinaspa kamachiq Ezequiasmanta rimamusqanchikman hinam Diosqa waqasqanchikta qawamuspan llakikun. Payqa sasachakuykunapi kaspayki waqasqaykikunataqa manam qunqanchu. Chaynaqa, imayna tarikusqaykitayá Diosman willakuy. Amataqyá iñiqmasikikunamantaqa karunchakuychu, paykunaqa anchatam kuyasunki. Hinallataqyá bibliatapas leey sunquykita tiyaykachinanpaq. Hinalla Diosman sunqu kaptikiqa bendecisunkipunim. Ñamá chayaykamuchkanña tukuy ima ñakariykunawan waqasqanchikta Dios pichawananchik punchawqa (Apoc. 21:4). Payña kamachiwaptinchikqa kusikuyllamantañam waqasun.