1. ¿Imanasqataq yuyaqkunapa consejonkuta chaskikunanchik?

 KUSISQA kawsakuyta munaspaqa allintam tantiakunanchik. Chaypaqmi yanapawachwan punta apaqkuna hinaspa unayña Diosta serviq iñiqmasinchikkuna. Manam mayorninchik kasqankuraykuchu piensananchik paykunapa consejonku manaña yanapawananchiktaqa. Paykunaqa unay wataña kawsakusqankuraykum allin experienciayuq, yachayniyuq hinaspa yuyayniyuq kanku. Chaymi Jehova Diosqa munan consejonkuta chaskikunanchikta (Job 12:12).

2. ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasun?

² Jehova Diosmi bibliata qillqasqanku tiempopi llaqtanta yanaparqa payman sunqu yuyaq serviqninkunawan. Paykunamanta wakinkum karqaku Moises, David chaynataq apostol Juan. Mana chay tiempollapi kawsaspankupas yuyaqña kachkaspankum sumaq consejokunata qurqaku musu-sipaskunaman. Kimsankum Diosta kasukuy ancha allin kasqanta nirqaku. Paykunapa nisqantam Diosqa qillqachirqa llapallanchikta yanapawananchikpaq. Chaymi musu-sipas utaq yuyaqña kaspapas chay consejonkuta yuyarinanchik (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16). Kay yachachikuypim yachasun wañukunankupaqña kachkaspanku Moises, David chaynataq apostol Juan ima nisqankumanta hinaspa imayna yanapawasqanchikmanta.

“UNAYTAM KAWSAKUNKICHIK”

3. ¿Imakunatam Moisesqa ruwarqa Diospa yanapakuyninwan?

³ Moisesmi wañukunan punchawkama Diosta servirqa. Payqa karqa profetam, juezmi, ñawpaq tiempomanta estudiaqmi hinaspa soldadokunata kamachiqmi. Egipto nacionmanta Israel runakunata Jehova Dios libraykuptinmi Moises pusarqa,  hinaspanmi Diospa ruwasqan achka milagrokunata qawarqa. Diospa yanapakuyninwanmi bibliapa qallariyninpi pichqa librokunata qillqarqa, qillqarqataqmi Salmos 90 capitulotapas. Yaqachusmi Salmos 91 capitulotawan Job sutiyuq librotapas qillqarqa.

4. ¿Pikunatam Moisesqa wañukunanpaqña kachkaspan kallpancharqa? ¿Imanasqa?

⁴ Moisesqa 120 watanpim wañukurqa. Manaraq wañukuchkaspanmi lliw Israel runakunata huñurachispa yuyarichirqa paykunapaq Diospa tukuy ima ruwasqanta. Chaypi kaq wakin runakunam ñawpaq watakunata qawarqaku Diospa milagronkunata hinaspa Egipto runakunata imayna castigasqanta (Ex. 7:4). Arí, paykunaqa Puka lamar qucha kicharikuruptinmi chaki pampanta chimparqaku, hinaspam qawarqaku Egipto nacionniyuq soldadokunata Dios wañuchisqanta (Ex. 14:​29-31). Chunniqpi kachkaspankupas qawarqakum tukuy ima necesitasqankuta Dios qusqanta (Deut. 8:​3, 4). Diospa prometesqan allpaman yaykunankupaq kachkaptinkuñataqmi Moisesqa Israel runakunata kallpancharqa. a

5. ¿Maypi kawsakuy atinankumantam Israel runakunata Moises nirqa? (Rimarimuytaq Deuteronomio 30:​19, 20 nisqanmantapas).

⁵ ¿Ima nirqam Moisesqa Israel runakunata? (Leey Deuteronomio 30:​19, 20). Diospa prometesqan allpapi unay kawsakuyta atinankutam nirqa. Chay allpaqa tukuy imapa qispinan allpam karqa. Chaymi Moises nirqa: “Chay allpaqa mana hatarichisqaykichik sumaq llaqtayuqkunam, tukuy imayuq wasiyuqkunam, kaypi-chaypi yakuyuqkunam, uvas hinaspa aceitunas chakrayuqkunam”, nispa (Deut. 6:​10, 11).

6. ¿Imanasqam Diosqa saqirqa Israel runakunata huklaw nacionniyuqkuna presota apanankuta?

⁶ Moisesqa Israel runakunataqa nirqataqmi chay sumaq allpapi hinalla kawsakuyta munaspankuqa Jehova Diospa kamachikuyninta kasukunankupaqpas. Paymi kallpancharqa kaynata: “Kawsakuytam akllakunaykichik Jehova Diosta kuyaspa, kasukuspa hinaspa paypi hapipakuspa”, nispa. Chaynata nichkaptinpas Israel runakunaqa manam Diostaqa kasukurqakuchu. Chaymi saqirqa Asiria soldadokuna hinaspa watakuna pasayta Babilonia soldadokuna yaykuruspanku presota apanankuta (2 Rey. 17:​6-8, 13, 14; 2 Cron. 36:​15-17, 20).

7. ¿Imatam yachachwan Moisespa nisqanmanta? (Qawaytaq fototawan dibujotapas).

⁷ ¿Imatam yachachwan Moisespa nisqanmanta? Diosta kasukuspanchikqa unaymi kawsakusun. Israel runakuna hinam ñuqanchikpas Diospa prometewasqanchik allpaman yaykunanchikpaqña kachkanchik. Enteron allpa pachanchikmi sumaq-sumaq huertaña kanqa (Is. 35:1; Luc. 23:43). Satanaswan demonionkunaqa manañam imanawasunñachu (Apoc. 20:​2, 3). Pantay religionkunapas manañam kanqachu (Apoc. 17:16). Runakunata ñakarichiq kamachiqkunapas manañam kanqachu (Apoc. 19:​19, 20). Manañam pipas Diospa contranpiqa hatarinqachu (Sal. 37:​10, 11). Aswanqa llapallanchikmi Diospa kamachikuyninkunata kasukuspa huk sunqulla hinaspa hawkalla kawsakusun. Arí, chay tiempopiqa mana pimantapas iskayrayaspam kuyanakusun (Is. 11:9). Jehova Diosta kasukuspanchikqa manam iskay-kimsa pachak watallatachu kawsakusun, aswanqa wiña-wiñaypaqmi. ¡Chayqa mayna kusikunapaqmi kanqa! (Sal. 37:29; Juan 3:16).

8. ¿Imaynatam huk iñiqmasinchikta yanaparqa Diospa prometewasqanchikta yuyariynin? (Rimarimuytaq Judas 20, 21 nisqanmantapas).

 ⁸ Wiñaypaq kawsakunanchikpaq Diospa prometewasqanchikta sapa kuti yuyarispaqa paypim imaña kaptinpas hapipakusun (leey Judas 20, 21). Chayta yuyariytaqmi yanapawasun mana allin munaykunawan mana aysachikuspa Diospa munasqanman hina kawsakunapaqpas. Huk iñiqmasinchikmi Africa lawpi unay tiempo misionero karqa. Paymi sunqunpi mana allin munayta vencenanpaq unay tiempo kallpanchakurqa. Paymi nin: “Manam munarqanichu wiñaypaq kawsakuy haypanayta imapas harkawanantaqa. Chaymi anchata kallpanchakurqani chay mana allin munayta vencenaypaq, hinaspapas Jehova Diostam tukuy sunquyway mañakurqani yanapaykuwananpaq. Pay yanapawaptinmi allin concienciayuq kaspa hinalla servichkani”, nispa.

“YACHAYNIYUQMI KANKI”

9. ¿Ima sasachakuykunapim David tarikurqa?

⁹ Davidmi karqa allin kamachiq, musica tocaq, poesiata qillqaq, allin peleaq hinaspa profeta. Chaywanpas sasachakuykunapim tarikurqa. Manaraq kamachiq kachkaspanmi kamachiq Saul wañuchiyta munaptin unay wata pakan-pakan purirqa. Kamachiqña kachkaspanpas pakan-pakanmi purirqa churin Absalon kamachiq kayta munaspan wañurachiyta munaptin. Chayna sasachakuykunapi kaspanpas hinaspa wakinpi hatun huchakunata ruwaspanpas wañukunankamam Diosman sunqu karqa. Jehova Diospas nirqam sunqunta kusichiq kasqanta. Chayraykum ancha allin Davidpa ima nisqankunamanta yachayninchikqa (Hech. 13:22; 1 Rey. 15:5).

10. ¿Imanasqam Davidqa churin Salomonta sumaqta consejarqa?

¹⁰ Diosmi Salomonta akllarqa taytan David wañukuptin Israel nacionta kamachinanpaq hinaspa templota ruwananpaq, chaynapi enteron nacionpi payllata yupaychanankupaq (1 Cron. 22:5). Salomon sasachakuykunapi kananta yachasqanraykum Davidqa sumaqta consejarqa. Chaymantayá qatiqninpi yachaykusun.

11. ¿Ima nirqam Davidqa churin Salomonta? ¿Nisqanman hinachu karqa? (Rimarimuytaq 1 Reyes 2:​2, 3 nisqanmantapas, qawaytaq dibujotawan fototapas).

¹¹ ¿Ima nirqam Davidqa churin Salomonta? (Leey 1 Reyes 2:​2, 3). Jehova Diosta kasukuspanqa yachayniyuq kaspa allin kawsakunamantam nirqa. Chaynamá unay wata kawsakurqa Diosta kasukuspanqa (1 Cron. 29:​23-25). Salomonqa Jehova Diospaqmi suma-sumaq templota ruwarqa, bibliapi wakin librokunatam qillqarqa, hinaspapas wakin rimasqankunaqa bibliapi wakin librokunapim kachkan. Chaymantapas yachaysapa hinaspa tukuy imayuq kasqanraykum ancha riqsisqa karqa (1 Rey. 4:34). Chaywanpas Salomonqa yuyaqyaruspanmi taytacha-mamachakuna yupaychayta  qallaykurqa. Davidqa nirqamá Diosta kasukuspallan allin kawsakunanmanta. Ichaqa mana kasukusqanraykum Jehova Diosqa manaña chaskirqachu. Manaña yachayniyuq kasqanraykutaqmi manaña allintachu kamachirqa (1 Rey. 11:​9, 10; 12:4).

12. ¿Imatam yachachwan Davidpa nisqanmanta?

¹² ¿Imatam yachachwan Davidpa nisqanmanta? Diosta kasukuspallam allinqa kawsakusun (Sal. 1:​1-3). Jehova Diosqa manamá Salomonman hinachu prometewanchik tukuy imayuq kanapaq hinaspa allin riqsisqa kanapaq. Chaywanpas, payta kasukuptinchikqa yachaytam quwasun imapaqpas allinta tantianapaq (Prov. 2:​6, 7; Sant. 1:5). Palabranpim sumaq consejokunata tarinchik llamkaymanta, educacionmanta, kusirikuymanta hinaspa qullqimanta. Chaykunata kasukuspanchikqa paywan kuyachikuspam wiñaypaq kawsakuyta haypasun (Prov. 2:​10, 11). Kunanpas allin amistadkunata tarispam hinaspa Diosta kasukuspam familianchikpi kusisqa kawsakusun.

13. ¿Imatam Carmen ruwarqa kusisqa kawsakunanpaq?

¹³ Mozambique nacionpi yachaq Carmenmi piensarqa allin educacionniyuq kaspallan kusisqa kawsakunanta. Chaymi wasikunapaq diseñokunata estudiananpaq universidadman yaykururqa, paymi nin: “Estudiasqayqa gustawarqam, ichaqa manañam imapaqpas tiempoy haypawaqchu, hinaspapas pisipasqam tarikuq kani. Estudiaqqa kani tempranomanta tardeykuqkamam. Huñunakuykunamanpas manaña risqayraykum Diosta serviyniypi mana allinñachu karqani. Sunquypiqa cuentatam qukurqani iskay patronta servisqaymanta”, nispa (Mat. 6:24). Carmenqa Jehova Diosman willakuspanmi qillqanchikkunapi maskarqa imayna tarikusqanmanta yanapakuykunata. Nintaqmi: “Allin iñiyniyuq iñiqmasinchikkunapa hinaspa mamaypa consejawasqanwanmi tantiarurqani universidadta saqispay Jehova Diosta tukuy tiempoywan servinaypaq. Chayna tantiakusqaywanmi ancha kusisqa tarikuni”, nispa.

14. ¿Imayna kanankupaqmi uyariqninkunata Moiseswan David kallpancharqaku?

¹⁴ Moiseswan Davidqa Jehova Diostam anchata kuyarqaku, hinaspapas payta kasukuyninku allin kasqanmantam mana iskayrayarqakuchu. Wañukunankupaqña kachkaspankum uyariqninkunata kallpancharqaku Diosta qatipakunankupaq hinaspa payman sunqu hinalla kanankupaq. Iskayninkutaqmi nirqaku  Diosmanta karunchakuruspankuqa paypa manaña chaskisqan kanankumanta hinaspa prometesqan bendicionkunata manaña chaskinankumanta. Paykunapa nisqankuqa ñuqanchikpaqpas ancha allinmi. Pachaknintin watakuna pasaytam apostol Juanpas nirqa Diosman sunqu kay imanasqa ancha allin kasqanmanta.

“TUKUY IMAMANTAPAS ASTAWANMI KUSIKUNI”

15. ¿Imakunatam ruwarqa hinaspa rikurqa apostol Juan?

¹⁵ Juanmi Jesuspa ancha kuyasqan apostol karqa (Mat. 10:2; Juan 19:26). Payqa Jesustam puriysirqa Diosmanta willakuptin. Milagrokuna ruwasqantam rikurqa, hinaspapas llumpay sasachakuykunapi kaptinmi ladonpi karqa. Jesusta qiruman takaptinkupas chaypim karqa. Chaymantañataqmi kawsariramuptin rikuykurqa, payqa rikurqataqmi chay tiempopi iñiqkuna imayna achkayasqankutapas. Chayqa karqa aschallaraq iñiqkuna kasqanmanta ‘sumaq willakuykuna enteron kay pachapi willakusqa kanan’ tiempokamam (Col. 1:23).

16. ¿Pikunatam yanapan Juanpa qillqasqan cartakuna?

¹⁶ Juanqa yuyaqchaña kachkaspanmi ‘Jesucristopa revelasqanta’ utaq Apocalipsis librota qillqarqa (Apoc. 1:1). Chaymantapas sutin apaq librotam hinaspa kimsa cartakunatam qillqarqa. Kimsa kaq cartantam apachirqa Gayo sutiyuq iñiqman, paymi karqa kuyasqan churin hina (3 Juan 1). Chay tiempokamaqa Diosmanta yachachisqan churin hina runakunaqa achkañachá karqa. Yuyaqña kachkaspan Juanpa qillqasqankunaqa Jesuspa qatiqninkunatam kunankama anchata yanapawanchik.

17. 3 Juan 4 nisqanman hinaqa, ¿imata ruwaymi yanapawachwan kusisqa kanapaq?

¹⁷ ¿Imatam apostol Juan qillqarqa? (Leey 3 Juan 4). Juanqa qillqarqa Diosta kasukuy kusisqa kanapaq yanapawananchikmantam. Kimsa kaq cartanta qillqasqan tiempopaqqa wakinkum pantay yachachikuykunata chiqichispanku iñiqkunata rakinachkarqaku. Chaywanpas wakinkuqa Jehova Diosta kasukuspankum chiqap yachachikuykunaman hina tukuy tiempo kawsakurqaku (2 Juan 4, 6). Chayna Diosman sunqu kasqankuqa manam Juanllatachu kusichirqa, aswanqa Jehova Diostawanmi (Prov. 27:11).

18. ¿Imatam yachachwan Juanpa nisqanmanta?

¹⁸ ¿Imatam yachachwan Juanpa nisqanmanta? Diosman sunqu kayqa kusikuytam apamun (1 Juan 5:3). Anchatam kusikunchik Jehova Diosta kusichisqanchikmanta. Paypas anchatam kusikun tentacionkunaman mana wichispanchik kamachikuyninkunata  kasukuptinchikqa (Prov. 23:15). Hanaq pachapi Diosta serviqkunapas kusikunkum (Luc. 15:10). Ñuqanchikpas anchatam kusikunchik wakin iñiqmasinchikkuna ima sasachakuypas kaptin hinalla Diosman sunqu kaptinkuqa (2 Tes. 1:4). Chaynaqa, satanaspa munaychakusqan tukuy mana allinkuna chinkaruptinmi anchata kusikusun Diosman sunqu hinalla kasqanchikmanta.

19. ¿Imatam Raquel nin Diosmanta yachachiy imayna kasqanmanta? (Qawaytaq fotokunatapas).

¹⁹ Imamantapas astawanqa kusichiwanchik Jehova Diosmanta imam kaqta yachachisqanchikmi. Republica Dominicana nacionpi yachaq iñiqmasinchik Raquelmi anchata valoran Diosmanta hukkunaman willayta. Paymi nin: “Ancha-anchatam kusikuni estudiachisqay runamasinchikkuna Jehova Diosta kuyaptinkuqa, paypi hapipakuptinkuqa hinaspa sunqunta kusichinankupaq imayna kawsakusqankuta cambiaptinkuqa. Chayna kusisqa kasqayqa estudiachinaypaq tukuy sasachakuykuna pasasqaymantapas astawanraqmi”, nispa.

DIOSMAN SUNQU YUYAQKUNAPA NISQANKUQA ALLINNINCHIKPAQMI

20. ¿Imakunapim tupanchik Moiseswan, Davidwan hinaspa Juanwan?

²⁰ Moisesqa, Davidqa hinaspa Juanqa ñuqanchikpa tiemponchikmanta huk tiempopim kawsarqaku. Chaywanpas, ¿imakunapim tupanchik? Paykuna hinam Jehova Diosllata yupaychanchik, payllata mañakunchik, payllapi hapipakunchik hinaspa ima sasachakuyña kaptinpas yanapakuyninta maskanchik. Paykuna hinataqmi manapuni iskayrayanchikchu kasukuqninkunata Jehova Dios bendecinanmantapas.

21. ¿Ima bendicionkunatam chaskisun Moisespa, Davidpa hinaspa Juanpa nisqankuta kasukuspanchik?

²¹ Chaynaqa, yuyaqña kachkaspanku Moisespa, Davidpa hinaspa Juanpa ima nisqankumantayá allinta yachasun. Hinaspayá Jehova Diospa kamachikuyninkunata kasukusun. Chayta ruwaptinchikqa imapas ruwasqanchikkunam allin kanqa. Hinaspapas ‘unaytam’ utaq wiñaypaqmi kawsakusun (Deut. 30:20). Chaymantapas tukuy ima nisqankunata cumpliq taytanchik Jehova Diosta kasukusqanchikraykum kusisqa kasun. ¡Hamuq tiempopaq bendeciwananchikqa piensasqanchikmantapas astawanraqmi kanqa! (Efes. 3:20).