1, 2. ¿Imam pasarurqa Jesuspa iskay qatiqninkuna Emaus llaqtaman richkaptinku?

 YUYARISUN 33 watapi nisan killapa 16 punchawninpi imakuna pasakusqanta. Jesus wañukusqanraykum qatiqninkuna llumpay hukmanyasqallaña hinaspa manchakuyllawanña kachkarqaku. Paykunamanta iskaymi Jerusalen llaqtamanta Emaus llaqtaman richkarqaku, chayqa karqa yaqa kimsa hora puriymi. Paykunaqa Jesusta wañurachiptinkum llumpay llakisqa kachkarqaku. Piensarqakum Diospa akllasqan runaqa manaraq wañukuchkaspan judiokunapaq admirakuypaq kaqkunata ruwananta, ichaqa wañurachirqakum. Chayna llakisqa kachkaptinkum mana piensasqanku qunqaymanta pasarqa.

² Mana riqsisqanku runam haypaykuspan paykunawan kuska rirqa. Paykunañataqmi willakurqaku Jesusta tukuy ima pasasqanmanta llakisqa hinaspa hukmanyasqa kasqankuta. Chaymantam chay runaqa “Moisespa qillqasqanmanta hinaspa Diosmanta lliw willakuqkunapa qillqasqanmanta qallaykuspan” sumaqta entiendechirqa Diospa akllasqan runa imanasqa ñakarinanmanta hinaspa imanasqa wañunanmanta. Chay rimapayasqantaqa manachá haykapipas qunqarqakuchu. Emaus llaqtaman chayaruptinkuñam cuentata qukururqaku chay mana riqsisqanku runaqa kawsariramuq Jesus kasqanta. ¡Maynatachá kusikurqaku Jesus kawsariramusqanta yacharuspankuqa! (Luc. 24:​13-35).

3, 4. (1) ¿Imaynañam Jesuspa qatiqninkuna tarikurqaku? (Rimarimuytaq Hechos 1:3 nisqanmantapas). (2) ¿Imakunamantam kay yachachikuypi yachasun?

³ Kawsariramuspan 40 punchawllaña kay pachapi kaspanqa achka kutitam Jesusqa qatiqninkunaman rikurirqa (leey Hechos 1:3). Paykunata Jesus kallpanchaptinmi manaña llakisqañachu  hinaspa manchakuywanñachu karqaku, aswanqa kusisqañam. Chaynapim kallpata hapirqaku hinalla Diospa gobiernonmanta willakunankupaq. a

⁴ Jesuspa kawsariramusqan qipata imakuna ruwasqanmanta estudiayninchikqa allinninchikpaqmi. Chaymi kay yachachikuypi yachasun qatiqninkunata Jesus kallpanchasqanmanta, Diospa palabranmanta astawan entiendenankupaq yanapasqanmanta hinaspa iñiqmasinkuta yanapanankupaq yachachisqanmanta. Yachasuntaqmi Jesuspa chaykuna ruwasqanta imaynata qatipakunamantapas.

HUKKUNATA IMAYNA KALLPANCHANAMANTA

5. ¿Imanasqataq Jesuspa qatiqninkunaqa kallpanchanata necesitarqaku?

⁵ Jesuspa qatiqninkunaqa kallpanchanatam necesitarqaku. ¿Imanasqa? Wakiqninkum wasinkuta, familiankuta hinaspa negocionkuta saqirqaku Jesusta tukuy tiemponkuwan qatinankupaq (Mat. 19:27). Wakinkuñataqmi Jesuspa qatiqnin kasqankurayku llaqtamasinkupa chiqnisqan karqaku (Juan 9:22). Tukuy chaykunatam aguantarqaku Diospa akllasqan Jesus kasqanmanta mana iskayrayasqankurayku (Mat. 16:16). Jesusta wañurachiptinkum ichaqa manaña pipas yanapananta piensarqaku. Chaymi llakisqallaña karqaku.

6. ¿Imatam Jesusqa ruwarqa kawsariramuspan?

⁶ Jesusqa allintam entienderqa wañukusqanrayku qatiqninkuna llakisqa kasqankuta. Chaymi mana piensarqachu Diospi mana iñiyniyuq kasqankutaqa. Chayraykum Jesusqa kawsariramuspan amistadninkunata kamas kallpanchayta qallaykurqa. Maria Magdalenamanmi rikuriykurqa sepulturapa hichpanpi waqaspa kachkaptin (Juan 20:​11, 16). Chaymantam rikuriykurqa qallariypi rimamusqanchik iskay qatiqninkunaman. Rikuriykurqataqmi apostol Pedromanpas (Luc. 24:34). ¿Imakunatam yachachwan qatiqninkunaman Jesus rikuriykuspan kallpanchasqanmanta? Chaypaqyá puntata yachaykusun Maria Magdalenaman rikuriykuptin ima pasasqanmanta.

7. ¿Mariapa imayna kasqantam Jesusqa qawachkarqa, imatam chayrayku ruwarqa? (Rimarimuytaq Juan 20:​11-16 nisqanmantapas, qawaytaq dibujotapas).

 ⁷ (Leey Juan 20:​11-16). Nisan killapa 16 punchawnintam tutapaytaraq Diosman sunqu warmikuna rirqaku Jesuspa sepulturanman (Luc. 24:​1, 10). Paykunamanta hukninmi karqa Maria Magdalena. Sepulturaman chayaruspanmi vaciollata qawaykurqa, hinaspanmi Pedromanwan Juanman willaq kallparqa. Paykunapas sepultura qawaqmi kallpaylla rirqaku, qipankutañataqmi Maria rirqa. Mariapa willasqanman hinamá sepultura vacio kasqanta qawaykuspanku Pedrowan Juanqa wasinkuman kutikurqaku. Mariam ichaqa waqaspan hinallapi karqa. Maria mana yachaptinpas Jesusqa lliwtam qawachkarqa. Chay Diosman sunqu warmipa waqasqanta qawaspanmi Jesusqa llakipayarikurqa. Chaymi Mariaman rikuriykuspan nirqa kawsarirusqanmanta wawqinkunaman willamunanpaq. Chayna nisqanqa Mariataqa anchatam kallpancharqa (Juan 20:​17, 18).

8. ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan?

⁸ ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan? Diosta hinalla servinankupaq iñiqmasinchikkunata kallpanchaspam. Chaypaqqa ima sasachakuypi kasqankutam yachananchik, imayna tarikusqankutam entiendenanchik, hinaspapas kuyakuywanmi parlapayananchik. Rimarisunchik Yoselinmanta, paypa ñañanmi accidentepi wañukurqa. Yoselinmi nin: “Achka killam llumpay llakisqa karqani”, nispa. Chaymi casarasqa iñiqmasinchikkuna wasinman invitaykuspanku payta entiendenankupaq sumaqta uyariykurqaku, hinaspapas Diospaq ancha valorniyuq kasqantam nirqaku. Yoselinqa ninraqmi: “Chay punchawkamaqa mayupi hiqipachkaymanpas hinam tarikurqani. Diosmi ichaqa salvawachkanmanpas hina paykunawan yanapaykuwarqa hinalla kusisqa servinaypaq”, nispa. Ñuqanchikpas pitapas kallpanchanapaqqa imayna tarikusqanmanta willawasqanchiktayá sumaqta uyariykusun, chaynapi sunqunta tiyaykachiptinchik hinaspa kallpanchaykuptinchik Diosta hinalla kusisqa servinanpaq (Rom. 12:15).

DIOSPA PALABRANTA ASTAWAN ENTIENDENANKUPAQ YANAPANAMANTA

9. ¿Imatam Jesuspa qatiqninkunaqa astawan entiendenanku karqa? ¿Imaynatam Jesusqa yanaparqa?

⁹ Jesuspa qatiqninkunaqa manam iskayrayarqakuchu Diospa palabranmantaqa hinaspapas nisqankunatam kasukurqaku (Juan 17:6). Chaywanpas manam allintachu entienderqaku Jesusta suwa runata hina imanasqa wañuchisqankumantaqa. Jesusqa yacharqam allin sunquyuq kaspankupas Diospa palabranta astawanraq entiendenankuta (Luc. 9:​44, 45; Juan 20:9). Chaymi leesqankuta allinta entiendechirqa. Hinallayá yachaykusun Emaus llaqtachaman riq qatiqninkunata imayna yanapasqanmanta.

10. ¿Imaynatam Jesusqa qatiqninkunata entiendechirqa Diospa akllasqan runa kasqanta? (Rimarimuytaq Lucas 24:​18-27 nisqanmantapas).

¹⁰ (Leey Lucas 24:​18-27). Jesusqa manam chayllachu chay iskay qatiqninkunamanqa willarqa Diospa akllasqan kasqantaqa, aswanqa tapuspanmi ima nisqankuta uyarirqa. ¿Imanasqa? Ima piensasqankumantawan imayna tarikusqankumantachá yachayta munarqa. Arí, paykunaqa piensarqakum Roma nacionniyuqkunamanta Israel runakunata Jesus librananta. Willakuyta tukuruptinkum Jesusqa astawan entiendechirqa Diospa palabranpi willakuykuna achka cumplikusqanmanta. b Chay tutallam Jesusqa wakin qatiqninkunamanpas rikuriykuspan entiendechirqa chay willakuykuna cumplikusqanmanta (Luc. 24:​33-48).

11, 12. (1) ¿Imaynatam Jesus hina pitapas yanapachwan Diospa palabranta astawan entiendenanpaq? (Qawaytaq fototapas). (2) ¿Imaynatam Norteyta yanaparqa bibliamanta yachachiqnin?

 ¹¹ ¿Imaynatam Jesusta qatipakuchwan? Pitapas yachachispanchikqa tapusun ima piensasqantawan imayna tarikusqanta yachananchikpaq (Prov. 20:5). Chaymanta entienderuspañataqyá yachachisun yanapaqnin textokunata bibliapi imaynata tarinanpaq. Ichaqa amayá nisunchu imata ruwananpaqqa. Aswanqa huk textokunatawan leepuspayá tapuykusun imayna kasukunanmanta piensarichinapaq. Rimarisun Ghana nacionniyuq Norteymanta.

¹² Norteyqa 16 watanpi kachkaspanmi biblia estudiayta qallaykurqa. Chaymanta qipallatam familian harkakuyta qallaykurqa. ¿Imam yanaparqa estudiayta mana saqirunanpaq? Yachachiqninmi Mateo 10 capitulowan entiendechirqa Jesuspa qatiqninkuna ñakarichisqa kanankumanta. Norteymi nin: “Familiaykuna harkakuyta qallaykuptinqa kamasmi entienderurqani chiqap religionpi kasqayta”, nispa. Yachachiqninqa qawachirqataqmi Mateo 10:16 nisqantapas. Chaymi Norteyta yanaparqa yachasqanmanta familianman sumaqllata willananpaq. Bautizakuruspanmi precursor kayta munarqa, papanñataqmi universidadpi estudiananta munarqa. Yachachiqninqa manam imata ruwananpaqqa nirqachu, aswanqa textokunata leechispanmi tapurqa piensarinanpaq. Chaymi Norteyqa precursor regular kananpaq tantiakururqa, hinaptinmi papanñataq wasimanta qarqururqa. Paymi willakun: “Tantiakusqaymantaqa manam pesakunichu”, nispa. Bibliapa nisqanta astawan entiendenankupaq pitapas yanapaspaqa Diosta serviyninkupi allin yuyayniyuq kanankupaqmi yanapachkanchik (Efes. 3:​16-19).

IÑIQMASINCHIKKUNATA YANAPANANKUPAQ QARIKUNATA IMAYNA YACHACHINAMANTA

13. ¿Imatam Jesus ruwarqa hanaq pachaman kutikuptin qatiqninkuna sumaq willakuymanta hinalla willakunankupaq? (Rimarimuytaq Efesios 4:8 nisqanmantapas).

¹³ Jesus kay pachapi kachkaspanqa taytanpa kamachisqanman hinam tukuyta ruwarqa (Juan 17:4). Ichaqa manam haykapipas niqchu: “Imapas allin lluqsinanpaqqa ñuqam ruwanay”, nispaqa. Kimsa wata parten Diosmanta willakuspanmi qatiqnin qarikunata allinta yachachirqa hukkunata yanapanankupaq. Payqa manam iskayrayarqachu kamachisqanta ruwanankumantaqa. Chaymi wakiqninku manaraq 30 watanpi kachkaptinpas kamachirqa  Diosmanta sumaq willakuykunata yachachinankupaq hinaspa Diospa serviqninkunata cuidanankupaq (leey Efesios 4:8). Paykunaqa Jesustam tukuy imapi yanaparqaku. Chaywanpas payqa manaraq hanaq pachaman kutikuchkaspanmi astawanraq yachachirqa, chaynapi iñiqmasinkuta yanapaspanku regalo hina kanankupaq. Chaymantayá yachaykusun.

14. ¿Imaynatam qatiqninkunata Jesus yanaparqa kawsariramuspan? (Qawaytaq dibujotapas).

¹⁴ Jesusmi qatiqninkunata kuyakuywan nirqa imakunapi kallpanchakunankupaq. Paykunamanta wakinkum kawsarimusqanta mana creerqakuchu, chaymi nirqa amaña iskayrayanankupaq (Luc. 24:​25-27; Juan 20:27). Nirqataqmi qullqilla maskayman qukurunankumantaqa Diospa serviqninkunata astawan yanapanankupaqpas (Juan 21:15). Yuyarichirqataqmi wakin iñiqkunawan ama tupachikunankupaqpas (Juan 21:​20-22). Diospa gobiernonmanta allinta mana entiendesqankuraykutaqmi corregirqa, hinaspam Diospa willakuyninta puntapi churanankupaq kallpancharqa (Hech. 1:​6-8). ¿Imaynatam punta apaqkuna Jesusta qatipakunmanku?

15, 16. (1) ¿Imakunata ruwaspam punta apaqkuna Jesusta qatipakunmanku? (2) ¿Imaynatam Patriciota yanaparqa punta apaq iñiqmasinchikpa rimapayasqan?

¹⁵ ¿Imaynatam punta apaqkuna Jesusta qatipakunmanku? Imapipas astawanraq yanapakunankupaq iñiqmasinkuta yachachispankum. Yachachinankum musu-sipaskunatapas. c Punta apaqkunaqa pitapas yachachinankupaqqa manam suyanku mana pantaq kanankutaraqchu. Aswanqa musukunatam kuyakuywan yanapanku ima ruwaytapas yachanankupaq hinaspa humilde, confianapaq chaynataq imapipas kamas yanapakuq kanankupaq (1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Ped. 5:5).

¹⁶ Rimarisunchik Patriciomanta. Warmallaraq kachkaspanmi iñiqmasinkunata warmitapas qaritapas nanay simiwan rimapayaq. Chayna kasqanta punta apaq iñiqmasinchik cuentata qukuruspanmi kuyakuywan rimapayarqa. Patriciom willakun: “Chayna rimapayaykuwasqanqa allinniypaqmi karqa. Puntataqa hukmanmi tarikuq kani yanapakuy munasqaymanraq  hukkunata churaykuptinku. Punta apaqpa rimapayawasqanmi yanapawarqa imapipas yanapakunaypaq churawanankupi piensanaymantaqa iñiqmasiykunata kuyakuywan yanapanaypaq”, nispa. Rimapayasqankuman hina kallpanchakusqanraykum Patricioqa 23 watallanpi punta apaqña karqa (Prov. 27:9).

17. ¿Imaynatam yachanchik qatiqninkunapi Jesus confiasqanta?

¹⁷ Jesusqa manam willakunallankupaqchu kamachirqa, aswanqa yachachinankupaqwanmi (Mateo 28:20). Ichapas qatiqninkunaqa piensarqaku tukuy chaykuna ruwayta mana atinankuta. Jesusmi ichaqa chay ruwayta atinankumanta mana iskayrayaspan nirqa paykunapi confiasqanta. Chayraykum nirqa: “Imaynam taytay ñuqata kamachimuwarqa, chaynam ñuqapas qamkunata kamachikichik”, nispan (Juan 20:21).

18. ¿Imaynatam punta apaqkuna Jesusta qatipakunmanku?

¹⁸ ¿Imaynatam punta apaqkuna Jesusta qatipakunmanku? Yuyayniyuq punta apaqkunaqa iñiqmasinkutam yachachinanku, hinaspam saqinanku wakin ruwaykunamanta paykunaña encargakunankuta (Filip. 2:​19-22). Musukunatam ninmanku salonta limpiaypi hinaspa allichaypi yanapakunankupaq. Imapipas yanapakunanpaq pitapas nispankuqa puntatam allinta yachachinku hinaspam allinta ruwananpi confianku. Chayllaraq nombrasqa punta apaq Mateom experienciayuq punta apaqkunata agradecekun imapaqpas yachachisqankumanta hinaspa allinta ruwananpi confiasqankumanta. Paymi willakun: “Imatapas pantaruptiyqa ‘ama llakikuychu, chayllaraqmiki yachachkanki’ nispankum kaqmanta yachachiwanku”, nispa. d

19. ¿Imapaqmi tukuyta ruwananchik?

¹⁹ Jesusqa kawsariramuspan 40 punchawllaña kaspanmi qatiqninkunata kallpancharqa, Diospa palabranmanta allinta entiendenankupaq yanaparqa hinaspa hukkunata yanapanankupaq yachachirqa. Tukuytayá ruwasun ñuqanchikpas Jesusta qatipakunapaq (1 Ped. 2:21). Chaypaqqa kikinmi yanapawasun, paymi prometewarqanchik: “Sapa punchawmi ñuqaqa qamkunawan kasaq kay tiempopa tukupayninkama”, nispa (Mat. 28:20).