Yachachikuypa kasqanman rinapaq

Yachachikuyman rinapaq

Pablopa ejemplonta qatipakuy hinaspam espiritualpi ñawparinki

Pablopa ejemplonta qatipakuy hinaspam espiritualpi ñawparinki

Pablopa ejemplonta qatipakuy hinaspam espiritualpi ñawparinki

“Allin peleachkaq hinam llapa mana allinkunata venceruni, gananakuypi kallpachkaq hinam chayaruniña maymi chayanayman, manataqmi kachakuykurqanichu iñisqaymantaqa.” (2 TIM. 4:7.)

1, 2. ¿Imakunapim Sauloqa vidanpi cambiarqa, hinaspa ima allin ruraytam qallaykurqa?

SAULO sutiyoq runaqa Tarso llaqtayoqmi karqa. Paymi yachayniyoq hinaspa imatapas chaylla ruraq karqa. Ichaqa ‘aychapa munasqallantam rurarqa’ (Efe. 2:3). Kikinpa nisqanman hinam, runata ‘insultaspa ñakarichiq’ karqa (1 Tim. 1:13).

2 Tiempopa risqanman hinam, Sauloqa vidanta chaylla tikrarurqa. Imayna rurasqanta saqespanmi ‘manaña maskarqachu kikinpa allinnintaqa aswanmi wakinkunapataña’ (1 Cor. 10:33). Kuyakuq runañam rikurirurqa chaymi cheqnisqan runakunawanpas kuyanakurqakuña (leey 1 Tesalonicenses 2:7, 8). Paymi qellqarqa: “Diosmi churaykuwarqa Jesucristomanta allin noticiakunata willakunaypaq. Llapallan iñiqkunamanta mana valeqpaq hapikuchkaptiypas ñoqataraqmi Dios favoreceykuwarqa mana judio kaqkunaman Cristomanta hatun valorniyoq pakasqa kaq allin noticiata willakunaypaq”, nispa (Efe. 3:7, 8).

3. ¿Imaynatam yanapawasunchik Pablopa qellqasqanmantawan predicasqanmanta yachayninchik?

3 Sauloqa tiempopa risqanman hinam Pablowan sutichasqa karqa, paymi admirakunapaq hina espiritualpi chaylla ñawparirurqa (Hech. 13:9). Pablopa qellqasqankunatawan imayna predicasqanmanta yachaspa chaynataq iñiyninta qatipakuspaqa, ñoqanchikpas cheqap yachaypim utqayman puntarisun (leey 1 Corintios 11:1; Hebreos 13:7). Qatiqninpim qawasunchik imaynatam apostol Pablomanta yachasqanchik kallpanchawasun Bibliata sapakama allinta estudianapaq, runamasinchikta kuyanapaq hinaspa kikinchikmanta imayna piensanapaqpas.

Pablopa imayna estudiasqanmanta

4, 5. Diospa palabranta estudiasqanrayku, ¿imaynatam apostol Pablo runakunata yanaparqa?

4 Payqa fariseo kaspanmi Gamalielpa hinaspa ‘ñawpaq abuelonkunapa Leyninman’ hina yachachisqa karqa, chaymi Pabloqa Diospa palabranmantaqa wakillantapas yacharqaña (Hech. 22:1-3; Fili. 3:4-6). Bautizakusqan qepallantam ‘Arabia lawman pasakurqa’, ichapas Siriapi kaq chunniq lawman otaq Arabia nacionpi kaq mayqan lawmanpas yuyaymanananpaq (Gal. 1:17). Yaqachusmi Pabloqa, yuyaymanayta munarqa Diospa palabranpa nisqanman hina Jesucristo prometesqa Mesias kasqanmanta. Chaymantapas Diosmanta yachachinanpaqmi preparakunan karqa (leey Hechos 9:15, 16, 20, 22). Hinaptinqa, apostol Pabloqa tiempotam qokurqa Diosmanta yachasqankunapi yuyaymanananpaq.

5 Diospa palabranta estudiaspa yachasqankunam Pablota yanaparqa cheqapmanta allinta yachachinanpaq. Ejemplopaq, Pisidia provinciapi Antioquia llaqtapi kaq huñunakunanku wasipi rimaspanmi, yaqa pichqa kutipi Hebreo rimaypi qellqasqa Diospa Palabranmanta yachachispa qawachirqa Jesucristo Mesias kasqanmanta. Rimasqankunaqa convencechirqam, chaymi “achka judio runakunapiwan Dios adoraq runakuna qatirqaku Pablotawan Bernabeyta” astawan yachanankupaq (Hech. 13:14-44). Chaymanta watakuna pasaruptinmi, Romapi kaq judiokuna wasinpi presochasqa kasqanman watukurqaku, chaypim Pabloqa “Diospa munaychakusqanmanta paykunaman willarqa. Moisespa hinaspa Diosmanta willakuqkunapa qellqasqanta qawachispanmi Jesusmanta convencechiyta munarqa” (Hech. 28:17, 22, 23).

6. Apostol Pablo sasachakuykunapi tarikuptin, ¿imataq yanaparqa aguantananpaq?

6 Sasachakuypi kaspanpas, Diospa palabrantam hinalla estudiarqa hinaspa yachasqankunawanmi kallpanchakurqa (Heb. 4:12). Roma llaqtapi wañuchinankupaqña preso kachkaspanpas, Timoteotam mañakurqa “qalaspi qellqasqa” Diospa palabranta apananpaq (2 Tim. 4:13). Chay qellqakunaqa yaqapaschá karqa allintapuni estudiananpaq servichikusqan Hebreo rimaypi qellqakuna. Diospa palabranta estudiaspa yachasqankunam, Pablotaqa allinta yanaparqa sasachakuy kaptin aguantananpaq.

7. ¿Ima yanapakuykunatam tarinki Bibliata sapa kuti estudiaspaykiqa?

7 Bibliata sapa kuti estudiaspa yuyaymanaymi yanapawasun espiritualpi puntarinapaq (Heb. 5:12-14). Diospa palabran ancha allin kasqanmantam, salmos qellqaq kaynata takirqa: “Waranqantin qollqemantapas ñoqapaq aswan allinqa yachachisqaykikunam”. “Enemigoykunamantapas mastaraqmi yachayniyoqta ruraykullawanki [. . .]. Mana allinkunapi kawsanaymantam anchurikurqani. Palabraykita kasukunaypaqmi anchurikurqani”, nispa (Sal. 119:72, 98, 101). ¿Arregloyki kanñachu Bibliata estudianaykipaq? ¿Preparakuchkankichu Bibliata sapa punchaw leespayki hinaspa yuyaymanaspayki Diosta servispa astawan llamkanaykipaq?

Runamasin kuyaytam yacharurqa

8. ¿Imaynam Saulo karqa cristianokunawan?

8 Saulo manaraq cristiano kaspanqa fariseom karqa, chaymi huk religionniyoq runakunataqa mana ancha kuyarqachu (Hech. 26:4, 5). Judiokuna Estebanta rumiwan chamqaspa wañuchiptinkum allinpaq hapispa qawarqa. Sauloqa chayta qawaspanchá kallpanchasqa karqa cristianokunata qatikachananpaq (Hech. 6:8-14; 7:54–8:1). Bibliam nin: “Sauloñataqmi iñiqkunata chinkachinanpaq qatikacharqa wasin-wasin hinaspam qaritapas warmitapas carcelman apaq”, nispa (Hech. 8:3). Chaymantapas, Sauloqa cristianokunata ‘ñakarichinanpaqmi huklaw llaqtakunapipas maskarqa’ (Hech. 26:11).

9. ¿Saulopa ima rurasqanmi yanapasunki runakunata imayna qawasqaykita cambianaykipaq?

9 Saulom Damasco llaqtaman richkarqa cristianokunata qatikachananpaq, hinaptinmi Jesucristo qonqaymanta rikuriykurqa. Jesus llumpayta kancharispan rikuriykusqanmi ñawsayarachirqa. Chaymi Ananiasta Jehová Dios kamachirqa kaqllamanta qawarichinanpaq, hinaptinmi Sauloqa hukkunamanta imayna piensasqanta wiñaypaq tikrarurqa (Hech. 9:1-30). Cristiano kaspanñataqmi kallpanchakurqa lliw runakunawan Jesus hina rimananpaq. Chaypaqqa cheqnikuq kasqantam saqenan karqa, chaynapi llapallan runakunawan ‘hawkalla kawsananpaq’ (leey Romanos 12:17-21).

10, 11. ¿Imaynatam Pablo qawachirqa hukkuna kuyasqanta?

10 Pabloqa manam runakunawan hawka kawsayllatachu munarqa, munarqataqmi kuyasqan qawachiytapas. Chaytam qawachinman karqa predicasqanpi. Chayllaraq misionero hina illaspanmi Asia Menor lawpi predicarqa. Chay lawpi llumpay qatikachasqa kaspankupas, kallpanchakurqakum llampu sonqoyoq runakunata cristiano kanankupaq yanapaypi. Kutirqakutaqmi Listra hinaspa Iconio sutiyoq llaqtakunaman, chaypi runakuna Pablota yaqalla wañurachichkaptinkupas (Hech. 13:1-3; 14:1-7, 19-23).

11 Qepa illasqanpiñataq, Pablo hinaspa paywan riqkuna Macedoniapi kaq Filipos llaqtapi maskarqaku Diosmanta yachay munaq runakunata. Chaymi Lidia sutiyoq warmi predicasqankuta uyarispan cristianaña rikurirurqa. Tiempopa risqanman hinam Pablotawan Silasta autoridadkunaman aparqaku, paykunañataqmi kamachirqaku kaspikunawan maqanankupaq hinaspa presochanankupaqpas. Chaywanpas Pabloqa predicarqam carcelpi cuidaq runata, chaymi kay runaqa lliw aylluntin bautizakururqaku (Hech. 16:11-34).

12. ¿Imataq cheqnikuq Saulota yanaparqa kuyakuq apostolña kananpaq?

12 ¿Imanasqataq cristianokunata qatikachaq Sauloqa cristianoña rikurirurqa? ¿Imataq kallpancharqa cheqnikuq kachkaptinpas kuyakuq runaña kananpaq? ¿Imanasqataq kunanqa wañuytapas munarqa Diosmanta hinaspa Jesusmanta runakuna yachananta munaspan? Kikin Pablom kaynata nin: ‘Munasqanman hinam Dios sapaqchawarqa. Churin Jesucristotam reqsiykachiwarqa’, nispa (Gal. 1:15, 16). Chaymantapas Timoteomanmi kaynata qellqarqa: “Chaywanpas Diosmi llakipayariykuwaspan pacienciaykuwarqa puntata hinaspam lliw runakunaman qawachirqa Jesucristoman iñikuspalla ñoqa hina wiñaypaqña kawsanankupaq”, nispa (1 Tim. 1:16). Jehová Diosmi kuyapayaspan Pablota pampachaykurqa, chayraykum runamasinta kuyaspan predicarqa.

13. ¿Imataq kallpanchawananchik hukkunata kuyananchikpaq, hinaspa imaynatam chayta qawachichwan?

13 Chaynallataqmi, Jehová Diosqa ñoqanchikpa huchanchiktapas pampachawanchik (Sal. 103:8-14). Salmos qellqaqmi kaynata nirqa: “Señor Diosnilláy, mana allin rurasqaykuta yuyaptikiqa llapallaykuchiki castigasqa kallaymanku karqa”, nispa (Sal. 130:3). Dios mana pampachawaptinchikqa manam pipas atichwanchu pay serviytaqa nitaq suyanchikmanchu wiñay kawsaytapas. Diosqa hatun kuyapayakuynintam qawachiwanchik. Chaymi apostol Pablo hina kuyakuyninchikta qawachinanchik predicaspa, yachachispa hinaspa wawqe-paninchikkunata kallpanchaspapas (leey Hechos 14:21-23).

14. ¿Imaynatam aswan allin predicaq kachwan?

14 Pabloqa munarqam astawan predicayta, chaypaqmi Jesuspa ejemplon kallpancharqa. Jesusmi predicasqanwan qawachirqa runakunata ancha kuyasqanta. Paymi nirqa: “Achkallañam kachkan cosechanapaqqa, cosechaqkunam ichaqa aslla. Chaynaqa mañakuychikyá chakrayoqta cosechaqkunata kachananpaq”, nispa (Mat. 9:35-38). Pabloqa kusikuywan predicasqanwanmi, qawachirqa cosechapi llamkaqkunata Dios qonanpaq mañakusqanta. ¿Qamqa? ¿Atiwaqchu aswan allin predicaq kayta? Otaq, ¿yapawaqchu tiempoykita astawan predicanaykipaq, hinaspa arreglota rurawaqchu precursor kanaykipaq? Runamasinchiktam sonqomanta kuyananchik Diospa ‘palabranta’ kasukunankupaq yanapaspa (Fili. 2:16).

¿Imatam kikinmanta Pablo piensarqa?

15. ¿Imatam apostol Pablo kikinmanta hinaspa huk cristianokunamantapas piensarqa?

15 Apostol Pablo allin predicaq kaspanpas huk ejemplotawanmi qowanchik. Congregacionpi achka ruraykunata chaskispanpas, manam imapas rurasqanraykuchu chaykunataqa chaskirqa, aswanmi yacharqa Diosmanta chay bendicionkuna hamusqanta. Chaymantapas, yacharqam huk cristianokunapas allin predicaq kasqankuta. Congregacionpi achka rurayniyoq kaspanpas, payqa humildem karqa (leey 1 Corintios 15:9-11).

16. Señalasqa kaymanta sasachakuy kaptin, ¿imaynatam Pablo qawachirqa humilde kasqanta?

16 Kunanñataq qawariy Siria lawpi kaq Antioquiapi sasachakuy kaptin imayna allichasqanmanta. Chay llaqtapi cristianokunam rakinasqa kachkarqaku huk yachachikuymanta, chayqa karqa señalasqa kaymantam (Hech. 14:26–15:2). Pablom kamachisqa karqa mana señalasqa huk nacionniyoq runakunaman predicananpaq, atinmanchá karqa yachayniyoq kasqanman hapipakuspa chay runakunapa sasachakuyninku allichaytapas (leey Galatas 2:8, 9). Ichaqa chay sasachakuy allichayta mana atispanmi, humillakuspa saqerqa Jerusalenpi tarikuq Diospa Llaqtan Qawaqkunaña chay sasachakuyta allichanankupaq. Paykuna chayta uyarispankum, imayna kananpaq tantearurqaku, hinaspam wakin willakuqkunata hina Pablotapas kamachirqaku chayta willakunanpaq (Hech. 15:22-31). Chaynata yanapakuspanmi, Pablo qawachirqa iñiqmasinkuna ‘respetasqanta’ (Rom. 12:10b).

17, 18. a) ¿Imaynataq Pablo karqa congregacionkunapi iñiqmasinkunawan? b) Efeso llaqtayoq ancianokunapa rurasqanku, ¿imatam yachachiwanchik Pablomanta?

17 Apostol Pabloqa manam karunchakurqachu iñiqmasinkunamantaqa. Aswanmi huk sonqolla paykunawan karqa. Chayna kasqanmi qawakurqa Romapi kaqkunaman cartasqanpi, chaypim iskay chunka masnin cristianokunaman saludarqa. Yaqa llapallankumantam Bibliaqa mana rimanchu hinaspa wakillanmi congregacionpi rurayniyoq karqaku. Chayna kaspankupas Jehová Diostam servirqaku, Pablopas kuyarqataqmi (Rom. 16:1-16).

18 Pablopa kuyakuq hinaspa humilde kasqanmi congregacionkunata kallpancharqa. Ripukunanpaqña Efeso llaqtapi ancianokunawan huñunakuyta tukuruptinmi, paykunaqa “Pablota abrazaykuspa muchaykurqaku. Llumpay llakisqallañam karqaku: ‘Manañam huktawanqa rikuwankichikñachu’ nisqanrayku”. Ancianokunaqa manachá chaynataqa ruranmankuchu karqa, Pablo hatunchakuq runa kaptinqa (Hech. 20:37, 38).

19. Iñiqmasinchikwan kaspanchik, ¿imaynatam qawachinchik ‘humilde’ kasqanchikta?

19 Pipas espiritualpi puntariyta munaspanqa, apostol Pablo hinam humilde kanan. Paymi iñiqmasinkunata kaynata nirqa: “Amayá envidiakuspaqa nitaq altotukuspaqa imatapas ruraychikchu, aswanqa humillakuspayá kikikichikmantapas aswan allinpaqraq wakinkunata hapiychik”, nispa (Fili. 2:3). ¿Imaynatam kasukunchikman chay nisqanta? Congregacionpi ancianokunata kasukuspa hinaspa pipas huchallikuruptin imayna tanteasqankuta respetaspapas (leey Hebreos 13:17). Chaynataq iñiqmasinchikkunata anchata kuyaspa. Jehová Diospa llaqtanpiqa sapakama costumbreyoq, llaqtayoq, rikchayniyoq hinaspa nacionniyoq runakunam kachkanku. Chaymi apostol Pablo hina mana pimanpas sayapakuspa, kuyakuywan qawananchik (Hech. 17:26; Rom. 12:10a). Kallpanchawanchikmi ‘llapallanchik allinllata chaskinakunapaq imaynam Cristopas ñoqanchikta chaskiwasqanchikman hina’ (Rom. 15:7).

Wiñay kawsaypaq “kallpasqanchikta pacienciawan seguisunchik”

20, 21. ¿Imataq yanapawasun wiñay kawsayta haypanapaq?

20 Cristianopa vidantaqa tupachichwanmi runapa karu-karu sitioman kallpasqanwan. Chaymi Pablo kaynata qellqarqa: “Kallpachkaq hinam chayaruniña maymi chayanayman, manataqmi kachakuykurqanichu iñisqaymantaqa. Chayraykum [. . .] premioy suyawachkan hanaq pachapi, chaytaqa allin arreglo ruraq Señorninchikmi kutimuspan qowanqa, manataqmi ñoqallamanchu aswanqa kuyakuywan paypa kutimunanta suyaqkunamanwanmi”, nispa (2 Tim. 4:7, 8).

21 Pablopa ejemplonta qatipakusqanchikmi yanapawasun wiñay kawsayta haypanapaq (Heb. 12:1). Hinaptinqa, hinallayá espiritualpi puntarisun Bibliata estudiaspa, runamasinchikta kuyaspa chaynataq humilde kaspanchikpas.

¿Imaynatam kutichiwaq?

• ¿Imakunatam rurarqa apostol Pablo, Diospa palabranta estudiasqanrayku?

• ¿Imanasqataq cristianokunapaq ancha allin runamasinta kuyay?

• ¿Imayna kasqaykim yanapasunki mana pimanpas sayapakunaykipaq?

• ¿Imaynatam Pablopa ejemplon yanapasunkiman ancianokunata yanapanaykipaq?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[26 kaq paginapi dibujo]

Apostol Pablo hinayá kallpanchakusun Diospa palabranta estudiaspa

[28 kaq paginapi dibujo]

Runamasiki kuyasqaykita qawachiy predicaspayki

[29 kaq paginapi dibujo]

¿Imanasqataq apostol Pablota kuyarqaku iñiqmasinkuna?