¿Allintachu rimanki ‘chuya rimayta’?
¿Allintachu rimanki ‘chuya rimayta’?
“Chay tiempo chayaramuptinqa llaqtakunapa rimasqankutam chuya rimaymanña tikrarusaq, chaynapi llapallanku Jehová Diospa sutinta yupaychanankupaq.” (SOF. 3:9, NM.)
1. ¿Ima sumaq regalotam Jehová Dios qowarqanchik?
RUNAQA manam kikillanmantachu rimayta qallaykurqa. Aswanmi unanchaqnin Jehová Diosmanta sumaq regalota hina chaskirqa (Exo. 4:11, 12). Adanta Jehová Dios unanchaspanqa manam rimaqllatachu rurarqa, aswanmi atinman karqa mosoq palabrakunata rimaytapas (Gen. 2:19, 20, 23). ¡Mayna sumaqmi chayqa karqa! Rimaspam Jehová Diosman asuykuchwan hinaspa sutintapas hatunchanchikman.
2. ¿Imanasqataq runakunaqa manaña huk rimayniyoqllachu kanku?
2 Runakunaqa unanchasqa kasqankumanta waranqa qanchis pachak watakamaqa ‘huk rimayniyoqllam’ karqaku (Gen. 11:1). Ichaqa manam chaynachu karqa mana kasukuq Nimrodpa tiemponpi runakuna Diospa contranpi churakuruptinku. Jehová Diospa kamachikuyninta mana kasukuspankum, achka runakuna huñunakurqaku huk llaqtallapi yachanankupaq, tiempopa risqanman hinam chay llaqtata suticharqaku Babelwan. Hinaspam hatu-hatun torreta hatarichiyta qallaykurqaku, manam Jehová Diosta hatunchanankupaqchu, aswanqa paykuna ‘reqsisqa kanankupaqmi’. Chaymi Jehová Dios pantarachirqa achka rimaykunata rimanankupaq, chaynapi enteron Pachaman cheqenankupaq (leey Genesis 11:4-8).
3. ¿Imataq pasarqa Babel llaqtapi runakunapa rimayninkuta Jehová Dios cambiaruptin?
3 Enteron pachapi waranqantin (6,800 masnin) rimaykunam qawachin runakunapa imayna piensasqanku mana chaynalla kasqanta. Chaymi ninchikman mana kasukuqkunata Jehová Dios pantarachispanmi, puntataqa yuyayninkumanta chinkarachirqa imayna rimasqankuta, hinaspam mosoq rimaytaña churarurqa chaynataq imayna piensasqankutapas cambiarurqa, chaymi huk rimayniyoqña karqaku. Chayraykum chay torrepa kasqan llaqtataqa suticharqaku Babelwan otaq “Pantanachisqa” nispa (Gen. 11:9, qawariy paginapa tukuyninpi kaqta). Bibliallam allintapuni willawanchik imanasqam runakunaqa kunan tiempopi achka rimayniyoq kasqankuta.
Mosoq hinaspa chuya rimay
4. ¿Imatam Jehová Diosqa willarqaña kunan tiemponchikpaq?
4 Babel llaqtapi Jehová Diospa rurasqan admirakunapaq kaptinpas, kunan tiempopim aswan admirakunapaqraq rurakuchkan. Jehová Diosmi profetan Sofoniaswan kaynata nirqa: “Chay tiempo chayaramuptinqa llaqtakunapa rimasqankutam chuya rimaymanña tikrarusaq, chaynapi llapallanku Jehová Diospa sutinta yupaychanankupaq hinaspa hukllaña servinankupaqpas”, nispa (Sof. 3:9, NM). ¿Imataq chay ‘chuya rimayqa’, hinaspa imaynatam allinta rimachwan?
5. ¿Imataq chuya rimayqa, hinaspa imapim tukun chay rimayman tikrasqanqa?
5 Kay chuya rimayqa Diosmanta hinaspa ima rurananmanta cheqap yachachikuymi, kayqa Bibliapim tarikun. Kay ‘chuya rimayta’ rimaqkunaqa allintam yachanku Diospa Gobiernonmanta hinaspa imaynatam kay Gobierno sutinta chuyanchananmanta chaynataq allin runakunaman kusikuyta apamunanmantapas. ¿Imapim tukurqa “chuya rimaymanña” tikrananpaq willakusqan? Bibliapa willakusqanman hinaqa runakunam ‘Jehová Diospa sutinta yupaychananku hinaspa hukllaña servinankupas’ karqa. Chaymi kunan tiempopi pasakuchkan: Babel llaqtapi pasakusqanmantaqa, kay rimayman tikrasqanqa Jehová Diostam hatunchan hinaspa llaqtantapas huñullatam tarichin.
Imaynatam yachanchikman chuya rimayta
6, 7. a) Huk rimayta yachay, ¿imapim rikchakun Bibliamanta cheqap yachaywan? b) ¿Imamantam qatiqninpi yachasunchik?
6 Huk rimayta yachanapaqqa manam umanchikman rimaykunata huntachiyllachu. Pipas huk rimayta allinta yachananpaqqa, yachanantaqmi chay rimaqkunapa imayna piensasqankuta. Chaymantapas yachananmi imayna entiendesqanku hinaspa asinapaq kaqkunapas huk rimaypiqa mana chaynalla kasqanta. Chaymantapas mosoq rimaykunata rimanapaqqa, cambianachá kanqa qallunchikpa imayna rimananpaq kuyusqantapas. Chaynallataqmi nichwan chuya rimaymanta chayllaraq yachaqkunamantapas. Manam huk-iskayllatachu yachanan cheqap yachachikuymantaqa. Chuya rimayta allinta rimanapaqqa cambianam imayna piensasqanchikta (leey Romanos 12:2; Efesios 4:23).
7 Chuya rimayta entiendespapas allintam rimananchik. ¿Imataq yanapawasun allinta rimanapaq? Servichikunanchikmi huk rimayta yachanankupaq runakunapa imakuna servichikusqankuta. Qawasunchikyá wakinta hinaspa yachasun imaynatam chaykunata servichikuchwan Bibliapa cheqap yachachisqankunata yachanapaq.
Imaynatam chuya rimayta allinta rimachwan
8, 9. ¿Imatam rurananchik chuya rimayta yachanapaq, hinaspa imanasqam chay rurayninchik ancha allin?
8 Allinta uyariy. Huk rimayta chayllaraq uyarispaqa manapaschá imatapas entiendenkichu (Isa. 33:19). Ichaqa sapa kuti allinta uyarispaqa, huk-iskay palabrallatapas yachaytam qallaykunchik. Bibliam kaynata niwanchik: “Chayraykum uyarisqanchikkunataqa hatun yuyaywan kasukunanchik chaynapi amapuni pantarunapaq”, nispa (Heb. 2:1). Jesusqa sapa kutim qatiqninkunata nirqa: “Uyariy atiqkunaqa, uyariychikyá”, nispa (Mat. 11:15; 13:43; Mar. 4:23; Luc. 14:35, NM). Chaynamá, allintam uyarinanchik chaynapim allinta entiendesunchik chuya rimaytaqa (Mat. 15:10; Mar. 7:14).
9 Atencionwan uyarinapaqqa nisqallanpim piensananchik, chayna kallpanchakuyqa manam yanqapaqchu kanqa (Luc. 8:18). ¿Atencionwanchu uyarinki huñunakuykunapi, icha imakunapipas piensankichu? Atencionwan uyarinapaq mana kallpanchakuspaqa, manam allintachu entiendesunchik (Heb. 5:11).
10, 11. a) Atencionwan uyarispapas, ¿imatam rurananchik huk rimayta yachananchikpaq? b) ¿Imatawanmi rurananchik chuya rimayta rimanapaq?
10 Allin rimaqkunata qatipakuy. Huk rimayta estudiaqkunaqa manam atencionllawanchu uyarinanku, qatipakunankutaqmi imayna rimasqankutapas. Chaynapim rimasqayki paykunapa rimasqan hina kanqa hinaspam entiendenqakupas. Chaynataqmi ñoqanchikpas yachananchik Diosmanta cheqap rimaqkunamanta hinaspa allin yachachisqankumantapas (2 Tim. 4:2). Mana entiendespaykiqa otaq pantaruspaykiqa yanapakuyta maskay (leey Hebreos 12:5, 6, 11).
11 Chuya rimayta rimanapaqqa manam creenallachu, nitaq runamasinchikman yachachiyllachu. Chaymantapas kasukunanchikmi Diospa kamachikuyninkunata. ¿Imaynatam chayta rurachwan? Iñiqmasinchikkunapa allin kawsasqankuta qawaspa chaynataq iñiyninkutawan tukuy sonqomanta Dios servisqankuta qatipakuspa. Kaykunapiqa aswan allin ejemplonchikqa Señorninchik Jesucristom (1 Cor. 11:1; Heb. 12:2; 13:7). Chaynata ruraspaqa Diospa llaqtan huñulla kananpaqmi yanapakusun, huk yachachikuyllata yachasqanchikrayku (1 Cor. 4:16, 17).
12. ¿Imatam achka runakuna ruranku huk rimayta yachanankupaq?
12 Yuyanaykipaq kallpanchakuy. Huk rimayta yachanankupaq estudiaqkunaqa necesitankum palabrakunata hinaspa imayna rimanata yuyariytapas. Cristianokunatapas yuyariyqa yanapawasunmi cheqapmanta allinta yachachinapaq. Allinmi kanman Bibliapi kaq librokunapa sutinta yachayqa. Wakin wawqe-paninchikkunam allinta yacharunku Diosta yupaychanapaq takikunata, chuya espiritupa imakuna rurun kasqanmanta, ñawpaq Israel nacionpi ayllukunapa sutinta hinaspa chunka iskayniyoq apostolkunapa sutintapas. Hukkunañataq kallpanchakunku achka textokunata yuyanankupaq. Ejemplopaq, soqta watachayoq huk warmacham Bibliapa 80 versiculonkunata yacharurqa. Ñawpaq tiempopipas achka israelitakunam takikunata yacharqaku umallankumanta takinankupaq. ¿Atiwaqchu qampas kayna rurayta astawan yachanaykipaq?
13. ¿Imanasqam ancha allin yapa-yapamanta rimayqa?
13 Yapa-yapamanta rimaspaqa allintam yuyasunchik. Chaymi allinpuni Bibliapa yachachisqankunata hinaspa kamachisqankunata sapa kuti yuyarichiwasqanchikqa. Apostol Pedrom nirqa: ‘Chaykunataqa yuyachisqaykichikmi yachachkaptikichikpas hinaspa cheqappi qaqa hina sayachkaptikichikpas’, nispa (2 Ped. 1:12). Yapatawan uyariyqa yanapawasunmi allinta entiendenapaq, iñiyninchikta astawan kallpanchanapaq hinaspa Jehová Diosta hinalla kasukunapaqpas (Sal. 119:129). Diospa nisqankunata sapa kuti yuyarispanchikqa, atisunmi imayna kasqanchikta qawakuyta hinaspam kallpanchakusun uyarisqanchikkunata ‘mana qonqanapaq’ (Sant. 1:22-25). Kayta mana ruraptinchikqa huk munaykunañam sonqonchikman yaykurunman hinaptinmi chuya rimaytaqa manaña allintachu rimachwan.
14. ¿Imataq yanapawasunchik chuya rimayta yachanapaq?
14 Amayá upallallaqa leeychu (Apo. 1:3, NM). Wakin runakunam huk rimay yachasqankuta upallalla leespa estudianku, kayna rurayqa manam allinpipunichu tukun. Arí, wakinpiqa allinpaschá kanqa ‘yuyaymanayqa’ [‘upallalla leeyqa’, NM] allinta entiendenapaq (leey Salmo 1:1, 2). Kay rurasqanchikmi yanapawasun estudiasqanchikta allinta yuyanapaq. Hebreo rimaypiqa ‘upallalla leey’ niq rimayqa tupanmi yuyaymanaywan. Imaynam mikusqanchikta cuerponchik servichikunan yanapachikunanpaq, chaynataqmi leesqanchik yanapawananchikpaqqa yuyaymanananchik. Bibliata leeruspaykiqa, ¿kallpanchakunkichu yuyaymananaykipaq?
15. ¿Imapaqtaq estudiananchik Bibliapi chuya rimayta?
15 Yachanaykim imayna rimana kasqanta hinaspa qellqana kasqantapas. Kaymanta yachayqa ancha allinmi, chaynapi allinta rimanapaq. Chaynallataqmi Bibliapi chuya rimaypas ‘cheqap yachachisqankunaman hina’ kachkan (2 Tim. 1:13).
16. ¿Imatam hinalla rurananchik, hinaspa imatam chaypaqqa rurachwan?
16 Astawan yachanaykipaq kallpanchakuy. Wakin runakunam huk rimaypi chayllaraq rimayta qallarichkaspanku, mana kallpanchakunkuchu astawan yachanankupaq. Chaynallataqmi pasanman Bibliamanta cheqap estudiaqkunawanpas (leey Hebreos 5:11-14). ¿Imatam rurananchik chay mana pasawananchikpaq? Kallpanchakunanchikmi astawan ñawparinapaq. Bibliam nin: “Cristomanta facilla yachachikuykunaman amaña kuti-kutirispayá yuyayniyoqña kasunchik. Yapatawanqa amañayá facil kaqkunamantaqa rimasunchikchu. Amañayá rimasunchu huchapi wañusqa hina kasqanchikmanta wanakuymantapas nitaq Diosman iñiymantapas nitaq bautismomantapas nitaq iñiqkunapa hawanman makikuna churaymantapas nitaq wañuqkuna kawsarimunanmantapas chaynataq wiñaypaq castigomantapas”, nispa (Heb. 6:1, 2).
17. ¿Ima rikchanachiymi qawachiwanchik sapa kuti estudiay allinpuni kasqanta?
17 Arreglota ruray estudianaykipaq. Aswan allinqa asllatapas sapa kuti estudiaymi, yuyarispalla achka estudiaymantaqa. Akllay mana puñunayasusqayki hinaspa mana imapas sasachakusqayki horata. Huk rimayta yachayqa montepi ñanta kichay hinam. Chay ñanninta astawan puriptinchikqa, sutillam kanqa purinapaq. Chay ñanninta sapa kuti mana puriptinchikqa monteyaruspanmi chinkarunqa. Chaymi kallpanchakunanchik hinalla estudianapaq. Chaynaqa ‘tukuy tiempo mañakuspayá ruegakusun’ hinaspa Bibliapa cheqap yachachisqanta hinalla willakusun (Efe. 6:18).
18. ¿Imanasqataq chuya rimayta maypipas hinalla rimananchik?
18 Chay rimaytaqa sapa kutim rimanayki. Wakin runakunam yachasqanku rimayta mana rimankuchu penqakusqankurayku otaq pantaruyta manchakuspanku, chayqa manam yanapanchu. Imatapas yachanapaqqa ruranam, chaynallataqmi pipas mosoq rimayta yachananpaqqa rimananmi. Chay mosoq rimayta astawan rimaspanqa, mana penqakuspanñam rimanqa. Chaynallataqmi ñoqanchikpas rimanapaq kaptinqa, Bibliapa cheqap yachachisqanmanta rimananchik. “Sonqonchikwan creeptinchikmi mana huchayoqpaqña Dios chaskiwanchik hinaspam Jesucristomanta willakuptinchik salvawanchik.” (Rom. 10:10.) Manam bautizakuspallachu ‘Diostaqa alabanchik’, alabanchiktaqmi wasin-wasin otaq maypi predicaspapas (Mat. 28:19, 20; Heb. 13:15). Chaymantapas huñunakuykunapi pisillatapas rimaspam, chuya rimaytaqa hinalla rimachkanchik (leey Hebreos 10:23-25).
Llapallanchikyá Jehová Diosta hatunchasun chuya rimayta rimaspanchik
19, 20. a) ¿Imatam kunan tiempopi Jehová Diospa testigonkuna rurachkanku? b) ¿Ima ruranapaqmi kallpanchakusun?
19 Cristianokunapa tiempopi 33 watapa 6 kaq punchaw siván killapim, cristianokuna huñunakurqaku huk wasipa altosninpi Jerusalen llaqtapi. Madrugawpi manaraq isqon hora kachkaptinmi “mana yachasqanku idiomakunapi rimayta qallaykurqaku”. ¡Mayna admirakunapaqchá karqa! (Hech. 2:4.) Kunan tiempopi cristianokunaqa manamá chay tiempopi hina milagrowanqa huk idiomakunataqa rimanchikchu (1 Cor. 13:8). Chayna kaptinpas, Diospa Gobiernonmantam 430 masnin rimaykunapi willakuchkanchik.
20 Ima rimaytaña rimaspapas, llapallanchikmi chayllata rimanchik: cheqapmanta chuya rimayta. ¡Mayna agradecesqam chaymanta tarikunchik! Manam Babel llaqtapi pasakusqanman hinachu kunanqa pasachkan. Kunanqa yaqa huk rimayllapipas Jehová Diosta alabachkanchikmanpas hinam tarikunchik (1 Cor. 1:10). Chaynaqa hinallayá kallpanchakusun enteron Pachapi iñiqmasinchikwan ‘hukllaña servinanchikpaq’. Chaynataq sapa punchawyá allinta rimasun ‘chuya rimayta’, Taytanchik Jehová Diosta hatunchanapaq (leey Salmo 150:1-6).
¿Imatam niwaq?
• ¿Imataq chuya rimayqa?
• ¿Imatam rurananchik chuya rimayta allinta rimanapaq?
• ¿Imakunam yanapawasun chuya rimayta allinta rimananchikpaq?
[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]
[27 kaq paginapi recuadro]
Imaynatam chuya rimayta allinta rimachwan
◆ Allinta uyariy.
◆ Qatipakuy cheqapmanta yachaqkunata.
◆ Yuyanaykipaq kallpanchakuy.
◆ Amayá upallallaqa leeychu.
Sal. 1:1, 2, NM; Apo. 1:3, NM
◆ Cheqap yachachikuyman hina yachay.
◆ Astawan yachanapaq kallpanchakuy.
◆ Arreglota ruray estudianaykipaq.
◆ Sapa kutim rimanayki.
[28 kaq paginapi dibujokuna]
Jehová Diospa testigonkunaqa llapallankum rimanku chuya rimayta