¿Hukkunata respetaqchu kanki?
¿Hukkunata respetaqchu kanki?
“Respetanakuspayá wakinnikichikta imapipas aswan allinpaq hapiychik.” (ROM. 12:10.)
1. Achka llaqtakunapi, ¿imataq qawakuchkan?
WAKIN llaqtakunapiqa yuyayniyoq runa tiyaptin waqtanpi warmapa sayasqantaqa manam allintachu qawanku, yuyayniyoq runamanta aswan hatun qawakuptin. Chaymi respetakuq kasqankuta qawachispanku warmakunaqa pampapi tiyanku. Respetakuq kasqankutaqa qawachinkutaqmi mayorkunapa ñawpaqninpi qepanpa mana tiyaspa otaq sayaspapas. Ichaqa manam iguallatachu respetakuq kasqankutaqa sapa llaqtapi qawachinku. Imayna kaptinpas, kay ejemplokunam yuyarichiwanchik Moisespa chaskisqan Leypi kayna nisqanta: “Yuyaqkunapa qayllanpi sayarispam paykunataqa respetanki” (Lev. 19:32). Llakikunapaq hinam achka llaqtakunapi runakunaqa manaña respetanakunkuchu. Runakunaqa mana respetakuqllañam rikurirunku.
2. Bibliapa nisqanman hina, ¿pikunatam respetananchik?
2 Diospa Palabranqa kamachinmi hukkunata respetananchikpaq. Ejemplopaq, Jehová Diosta hinaspa Jesustapas respetananchikmi (Pro 9:10; Efe. 5:21). Chaymantapas kamachiwanchikmi familianchikta, iñiqmasinchikkunata chaynataq huk runakunatapas respetananchikpaq (Rom. 12:10; Efe. 6:1, 2; 1 Ped. 2:17). Ichaqa, ¿imaynatam qawachichwan Jehová Diosta chaynataq iñiqmasinchikkunata respetasqanchikta? Qawasunchikyá.
Jehová Diosta respetasun hinaspa sutinta hatunchasun
3. ¿Imata ruraspam Jehová Diosta hatunchanchik?
3 Jehová Diostaqa hatunchanchikmi sutinta respetaspa, akllasqan ‘runankuna’ kasqanchikrayku (Hech. 15:14). Ancha favorecesqam kanchik tukuy atiyniyoq Diospa sutinwan reqsichikuspa. Diosmanta willakuq Miqueasmi nirqa: “Llapallan runakunaqa diosninkupi confiakuspam kawsachkanku. Ñoqanchikmi ichaqa yupaychasqanchik Tayta Diosman hapipakuchkanchik. Payman hapipakuspam wiñaypaq kawsasunchik”, nispa (Miq. 4:5). Diospi ‘hapipakusqanchiktam’ qawachinchik paypa munasqanman hina sapa punchaw kawsanapaq kallpanchakuspa. Roma llaqtapi iñiqkunaman apostol Pablopa yuyarichisqanman hinaqa, Bibliamanta yachachisqanchikman hina mana kawsaptinchikqa Diosmi ‘kamisqa’ kanman chaynataq sutinpas yanqachasqa kanman (Rom. 2:21-24).
4. ¿Imaynatam qawanki Diosmanta predicanaykipaq kamachikuyta?
4 Jehová Diostaqa hatunchanchiktaqmi paymanta predicaspa. Ñawpa tiempopim israelitakunata Jehová Diosqa nirqa testigonkuna kanankupaq, paykunam ichaqa mana kasukurqakuchu (Isa. 43:1-12). Sapa kutillam qepancharqaku hinaspa ‘llakichirqaku [. . .] Israelpa chuya Diosninta’ (Sal. 78:40, 41). Tiempopa risqanman hinam Jehová Diosqa israelitakunata manaña favorecerqachu. Ñoqanchikmi ichaqa ancha valorniyoqta hina qawanchik paymanta chaynataq sutinmanta willakunanchikpaq favorecesqa kasqanchikta. Chaynatam qawanchik, Diosta kuyasqanchikrayku hinaspa sutinpas chuyanchasqa kananta munasqanchikrayku. Diosninchikmanta chaynataq munayninmanta yachachkaspaqa, ¿imaynamá runakunamanqa mana willasunchu? Chaymi apostol Pablo hina ñoqanchikpas ninchik: “Obligacionniymi. ¡Imaynaraq kayman allin noticiata mana willakuspayqa!”, nispa (1 Cor. 9:16).
5. ¿Imanintaq Biblia Diospi iñisqanchikmanta hinaspa payta respetasqanchikmantapas?
5 Davidmi qellqarqa: “Dios Taytalláy, reqsiqniki runaykikunapas qampim confiakunku. Maskasuqnikiqa manam qonqasqachu kallanqaku”, nispa (Sal. 9:10). Jehová Diosta reqsispa, sutinta respetaspa chaynataq sutinpa imam nisqanta yachaspaqa ñawpa tiempopi serviqninkuna hinam paypi confiasunchik. Jehová Diostaqa hatunchanchiktaqmi Paypi confiaspa chaynataq iñispapas. Qawasunchikyá imanintaq Biblia, Diospi iñisqanchikmanta hinaspa payta respetasqanchikmantapas. Israelitakuna Diospi manaña confiaptinkum, Jehová Diosqa Moisesta tapurqa: “¿Haykapikamataq kay runakuna piñachiwanqa [otaq mana respetawanqachu]? ¿Haykapikamataq mana creewanqakuchu paykunapa qayllanpi tukuy señalkunata rurachkaptiypas?”, nispa (Num. 14:11). Chaynaqa, Jehová Dios amparawaqninchik chaynataq sasachakuypi yanapawaqninchik kasqanpi confiaspaqa respetasqanchiktam qawachinchik.
6. ¿Imanasqataq Jehová Diostaqa respetanchik?
6 Jesusmi qawachirqa Jehová Diosta sonqomanta respetananchikta. Sonqomanta Diosta mana yupaychaqkunawan rimaspanmi Jesusqa Taytanpa nisqanta nirqa: “Simillanwanmi yupaychawan kay runakunaqa, ñoqamanta karupim kachkan sonqonkuqa”, nispa (Mat. 15:8). Chaynaqa yuyarinanchikmi Jehová Diosta kuyasqanchikrayku payta respetasqanchikta (1 Juan 5:3). Ama haykapipas qonqasunchu Jehová Diospa kayna prometewasqanchikta: “Ñoqaqa reqsisqatam rurasaq haykam yupaychawaqniytaqa” (1 Sam. 2:30).
Congregacionpi punta apaqkunaqa iñiqmasinkunatam respetananku
7. a) ¿Imanasqataq iñiqmasinkunata respetananku congregacionpi punta apaqkunaqa? b) ¿Imaynatam Pabloqa iñiqmasinkuna respetasqanta qawachirqa?
7 Apostol Pablom kaynata nirqa: “Respetanakuspayá wakinnikichikta imapipas aswan allinpaq hapiychik”, nispa (Rom. 12:10). Congregacionpi punta apaqkunaqa ejemplom kananku iñiqmasinkunata respetasqankupi. Apostol Pablopa ejemplontam qatinanku (leey 1 Tesalonicenses 2:7, 8). Pabloqa watukusqan congregacionkunapi iñiqkunataqa manam haykapipas kamachirqachu kikinpa mana rurasqanta ruranankupaqqa. Chaywanmi Pabloqa iñiqmasinkuna respetasqanta qawachirqa, hinaspam paypas respetasqa karqa. Pablom nirqa: ‘Ruegakuykichikmi ejemplo qosqayta qatikunaykichikpaq’, nispa. Allin ejemplo kasqanraykum iñiqmasinkuna kallpanchakurqaku nisqanta kasukunankupaq (1 Cor. 4:16).
8. a) ¿Imaynatam Jesus qawachirqa qatiqninkuna respetasqanta? b) ¿Imatam ruranmanku congregacionpi punta apaqkuna Jesuspa ejemplonta qatikunankupaq?
8 Congregacionpi punta apaqkunaqa qawachinkutaqmi wawqe-paninkuna respetasqankuta ima tanteasqankumantapas explicaspanku. Chaynata ruraspankuqa Jesuspa ejemplontam qatikuchkanku. Paymi qatiqninkunata nirqa: ‘Mañakuychikyá chakrayoqta cosechaqkunata kachamunanpaq’, nispa. Hinaspam imanasqa chaynata mañakunankumanta explicarqa: “Achkallañam kachkan cosechanapaqqa, cosechaqkunam ichaqa aslla”, nispa (Mat. 9:37, 38). Qatiqninkunata qawan-qawanlla kanankupaq nispanpas, imarayku chayna kanankumantam nirqa: ‘Manam yachankichikchu ima punchawmi Señornikichik kutimunantaqa’, nispa (Mat. 24:42). Jesusqa qatiqninkunata imatapas kamachispanqa willarqam imanasqa chayna ruranankumanta. Chaynatam paykuna respetasqanta qawachirqa. ¡Ima sumaq ejemplom congregacionpi punta apaqkunapaqqa!
Respetasun Diospa llaqtanta hinaspa punta apaqkunatapas
9. ¿Imatam qawachinchik Diospa llaqtanta chaynataq llaqtanpi punta apaqkunata respetaspanchik? Willarimuy.
9 Diosta honranapaqqa llaqtanta chaynataq llaqtanpi punta apaqkunatam respetananchik. Confianza sirvientepa kamachiwasqanchikkunata kasukuspaqa Dios kasukusqanchiktam qawachinchik. Punta pachak watapim, apostol Juan wakin iñiqmasinkunata qaqcharqa punta apaqkunata mana respetasqankumanta (leey 3 Juan 9-11). Juanpa qellqasqanman hinaqa paykunata mana respetaspankupas, yachachisqankuta chaynataq rurasqankutam mana allinpaq hapirqaku. Manayá llapankuchu chaynaqa karqaku. Apostolkuna kawsanankukamaqa iñiqkunam punta apaqkunata kasukurqaku (Fili. 2:12).
10, 11. Bibliapa textonkunawan willamuy imanasqa congregacionpi punta apaqkuna kasqanmanta.
10 Jesusmi nirqa: “Qamkunaqa wawqentillanmi kankichik”, nispa. Chaymi wakinkunaqa ninku congregacion ukupi punta apaqkuna mana kananmanta (Mat. 23:8). Bibliapiqa achka ejemplokunam kachkan kamachikuq kanankupaq qarikunata Jehová Dios nombrasqanmanta. Abrahampa, Isaacpa hinaspa Jacobpa tiemponkunapi chaynataq juezkunapa hinaspa reykunapa tiemponkunapipas runakunam Diospa rantinpi llaqtanta kamachirqa. Jehová Diospa nombrasqan runakunata israelitakuna mana kasukuptinkum Diosqa castigarqa (2 Rey. 1:2-17; 2:19, 23, 24).
11 Punta pachak watapiqa apostolkunam karqaku congregacionpi punta apaqkuna, chaytam iñiqmasinkunaqa yacharqaku (Hech. 2:42). Ejemplopaq, apostol Pablom iñiqmasinkunaman kamachikuykunata qorqa (1 Cor. 16:1; 1 Tes. 4:2). Chayna kaptinpas congregacionpi paymanta aswan autoridadniyoq kaqkunatam kasukurqa (Hech. 15:22; Gal. 2:9, 10). Qawasqanchikman hinam Pabloqa congregacionpi punta apaqkunata kasukurqa.
12. ¿Ima iskay asuntokunatam yacharunchik Bibliapa nisqanman hina autoridad respetanamanta?
12 Yacharusqanchikmantam iskay asuntokunata yachanchik. Punta kaq: Bibliapa nisqanman hinam ‘allin yuyayniyoq confianza sirvienteqa’, Diospa Llaqtanpi Punta Apaqkunawan, congregacionpi kamachikuqkunata chaynataq paykunamanta cuentallikuqkunatapas nombranman (Mat. 24:45-47; 1 Ped. 5:1-3). Iskay kaq: llapanchikmi, punta apaqkunapas, respetananchik ñoqanchikmanta cuentallikuqkunata. Chaynaqa, ¿imaynatam qawachichwan congregacionpi punta apaqkuna respetasqanchikta?
Congregacionkuna watukuq wawqekuna respetanamanta
13. ¿Imaynatam qawachichwan congregacionkunata watukuq wawqenchik respetasqanchikta?
13 Pablom nirqa: “Wawqe-panillaykuna, qamkuna ukupi llamkaqkunapaqyá kachun reqsikuynikichik, paykunaqariki Señorpa rantinpim kamachisuchkankichik hinaspa consejasuchkankichik. Llamkasqankuraykuyá paykunataqa sinchita kuyaychik hinaspayá qamkunapurapas hawkalla kawsakuychik”, nispa (1 Tes. 5:12, 13). Cheqapmá, anchatam ‘llamkanku’congregacionkuna watukuq wawqenchikkunaqa. Chayraykum ‘sinchita kuyananchik’. Chaytaqa rurachwanmi kamachikuyninkunata kasukuspa. Congregacionkunata watukuq wawqenchik, confianza sirvientepa nisqanta willawaptinchikqa “Diosmanta yachayniyoq” kaymi kallpanchawasun ‘kasukunanchikpaq’ (Sant. 3:17).
14. ¿Imaynatam qawachinchik congregacionkunata watukuq wawqenchik respetasqanchikta? ¿Imapim chayna kasqanchikqa yanapawanchik?
14 ¿Imatataq rurachwan haykapipas mana rurasqanchikta ruranapaq congregacionkuna watukuq wawqenchik niwaptinchik? Chayna kaptinqa respetasqanchiktam qawachichwan kaynakunata mana rimaspa: “Kaypiqa manam chaynataqa ruranikuchu” otaq “congregacionninchikpiqa manam chayqa allinchu, ichapas huklaw congregacionpi chayqa allin kanman”, nispa. Kamachikuykunata kasukunapaqqa yuyananchikmi congregacionqa Jehová Diospa kasqanta chaynataq congregacionpi Jesus kamachikuq kasqantapas. Congregacionkuna watukuq wawqenchikpa nisqanta kasukuspaqa respetasqanchiktam qawachinchik. Apostol Pablom Corinto llaqtapi iñiqkunata alabarqa congregacionkuna watukuq Titopa nisqanta kasukusqankumanta (2 Cor. 7:13-16). Kunan tiemponchikpipas congregacionkuna watukuq wawqenchikpa yachachisqanta kasukuspaqa astawanmi Dios serviyninchikpi kusikuyta tarisun (leey 2 Corintios 13:11).
“Respetaychik llapallanta”
15. ¿Imakunata ruraspam iñiqmasinchikkuna respetasqanchikta qawachichwan?
15 Pablom qellqarqa: “Amayá qaqchaychu mayorniki señorkunataqa, paytaqa rimapayay taytaykita hinayá, mozokunatañataq wawqekikunata hina. Payayaqkunatapas kuyakuywanyá rimapayay mamaykita hina. Sipaskunatapas rimapayay panikikunata hinayá ama hukmankunata piensaspa. Yanapaykuyá necesitaq viudakunatapas”, nispa (1 Tim. 5:1-3). Qawasqanchikman hina, Diospa Palabranqa niwanchikmi iñiqmasinchikkunata respetananchikpaq. Ichaqa, ¿imataq pasanman wawqe-paninchikwan piñanakuruptinchikqa? ¿Manañachu respetachwan? ¿Manachu aswan allin kanman iñiqmasinchikpa sumaq kayninkunata qawaspa repetayninchik? Punta apaqkunapas yuyanankum iñiqmasinkuna respetananta hinaspa manam paykunamantaqa munaychakunankuchu (1 Ped. 5:3). Diospa llaqtanpi kuyanakusqanchikraykum llapallanchik atichwan respetanakuytaqa (leey Juan 13:34, 35).
16, 17. a) ¿Imanasqataq predicasqanchik runakunata chaynataq contranchikpi kaqkunatapas respetananchik? b) ¿Imaynatam “llapallan” runakunata respetanchik?
16 Manamá iñiqmasinchikkunallatachu respetananchikqa. Pablom iñiqmasinkunaman qellqarqa: “Atispaqa lliwtayá yanapasun”, nispa (Gal. 6:10). Chay kamachikuyta kasukuyqa manamá facilchu llamkaqmasinchik otaq estudiaqmasinchik sientichiwaptinchikqa. Chayna kaptinqa kayta yuyarisun: “Amayá piñapakuychu hucha ruraqkunamantaqa” (Sal. 37:1). Kay consejo kasukuymi yanapawasun predicaptinchik contranchikpi kaqkunatapas respetanapaq. Predicaspanchikqa kallpanchakunanchikmi ‘humilde’ kanapaq chaynataq llapallankuta ‘respetowan’ rimanapaqpas (1 Ped. 3:15). Imayna pachasqa otaq allichasqa kasqanchikwanpas qawachichwanmi predicasqanchik runakunata respetasqanchiktaqa.
17 Chaynaqa, iñiqmasinchikwan otaq huk runakunawan kaspanchikpas Bibliapa kayna nisqanta kasukusun: “Respetaychik llapallanta, kuyaychik iñiqmasikichikkunata, manchakuychik Diosta, respetaychiktaq reytapas” (1 Ped. 2:17).
¿Ima niwaqtaq?
¿Imaynatam qawachichwan . . .
• . . . Jehová Dios respetasqanchikta?
• . . . congregacionpi punta apaqkunata chaynataq congregacionkuna watukuq wawqenchikkuna respetasqanchikta?
• . . . iñiqmasinchikkuna respetasqanchikta?
• . . . predicasqanchik runakuna respetasqanchikta?
[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]
[23 kaq paginapi dibujo]
Punta pachak watapi cristianokunaqa respetarqakum Diospa Llaqtanpi Punta Apaqkunata
[24 kaq paginapi dibujo]
Enteron pachapi ancianokunam congregacionkuna watukuq wawqekunata respetanku, paykuna Diospa Llaqtanpi Punta Apaqkunapa nombrasqan kasqankurayku