Jehová Dios hina qawasun hampichikuyninchikta

“Señor Diosnikitam kuyanki [. . .] tukuy yuyaynikiwan hinaspa tukuy kallpaykiwan.” (MAR. 12:30.)

1. ¿Imapaqmi Jehová Diosqa runakunata unancharqa?

ADANTAWAN Evata Jehová Dios ruraspanqa, manam onqonankupaqchu nitaq wañunankupaqchu unancharqa. Paykunaqa Eden huertapim llamkaspanku hinaspa cuidaspanku wiñaypaq kawsananku karqa, manam 70 otaq 80 watakunallachu (Gen. 2:8, 15; Sal. 90:10). Sichu Diosta kasukunmanku karqa hinaspa kamachiq kasqanta respetaspa kuyanmanku karqa, hinaspaqa manam haykapipas onqonmankuchu nitaq wañunmankuchu karqa.

2, 3. a) Eclesiastes libropa nisqanman hina, ¿imaynam runakunaqa yuyaqyaruspanku tarikunku? b) ¿Pitaq huchayoq wañunanchikpaq, hinaspa imaynatam wañuyqa chinkanqa?

² Eclesiastes libropa 12 capitulonmi allinta qawachin, runakuna yuyaqyaruspanku ‘mana allin tiempokunapi’ otaq sasachakuypi tarikusqankumanta (leey Eclesiastes 12:1-7). Yuraq chukchatam tupachin almendras sachapa sisanwan. Chay tiempokunapim ‘kallpayoq piernanchikkunapas eqoyaruspa’ katkatatanku. ‘Ventanamanta qawamuq [pisipasqa ñawinchikkunapas] manañam rikukunñachu’. ‘Waqonchikkunapas asllayarusqanraykum manaña kutankuchu’.

³ Diosqa manam haykapipas munarqachu piernanchikkuna katkatatananta, anta-antallataña qawakunanchikta nitaq kirunchikkuna wichirunantapas. Arí, Adanmanta chaskisqanchik wañuyqa Diablopa rikurichisqanmi, chaytam Jesucristo Kamachimuspan chinkachinqa. Apostol Juanmi qellqarqa: ‘Diospa Churinqa rikurimurqa Diablopa rurasqankunamanta librawananchikpaqmi’, nispa (1 Juan 3:8).

Llapallanchikmi sanolla kanapaq preocupakunchik

4. ¿Imanasqataq Jehová Diosta serviqkunaqa sanolla kanankupaq preocupakunku, ichaqa imatam yuyarinanku?

⁴ Jehová Diosta serviqkunapas wakin runakuna hinam, onqospanku otaq yuyaqyaspanku ñakarinku. Chaymi sanolla kanapaq preocupakunchik, chayqa allinninchikpaqmi kanman. Cristianokunaqa tukuy kallpanchikwanmá Jehová Diostaqa serviyta munanchik (Mar. 12:30). Ichaqa yuyarinanchikmi; mana onqospa kawsakuyta munaspapas, manam imatapas rurayta atichwanchu mana yuyaqyanapaq otaq mana onqonapaqpas.

5. Jehová Diospa serviqninkunamanta, ¿pikunataq onqospanku ñakarirqaku?

⁵ Ñawpaq tiempopipas, Jehová Diosta serviqkunaqa achkam onqospanku ñakarirqaku. Hukninmi karqa Epafrodito (Fili. 2:25-27). Hukninñataqmi karqa Pablopa puriqmasin Timoteo, payqa sapa kutim wiksa nanaywan onqorqa, chaymi Pablo nirqa as vinota tomananpaq (1 Tim. 5:23). Kikin Pablopas ‘tipaqnin kichka hina’ onqoywanmi ñakarirqa, yaqapaschá ñawinwan otaq chay tiempopi mana hampiy  atina huk onqoywanpas (2 Cor. 12:7; Gal. 4:15; 6:11). Chaymi Jehová Diosta sapa kuti mañakurqa ‘sanoyaykachinanpaq’ (leey 2 Corintios 12:8-10). Jehová Dios milagrota ruraspan hampirunanmantaqa, aguantananpaqmi kallpata qorqa. Chaynata ruraspanmi Pabloman atiyninta qawachirqa, chaynapi sasachaqnin onqoyta aguantananpaq. Achkatam yachachwan Pablota ima pasasqanmanta.

Amayá llumpaytaqa llakikuychu onqosqaykimantaqa

6, 7. ¿Imanasqataq onqospaqa llumpayta mana llakikunachu?

⁶ Jehová Diospa testigonkunaqa hampichikunchikmi doctorkunawan, agradecekunchiktaqmi paykunapa tukuy rurasqankumantapas. Chaymi cuerponchikta imayna cuidanamanta, ¡Despertad! sutiyoq revistapi achka yachachikuykuna lloqsimun, ichaqa manam ninchu imayna hampichikunamantaqa. Kunan tiempopiqa imawanpas onqosunmi, chaymi chaykunamantaqa llumpayta mana llakikunanchikchu. Manam wakin runakuna hinachu piensananchik, paykunaqa mana suyakuyniyoq kaspankum kunan tiempollapi piensanku. Allinyayta munaspankum paykunaqa imawanpas hampichikunmanku (Efe. 2:2, 12). Ñoqanchikqa manachá vidanchikta cuidananchikraykuqa Dioswan amistadninchikta yanqacharuq kaqkunataqa haykapipas rurasunchu, segurom kachkanchik Diosman sonqo kaspaqa, paypa prometesqanman hina mosoq pachapi “cheqap wiñay kawsayta” haypanamanta (1 Tim. 6:12, 19; 2 Ped. 3:13).

⁷ Chaymantapas onqospa llumpayta llakikuspaqa, kikillanchikpim astawan piensayta qallaykuchwan. Kaymanta rimaspanmi, apostol Pablo Filipos llaqtapi cristianokunaman nirqa kikillankupi piensanankumantaqa ‘wakinkunapipas’ piensanankupaq (Fili. 2:4). Onqospa hampichikuyqa allinmi, ichaqa wawqe-paninchikkunapi chaynataq “Diospa munaychakusqanmanta” willasqanchik runakunapi interesakusqanchikmi yanapawasun llumpayta mana llakikunapaq (Mat. 24:14).

8. ¿Imam pasawachwan onqospa llumpayta llakikuptinchikqa?

⁸ Onqospanchik llumpayta llakikuspaqa Dios serviyninchiktapas qepancharuchwanmi. Chaynataq, hukkunatapas hikutachwanmi piensasqanchikman hina hampichikunankupaq, ima mikunankupaq otaq imakunawan yanapachikunankupaqpas. Ichaqa qawasun apostol Pablopa kayna nisqanta: ‘Allin kaqkunatayá reqsiychik, chaynapim Jesucristopa kutimunan punchawpaq kankichik mana huchayoq hinaspa pitapas mana urmachiq’ (Fili. 1:10).

¿Imataq aswan allinqa?

9. ¿Ima ruraytaq aswan valorniyoqqa, hinaspa imanasqa?

⁹ Imakuna aswan valorniyoq kasqanta yachaqkunaqa, astawanmi kallpanchakunku Dioswan allin kanankupaq runakunata yanapaypi. Kaytam ruranchik allin noticiamanta willakuspa chaynataq Bibliamanta yachachispa, kayqa allinmi kikinchikpaq chaynataq yachachisqanchik runakunapaqpas (Pro. 17:22; 1 Tim. 4:15, 16). Wakinpiqa La Atalaya hinaspa ¡Despertad! nisqa revistakunapim lloqsimun, wawqe-paninchikkunapa llumpay onqosqankumanta experienciakuna. Wakinkuqa onqoyninkupi llumpayta mana piensanankupaqmi, astawan kallpanchakunku Diosmanta hinaspa promesankunamanta runakunaman yachachiypi. *

10. ¿Imanasqataq allinta tanteananchik imawanpas hampichikuspa?

¹⁰ Pipas onqoruspanqa kikinmi tanteakunqa imayna hampichikunanmanta, chaymantaqa “sapakamam Diosman cuentata qosunchik” (Gal. 6:5). Payqa munanmi allinta tanteaspa imatapas rurananchikta. Bibliapa nisqanta kasukusqanchikmi kallpanchawanchik yawarta mana mikunapaq nitaq churachikunapaqpas, chaynatam kallpanchawananchik Dioswan amistadninchikta yanqacharuq kaqkunawanpas mana hampichikunapaq (Hech.  15:20). Ejemplopaq, kanmi layqakunapa rurasqanku hampikuna chaynataq imawan onqosqanchikta yachanankupaq rurasqankupas. Jehová Diosqa manam munarqachu layqa ruraqkunaman israelitakuna rinankuta. Paykunatam nirqa: “Kawsaykunamanta yanqapaq ofrendataqa amaña apamuwaychikñachu. Chay ofrendakunapa qosnintaqa manañam aguantaniñachu. Mosoq killakunapi fiestakunapaqmi runakunata huñunkichik. Samana punchawkunapi fiestakunapaqmi runakunata qayankichik. [. . .] Manañam aguantanichu huchallikuq [“layqa ruraq”, NM] runapa fiestankunataqa”, nispa (Isa. 1:13). Onqoruspaqa manamá munanchikchu, mana allinkunata ruraruspa Dioswan amistadninchikta yanqacharuytaqa nitaq orakusqanchikta harkaruq kaqkunata ruraytapas (Lam. 3:44).

Allintam piensananchik

11, 12. ¿Imanasqam allinta piensananchik imayna hampichikunapaq?

¹¹ Manam suyachwanchu Jehová Dios milagrota ruraspa sanoyachiwananchiktaqa, ichaqa mañakuchwanmi yachayta qowananchikpaq chaynapi allin kaqkunawan hampichikunapaq. Bibliapa nisqanman hina allinta piensaspam tanteananchik. Llumpaytaña onqospa iskay-kimsa doctorkunata tapukuyninchikqa allinmi, Proverbios 15:22 nisqanman hinaqa “runapa ruray munasqanmi mana qespinchu mana consultaspa rurasqanrayku. Runapa imapas rurasqanqa qespinmi achka consejaqkunata consultasqanrayku”. Apostol Pablom iñiqmasinkunata nirqa ‘allinta piensaspa, allinta ruraspa hinaspa Diospa agradonpaq’ hina kawsanankupaq (Tito 2:12).

¹² Jesuspa tiemponpim huk warmi onqospan ñakarirqa, chaynam kunanpas achka runakuna ñakarinku. Marcos 5:25, 26 versiculokunapim nin: “Paykunawanmi kachkarqa onqoq warmi, payqa yaqa chunka iskayniyoq watañam flujowan ñakarichkarqa. Achka medicokunawanmi hampichikurqa sanoyananpaq ichaqa tukuy imantam yanqapaq gastarqa, chaywanpas payqa ñakarispanmi peorchakuchkarqa”, nispa. Chay warmitam Jesus sanoyarachirqa hinaspam llakipayaspan rimapayarqa (Mar. 5:27-34). Kunan tiempopipas wakin cristianokunaqa chay warmi hina ñakarispankum, sanoyanankupaq otaq imawan onqosqankuta yachanankupaq, Diospa kamachisqanpa contranpi kaqkunata rurayta munanku.

13, 14. a) ¿Imatam Satanasqa servichikun onqospanchik Diosta mana kasukunapaq? b) ¿Imanasqam layqakunapa rurasqankunawanqa imallawanpas mana chaqrukunanchikchu?

¹³ Satanasqa tukuytam servichikun cristianokuna Diosta mana kasukunankupaq chaynataq cheqap yupaychaymanta karuncharunanpaqpas. Wakinpiqa servichikunmi huchapakuyta hinaspa qollqe kuyayta, wakinpiñataq kallpanchan layqakunapa otaq brujokunapa rurasqankuwan tupaq kaqkunata servichikuspa hampichikunankupaq. Diablomanta hinaspa ‘tukuy mana allin ruraykunamanta’ librawananchikpaq sapa kuti mañakusqanchikraykum layqakunapa rurasqankunawanqa manapuni chaqrukunanchikchu, chaqrukuspanchikqa  Diablopa toqllanmanmi wichiykuchwan (Mat. 6:13; Tito 2:14).

¹⁴ Jehová Diosqa israelitakunatam kamachirqa layqakunaman hinaspa adivinaqkunaman mana rinankupaq (Deu. 18:10-12). Pablom qawachirqa, ‘layqa’ rurayqa ‘aychapa munasqallanpi kawsaqkunapa’ rurasqan kasqanta (Gal. 5:19, 20). Bibliaqa ninmi layqakuna otaq ‘brujokuna’ mosoq pachapi mana kawsanankumanta (Apo. 21:8). Qawasqanchikman hinaqa, Jehová Diosqa millakunmi layqakunapa rurasqankuwan imapas tupaq kaqkunataqa.

“Lliw runakunawanyá reqsichikuychik” allin piensaq kasqaykichikta

15, 16. a) ¿Imanasqataq yachayniyoq kananchik Diospa munasqanman hina hampichikunapaq? b) ¿Imatam kamachirqa ñawpaq tiempopi Jehová Diospa Llaqtanpi Punta Apaqkuna?

¹⁵ Ima hampimantapas otaq imayna hampiwananchikpaq rurasqankumanta iskayrayaspaqa, manam servichikunachu nitaq chaskinachu. Ichaqa, imayna hampiwananchikta mana entiendespaqa manachá piensasunchu layqakunapa rurasqankuwan tupasqantaqa. Chaymi yachaywan hinaspa allinta piensaspa Diospa munasqanman hina hampichikunanchik. Proverbios libropa 3 capitulonmi kaynata niwanchik: “Tayta Diosllapiyá confiakuy tukuy sonqoykiwanqa. Amayá confiakuychu kikikipa entiendesqallaykipiqa. Tukuy kawsasqaykipiyá yuyariy Tayta Diosta. Paymi munasqanman hina kawsachisunki qamta. [. . .] Yachaywan allin kaqkuna akllaytaqa amayá qonqaychu. Chaykunaqa qamtam kawsachisunki”, nispa (Pro. 3:5, 6, 21, 22).

¹⁶ Chaynaqa, allin kanapaq kallpanchakuspapas, cuidakunanchikmi yuyaqyaruspa otaq onqoruspa hampichikuspanchik Dioswan amistadninchikta mana yanqacharunanchikpaq. Hampichikuspa otaq imata ruraspapas Bibliapa nisqantam kasukunanchik. Chaynata ruraspam llapallan runakunawan ‘reqsichikusun kuyakuq sonqo [allin piensaq] kasqanchikta’ (Fili. 4:5). Punta pachak watapim Jehová Diospa Llaqtanpi Punta Apaqkuna ancha valorniyoq cartata llapallan cristianokunaman apachirqaku, chaypim kamachirqaku yawarta ama mikunankupaq, taytacha-mamachakunata ama yupaychanankupaq hinaspa mana huchapakunankupaqpas. Chaymantapas nirqakum: “Allinpunim kaykunata kasukuptikichikqa”, nispa (Hech. 15:28, 29). ¿Imanasqam allinninkupaq kanman karqa?

Kunan allin kanamanta, hamuq tiempopi mana onqonamanta

17. ¿Imaynatam cuerponchikpi allin kananchikpaq yanapawanchik Bibliapa nisqanta kasukusqanchik?

¹⁷ Sapakamam kaynata tapukunanchik: “¿Cuentata qokunichu huchapakuymanta chaynataq yawarmanta Bibliapa nisqanta kasukusqay allinniypaq kasqanta?”, nispa. Piensarisuntaq, ‘aychanchikta hinaspa espiritunchikta tukuy mana allinmanta chuyanchasqanchikrayku’ bendicionkuna chaskisqanchikpipas (2 Cor. 7:1). Cuerponchikpi limpio kanapaq Bibliapa nisqanta kasukuyqa achka onqoykunamantam harkawanchik. Chaynataq cigarrota mana pitasqanchik hinaspa cocata mana akusqanchikpas otaq chayman rikchakuq mana allinkunata mana rurasqanchikpas allinninchikpaqmi. Chaymantapas, ¿imatam nichwan mana llumpayta mikuspanchik otaq sinkanakama mana tomaspanchik allin kawsakusqanchikmanta? (Leey Proverbios 23:20 hinaspa  Tito 2:2, 3.) Samasqanchik hinaspa ejercicio rurasqanchik allin kaptinpas, Bibliapa nisqanta kasukuspanchikmi espiritualpi hinaspa cuerponchikpiqa aswan allin kanchik.

18. a) ¿Imataq vidanchikpiqa aswan allin kanan? b) ¿Imatataq Bibliaqa willawanchik hamuq tiempopi imayna kawsanamanta?

¹⁸ Chaykunamantapas, aswan allinqa espiritualpi hinaspa Jehová Dioswan amistadninchik allin kananpaq kallpanchakuymi. Paymi qowasunchik ‘kay pachapi’ wiñaypaq kawsakuyta (1 Tim. 4:8; Sal. 36:9). Chay mosoq pachapim manaña onqospa kawsakusun chaynataq espiritualpipas allin kasunchik, huchanchikta pampachawananchikpaq Jesuspa wañusqanrayku. Paymi ‘kawsachikuq yakukunaman pusawasunchik’, hinaptinmi Dios weqenchiktapas pichanqa (Apo. 7:14-17; 22:1, 2). Chaynapim Bibliapa kayna nisqan cumplikunqa: ‘Manañam mayqanninchikpas nisunñachu: “Onqochkanim” nispaqa’ (Isa. 33:24).

19. Onqospanchikqa, ¿imamantam seguro kananchik?

¹⁹ Arí yachanchikmi, librakunanchikpaq hinaspa onqoytawan wañuyta Jehová Dios chinkachinanpaq punchaw hichpallapiña kasqanta. Chay punchaw chayamunankamaqa segurom kachwan kuyakuq Taytanchik ima nanaytapas aguantananchikpaq yanapawananchikmanta, payqa llapallanchikpim interesakun (1 Ped. 5:7). Chaynaqa, onqospaqa hampichikusunyá, ichaqa Bibliapa nisqanta kasukuspa.

[Willakuy]

Yuyarinapaq

• ¿Pitaq huchayoq onqonanchikpaq, hinaspa pitaq ñakariykunata chinkachinqa?

• Onqospa hampichikuyqa allinmi, ¿ichaqa imatam mana rurananchikchu?

• ¿Imanasqataq Jehová Diosqa munan allinta tanteaspa hampichikunanchikta?

• ¿Imaynatam Bibliapa nisqanta kasukuyqa yanapawanchik allin kanapaq?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[21 kaq paginapi dibujo]

Jehová Diosqa manam onqonapaqchu nitaq yuyaqyanapaqchu unanchawarqanchik

[23 kaq paginapi dibujo]

Jehová Diosta serviqkunaqa onqoq kaspankupas kusisqam payta yupaychanku