Imatam rurana allin tayta kanapaq

“Tayta-mamakuna, ama piñachiychikchu wawa-churikichikta chaynapi ama hukmanyarunankupaq.” (Colosenses 3: 21)

MANAMÁ pi taytapas munanmanchu churinkunata hukmanyachiytaqa. Chaynaqa, ¿imatataq ruranmanku? Valoranankum tayta kasqankuta. Huk revistapa nisqanman hinam “taytaqa an­chatapuni churinkunata yanapan allin piensaq hinaspa yachayniyoq kanankupaq”.

Hinaptinqa, ¿imataq taytapa ruray­ninqa? Achkam ninku warmakunata castigaymi nispa. Chaymi warmakuna mana allinta portakuptinku mamakunaqa ninku: “¡Taytayki chayaramuptin mapas qawakunki!”, nispa. Ichaqa, warmacha­kuna allinta wiñanankupaqqa necesitasqankuman hinam correginanku hinaspapas kasuchikunankutaqmi. Allin taytaqa manamá chayllatachu ruran.

Wakin qarikunaqa manam taytankuwanchu wiñarqaku. Wakinñataqmi churinkunata mana kuyapayaspa chaylla piñakunku, chayna uywasqa kasqankurayku. Hinaptinqa, chayna kaq tayta­kunaqa, ¿imatam ruranmanku allin tayta kanankupaq?

Familiapaqmi Bibliaqa allin consejokunata qowanchik. Chay consejokunaqa manam yanqa rimaykunachu nitaq mana allinninchikpaqchu. Aswanqa qawachinmi familia qallarichiq Jehová Diospa yachayninta (Efesios 3:14, 15). Chaynaqa lliw taytakunam Bibliapa nisqankunata kasukunanku. *

Allin taytaqa churinkunata mantienespa chaynataq imayna kasqankupi preocupakuspanpas yanapanmi Dioswan allin kanankupaq. Warmachakuna taytanpa kuyasqan kaspankuqa atinqakum Dios kuyaytapas. Bibliaqa ninmi Jehová Diosqa Unanchawaqninchik Taytanchik kasqanta (Isaias 64:8). Qatiqninpim qawasunchik imakunatam taytakuna rurananku churinkuta allinta uywanankupaq, hinaspa chayta ruranankupaq Bibliapa consejonkunamantapas.

 1 Kuyakuqmi kananku

Jehová Diosqa kuyakuq kasqanpim taytakunapaq sumaq ejemplo. Chaymi Biblia kaynata nin: ‘Taytaqa Churintam kuyan’, nispa (Juan 3:35; Colosenses 1:15). Achka kutipim kuyasqantawan paymanta kusikusqanta qawachirqa. Jesus bautizakuptinmi Jehová Diosqa kaynata nimurqa: “Qanmi kanki kuyasqay Churiy, qamraykum kusisqa kachkani”, nispa (Lucas 3:22). Chaymi Jesusqa seguro karqa Taytanpa kuyasqanmanta. ¿Imatam taytakuna yachanmanku Diospa ejemplonmanta?

Manam haykapipas penqakunankuchu churinkuta kuyaykim ninankupaqqa. Pichqa churiyoq Kelvin runam nin: “Sapa kutim kallpanchakuni ancha kuyasqayta churiykunaman ninaypaq, hinaspa sapakamapi interesakusqayta qawachinaypaqpas. Wawachallaraq kachkaptinkum pañalninta cambiaq kani hinaspapas bañarqanim”, nispa. Hinaptinqa, tayta-mamankupa kuyasqantam churikunaqa yachananku. Chaynaqa imamantañapas correginankumantaqa allin rurasqankunamantam sapa kuti alabaykunanku. Iskay warmi-churiyoq Donizete runam nin: “Churinchikkunata imapas allin rurasqankumanta alabanapaqmi kallpanchakuna”, nispa. Taytankupa kuyasqanta warmakuna yachaspankuqa anchatam valorakunqaku, chaymi yanapanqa Diosman asuykunankupaqpas.

2 Allin ejemplom kananku

Jesusmantam Juan 5:19 kaynata nin: “Tay­tapa rurasqanta qawaspallanmi” ruran nispa. Chaynam kunan tiempopi warma­kunapas. Ejemplopaq, sichum qosakuna señoran­kuta kuyaspa respetaptinkuqa warmakunapas wiñaruspankum chayna kanqaku. Taytapa imayna kasqanqa manam qari warmakuna imayna kanallankupaqchu yanapanqa, yanapanqataqmi warmi warmakunatapas.

Kaypipas piensariy: warmaykikuna pantasqankuta reqsikunankupaq sasachakuptinkuqa, ¿imatataq rurawaq? Qampa ejemploykim sumaqta yanapanman. Kelvin runam yuyarin iskay warmankuna ancha valorniyoq foto horqona camarata pakirusqankuta. Kelvin llumpayta piñakuspa mesata takaruptinmi mesapas iskayman pakikururqa. Mana controlakuy atisqanmantam hukman sientekurqa chaymi señorantawan warmankunata nirqa pampachaykunankupaq. Taytanpa rurasqanta qawasqankuraykum churinkunaqa mana sasachakunkuchu pampachakuyta mañakunankupaq.

3 Kusisqam kawsakunanku

Jehová Diosqa ‘kusisqa’ Diosmi (Salmo 104:31). Chaymi Jesusqa kusikurqa taytanwan  kawsaspa. Taytanmanta Jesus sientesqantam Proverbios 8:30 nin: “Maestro hinam ñoqaqa karqani. [. . .] Tukuy tiempom paypa ñawpaqninpi kusikurqani”, nispa. Chayna nisqanwanmi Jesusqa qawachin taytanwan kusisqa kawsakusqankuta.

Wawa-churikunaqa kusisqa kawsakuytam munanku. Chaypaqqa, churinkunawan pukllananpaq taytapa tiempochakusqanmi yanapanqa. Chaynata ruraspankum taytaqa churinkunawan kusisqa kawsanqaku. Qari churiyoq Felix runam nin: “Churiywan pukllasqayku, amistadniykuwan lloqsisqayku, reqsiy munasqayku sitiokunaman risqaykum yanapawanku huñulla hinaspa kusisqa kawsanaykupaq”, nispa.

4 Diosmantam yachachinanku

Jesusqa tukuy ima yachasqantaqa Taytanmantam yacharqa. Chaymi nirqa: ‘Paymanta uyarisqaytam runakunaman willani’, nispa (Juan 8:26). Lliw taytakuna churinkuta allin kawsakuq kanankupaq yachachinankutam Diosqa munan, munantaqmi Bibliamanta yachachinankutapas. Chaytaqa yachachinanku warmachallaraq kasqankumantapacham (2 Timoteo 3:14, 15). Felixmi warmachanpaq leepurqa Bibliamanta yachachiq libropa sumaqllaña yachachikuyninta. * Warmanpa wiñasqanman hinam Bibliamanta sapaq qellqakunataña servichikurqa.

Donizetem willakun: “Familiapi Biblia estudiayqa sasam. Chayna kaptinpas taytakunaqa Diospa yachachikuyninkuna ancha valorniyoq kasqantam qawachinanku, mana chayqa warmakunaqa manam chaninchanqakuchu”, nispa. Carlosmi kimsa churiyoq, paymi nin: “Sapa semanam huñunakuniku familiapi sasachakuykuna kasqanmanta rimanaykupaq. Llapallaykum tanteaniku imakunamanta rimanaykuta”, nispa. Kelvinñataqmi churinkunataqa maypipas hinaspa imay ratopas Diosmanta rimapayaq, chayna rurasqanmi Moisespa kayna nisqanta yuyarichiwanchik: “Kay kamachisqay palabrakunaqa sonqoykipim kanqa. Churikikunamanmi sapa kutilla yachachinki wasipi kaspa, ñanpi purispa, puñuq yaykuspa chaynataq hatarispaykipas” (Deuteronomio 6:6, 7).

5 Correginankum

Warmakuna allin runakuna kanankupaq corregiyqa ancha allinmi. Wakin taytakunaqa piensankum insultaspanku otaq imawanpas chaylla maqaspa corregisqanku allin kasqanta. Bibliaqa manam yachachinchu chayna corregiymantaqa. Aswanqa Jehová Dios hina kuyakuywan churinkunata correginankumantam yachachin (Hebreos 12:4-11). Bibliaqa ninmi: “Tayta-mamakuna, qamkunapas wawa-churikichiktaqa amayá piñachiychikchu, aswanqa kasukuqtayá uywaychik Señorninchikpa  yachachikuyninman hina”, nispa (Efesios 6:4).

Wakin kutikunapi castigayqa allintaqmi kanman. Chayna kaptinpas warmakunaqa yachanankum imarayku castigasqa ­kasqankuta. Manataqmi taytakunaqa ­cheqnisqanta hinaqa sientechinanchu. Bibliaqa manam yachachinchu piñakuspa castigaytaqa (Proverbios 16:32). Kelvinmi nin: “Imamantapas churiykunata corregispayqa willaqmi kani kuyasqayrayku corregisqayta”, nispa.

6 Amparanankum

Taytakunaqa amparanankum churinkuta mana allin ruraq runakunamanta hinaspa mana allin amistadkunamantapas. Kay tiempopi ‘mana allin runakunaqa’ warmachakunatam abusayta munanku (2 Timoteo 3:1-5, 13). ¿Imaynatam churikikunata amparawaq? Bibliam nin: “Tanteoyoq runaqa desgracia sucedenanta qawarispanmi asurikun. Pisi experienciayoq runañataqmi chayninta pasaykuspan ñakarikun”, nispa (Proverbios 22:3). Chaynaqa, desgraciakunamanta churikichikkunata amparayta munaspaykichikqa yachachinaykichikmi mana allinkunamanta cuidakunankupaq. Ejemplopaq, Internet nisqata warmakuna ­servichikuptinkuqa willanaykim chaykunapi peligrokuna kasqantapas. Wasipi Internet kaptinqa llapanpa rikunan sitiopim churana.

¿Yachankuchu churikichikkuna ima rurayta pipas abusayta munaptin? * Wakin runakunaqa qari kayninta otaq warmi kayninta mana allinkunata ruranankupaq servichikusqankutam warmachakunaqa yachananku. Kelvinmi nin: “Warmi-qari puñuymantawan, warmachakuna abusaqkunamantaqa kikiypunim willarqani, manam hukkunachu nitaq profesorninchu ­yachachirqa”, nispa. Llapallan churinkunatam mana imapas pasarqachu hinaspam kunanqa casarasqaña kusisqa kawsakuchkanku.

Diospa yanapakuyninta maskay

Churinkunaman taytapa tukuy ima qosqanmantapas aswan allinqa Dioswan allin kananpaq yanapasqanmi. Chaymi taytaqa allin ejemplo kanan. Donizetem nin: “Sasachakuykunapi kaspaqa Dioswan amistadninchik valorasqanchiktam astawan qawachinanchik. Chayta ruraspam taytakunaqa qawachinchik Jehová Diospi confiasqanchikta. Familiapi mañakuspapas, Diospa kuyakuyninmantam agradecekunanchik chaymi churikunapas yachanqaku Dioswan amistad kayqa ancha allin kasqanta”, nispa.

Hinaptinqa, ¿imataq yanapawasun allin tayta kanapaq? Jehová Diospa consejonkunata kasukuymi. Sichum churikikunata Bibliapa nisqanman hina yachachiptikiqa Proverbios 22:6 nisqanman hinam kanqa, chaypim nin: “Imaynam kawsananpaqyá yachachiy warmataqa. Yuyaqña kaspapas manam pantanqachu payqa”, nispa.

[Willakuykuna]

[12 kaq paginapi foto]

Taytaqa allin ejemplom kanan churinkunapaq

 [13 kaq paginapi foto]

Allin taytaqa Diosmantam yachachin churinkunaman

[19 kaq paginapi foto]

Churikunataqa kuyakuywanmi corregina