Iñiyninkuta qatipakunapaq

Pampachakuq kaytam yacharqa

Pedroqa manachá qonqarqachu Jesuspa imayna qawaykusqantaqa. ¿Yaqachu Jesuspa ñawinpi qawanman karqa paywan hukmanyaruspa piñasqa kasqanta? Imaynaya karqa, Bibliaqa willawanchikmi ‘Jesus muyuriykuspan Pedrota qawariykusqallanta’ (Lucas 22:61). Ichaqa chayna qawaykusqallanmi Pedrota musyarachirqa llumpay huchallikurusqanta. Pedrom nirqa Jesusta mana negananpaq ichaqa chaytapunim rurarurqa. Yaqapaschá chay punchawqa ancha ñakakunanpaq punchaw karqa, hinaspa llumpaytachá nanarurqa.

¿Manañachu pampachakuyta tarinman karqa? Ancha iñiyniyoq kasqanraykum, Pedroqa huchallikusqanmanta pampachakuyta tarirqa. Pantarusqanmantaqa wanakurqam, hinaspam Jesusmanta yacharqa pampachakuq kayta. Chaytam ñoqanchikpas yachananchik. Pedropa chayna pasasqanmanta yachayninchikqa yanapawanchikmanmi.

Achkataraqmi yachanan karqa

Yaqa soqta killa ñawpaqtaraqmi Capernaum llaqtanpi Pedroqa Jesusta kaynata tapurqa: “Señorlláy ¿hayka kutikamataq wawqey huchallikuwaptinqa pampachasaq? ¿Qanchis kutikamachu?”, nispa. Yaqapaschá Pedroqa allin runa kasqanpaq hapikurqa, chay tiempopi sacerdotekunaqa yachachirqakum pitapas kimsa kutikamalla pampachanapaq. Jesusmi ichaqa nirqa: “Manam qanchiskamallachu aswanqa qanchis chunka qanchiskamam”, nispa (Mateo 18:21, 22).

¿Jesusqa nichkarqachu hayka kutikama pampachasqanchikta yupanapaq? Manam, Pedropa 7 nisqanta 77 kutikama nispanqa, Jesusqa nichkarqam haykakamapas pampachanakunamanta. Jesusqa Pedrotam qawachiyta munarqa imayna piensasqan mana llakipayakuq runakunapa piensasqanman hina kasqanta, paykunaqa yuparqakum pampachasqankuta papelpi qellqachkankumanpas hina. Diospa munasqanman hina pampachanakuyqa manam yupanapaqchu.

Pedroqa manam imatapas nirqachu, ichaqa ¿sonqonman chayarunmanchu karqa Yachachiqninpa nisqanqa? Wakinpiqa pampachakuymantam allinta entiendenchik, ñoqanchikpuni pampachawananchikta anchallataña munaptinchik. Chaynam pasarqa manaraq Jesus wañukuchkaptin. Chaypim Pedroqa anchata munarqa Jesus pampachaykunanta.

Achka kutipim pampachasqa karqa

Mana qonqanapaq tutam karqa... Jesusqa manañam runa hinaqa kay Pachapiqa kananñachu karqa. Ichaqa achkataraqmi apostolninkunaman yachachinan karqa. Chaymi humilde kanankumanta yachachin chakinkuta mayllaspam, chaytaqa sirvientekunallam ruraqku. Qallariypiqa Pedroqa hukmanyanmi, hinaspam mana munanchu chakin mayllananta, Jesus entiendechiptinmi ichaqa munarqaña makintawan umantapas mayllananta. Jesusqa amiruspan  piñakurunanmantaqa, hawkallam apostolninkunata yachachin imanasqa chayna rurasqanmanta (Juan 13:1-17).

Ratollanmanmi apostolninkunaqa atipanakuyta qallaykunku mayqanninku aswan reqsisqa kasqankumanta. Pedropas chay penqaypaq atipanakuypichá karqa. Chayna kaptinpas, Jesusqa sumaqllatam corrigen, kallpanchanraqmi allin rurasqankumantapas. Ichaqa nintaqmi paykuna saqerunankumantapas. Hinaptinmi Pedroqa Jesusta nin wañunan kaptinpas paywan kuska kananmanta. Jesusñataqmi nin chay tutalla manaraq gallo iskaykama waqachkaptin kimsakama Pedro negananmanta. Pedroñataqmi mana chayna kananmanta nispan hatun tukuspanraq nin wakinkumantaqa pay mana qepanchananmanta (Mateo 26:31-35; Marcos 14:27-31; Lucas 22:24-28).

Admirakuypaqmi Jesuspa pacienciakusqanqa. Manataqmi kaqpaqpas hapinchu pantasqankutapas. Sasa tiempopi tarikuspanpas, Jesusqa hinallam apostolninkunapa sumaq kayninkunata qawan. Jesusqa yachanmi Pedro qepanchananmanta, chaywanpas ninmi: “Ñoqam Diosta mañakurqani iñiyniki mana pisinanpaq. Kutirimuspaykim iñiqmasikikunata kallpanchanki takyanankupaq”, nispa (Lucas 22:32). ¡Mayna admirakunapaqmi chayqa! Jesusqa confianmi iñiyninpi Pedro allinyaspan hinalla suni takyananmanta.

Chaymantapas Getsemani huertapim Pedroqa achka kutipi corregisqa kanan karqa. Jesusmi chaypi llumpay llakisqallaña kachkan, hinaspam munan paykuna yanapaykunanta. Chaymi Pedrota, Jacobota hinaspa Juanta nin orakunankama rikchasqalla kanankupaq, ichaqa achka kutipim puñukunku. Chayna kaptinpas, Jesusqa pampachaykunmi. Kuyakuywanmi nin: “Allin rurayta munaptikichikpas cuerpoqa mana kallpayoqmi kachkan”, nispa (Marcos 14:32-38).

Hinaptinmi achkallaña runakuna chayaykamunku achkiyoqkuna, kaspiyoqkuna hinaspa espadayoqkuna. Hinaptinqa sumaqllatachá imatapas rurana karqa. Pedrom ichaqa mana chayta ruranchu. Utqayllamanña espadanta horqospanmi sacerdotepa jefenpa sirvienten Malcopa rinrinta kuchururqa. Jesusqa kaypipas pacienciakunmi, Pedrota corregispanmi Malcopa rinrintapas sanoyachirqa. Qatiqninkunatapas ninmi mana peleaq kanankupaq, chaytam kunanpas kasukunchik (Mateo 26:47-55; Lucas 22:47-51; Juan 18:10, 11). ¡Achka kutitamá Jesusqa Pedrowanqa pacienciakurqa! Pedropa kayna kasqanmi qawachiwanchik ‘llapallanchik achkaqpi pantaq kasqanchikta’ (Santiago 3:2). ¿Chaychu pipas ninman sapa punchaw pampachasqa kayta mana necesitasqanta? Ichaqa manam chayllapichu tukun. Pedroqa aswanraqmi mana allinta rurarurqa.

Jesustam negarurqa

Jesusmi chay runakunata nin payta maskaspankuqa apostolninkunata saqenankupaq. Jesusta mana defiendeyta atispanmi, Pedroqa lluptikururqa wakiqninkunawan.

Hinaptinmi Pedrowan Juanqa lluptisqankumanta sayarunku. Yaqapaschá tarikunku ñawpaq kaq sacerdotekunapa jefen Anaspa wasinpa hichpanpi, chaymanmi runakuna Jesusta puntata apanku tapunankupaq. Hinaspam Pedrowan Juanqa chayman rinku. Huklawmanña Jesusta apaptinkum “karu qepallanta” qatinku (Mateo 26:58; Juan 18:12, 13). Manamá nichwanchu Pedro manchati kasqantaqa. Qarinchakunamá piñasqallaña runakunapa qepanta qatinapaqqa. Yuyarinanchiktaqmi huk kaqnin runapa rinrinta kuchurusqantapas. Chayna kaptinpas, ¿maytaq chay hatun tukuspanraq mana qepanchananpaq rimasqanqa? ¿Rimasqanman hinachu  vidantapas peligroman churarqa Jesusta librananpaq? (Marcos 14:31.)

Pedro hinam kunanpas achka runakuna Cristota “karu qepallanta” qatinku, manam reqsichikuyta munankuchu. Ichaqa qepa tiempopiña Pedropa qellqasqanman hinaqa, Cristotam allintapuni qatichwan ejemplonta qatipakuspa, ima pasawananchikta mana piensaspanchik (1 Pedro 2:21).

Pedrowan Juanqa mana musyachikuspallam chayarunku sacerdotekunapa jefen atiysapa Caifas runapa wasinman, chay wasiqa Jerusalenpi sumaqllaña hatu-hatun wasim karqa. Chayna wasikunaqa hatun patioyoq hinaspa chimpanpi punkuyoqmi karqa. Chay punkuta cuidaq warmim Juanta yaykuchin, Pedrotam ichaqa mana. Hinaptinmi Juan kutirispan chay warmiwan rimasqanrayku Pedrota yaykuchin. Yaqachusmi yaykuruspankuqa, Pedroqa Juanwan mana kuskachu kanku, manataqmi Jesusmanpas asuykunchu. Patiollapi qeparuspanmi sirvientekunawan kuska ninapi qonikun, chaykamam llulla runakuna Jesuspa contranpi rimanankupaq yaykuspa lloqsimunku (Marcos 14:54-57; Juan 18:15, 16, 18).

Ninapa achkiyninwanmi Pedrota yaykuchiq warmiqa allinta qawaykurqa. Reqsiykuspanmi nirqa: “Qampas Galilea lawmanta kaq Jesuswanmi purirqanki”, nispa. Qonqaymanta chayna nisqanmi hukmanyarachirqa. Hinaspam Jesusta mana reqsisqanta nin, nintaqmi chay warmipa nisqanmanta mana yachasqantapas. Hinaspam punku lawman rin mana reqsichikunanpaq. Chaypipas huk warmi reqsiruspanmi nin: “Kay runapas Nazaret llaqtayoq Jesuswanmi purichkarqa”, nispa. Pedroñataqmi juramentaspanraq nin: “Manam reqsinichu chay runataqa”, nispa (Mateo 26:69-72). Kaykamaqa iskay kutitañam Pedroqa Jesusta negarun. Yaqapaschá gallo waqaqtapas uyarirqa; ichaqa kayman-wakman purisqanraykum mana yuyarinchu ñawpaq horakunallapi negarunanmanta Jesuspa nisqantaqa.

Pedroqa hinallamá afanakun mana reqsichikunanpaq, ichaqa paymanmi achka runakuna asuykamun. Huk kaqninmi kachkan rinrinta kuchurusqan Malcopa ayllun. Paymi nin: “¿Manachu rikurqayki huertapi Jesuswan kuska kaqta?”, nispa. Pedroñataqmi lliwchanku pantasqankuta qawachinanpaq kallpanchakun; yapa-yapamanta juraspanraqmi mana llullakusqanta nin. Chay rimayta tukuruptillanmi gallo waqaramun, kaywanqa iskay kutitañam Pedroqa uyarin chay tutapi gallo waqasqanta (Juan 18:26, 27; Marcos 14:71, 72).

Chayllapim Jesusqa hawaman lloqsiramuspan amigon Pedrowan qawanakuykurqaku.  Hinaptinmi Pedroqa musyakurun llumpay huchallikurusqanta. Yachachiqnintamá qepancharurqa. Chaymi llumpayta hukmanyaruspan hawaman pasan. Mayman risqanta mana yachakuspanmi, killapa yanqallaña achkiyninwan purillan. Yaqaña waqanayasqanraykum puriytapas mana atinchu. Chaymi manaña aguantayta atispan waqayta qallaykun aminankama (Marcos 14:72; Lucas 22:61, 62).

Kaynata huchallikuruspaqa piensachwanchá manaña pampachasqa kanamanta. Chaynatachá Pedropas piensarqa. ¿Jesusqa pampachanmanchu karqa?

¿Mana pampachana huchachu karqa?

Imaynachá Pedroqa sientekurqa chay punchawpiqa. Jesus ñakaristin wañusqanta qawaspanqa, ¡mayna huchayoqpaqchá hapikurqa! ¡Maynatachá hukmanyachirqa pasakunanpaq tukuynin punchawllapiña Yachachiqninta astawanraq ñakarichisqanta piensasqanqa! Arí, Pedroqa pasaypaq hukmanyasqam tarikurqa, ichaqa manam atiparachikurqachu. Bibliaqa willakunmi iñiqmasinkunawan chaylla huñunakusqanta (Lucas 24:33). Llapallankuchá kikinkupaq rabiakurqaku Jesusta qepancharusqankumanta, huñunakuspankum ichaqa kallpanchanakurqaku.

Chayta ruraspanmi Pedroqa allintapuni vidanpi tantearurqa. Diospa serviqnin pantaruptinqa, ima huchamantapas aswan allinqa Diospa favorninta tarinanpaq hinalla kallpanchakuyninmi (Proverbios 24:16). Pedroqa allin iñiyniyoq kasqantam qawachirqa hukmanyasqa kaspanpas iñiqmasinkunawan kuskanchakuspan. Ñoqanchikpas hukmanyasqa hinaspa conciencianchik acusawaptinchikqa munanchikmanmi karunchakuyta, ichaqa manam allinchu (Proverbios 18:1). Kallpanchasqa kanapaqqa iñiqmasinchikkunawanmi huñunakunanchik (Hebreos 10:24, 25).

Iñiqmasinkunawan kuska kasqanraykum, Pedroqa yacharurqa sepulturamanta Jesuspa cuerpon chinkarusqanta. Chaymi Pedrowan Juanqa chay allin wichqasqa sepulturaman kallparqaku.  Juanmi puntata chayarurqa, yaqapas sullkan kasqanrayku. Paymi sepultura kichasqata qawaykuspan, yaykuyta mana munarqachu. Pedrom ichaqa pisipasqa chayaruspanpas, chaylla yaykururqa. Cheqaptamá sepulturapiqa mana kasqachu (Juan 20:3-9).

¿Pedroqa creerqachu Jesus kawsarirusqanta? Manam, chaykamaqa ñam iñiqmasin warmikunapas willarurqakuña angelkunapa willasqankuman hina Jesus kawsarirusqanmanta (Lucas 23:55–24:11). Ichaqa chisinkuytam mana creesqan hinaspa llakikuyninpas chinkarurqa. ¡Jesusmá kawsariramusqa! Kunanqa atiyniyoq espirituñam karqa, kawsariramusqanta qawachinanpaqmi apostolninkunaman rikuriykurqa. Ichaqa manaraq chayta rurachkaspanmi apostolninkunapa nisqankuman hina ‘Pedroman rikuriykurqa’ (Lucas 24:34). Chayna kasqanmantam apostol Pablopas qellqarqa, nirqam Jesucristoqa ‘Pedroman chaymantañataq apostolninkunamanpas’ rikuriykusqanta (1 Corintios 15:5). Hinaptinqa chay punchawpim Pedro sapallan kachkaptin Jesusqa rikuriykurqa.

Bibliaqa manam willakunchu imayna tupaykusqankumantaqa. Ichaqa Yachachiqninta qawaykuspanchá Pedroqa anchata kusikurqa, nirqachá qepancharusqanmanta ancha wanakusqantapas. Arí imamantapas puntataqa Jesus pampachaykunantam munarqa. Chaytamá Jesusqa mana iskayrayaspa rurarqa. Kunan tiempopi huchallikuq cristianokunapas Pedropa ejemplontam yuyarinanku, manam piensanankuchu huchankuta Dios mana pampachanantaqa. Jesusqa Taytan hinam, Taytanqa ‘pampachakuqmi’ (Isaias 55:7).

Cheqap pampachakuy

Jesusmi apostolninkunata nin Galileaman rinankupaq, chaynapi kaqlla tupanankupaq. Chayaruspankum, Pedroqa wakiqnin apostolkunawan lamar qochaman challwaq rinku. Chaypimá Pedroqa achka watakuna llamkarqa. Chaymi botepa kikichyasqan, yakupa laqyamusqan hinaspa challwananpaq malla hapisqanpas allinta tarichin. ¿Piensachkanmanchu Jesuspa predicasqan tukuruptin imayna vidan kananmanta? ¿Icha munachkanmanchu kaqllamanta challwiru kayta? Yaqapaschá. Ichaqa manamá tukuy tuta imatapas challwankuchu (Mateo 26:32; Juan 21:1-3).

Achikyaykuptinmi, lamar qochapa patanmanta huk runa nimun botepa alleqnin lawman mallankuta wischunankupaq. Chaynata ruraptinkum ¡153 challwakunata hapirunku! Pedroñataqmi pim kasqanta chaylla musyakuruspan botemanta pawaykuspan nadeastin patankama rin. Chaypim sansapi kankasqa challwakunata mikunankupaq Jesusqa qoykarin. Hinaspam Pedrota qawaykun.

Hapisqan challwakunata qawachispanmi, Jesusqa tapun: ‘¿Kaykunamanta mastachu kuyawanki?’, nispa. ¿Yaqachu Jesusta kuyananmantaqa challwiru kasqanta astawan kuyanman karqa? Pasaq punchawkunallapim Pedroqa Jesusta kimsa kutikama negarurqa. Kunanmi ichaqa Jesusqa munan iñiqmasinkunapa qayllanpi 3 kutikama kuyasqanta ninanpaq, chaytamá Pedroqa ruran. Jesusqa nintaqmi chayta qawachinanpaqpas. ¿Imaynatam Pedroqa chayta ruranman? Diospa munayninta puntapi churaspan chaynataq Jesuspa qatiqninkunata cuidaspanpas (Juan 21:4-17).

 Chaynatam Jesusqa qawachin Taytanwan paypas Pedrota ancha chaninchasqankuta, hinaspa congregacionpi ancha yanapakunanmantapas. ¡Mayna qatipakunapaqmi kayna pampachasqanqa! Yaqachá Jesuspa llakipayakuyninqa Pedropa sonqonman chayarurqa.

Achka watakunam Pedroqa tukuy sonqonwan Diosta servirqa. Wañukunanpaq kachkaspan Jesus kamachisqanman hinam iñiqmasinkunata kallpancharqa. Kuyakuywanmi Jesuspa ovejachankunata cuidarqa. Jesusqa Simontam suticharqa Pedrowan (kay sutiqa “rumi” ninanmi), chay sutinman hinam qaqa hina iñiyninpi takyarqa, congregacionpipas confiakunapaqmi karqa. Chayna kasqantam qawachin Bibliapi iskay cartankuna qellqasqanpas. Qawachintaqmi pampachanakunapaq Jesuspa yachachisqantapas mana qonqasqanta (1 Pedro 3:8, 9; 4:8).

Ñoqanchikpas chaytayá rurasun. ¿Sapa punchawchu Diosta mañakunchik huchanchikkunamanta pampachawananchikpaq? ¿Iskayrayanchikchu chay huchanchikta pampachasqanmanta? ¿Pampachanchikchu hukkunatapas? Chaynata ruraspaqa Pedropa iñiynintamá qatipakuchkanchik hinaspa Jesuspa llakipayakuynintapas.

[22 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

Jesusmi achka kutita Pedrota pampacharqa, ¿nichwanchu sapa punchaw pampachasqa kayta mana necesitasqanchikta?

[23 kaq paginapi dibujo]

‘Jesusmi muyuriykuspan Pedrota qawariykurqa’

[24 kaq paginapi dibujo]

‘Señorqa [. . .] Pedromanpas rikuriykurqam’