Familiapaq consejokuna

¿Imaynatam suegroykikunawan allinta apanakuwaq?

Jennym nin: * “Ryan sutiyoq qosaypa mamanmi hukmanta qawawaq. Tayta-mamaypas manataqmi allintachu qosayta qawaq. Manam haykapipas rikurqanichu piwanpas chayna kasqantaqa. Mayqanniykupa tayta-mamaykuman watukuq riptiykupas, huk kaqniykum hukmanyasqa tarikuq”, nispa.

Ryanmi nin: “Mamaypa nisqanman hinaqa, manam pipas wawankunapaq hinaqa karqachu; chaymi qallariymantapacha Jennytaqa mana allintachu qawarqa. Jennypa tayta-mamanpas chaynataqmi ñoqawan karqaku, sapa kutim imallamantapas niwachkaq. Sapakamam tayta-mamaykuta defiendeq kaniku, hinaspam qaqchanakuypi tukuq kaniku”, nispa.

SAPA kutim asichiq runakunaqa suegrokunawan sasachakuykuna kasqanta servichikuspa runakunata asichinku. Ichaqa chayna sasachakuykunaqa manam asikunapaqchu. India lawpi Reena sutiyoq casarasqa warmim kaynata nin: “Unay watakunam suegrayqa casado vidaypi sasachawarqa. Suegrayta mana ima niytapas atispaymi, sapa kuti qosaywanña piñakuq kani. Paymi sasachakurqa; allin qosa kananpaq otaq allin wawa kananpaq”, nispa.

Hinaptinqa, ¿imanasqataq tayta-mamakunaqa wawa-churinkupa casado vidankupi chapukunku? Qallariypi rimasqanchik Jennym kaynata nin: “Ichapas piensanku wawa-churinkupa señoran mana experienciayoq kasqanrayku mana atiendey atinanta”, nispa. Reenapa qosan Dilipmi kaynataraq nin: “Yaqapaschá sientenku warmankunata uywaruptinku paykunata saqesqankuta. Otaq piensankupaschá wawa-churinku casado vidankupi mana allin kanankuta”, nispa.

Chaywanpas, suegroykikunaqa manam llapanpiqa huchayoqchu kanku. Wakinpiqa casado kaqkunam huchayoq kanku tayta-mamanku vidankupi chapukusqankumanta. Qawasunchik Australia lawpi Michael hinaspa Leanne casarasqa kaqkunamanta. Michaelmi nin: “Leannepa familianmi imata ruranankupaqpas tapunakuqku. Chaymi casarasqaña kachkaspanpas señorayqa iskayllaykupa tanteanaykuta taytanta tapuchkaq. Taytan experienciayoq  kaptinpas, sapa kuti payman ripayasqanmi llumpayta hukmanyachiwaq”, nispa.

Arí, suegrokunawan sasachakuyqa casado vidatam llumpayta hukmanyachinman. ¿Chayna sasachakuypichu tarikunki? ¿Imaynatam apanakunkichik suegroykichikwan? Qawasunchikyá 2 sasachakuykunamanta, hinaspa yanapawaqninchik consejokunatapas.

PUNTA KAQ: Qosan otaq señoranmi piensan huk kaqninku tayta-mamanman llumpay ripayasqanta. Españamanta Luismi nin: “Señoraymi munarqa familianpa hichpallanpi yachanaykuta, mana chayqa qepancharusqantam piensarqa. Chaywanpas, warmachayku naceruptinmi tayta-mamay yaqa sapa punchaw wasiykuman hamuqku, chaymi llumpayta hukmanyachirqa. Chayraykum achka kutipi qaqchanakuq kaniku”, nispa.

Kaykunapi piensay: Casadokunamanta rimaspanmi Biblia kaynata nin: “Chayraykum qariqa Tayta-mamanta saqespa hukllawakunqa warminmanña chaymi iskayninku huk runa hinallaña kanqaku”, nispa (Genesis 2:24). ¿Ima ninantaq Bibliapi “huk runa hinallaña” nisqanqa? Manam kuska kawsayllamantachu rimachkan, aswanqa manaña tayta-mamankumanta pendespanku, familiankuta puntapi churanankumantam (1 Corintios 11:3). Chayna kaptinpas, tayta-mamankutaqa respetaspam atiendenankuraq (Efesios 6:2). Ichaqa, ¿imatam rurawaq tayta-mamanta yanapasqan qonqasqata hina sientechisuptiki?

Kaytam rurawaq: Kallpanchakuy iskaynikichikpi piensanaykipaq. ¿Cheqaptachu qosayki otaq señorayki familianwan llumpayta hukllawakun? ¿Icha tayta-mamaykiwan imayna apanakusqaykichu mana chaynalla paypa tayta-mamanwan imayna apanakusqanku? Chaynaqa, ichapas imayna uywasqa kasqayki hukmanyachisuchkanki. Yaqapaschá allin apanakusqankumanta envidiakuchkanki (Proverbios 14:30; 1 Corintios 13:4; Galatas 5:26).

Arí, kay tapukuykunata kutichiyqa sasapaschá kanman, ichaqa sonqomantam imam kaqta kutichina. Sasa kaptinpas, allinmi kaykunata tapuyqa. Ichaqa ama qonqaychu, sichu suegroykichikmanta sapa kuti qaqchanakuptikichikqa, ichapas mana paykunaraykuchu sasachakuynikichikqa kanman.

Señoranpi otaq qosanpi mana piensaspa kikillankupi piensasqankuraykum, casado vidapiqa achka sasachakuykuna rikurin (Filipenses 2:4; 4:5). México lawpi Adrián sutiyoq qosam chayna sasachakuypi tarikurqa, paymi nin: “Familianpi señoray imayna uywasqa kasqanmi mana allinpunichu karqa. Chaymi suegroykunawanqa mana hukllawakuqchu kani. Unay watakunam paykunawanqa mana qawanakuytapas munarqanichu. Chayraykum señoraywan sasachakuypi karqaniku, paymi familianmanta llumpayta llakikurqa, aswanraqmi mamanmantaqa”, nispa.

Tiempopa risqanman hinam Adrianqa musyakururqa imayna kasqanta cambiananpaq. Ninmi: “Yaqachusmi señorayqa hukmanyasqaraq tarikun tayta-mamanwan unay tiempo tarikuspan, chayta mana ruraspanpas hukmantaqmi tarikun. Chaymi suegroykunawanqa allinyarqaniku hinaspam kallpanchakuni allinta apanakunaykupaq”, nispa. *

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Sapakama qellqaychik suegroykichikwan ima sasachakuy kasqanmanta. Ichaqa yuyariychik, imayna sientekusqaykichiktam nichkankichik, chaynaqa sumaqllatayá ruraychik. Hinaspa qellqasqaykichik papelta cambiaychik hinaspañataq kuska piensaychik imayna yanapanakuymanta.

ISKAY KAQ: Suegrokunaqa casado wawa-churinkutam consejanku mana mañakuptinkupas. Kazajistán lawmanta Nelyam kaynata nin: “Qosaywan casarakuspaymi 7 wata suegroykunawan yacharqani. Mana allintam rimaq yanukusqaymanta, wasi limpiasqaymanta,  warmaykunata imayna uywasqaymantapas. Yanqapaqmi qosaywan suegraywanpas rimaq kani, aswan sasachakuy kananpaq”, nispa.

Kaykunapi piensay: Pipas casarakuspanqa manañam tayta-mamanpa kamachisqanñachu. Bibliam nin: “Cristoqa llapa qaripa umanmi, qariñataqmi warminpa uman chaynataqmi Diospas Cristopa uman”, nispa (1 Corintios 11:3). Chayna kaptinpas yachamusqanchikman hinam, hinalla tayta-mamankutaqa respetaspa yuyananku. Proverbios 23:22 niwanchik: “Taytayki kasqanrayku kasukuy taytaykita. Mamayki payayaruptinqa amataq despreciaychu”, nispa. Hinaptinqa, ¿imatam rurawaq tayta-mamayki otaq suegroykikunapas nisqankuta ruranaykipaq hikutasuptiki?

Kaytam rurawaq: Suegroykikunata entiendey imayna sientekusqankupi piensaspa. Qallariypi rimasqanchik Ryanmi nin: “Tayta-mamakunaqa piensankum wawa-churinku paykunata necesitasqankutaraq”, nispa. Sichu musyakunki allinnikichikta munaspanku imapas nisusqaykita, hinaptinqa ichapas Colosenses 3:13 nisqanta kasukuspa chay sasachakuyta allicharuwaq, chaypim nin: “Pipapas quejan kaptinqa aguantanakuspayá pampachanakuykuychik”, nispa. Ichaqa sapa kuti suegrokuna imapas nisqankurayku casado vidapi llumpayta qaqchanakuspaqa, ¿imatam ruranmanku casarasqa kaqkunaqa?

Wakin casarasqakunatam anchata yanapan vidankupi tayta-mamanku mana llumpayta chapukunankupaq qawachiyninku. Chaypaqqa, manam tiyaykachisparaqchu nina imakunata mana ruranankupaq. * Rurasqaykikunawanmi qawachiwaq qosayki otaq señorayki puntapi kasqanta. Japón lawpi Masayuki sutiyoq qosam nin: “Tayta-mamayki imatapas nisuptikiqa amayá chayllaqa arí, niychu. Yuyariy sapaq familiaña kasqaykita. Chaynaqa manaraq imatapas rurachkaspaykim puntataqa señoraykita otaq qosaykitaraq tapunayki”, nispa.

KAYTAPAS RURAWAQCHIKMI. Rimaychik casado vidaykichikpi ima sasachakuykunataq kachkan suegroykichikrayku. Hinaspa qellqaychik imaynatam respetowan qawachiwaqchik tayta-mamaykichik vidaykichikpi llumpayta mana chaqrukunankupaq.

Imanasqa suegrokuna chayna kasqankuta entiendeptinchikqa chaynataq paykunawan sasachakuyninchik casado vidanchikta sasacharunanpaq mana saqeptinchikqa casado vidaqa allinyanqam. Qallariypi rimasqanchik Jennym reqsikun: “Tayta-mamaykuwan sasachakuy kasqanraykum sapakama hukmanyasqa tarikurqaniku. Musyakururqanikum, tayta-mamaykim mana allinta ruran, nispa hukniykuta nisqayku mana yanapawasqankuta. Suegroykumanta mana allinta rimayqa aswan mana allinpaqmi karqa. Chaymi tantearurqaniku paykunamanta mana allinta rimanaykumantaqa, chay sasachakuyta sumaqllata allichanaykupaq. ¿Allinpaqchu karqa? Arí, allinpunim karqa. Kunanqa, qosay Ryanwanmi aswan huñulla tarikuniku”, nispa.

[Willakuykuna]

YUYAYMANANAPAQ TAPUKUYKUNA

▪ ¿Ima sumaq kayniyoqkunataq suegroyqa?

▪ ¿Imaynatam tayta-mamayta yanapayman, qosayta otaq señorayta mana qonqaspallay?