Imaynatam kawsachwan qollqenchikpa haypasqanman hinalla

¿IMATATAQ rurawaq pelotayki uchkukuruspa mana lapsuyarunanpaq? Chaypaqqa uchkunta wayrapa lloqsisqanman hinachá wayrata yaykuchinayki kanqa.

Chaymanmi rikchakun qollqenchikta imayna servichikusqanchik. Pelotaman wayra yaykuchisqanchikmi tupan ganasqanchik qollqewan, gastasqanchikñataq uchkunta lloqsiq wayrawan. Chaymi kallpanchakuna ganasqanchikta gastonchikkuna mana masyananpaq.

Chayna ruranamanta yachayqa manam sasachu, ichaqa chay yachasqanchikman hina rurayqa sasam. Runaqa qollqewan sasachakuymantam librakunman ganasqanmanta menosta gastaspanqa. Ichaqa, ¿imaynatam chayta ruranman? ¿Maypitaq tarikun allin consejokuna? Bibliapim chaymanta consejawanchik. Wakin consejokunatam qatiqninpi qawasun.

Bibliapa nisqanqa yanapasunkim

Bibliapim achka consejokuna tarikun qollqenchik imayna gastanamanta. Chaymanta qawasqanchikman hina piensay, imaynatam yanapasunkiman qollqepa haypasqanman hinalla gastanaykipaq.

Tanteay imayna gastanaykita. Qollqeta allinta servichikunaykipaqqa yachanaykim hayka ganasqaykita hinaspa hayka gastasqaykitapas. Bibliam nin: “Imatapas rurananpaq cuidadowan tanteaqpa rurasqanqa allinmi kanqa, utqayllaman ruraqpaqmi ichaqa imanpas seguro pisipunqa”, nispa (Proverbios 21:5, NM). Wakin runakunaqa sobrekunapim sapaqchankuña qollqenkuta “arriendo paganankupaq”, “mikuypaq” chaynataq “pachankupaqpas”. Chaynata ruraspa otaq hukmanpata ruraspapas ancha allinmi imapi gastasqaykita yachayqa. Gastanaykiqa necesitasqaykipim manam ima munasqaykipichu.

Ama hukkunapata munapayaychu. Wakcha nacionpi runakunam munapayanku tukuy imayoq nacionpi kaqkunapa imankutapas. Huk runakunañataqmi vecinonkupa tukuy ima kapuqninta munapayanku, ichapas vecinonpaqa manapas qollqen kanchu chaykunata pagananpaqqa. ¿Allinchu kanman mana allin tanteasqanta qatipakuspa qollqemanta ñakariyqa? Bibliam kaynata nin: “Chaylla apuyaruytam munan envidioso runaqa. Manam  yachanchu wakchayaypi rikurirunantaqa”, nispa (Proverbios 28:22).

Ama munaychu tukuy imayoq kaytaqa. Jesusmi yachachirqa imapas necesitasqallanchikwan kawsanapaq (Mateo 6:22). Nisqanta kasukuymi yanapawasun kapuqllanchikwan kawsanapaq. Ejemplopaq, pipas atuntawan yakullata rantinanpaq qollqen haypachkaptin aychatawan precioyoq vinota rantispaqa astawanmi sasachakunqa. Banco de Desarrollo Asiático nisqanmi willakun Asia lawpi wakchakunam sapa punchaw kawsanku yaqa 3.70 soleswan, chaymantapas aswan menoswanraqmi Filipinaspi yaqa 30 millon runakuna hinaspa India nacionpi yaqa 573 millon masnin runakuna kawsanku. Ganasqanchik pisilla kaptinqa necesitasqallanchikpim piensana. Apu nacionkunapi kaqkunapas uma nanaymantachá librakunmanku kapuqllankuwan contentakuyta yachaspankuqa.

Contentakuy necesitasqaykipaq kaptinqa. Kaypi yachachikuyqa tupanmi imapas necesitasqallanchikwan kawsanapaq Jesuspa nisqanwan. 1 Timoteo 6:8 versiculopim Biblia nin: “Pachanchikpas mikunanchikpas kaptinqa, chaywanyá contentakusun”, nispa. Wakin runakunaqa kusisqam tarikunku mana llumpay qollqeyoq kaspankupas. Ichaqa manam kapuqllankuwanchu kusikunku, aswanqa familiankupa hinaspa amistadninkupa kuyasqankuwantaqmi (Proverbios 15:17).

Ama yanqaqa manuyaychu. Bibliam nin: “Apu runam munaychakun wakcha runakunapi. Prestaq runañataqmi munaychakun prestakuqninpi”, nispa (Proverbios 22:7). ¡Cheqappunim Bibliapa chayna nisqanqa! Wakinpiqa kanqam imapas kaptin manukunapaq, ichaqa munasqankuta rantinankupaq manukuqkunam kunka kuchunkukama manuyanku (2 Reyes 4:1; Mateo 18:25).

Qollqeta huñuy manaraq rantichkaspa. Rantinapaq qollqe huñuyta mana allinta qawaptinkupas, chayna rurayqa allinmi manuyaywan mana sasachakunapaq. Chayna ruranapaqmi sisikuna allin ejemplota yachachiwanchik. Bibliam nin yachayniyoq kaspanku ‘cosecha tiempopi mikunankuta’ hamuq tiempopaq huñusqankumanta (Proverbios 6:6-8; 30:24, 25).

Achka runakunam chayta ruranku

Bibliapi qawasqanchik consejokunaqa allinchusmi. Ichaqa, ¿cheqaptachu runakunata yanapachkan qollqenku kasqanman hinalla kawsanankupaq? Qawasun achka runakunapa chayna rurasqankumanta hinaspa qollqemanta sasachakusqankuta imayna atipasqankutapas.

Tawa churiyoq Diosdadom willakun qollqe mana haypakusqanrayku familian mantieneyqa kunan tiempo aswan sasa kasqanmanta. Chaywanpas allinpaqmi qawan qollqepa haypasqanman hinalla kawsakuyta.  Ninmi: “Qollqe ganasqaytam haypananpaq hina imapi gastanaypaq allinta tanteani hinaspa qellqani imakunapi gastanaypaq”, nispa. Danilopas chaynatam ruran. Paypa chaynataq señoranpa negocionku manaña kaptinpas, allintam tanteanku killa tukuykama qollqenku haypananpaq. Danilom nin: “Yachanikum sapa killa hayka ganasqaykuta hinaspa gastasqaykutapas. Chayman hinam tanteaniku hayka gastanaykupaq”, nispa.

Wakinqa menosta gastanankupaqmi tanteanku. Myrnam kallpanchakun viuda kaspanpas kimsa wawankunata mana tukuy imayoq kaspa kawsayta yachanankupaq. Paymi nin: “Huñunakuyniykuman carropi rinaykumantaqa chakiwanmi wawaykunapiwan riniku”. Nintaqmi: “Kallpanchakunim 1 Timoteo 6:8-10 nisqanman hina kapuqllaykuwan contentakunankupaq ejemplo qoypi”, nispa.

Iskay churiyoq Geraldpas yaqa chaynatam rurarqa. Paymi nin: “Familiaywan Bibliata estudiasqaykupim, Dioswan amistadninkupi allin kanankupaq preocupakuq cristianokunapa vidanmanta yachaniku. Chaymanta entienderuspam warmaykuqa mana mañakuwankuchu tukuy ima munasqankutaqa”, nispa.

Janetmi soltera hinaspa mana qollqellapaq tukuy tiemponwan runakunata Filipinas nacionpi Bibliamanta yachachin. Llamkayta manaraq tarispanpas, qollqenpa haypasqanman hinalla kawsan. Ninmi: “Controlakunim hinaspa qollqeytam allinta servichikunay. Reqsisqa tiendakunaman rinaymantaqa maskanim menos preciopi rantikuq tiendakunata. ¿Imapaqtaq llumpayta pagayman necesitasqayta pisi qollqellawan rantinaypaq kachkaptinqa? Chaymantapas manam imatapas yanqaqa rantinichu”, nispa. Kay sipasqa qollqe mana usuchinamanta consejotam kasukun. Nintaqmi: “Qollqey aschallapas puchuptinqa, huñunim qonqaymanta imapas pasaptin servichikunaypaq”, nispa.

Chayna ruraytaqa atiwaqmi

Achka qarikunawan warmikunam cuentata qokunku, Diosman asuykunapaq Biblia yachachispanpas qollqeta imayna servichikunapaq yanapasqanmanta (Proverbios 2:6; Mateo 6:25-34). Kaypi yachasqanchikman hina Bibliapa nisqanta kasukuspa chaynataq kasukuqkunapa rurasqankuta qatipakuspaqa, qampas atinkim haykata ganasqaykiman hinalla kawsakuyta. Chaynapim librakunki achka sasachakuykunamanta hinaspa uma nanaymanta, kaykunaqa millonnintin runakunatam ñakarichichkan.

[10 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

“Chayman hinam tanteaniku hayka gastanaykupaq”

[11 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

“Carropi rinaykumantaqa chakiwanmi [. . .] riniku”

[11 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

“Manam imatapas yanqaqa rantinichu”