¿“San Pedropa rantinpichu” papa nisqanku obispoqa?

LIMBURGO llaqtapim (Alemania), abortaymanta tapukunankupaq localkuna kananpaq tantearqa huk obispo. Chay tanteasqanta yanqachananpaqmi papa Juan Pablo II, 2002 watapi huk cartata qellqarqa. Chay cartanpim nirqa: ‘Jesucristom munan’ iglesiamanta ñoqalla cuentallikunayta, chaynataq ‘huk sonqolla allin kanankumantapas’, nispa. ‘San Pedropa’ rantinpi kamachiq kasqanpaq hapikuspanmi chay obispopa tanteasqanta yanqacharqa.

Huk qellqam nin: ‘Cristom nombrarqa san Pedrota llapallan apostolkunapa jefen kananpaq’, nispa. Nintaqmi: ‘Cristom tantearqa san Pedropa rantinpi Romapi kaq obispo iglesiamanta tukuy tiempo cuentallikunanpaq’, nispa (New Catholic Encyclopedia).

Chay nisqankuqa cheqappas kanman hinam. Ichaqa, ¿yachankichu chaykuna cheqappuni kasqanmanta? Qatiqninpi tapukuykunawanyá yachasun: ¿Qawachinchu Bibliaqa apostol Pedro punta kaq papa kasqanta? ¿Imaynatam rikurimurqaku papa nisqanku obispokuna? ¿Qawachinkuchu rurasqankuwan hinaspa yachachisqankuwan Pedropa rantinpi kasqankuta?

¿Pedrochu karqa punta kaq papa?

Pedrowan católica religion qallarisqanta qawachinankupaqmi servichikunku Jesuspa kayna nisqanta: “Qamqa kanki Pedrom, kay hatun rumipa hawanpim iñiqniykunata hatarichisaq”, nispa (Mateo 16:18). Roma llaqtapim Chay nisqanqa latin rimaypi qellqasqa kachkan, basílica de San Pedro nisqanku iglesiapa ukunpi.

Ancha reqsisqa Agustín de Hipona sutiyoq obispom qallariypi nirqa, católica religion Pedrowan qallarisqanta. “Las Retractaciones”, libro I, 21 nisqa qellqanpiñataqmi wañunanpaqña kachkaspan nirqa, Iglesiaqa manam Pedrowanchu qallarirqa, nirqataqmi, Jesusqa manam Pedrotaqa nirqachu: ‘Qanmi kanki chay hatun rumi nispaqa, aswanmi nirqa: Qanmi kanki Pedro’, chaymantapas nirqam: “Chay hatun rumiqa Cristom”, nispa (Obras completas de San Agustín, tomo XL). *

Bibliam willawanchik apostol Pedro imakuna rurasqanmanta. Wakin kutikunapim Jesus akllarqa paytawan Juanta hinaspa Santiagota riysinankupaq (Marcos 5: 37, 38; 9:2; 14:33). Chaymantapas ‘Diospa [gobiernonman] yaykunapaq llavekunatam’ qorqa, chaytam Pedro servichikurqa: Judiokunaman, judiokunapa religionninman tikrakuqkunaman, Samaria llaqtamanta kaqkunaman hinaspa mana judio kaqkunamanpas yachachinanpaq (Mateo 16:19; Hechos 2:5, 41; 8:14-17; 10:45). Mana manchakuspa rimaq kasqanraykum wakinpiqa apostolkunapa rantinpi rimarqa (Hechos 1:15; 2:14). ¿Kaykunawanchu nichwan, chay tiempopi cristianokunapa kamachiqnin kasqanta?

Apostol Pablom qellqarqa: “Diospunim Pedrota kamachirqa apostolnin kaspa judiokunaman willakunanpaq”, nispa (Galatas 2:8). Kayna nisqanwanqa, manam nichkarqachu llapallan iñiqkunapa kamachiqnin kananmantachu, rimachkarqaqa judiokunaman imayna yachachinanmantam.

 Rurasqankuna allin kaptinpas Bibliapiqa manam tarinchikchu iñiqkunapa kamachiqnin kananpaq nombrasqa kasqantaqa, nitaq paykunapa rantinpi tanteaq kasqanmantapas. Punta qellqasqan cartanpim kikin sutichakurqa apostolwan hinaspa ancianowan (1 Pedro 1:1; 5:1).

¿Imaynatam rikurimurqaku papa nisqanku obispokuna?

¿Imaynatam hinaspa haykapim kamachiyta qallaykurqaku? Apostolkunapa tiemponpiraqmi qallaykurqa iñiqkunata kamachiy munaqkunaqa. ¿Ima nirqakum apostolkuna chayna hatun tukuq runakunamanta?

Kikin Pedrom, iñiqkunamanta nanachikuqkunata nirqa, Diospa ovejankunata michinankupaq ichaqa manam munaychakuq hinachu aswanqa humillakuspa michinankupaqmi (1 Pedro 5:1-5). Pablopas willarqam, “llullakunata yachachispanku chaynapi iñiqkuna qatinankuta munaspanku” munaychakuq runakuna rikurinanmanta (Hechos 20:30). Punta pachak wata tukuytam apostol Juan cartata qellqaspan Diotrefes sutiyoq runata qaqcharqa. ¿Imanasqa? Chay runaqa ‘iñiqkunapa cabecillan kayta munasqanraykum’ (3 Juan 9). Chayna qaqchasqankum kikillanpaq munaq runakunata huk tiempollapas harkarqa (2 Tesalonicenses 2:3-8).

Apostol Juan wañuruptinmi wakin runakuna reqsisqa kamachiq kanankupaq qechunakurqaku. Huk qellqam nin: ‘Punta pachak wata pasaytaqa manachusmi Romapiqa karqachu iñiqkunapi munaychakuq obispoqa yaqa iskay pachak wata partenkama’, nispa (The Cambridge History of Christianity). Kimsa pachak wata ukupim wakin llaqtakunapi, Romapi obispo kikillan sutichakurqa iñiqkunapa kamachiqnin kasqanwan. * Romapi obispo iñiqkunapi kamachiq kasqanta qawachinanpaqmi wakinqa listata rurarurqaku pikuna Pedropa rantinpi kamachiq kanankumanta.

Ichaqa chay listaqa manam qawachinchu nisqanku cheqap kasqantaqa. Manataqmi yachakunchu chay listapi sutiyoq runakuna cheqap kasqantapas. Chayqa qallarisqanmantapacham mana tupanchu. ¿Imanasqataq chaynata ninchik? Punta pachak watapi hinaspa iskay pachak watakunapi Romapi Pedro yachachisqanmanta wakin qellqakuna niptinpas manam qawachinchu cristianokunata Pedro kamachisqanmantaqa.

Kaywan piensarisun: Romapi cristianokunaman Pablo cartata qellqaspanmi chaypi kaqkunapa sutinkuta qellqarqa ichaqa Pedropa sutintaqa manam qellqarqachu (Romanos 16:1-23). Iñiqkunapa kamachiqnin Pedro kaptinqa manachá Pabloqa qonqanmanchu karqa listanpi qellqaytaqa.

 Kaypipas piensarisun: Pedro punta kaq cartanta qellqaptinmi Pabloñataq iskay kaq cartantaña Timoteoman apachirqa. Chay cartapim Romapi kaqkunamanta rimarqa, ichaqa manam imatapas nirqachu Pedromantaqa. Pabloqa Romapi kaspanmi soqta cartakunata qellqarqa, ichaqa manam mayqenpipas Pedromantaqa rimarqachu.

Yaqa kimsa chunka wata qepatam apostol Juan kimsa cartakunata qellqarqa hinaspa Apocalipsis librotapas. Manam mayqen qellqasqanpipas nirqachu Romapi kaq iñiqkuna wakinmanta aswan allin kasqankutaqa, nitaq Pedropa rantinpi kamachinanpaq pi kasqanmantapas. Manam Bibliapas nitaq ima willakuykunapas Pedromantaqa ninchu, Romapi punta kaq obispo kananpaq kikin hapikusqanmantaqa.

¿Qawachinkuchu rurasqankuwan hinaspa yachachisqankuwan Pedropa rantinpi kasqankuta?

Pipas “san Pedropa” rantinpi hinaspa “Cristopa rantinpi” kasqanta niptinqa Pedropa chaynataq Cristopa rurasqanta ruranankutachá suyachwan, ¿aw? ¿Iñiqmasinkuna hatunchanantachu Pedroqa munarqa? Payqa manam munarqachu pipas hatunchanantaqa (Hechos 10:25, 26). ¿Ima nichwantaq Jesusmantaqa? Payqa sutillatam qawachirqa hukkunata servinanpaq hamusqanta, manam servichikunanpaqchu (Mateo 20:28). ¿Imayna kasqankuwantaq papa nisqanku obispokunaqa reqsichikunku? ¿Manachu hatunchakunankupaq sutikunata churakunku? ¿Manachu kapuqniyoq hinaspa atiyniyoq kasqankuta qawachinku?

Pedrowan Jesucristoqa chuya kawsakuq hinaspa hawka kawsanapaq kallpanchaqmi karqaku. Huk qellqam, Leon X nisqanku papamanta nin: ‘Politicokunawanmi astawan chaqrukurqa ayllunkuna favorecesqa kananpaq, chaynataq kay mundopi mana allin kaqkunata rurasqanwanpas Leonqa Diospa kamachisqan ruraykunatam mana rurarqachu’, nispa (Diccionario enciclopédico de los papas y del papado). Historia de la Iglesia Católica nisqa qellqapiñataqmi, religionkunamanta yachachiq Karl Amon sutiyoq cura Alejandro VI nisqan papamanta nirqa: ‘Mana allin concienciayoq kasqanmanta’ ‘hatun tukuq kasqanmanta’ ‘pitapas qollqerayku nombrasqanmanta’ hinaspa ‘huchapakusqanmantapas’.

Papa nisqanku obispokunapa yachachisqankuqa, ¿tupanchu Pedropa hinaspa Cristopa yachachisqankuwan? Pedroqa manam yachachirqachu allin runakuna hanaq pachaman rinanmantaqa. Rey Davidmanta rimaspanmi nirqa: ‘manam cieloman hoqarisqachu karqa’, nispa (Hechos 2:34, 35). Manam wawakuna bautizaytaqa yachachirqachu, aswanmi yachachirqa pipas bautizakuy munaqqa allinta tanteaspa bautizakunanpaq (1 Pedro 3:21).

Jesusmi discipulonkunata kamachirqa mayqenninkupas mana hatunchakunankupaq. Chaymi nirqa: “Pipas allin reqsisqa kayta munaspaqa criado hina kaspayá llapanta servichun”, nispa (Marcos 9:35). Wañukunanpaq hichpallaña kachkaptinmi kamachirqa: ‘Qamkunayá ichaqa yachachikuqwanqa ama sutichachikuychikchu. Hukllam yachachiqnikichikqa kani, qamkunaqa wawqentillanmi kankichik. Amataqyá pitapas kay pachapiqa taytawanqa sutichaychikchu, hukllam Taytaykichikqa, payqariki hanaq pachapim kachkan. Amataqyá [kamachiqwanpas] sutichachikuychikchu. Ñoqa Cristollam [kamachiqnikichikqa] kani’, nispa (Mateo 23:1, 8-10). ¿Kasukunkuchu papa nisqanku obispokunaqa Pedropa hinaspa Jesuspa yachachisqanta?

Papa nisqa obispokuna Diospa munasqanman hina mana kawsaspankupas paykunaqa hinallas kanmanku Pedropa rantinpi kamachiqkuna. ¿Allinchu chayna piensasqanku? Jesusmi nirqa: “Allin sachaqa allintam rurun, mana allin sacham ichaqa rurun mana allinllata. Allin sachaqa manam mana allintaqa rurunmanchu nitaqmi mana valeq sachapas rurunmanchu allin rurutaqa”, nispa. Yachamusqanchikman hina, ¿allinpaqchu hapinmanku Pedrowan Jesucristo, papa nisqanku obispokunapa rurasqankuta? (Mateo 7:17, 18, 21-23.)

[Willakuykuna]

[28 kaq paginapi dibujokuna]

¿Pedropa rurasqantachu papa nisqanku obispokuna qatipakunku?