2 Reyes 17:1-41
17 Rey Ajaz chunka iskayniyoq wataña Judá ayllupi kamachikushaqtinmi Elapa churin Hoseaqa+ Israelpi rey kapurqan, isqon watataqmi Samariamanta kamachikurqan.
2 Hoseaqa Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunatan ruwarqan, ichaqa manan paypa ñaupanta Israelpi kamachikuq reykuna jinapunichu.
3 Asiria rey Salmanasarmi Hosea contra maqanakuq jamurqan,+ jinan Hoseaqa Salmanasarpa kamachin kapurqan, jinaspa impuestota pagayta qallarirqan.+
4 Israel rey Hosean ichaqa So sutiyoq Egipto+ reyman willachimurqan Asiria rey contra sayarinankupaq, chaymi impuestotapas manaña apachipurqanchu. Chaytan Asiria reyqa yacharurqan, chaymi Hoseataqa wataruspa carcelman wisq’achirqan.
5 Jinan Asiria reyqa Israelpi kaq llapa llaqtakuna contra maqanakuq jamurqan, Samaria llaqtaman chayaspataq kinsa wata chay llaqtata muyuykurqan.
6 Isqon wata Hosea kamachikushaqtinmi Asiria reyqa Samaria+ llaqtata atipaspa jap’ikapurqan, jinan Israel runakunataqa Asiria runakunaq jallp’anman apapurqan.+ Wakintan aparqan Jalá llaqtaman, wakintataq Gozán mayu qayllapi kaq Jabor llaqtaman,+ wakintataq Media runakunaq tiyasqan llaqtakunaman.+
7 Jehová Dios contra juchallikusqankuraykun Israel runakunaqa chay llaqtakunaman apasqa karqanku. Ñaupa tiempopiqa Egipto rey faraonmi Israel runakunataqa ñak’arichisharqan, jinan Diosqa paykunata chay jallp’amanta orqomurqan.+ Qhepamanmi ichaqa waj dioskunata yupaychayta* qallarirqanku.+
8 Jehová Diosmi Israel runakunaman jallp’ata qonanpaq chay jallp’api tiyaq nacionkunata qarqorqan, chay nacionkunaq millay ruwasqankutan paykunaqa ruwarqanku. Chaymantapas ruwallarqankutaqmi Israel reykunaq qallarichisqan millay costumbrekunatapas.
9 Israel runakunaqa Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunatan ruwarqanku. Paykunaqa llapa llaqtakunapin yupaychana patakunata* ruwarqanku,+ juch’uy llaqtakunapipas allin perqasqa jatun llaqtakunapipas.
10 Chaymantapas llapa moqo patakunapin llapa k’allmasapa sach’a+ ukhukunapin yupaychana sayashaq rumikunata, yupaychana sayashaq k’ullukunata*+ yupaychanankupaq ruwakurqanku.
11 Jinaspapas Israel runakunaqa llapa yupaychana patakunapin sacrificiokunata q’osñichiqku imaynan Jehová Diospa qarqosqan nacionkuna ruwarqanku jinata.+ Paykunaqa mana allinkunata ruwaspan Jehová Diosta phiñachirqanku.
12 Chaymantapas Israel runakunaqa millakunapaq idolokunatan yupaycharqanku.+ Jehová Diosmi paykunata nirqan: “Aman chaykunataqa ruwankichischu”,+ nispa. Chaywanpas paykunaqa ruwashallarqankun.
13 Jehová Diosmi llapa profetankunawan mosqoypi rikuq profetankunawan ima Israel runakunaman Judá ayllu runakunamanwan kuti-kutirispa+ willachiq: “¡Mana allin ruwasqaykichiskunata saqepuychis jinaspa kutirikamuwaychis!+ Kasukuychis ñaupa taytaykichiskunaman qosqay kamachikuyniykunatapas yachachikuyniykunatapas, chaykunatan profetaykunawan paykunaman willachirqani”, nispa.
14 Paykunan ichaqa mana kasukurqankuchu, ñaupa taytanku jinan k’ullu sonqo karqanku, chaymi paykunapas Jehová Diospi mana iñirqankuchu.+
15 Diospa kamachikuyninkunatapas,+ ñaupa taytankuwan rimanakusqantapas, yuyarichiykuna* qosqantapas manan kasukurqankuchu.+ Paykunaqa mana valeq idolokunatan yupaychashallarqanku,+ chaymi paykunapas mana valeqman tukupurqanku.+ Jehová Diosña kamachirqan chaykunata ama ruwanankupaq chaypas, paykunaqa muyuriqninpi kaq waj nacionkuna jinan mana allinkunata ruwarqanku.+
16 Israel runakunaqa Jehová Diospa tukuy kamachikuyninkunatan saqepurqanku. Jinan paykunaqa metalmanta iskay torillokunata ruwakurqanku+ yupaychanapaq sayashaq k’ullutawan.+ Chaymantapas cielopi llapa ch’askakunamanmi k’umuykuqku,+ Baaltapas yupaychashallarqankun.+
17 Paykunaqa qhari wawankutapas warmi wawankutapas ninapin ruphachiqku.+ Chaymantapas jamuq tiempopi imachus pasananta yachaypin puriqku,+ jinallataq watuykunapi puriqku. Paykunaqa mana saqespan Jehová Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwashallarqanku, chhaynapin Diosta phiñachirqanku.
18 Chaymi Jehová Diosqa Israel runakunapaq sinchita phiñakurqan, jinan ñaupanmanta llapankuta wijch’urqan,+ Judá ayllu runakunallañan qheparqan.
19 Ichaqa Judá ayllu runakunapas manan kasukurqankuchu Jehová Diospa kamachikuyninkunataqa.+ Paykunapas Israel runakunaq millay ruwasqankutan ruwallarqankutaq.+
20 Chaymi Jehová Diosqa llapa Israel runakunata* saqerparipurqan, jinan suwa t’aqa soldadokunaq makinman paykunata entregarqan; chhaynapin Israel runakunataqa ñaupanmanta karuman wijch’upurqan.
21 Diosmi Israelta Davidpa kamachikuyninmanta qechurqan, jinan Israel runakunaqa Nebajpa churin Jeroboanta reyta ajllakurqanku.+ Jeroboanmi ichaqa Israel runakunata jatun juchaman urmachirqan, chhaynapin paykunata Jehová Diosmanta t’aqarqan.
22 Israel runakunaqa Jeroboanpa ruwasqan juchakunatan ruwashallarqanku.+ Manan chay juchakunamantaqa t’aqakurqankuchu,
23 chaymi Jehová Diosqa profetankunawan willachisqanman jina Israel runakunata ñaupanmanta wijch’urqan.+ Chhaynapin Israel runakunaqa llaqtankumanta qarqosqa kapurqanku, jinaspa Asiria runakunaq jallp’anman apasqa karqanku,+ chaypitaqmi kunankamapas kashanku.
24 Jinan Asiria reyqa waj runakunata apamurqan Samaria llaqtapi tiyanankupaq, chay runakunatan apamurqan Babiloniamanta, Cutá llaqtamanta, Avá llaqtamanta, Amaj llaqtamanta, Sefarvain+ llaqtamantawan. Chay runakunaqa Israel runakunaq rantinpin Samaria llaqtapipas muyuriqninpi kaq llaqtakunapipas tiyapurqanku.
25 Chay runakunaqa manan Jehová Diostaqa yupaycharqankuchu, chaymi Jehová Diosqa leonkunata kachamurqan,+ jinan chay leonkunaqa wakin runakunata wañuchirqan.
26 Chaymi Asiria reyman willachimurqanku: “Samaria llaqtakunaman apachisqayki runakunaqa manan reqsinkuchu chay suyuq Diosninpa religionnintaqa, chaymi chay Diosqa leonkunata kachamuspa apachisqayki runakunata wañuchishan”, nispa.
27 Chayta uyarispan Asiria reyqa nirqan: “Chay jallp’amanta apamusqaykichis sacerdotekunamanta jujninta kutichipuychis, jinaspa apachisqanchis runakunata yachachimuchun chay suyuq Diosninpa religionnintapas”, nispa.
28 Chaymi Samaria llaqtamanta apamusqanku sacerdotekunamanta jujninta kutichipurqanku, jinan chay sacerdoteqa Betel+ llaqtapi tiyapurqan, paymi chay runakunata yachachirqan Jehová Dios yupaychayta.+
29 Chay runakunan ichaqa sapankanku llaqtankupi yupaychasqanku dioskunata ruwakurqanku, chaykunatataq churarqanku Samaria llaqta runakunaq ruwasqan yupaychana cheqaskunapi kaq templokunaman. Paykunaqa may llaqtapichus tiyapurqanku chay llaqtakunapin chay dioskunata ruwarqanku.
30 Babilonia runakunan ruwarqanku Sucoj-Benoj idolonkuta, Cutá llaqta runakunataq Nergal idolonkuta, Amaj+ llaqta runakunataq Asimá idolonkuta,
31 Avá llaqta runakunataq Nibaz idolonkuta Tartac idolonkutawan. Sefarvain+ llaqta runakunapas Adramélec Anamélec idolonkunamanmi wawankuta ruphachispa jaywarqanku.
32 Jehová Diostaqa yupaycharqankun, ichaqa paykuna kikinkun runakunata ajllarqanku yupaychana cheqaskunapi sacerdote kanankupaq, chay sacerdotekunan templokunapi serviqku.+
33 Paykunaqa Jehová Diostaña yupaycharqanku chaypas llaqtankupi costumbrenkuman jinan diosninkuta yupaychashallarqanku.+
34 Chay runakunaqa kunan p’unchaykaman costumbrenkuman jina diosninkuta yupaychashallanku, Jehová Diostan ichaqa manaña mayqenpas yupaychapunkuchu. Paykunaqa manan Diospa kamachikuyninkunatapas chaninchayninkunatapas kasukunkuchu nitaq Jacobpa wawankunaman Jehová Diospa qosqan kamachikuykunatapas kasukunkuchu. Jacobtan Diosqa Israel nispa sutichapurqan.+
35 Jehová Diosmi Israel runakunawan rimanakuspa+ paykunata kamachirqan: “Aman juj dioskunataqa yupaychankichischu, aman chaykunamanqa k’umuykunkichischu, aman paykunataqa servinkichischu amataq sacrificiokunatapas jaywankichischu.+
36 Aswanpas noqa Jehová Diosllatan yupaychawankichis,+ noqallamanmi k’umuykuwankichis sacrificiokunatapas jaywawankichis. Noqan qankunataqa atiyniywan kallpaywan Egiptomanta orqomurqaykichis.+
37 Amapunin juj dioskunataqa yupaychankichischu. Tukuy yuyaywan junt’aychis qelqasqay kamachikuyniykunata, chaninchayniykunata, lliu imachus nisqaytapas.+
38 Amapunin qonqankichischu qankunawan rimanakusqaytaqa,+ amapunin juj dioskunataqa yupaychankichischu.
39 Aswanpas noqa Jehová Diosllatan yupaychawankichis, jinan noqaqa llapa enemigoykichiskunamanta salvasaykichis”, nispa.
40 Chaywanpas Asiria reypa apachimusqan runakunaqa manan kasukurqankuchu, aswanpas ñaupaqpi jinan diosninkuta yupaychashallarqanku.+
41 Chay runakunaqa Jehová Diostaña yupaychasharqanku chaypas,+ ruwasqanku idolokunatan yupaychashallarqanku. Wawankupas nietonkupas paykuna jinan kunankama chhaynata ruwashallanku.
Uraypi willakuykuna
^ Hebreo rimaypiqa “manchakuyta” ninmi.
^ Hebreo rimaypiqa “alto patakunata” ninmi. Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Yupaychana patakuna” nisqata.
^ Qhaway Explicasqa simikuna nisqapi “Sayashaq k’ullu” nisqata.
^ Hebreo rimaypi “yuyarichiykuna” nispaqa nishan llaqtanman Diospa qosqan leykunamanta, kamachikuykunamanta, yuyaychaykunamanta iman.
^ Chaypiqa “Israelpa llapa mirayninkunata” nillanmantaqmi.
