¡MAKILLAN KASHANA!

Sinchi askha ayqekushanku: Waranqa-waranqanpi runakuna Ucraniamanta ayqekushanku

QALLARIY

Kay 2022 watapin 24 p’unchay febrero killapi Rusia nación soldadokuna Ucrania nacionman phawaykuranku. Chay causan sinchi askha runakuna llaqtankumanta ayqekushanku, ichaqa nishu askha kasqankuwanmi mana mayman riyta atishankuchu. a

“Sapa ratun bombakuna phataykun. Manchakuymantan chiriyaykuniraq, noqapaqqa mana willakuy atiyraqmi kayqa. Runakunata trenkunapi apapushasqankuta yacharuspa jinan “jaku ripusun” ninakurayku. Sapankaykun mochilallantin lloqsimunayku karan, chaypipas llapa kausayniykuta winashaykuman jinan karan. Chaymantapas documentoykuta, jampi waqaychanaykuta, unuta, chhikan mijunata imallan apamunayku karan. Bombakuna chayamushantaq, trenmanqa ayqekamushaykutaq jinan karan. Llapa imatan qhepaman saqeykampuyku”, nispan willakun Ucrania nacionpi Járkov llaqtamanta Natalia.

“Manapunin piensaraykuchu guerra qallarinantaqa, yanqa rimaylla kananpaqmi piensasharayku. Qonqayllan bombakuna phatayta qallarimun, ventanakunaraqmi chhafchiriyukun. Noqaqa mana nishuta piensaspan pasampuni, imachus necesitasqallaytan aparikamuni. Pusaq horas tutamantanta jinan wasiymantaqa lloqsiramuni, chaymantataq trenpi Lviv llaqtakama jamuni, chaymantataq carropi Polonia nacionkama pasampuni”, nispan willakun Járkov llaqtamanta Nadianpas.

Kaykunamantan kaypi yachasunchis:

¿Imaraykun sinchi askha runakuna wasinkuta saqesparaq ayqekushankuman?

Chayqa pasashan Rusia nación soldadokuna Ucraniaman phawaykusqanku causan. Ichaqa manan chayraykullachu chayqa pasashan, Bibliapin willashan imaraykupunichus chaykuna pasan chayta.

Kay pacha gobiernokunaqa nishu fracasomanmi jaykupunku, manañan atinkuñachu runakuna yanapaytaqa. Paykunata yanapanankutaqa astawanmi ñak’arichinku, arí atiyniyoq kasqankuwanmi runakunata sarunchanku (Eclesiastés 4:1; 8:9).
Kay pacha kamachikuq Saqra Satanasmi runakunaq yuyayninta mana allinman apashan, Bibliapunin nin: “Lliu kay pachan ichaqa Satanaspa makinpi kashan”, nispa (Juan 14:30; 1 Juan 5:19).
Imaymana ñak’ariykunaña tukuy kausasqanchis tiempokuna rijurimuran chaypas, kunanqa Bibliaq willasqan tukukuy tiempopin tiyashanchis. Chaymanta rimaspan 2 Timoteo 3:1 textopi nin: “Tukukuy p’unchaykunataqa manchakuy sinchi sasa tiempokunan chayamunqa”, nispa. Chay tiempopiqa guerrakuna, imaymana desgraciakuna, onqoykuna yarqay iman kanan karan. Chaykuna jawan runakunaqa wasinkuta llaqtankuta saqespa juj ladokunaman ripunanku karan (Lucas 21:10, 11).

¿Maypin sonqochayta tarinkuman ayqekuq runakuna?

Bibliaq willasqanman jinaqa, kamaqninchis Jehová b Diosqa llakikunmi wasinkuta saqespa ayqekuq runakunamanta, maytan paykunata khuyapayan (Deuteronomio 10:18). Paymi juj promesata ruwaran llapa kay llakikuykunata chinkachipunanpaq. Ichaqa, ¿imaynatataq chaytari ruwanqa? Gobiernontan kay pachaman churanqa. Arí, Diospa gobiernonmi llapa kay pacha gobiernokunaq rantinta jaykupunqa (Daniel 2:44; Mateo 6:10). Chay gobiernon chinkachinqa kay pacha kamachiq Satanastapas (Romanos 16:20). Chaymantapas chay gobiernopiqa manan kanqañachu runata t’aqanachiq linderokunapas, colindakunapas ni qorpakunapas. Kay pachapi kausaqkunaqa juj yuyayllan kanqaku, juj familia jinallan kausanqaku. Manañan pipas wasinmantaqa ayqekunqañachu, Bibliapipunin nin: “Sapankankun uvas sach’anku k’uchupi, higos sach’anku k’uchupi tiyaykunqaku, manan pipas paykunataqa manchachinqachu. Ejercitokunata kamachiq Jehová Diosmi chayta nin”, nispa (Miqueas 4:4, TNM).

Diospa gobiernollanmi kay sasachakuytaqa allichanqa, nimusqanchis jina paypa gobiernonpiqa manan pipas imamantapas ayqekunan kanqachu. Chaypaqmi ichaqa Jehová Diosqa imakunachus runakunata ayqekuyman apan chaykunata chinkachinqa. ¿Imakunan chaykuna kanman? Wakinmanta yachasun:

Guerrakuna. “Paymi [Jehová Diosmi] kay pachapi guerrata tukuchinqa” (Salmos 46:9, TNM). Imaynatachus Dios chayta ruwanqa chayta yachanaykipaq leey “¿Kanqachu thaj kausay kay pachapi?” nisqata.
Ñak’arichisqa kay. “[Jehová Diosmi] ñak’arichiymanta, sarunchaymanta paykunata” libranqa (Salmos 72:14). Imaynatachus runakuna sonqonpi ima kaqtapas cambiankuman chayta yachanaykipaq leey “Cheqninakuyta chinkachisun” nisqata.
Wajcha kay. “Paymi [Jehová Diosmi] yanapay mañakuq wajchakunata libranqa” (Salmos 72:12, TNM). Imaynatachus Dios wajcha kayta chinkachinqa chayta yachanaykipaq leey “¿Es realista esperar un sistema económico justo?” nisqata.
Yarqay. “Kay pachapiqa mana tukurikuqmi mijuy kanqa” (Salmos 72:16, TNM). Imatachus Dios ruwanqa ama pipas yarqaypi tarikunanpaq chayta yachanaykipaq leey “¿Un mundo sin hambre?” nisqata.

¿Biblia yanapanmanchu ayqekuq runakunata?

Arí, yanapanmanmi. Yachamusqanchis jina, qhepa tiempomanqa manañan pipas wasinmanta ayqekunan kanqachu. Ichaqa manan chayllatachu Bibliaqa willan, chaypiqa kashanmi consejokunapas kunan tiempo imaynatachus imatapas ruwankuman chaypaq.

Bibliapi texto: “Pisi yuyayniyoqqa tukuy uyarisqantan creen, yuyayniyoqmi ichaqa thaskisqankunata allinta qhawan” (Proverbios 14:15).

¿Ima ninantan nishan? Allinta piensariy imakunapichus tarikuwaq chaypi, imatas ruwawaq chaypipas. Astawanqa mana allin runakunamanta, suwakunamanta ima cuidakuy. Paykunaqa pikunachus maymanpas chayraq chayashanku paykunatan ima jinallaña qhawashanku. Juj llaqtaman chayraq chayaqkunaqa manchan-manchantaq llakisqataq kashanku chayqa, paykunatan imatapas ruwayta munanku.

Bibliapi texto: “Mijunanchispas p’achanchispas kashaqtinqa, contentoyá chaykunawan kasun” (1 Timoteo 6:8).

¿Ima ninantan nishan? Manan qhapaq kaypichu ni imaymanayoq kaypichu piensashana. Imaykichis kan chaywanmi contentakunayki, chhaynapin kusisqa kanki.

Bibliapi texto: “Imatachus runakuna ruwanasuykichista munankichis, chhaynallatataq qankunapas paykunata ruwaychis” (Mateo 7:12).

¿Ima ninantan nishan? Pacienciakuq, sumaq sonqo, llamp’u sonqon kanayki. Chhayna kanki chayqa faciltan jujkunapas respetasunkiku, faciltataqmi maypipas chaskisunkiku.

Bibliapi texto: “Ama pimanpas mana allinmantaqa mana allinllawantaq kutichiychischu” (Romanos 12:17).

¿Ima ninantan nishan? Pipas sonqoykitapas k’irinman sientechisunkimanpas chayqa, manan kaqtachu ruwanayki. Chaytachus ruwanki chayqa, aswan mana allinpin rikukunki.

Bibliapi texto: “Tukuy imapaqmi kallpa qowaqniyqa kallpata qowan” (Filipenses 4:13).

¿Ima ninantan nishan? Diosta tukuy imamantapas ñaupaqman churay. Mañakuspapas kallpanta mañakuy chhaynapi llapa imata aguantanaykipaq, payqa yanapasunkipunin.

Bibliapi texto: “Ama imamantapas llakipakuychischu, aswanpas mañakuspa, rogakuspa, graciasta qospa ima Diosman willakuychis imachus necesitasqaykichista. Jinan Diosqa runaq mana entiendey atisqan thaj kayta qosunkichis, chhaynapin sonqoykichista yuyayniykichista ima Cristo Jesuswan waqaychanqa” (Filipenses 4:6, 7).

¿Ima ninantan nishan? Ima sasachakuypiña, ima llakipiña tarikushanki chaypas Diosmanta mañakuy thaj kayta qonasuykipaq, sonqoykitapas tiyaykachinanpaq. Chay textomanta astawan yachanaykipaq leey “Filipenses 4:6, 7 | No se inquieten por nada” nisqata.

a Guerra qallarisqan qhepallamanmi, Alto Comisionado de las Naciones Unidas para los Refugiados (ACNUR) nisqa organización willaran imaynas Ucraniapi imachus pasasqanqa sinchi sasapuni kanan karan chayta. Chunka iskayniyoq p’unchayllapin Ucraniamantaqa iskay millón más runakunaña juj lado nacionkunaman ayqekusharanku, juj millón jinataq kasqan nacionllapi juj llaqtamanta juj lado llaqtakunaman astakusharanku.

b Diospa sutinmi Jehová (Salmos 83:18). Paymanta astawan yachanaykipaq leey “¿Pitaq Jehová Diosri?” nisqata.