•   The Guardian nisqa qelqapin 2022 wata 7 setiembrepi nirqan: “China nacionpin nishu ruphay kashan, kaywanqa kinsa ch’akiriy tiempoñan chhayna kashan. Manan ñaupa watakunaqa jayk’aqpas chayqa pasarqanchu” nispa.

•   Noticias ONU nisqapin 2022 wata 26 agostopi nillarqantaq: “África ladopi jujnin partepi kaq nacionkunapiqa kaqllasuna mana unu kanqachu, kay watawanqa pisqa watañan chhayna kashan”, nispa.

•   BBC News nisqapin 2022 wata 23 agostopi nirqan: “Europa ladopin askha llaqtakunapi pisi unu kashan, wakin partekunapiqa manan kapushanñachu, kay pisqa pachaq watakunapiqa manan chhaynakuna karqanchu”, nispa.

 Chaykunamanta yachaq wakin runakunaq nisqanman jinaqa, chaykunaqa chhaynallapunis kanqa, wakin partekunapiqa astawanraqsi unu pisiyanqa. ¿Chhaynapunichu chay kanman? ¿Manapunichu chaykuna allinyanqa? ¿Biblia imatapas willashanmanchu chaykunamanta?

 Kay tiempokunamanta willaspan Biblia nirqan:

•   “Kayneqpi chayneqpin kanqa yarqaypas”, nispa (Mateo 24:7).

 Mayninqa unuq mana kasqan causan yarqay kan, yarqaywantaq ñak’ariy wañuy ima jamun. Chaykuna kananmantaqa ñan Bibliapiqa willarqanña (Apocalipsis 6:6, 8).

 Bibliapin willashan juj razonmanta. Chaypin nin:

•   “Manan runachu ninan maynin ñannintachus purinan chaytaqa, manan runaq munayninchu chay ñanpi thaskirinallanpas”, nispa (Jeremías 10:23).

 ¿Ima ninantan chaywan nishan? Paykunallamantachus runakuna ninakunqaku maynin purinankutapas chayqa, paykunallachus gobiernanakunqaku chayqa manan allinchu imapas kanqa. Paykunaq imapas mana allinta ruwasqankuraykun kay pachapas cambiashan unupas pisiyapushan.

•   Científico runakunapas yaqa llapankun ninku: “Runaq kausanpin kay mundoqa nishuta q’oñiripushan”, nispa. Chayraykun lliupi unupas pisiyapushan.

•   Maypichus qochakunapas unu pujyukunapas kashan chaykunapas chinkapunan patapiñan kashan. ¿Imarayku? Qolqe sonqo runakunan ratulla qhapaqyayta munaspa lliuta q’arushanku. Lliutan sach’akunatapas kumpapushanku unutapas qhellichapushanku. Paykunallapas kausaq kankuman jinan comunta chaykunata oqaripushanku.

 Chaykunaqa manan chhaynallachu kanqa, Bibliapin willashan imaynas imapas kanqa chayta.

 Bibliapin willashan imaynas Diosqa llapa chaykunata cambianqa chayta. Ichaqa, ¿imaynatan chayta ruwanqa?

1.  1. Diosmi “jallp’a pacha malograqkunata ch’usaqman tukuchipunqa” (Apocalipsis 11:18). Pikunachus unu pisiyananpaq causayoq kanku chay runakunatan chinkachipunqa. Arí, kay pachata qhellichaq llapa qolqe sonqo runakunatan ambicioso runakunatan ch’usaqman tukuchipunqa (2 Timoteo 3:1, 2).

2.  2. “Pariq pampakunan unu pampaman tukupunqa, carrizoq wiñananmi kapunqa” (Isaías 35:1, 6, 7). Diosmi kay jallp’a pachata allichapunqa, lliupin unu puriripunqa. Chhaynapin llapa kay pacha munay huertaman tukupunqa.

3.  3. Diosmanta rimashaspan Biblia nin: “Qanmi jallp’ataqa sumaqta qhawarinki, allin jallp’amanmi, wanusapamanmi tukuchinki”, nispa (Salmo 65:9). Chaypi nisqan jina, Diosqa bendecinqan kay pachata, paypa bendicionninwanmi askha mijuy kanqa, unupas ch’uyallañan purinqa, k’anchashaqraqmi purinqa.