1, 2. a) Allin reqsisqa runaq sutillanta yachaspa, ¿reqsiwaqchu pi kasqanta? b) ¿Ima ninku runakuna Jesusmanta?

KAY pachapiqa askha runakunan allin reqsisqa kanku. Wakinqa allin reqsisqa kanku ayllunkupi, llaqtankupi, suyunkupi wakintaq teqsimuyuntinpi. Ichaqa manan huk allin reqsisqa runaq sutillanta yachaspachu reqsiwaq imayna kawsasqanta imayna kasqantapas.

² Jesucristo kay Hallp’aman hamusqanmanta yaqa iskay waranqa wataña pasan chaypas teqsimuyuntinpin paymantaqa rimashallanku. Ichaqa manan yachankuchu pipuni kasqanta. Wakinqa ninku, allin runallan karan nispa. Wakintaq, profetallan karan nispa. Hukkunataq ninku, Jesusqa Diosmi, yupaychananchistaqmi nispa. ¿Cheqaqchu chay nisqanku?

3. ¿Ima rayku Jehová Diosmanta Jesusmantawan cheqaqta yachanayki?

³ Jesusmanta cheqaqta yachayqa allinpunin. ¿Ima rayku? Biblia nin: ‘Chay wiñay kawsayqa kaymi: Qan sapallayki cheqaq Dios kasqaykita, kachamusqayki Jesucristotawan reqsiyninku’, nispa (Juan 17:3). Arí, Jehová Diosmanta Jesucristomantapas cheqaqta yachaspan paraisopi wiñay kawsayta chaskiwaq (Juan 14:6). Hinaspapas sumaq kawsayninwanmi Jesús yachachiran imayna kawsananchista, runamasinchiswan imayna kawsanatapas (Juan 13:34, 35). Ñawpaq capitulopin  yacharanchis imatapunin Biblia yachachin Diosmanta. Kunanqa yachasun imatan Biblia yachachin Jesucristomanta.

4. ¿Ima ninanmi Mesías otaq Cristo simikuna?

⁴ Bibliaqa willaranñan Diospa kachamusqan Mesías otaq Cristo hamunanta manaraq Jesús kay Hallp’aman hamushaqtin. Mesías simiqa hamun hebreo simimanta, Cristo simitaq griego simimanta, chay simikunaqa “Hawisqa” ninanmi. Diospa kachamusqan runaqa hawisqan kanan karan otaq akllasqa Diospa kamachisqanman hina ruwananpaq. Qhepa capitulokunapiñan astawan yachasun imaynatan Mesías  hunt’anqa Diospa munasqanta. Yachallasuntaqmi imaynatan kunanpas Jesús saminchawasunman. Manaraq Jesús kay Hallp’api naceshaqtin ñachá runakunaqa tapukusharankuña: “¿Pitaq Mesiasri?” nispa.

5. ¿Imamanta mana iskayarankuchu Jesuspa qatikuqninkuna?

⁵ Ñawpakaq siglopi Jesuspa qatikuqninkunaqa manan iskayarankuchu Jesuspuni Mesías kasqanmanta (Juan 1:41). Simón Pedro sut’ita niran: “Criston kanki”, nispa (Mateo 16:16). ¿Imaynapin qatikuqninkuna yacharanku Jesuspuni Mesías kasqanta? ¿Imaynapin ñoqanchispas yachasunman Jesús Mesías kasqanta?

6. ¿Ima rikch’anachiywanmi entiendesunman Jehová Dios hunt’aq runakunata Mesiasta tarinankupaq yanapasqanta?

⁶ Jesuspa ñawpaqninta kawsaq profetakunan imaymanata willarankuña Mesiasta reqsinankupaq. Kaywan rikch’anachisun: terminalpi, estacionpi otaq aeropuertopi askha runakuna ukhupi maskhaspa, ¿imaynatan tariwaq mana reqsisqayki runata? Chay runamanta imallatapas yachaymi yanapasunki payta tarinaykipaq. Jehová Diospas profetankunawan willachiranñan Mesías imakuna ruwananta, paywan imakuna sucedenantapas. Profeciakunaq hunt’akusqanta rikuspan Dios sonqo runakuna reqsinkuman Mesiasta.

7. ¿Ima iskay profeciakunan Jesuspi hunt’akuran?

⁷ Iskay profeciakunaq hunt’akusqanta qhawarisun. Kaymi ñawpaqkaq: qanchis pachak wata ñawpaqtan profeta Miqueas willaranña huch’uy Belén llaqtachapi Mesías nacenanta (Miqueas 5:2). ¿Maypitaq Jesús naceran? Chay llaqtachapin (Mateo 2:1, 3-9). Kaymi iskaykaq profecía: Daniel 9:25 textopin pachak-pachak watakuna ñawpaqta willaranña ima watapi Mesías chayamunanta: 29 watapi. * Chay profeciakuna huk  profeciakunapas hunt’akusqanmi rikuchin Jesuspuni Mesías kasqanta.

8, 9. Jesús bautizakushaqtin, ¿imaynapin yachakuran Mesías kasqanta?

⁸ 29 wata tukuypin aswanta yachakuran Jesús Mesías kasqanta. Chay watapin Jesús Juan Bautistata niran Jordán mayupi bautizananpaq. Mesiasta huk señalwan reqsichinanpaqmi Jehová Dios Juanta prometesqaña, chay señaltan rikuchiran Jesús bautizakushaqtin. Biblia willan: “Jesusqa bautizachikuspaña unumanta lloqsimushaqtintaq hanaq pacha kicharikamurqan, hinan Jesusqa rikurqan pay pataman Diospa espiritun paloma hina uraykamushaqta. Hanaq pachamantataq huk kunka nimurqan: –Kaymi munakusqay Churiy, paymi anchata kusichiwan”, nispa (Mateo 3:16, 17). Juanqa chayta rikuspa uyarispan yacharan Jesuspuni Diospa kachamusqan runa kasqanta (Juan 1:32-34). Jesusman chay p’unchaypi santo espíritu otaq Diospa kallpan uraykamuqtinmi Mesías otaq Cristo kapuran, paytan Dios akllaran Umalliqpas Kamachikuqpas kananpaq (Isaías 55:4, NM).

⁹ Bibliamanta profeciakuna hunt’akusqanwan, hanaq pachamanta Jehová Diospa rimamusqanpiwanmi yachakuran Jesuspuni Mesías kasqanta. Bibliaqa Jesusmanta kay iskay tapuykunatawanmi kutichin: ¿maymanta hamuran, imayna runa karan?

10. ¿Imatan Biblia yachachin Jesusmanta manaraq kay Hallp’aman hamushaqtin?

¹⁰ Bibliaq yachachisqan hina, Jesusqa hanaq pachapin tiyaran manaraq kay Hallp’aman hamushaqtin. Profeta Miqueasqa manan Belén llaqtapi Mesías nacenallantachu willaran, willallarantaqmi ‘ñawpaqmantaña rikhurimusqantapas’ (Miqueas 5:2). Jesuspunin askha  kutipi willaran hanaq pachapi tiyasqantaqa (leey Juan 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Hanaq pachapi kashaspaqa angelmi karan Jehová Dioswanpas sumaqtan kawsaran.

11. Jesusqa Jehová Diospa aswan munakusqan Churinmi, ¿imaynatan Biblia chayta rikuchin?

¹¹ ¿Ima raykun Jehová Dios Jesusta anchata munakun? Paytan Diosqa ñawpaqta kamaran, chaymi Biblia nin: “Payqa karqanñan manaraq imapas kamasqa kashaqtin”, nispa (Colosenses 1:15). * Hinaspapas payllan ‘sapan Churi’ (Juan 3:16). Payllatan Jehová Dios kamaran mana piqpa yanapayninwan. Payllan Jehová Diosta yanaparan imaymana kamaypipas (Colosenses 1:16). Hinaspapas paytan ‘Simi’ nispa sutichakun (Juan 1:14). Chay sutin rikuchin Taytanpa rantinpi rimaq kasqanta. Taytanpa nisqanta kamachisqantawanchá willaran angelkunaman runakunamanpas.

12. ¿Imaynapin yachanchis phiwi Churi mana Dios hinachu kasqanta?

¹² Huk runakunaq iñisqan hina, ¿Dios hinachu phiwi Churi? Bibliaqa manan chaytachu yachachin. Ñawpaq parrafopi rikusqanchis hina, Churiqa kamasqan karan. Arí, Churiqa qallariyniyoqmi, Jehová Diospan ichaqa mana qallariyninpas tukukuyninpas kanchu (Salmo 90:2). Sapan Churiqa manan hayk’aqpas niranchu Taytan hina kasqanta. Biblian sut’illanta willan Tayta Churimanta aswan kuraq kasqanta (leey Juan 14:28; 1 Corintios 11:3). Jehová Diosllan ‘Tukuy-atiyniyoqqa’ (Génesis 17:1). Chay rayku mana pipas pay hinaqa kanmanchu. *

13. Biblia nin, Churiqa “mana rikuna Diospa rikch’ayninmi” nispa, chay ¿ima ninanmi?

 ¹³ Manaraq ch’askakunapas Hallp’apas kamasqa kashaqtinmi Jehová Dioswan Jesucristowan hunun hunun watakuna sumaqta kawsarankuña. ¡Anchatachá munanakuranku! (Juan 3:35; 14:31.) Kay munasqa Churiqa Taytanmanmi rikch’akuran. Chay rayku Biblia paymanta nin, “mana rikuna Diospa rikch’ayninmi”, nispa (Colosenses 1:15). Imaynan churikuna taytankuman imaymanapi rikch’akunku chay hinatan Jesuspas Taytanman rikch’akuran sumaq kayninkunapi.

14. ¿Imaynapin Jehová Diospa sapan Churin runa hina naceran?

¹⁴ Jehová Diospa sapan Churinqa kikinmanta hanaq pachata saqespan kay Hallp’aman hamuran runa kananpaq. Ichaqa tapukunkipaschá: “¿Imaynapin espíritu kashaspa runa hina naceran?” nispa. Jehová Diosmi milagrota ruwaran. María sutiyoq doncella sipaspa wiksanmanmi phiwi Churinpa kawsayninta astamuran. Chay wawaqa manan runaq churiyasqanchu karan, chay raykun Mariaqa ch’uya wawata wachakuran, Jesús sutiwantaq suticharan (Lucas 1:30-35).

15. ¿Imaynapin Jesusta reqsispa Jehová Diostapas aswan allinta reqsisunman?

¹⁵ Kay Hallp’api Jesuspa lliw ruwasqanpas yachachisqanpas yanapawanchismi payta astawan reqsinapaq. Hinaspapas Jesusta reqsispan Jehová Diostapas aswan allinta reqsisunman. ¿Imaynapi? Yuyariy, kay Churiqa Taytanmanmi rikch’akun. Chay rayku huk qatikuqninta niran: “Ñoqata rikuwaqqa Yayatan rikun”, nispa (Juan 14:9). Mateo, Marcos, Lucas, Juan qelqakunapin willashan Jesuspa kawsayninmanta, ruwasqanmanta, sumaq kayninkunamantawan.

16. ¿Imamantan Jesús astawan yachachiran, piqpan karan chay yachachikuykuna?

 ¹⁶ Jesustan niranku “Yachachikuq”, nispa (Juan 1:38; 13:13). ¿Imatan yachachiran? ‘Diospa kamachikunanmanta allin willakuykunata willaran’, chayqa Diospa Reinonmanta allin willakuykunan. Chay kamachikuymi hanaq pachamanta teqsimuyuntinta kamachimunqa, Dios sonqo runakunamantaqmi imaymana saminchaykunata mast’arimunqa (Mateo 4:23, Edición 1988). ¿Piqpan karan chay willakuykuna? Jesuspuni niran: “Yachachikuyniyqa manan ñoqaqchu, aswanpas kachamuwaqniy [Jehová] Diospan”, nispa (Juan 7:16). Diosqa munaranmi llapa runakuna Reinomanta allin willakuykuna uyarinankuta, chaytan Jesús yacharan. Chay Reinomanta imaymana ruwananmantawan 8 capitulopi astawan yachasun.

17. ¿Maykunapin Jesús yachachiran, ima raykutaq anchata kallpachakuran yachachinanpaq?

¹⁷ ¿Maykunapin Jesús yachachiran? Maypipas runakunaq kasqanpi: campokunapi, llaqtakunapi, hawa llaqtakunapi, qhatunakunapi, wasikunapipas. Jesusqa manan suyaranchu runakuna payman hamunanta aswanmi pay runakunata maskharan (Marcos 6:56; Lucas 19:5, 6). ¿Ima rayku anchata kallpachakuran sapa p’unchay runakunaman predicananpaq yachachinanpaqpas? Yayanpa munaynin kasqan raykun (Juan 8:28, 29). Hinaspapas payman hamuq runakunatan khuyapayaran (leey Mateo 9:35, 36). Chay runakunataqa religionpi umalliqkunan Diosmanta munayninmantawan yachachinanku karan, ichaqa hinatan saqerparipusqaku. Jesusmi ichaqa yacharan Reinomanta willakuykunata uyariy necesitasqankuta.

18. ¿Jesuspa ima sumaq kayninkunan sonqoykiman chayan?

¹⁸ Jesusqa llanp’u sonqo, munakuq, sumaq sonqo  runa karan. Sumaqtan runakunata qhawariran chaymi wawakunapas mana manchakuspa asuykuqku (Marcos 10:13-16). Manan pimanpas sayapakuranchu. Cheqnikuranmi waqllisqa kawsayta mana chanin ruwaykunatapas (Mateo 21:12, 13). Chay tiempopiqa pisichaqkun warmikunata, Jesusmi ichaqa respetowan warmikunata qhawariran (Juan 4:9, 27). Jesusqa k’umuykukuq runan karan. Huk kutipin apostolkunaq chakinta maqlliran, chaytaqa kamachikunallan ruwaqku.

19. Jesusqa khuyapayaranmi ñak’ariq runakunata, ¿imaynapin chayta yachanchis?

¹⁹ Jesusqa ñak’ariq runakunata khuyapayaspan Jehová Diospa atiyninwan paykunata qhaliyachiran (Mateo 14:14). Huk kutinmi lepra onqoyniyoq runa Jesusta valekuspa niran: “Munanki chayqa atinkin alliyachiwayta”, nispa. Jesusqa anchatan llakikuran chay runaq ñak’ariyninwan. Khuyapayaspataq makinta haywarispa  llamiykuran, nirantaq: “Munanin, qhali kapuy”, nispa. ¡Runataq qhaliyapuran! (Marcos 1:40-42.) ¡Imaynataraqchá chay runaqa kusikuran!

20, 21. Jesusqa allin ejemplon karan kasukuypi hunt’aq sonqo kaypipas, ¿ima raykun chayta nisunman?

²⁰ Diosta kasukuypi hunt’aq sonqo kaypipas Jesusmi allin ejemplota saqewaranchis. Qatiykacharankuña, ñak’arichirankuña imaynapiña tarikuran chaypas hunt’aranpunin Yayanpa kamachisqanta. Manan Satanaspa wateqasqanwanpas urmaranchu (Mateo 4:1-11). Wakin familianpas qallariypiqa manan paypi iñirankuchu. Niranku: “Manan yuyayninpichu kashan”, nispa (Marcos 3:21). Chaywanpas Jesusqa mana pisipaspan Diospa kamachisqanta hunt’aran. Awqankunaña k’amiran ñak’arichiran chaypas manan kutipakuranchu nitaqmi chay runakunata ñakaranchu (1 Pedro 2:21-23).

 ²¹ Jesustaqa anchata ñak’arichispan awqankuna wañuchiranku, chaywanpas wañunankaman Diosta kasukuran (leey Filipenses 2:8). Yuyaykuy wañunan p’unchay mayta ñak’arisqanpi. Aguantaranmi kamachikuqkunaq hap’ichisqanta, llulla testigokunaq tunpasqanta, mana chanin juezkunaq huchachasqanta, runakunaq asipayasqanta, soldadokunaq ñak’arichisqantapas. K’aspipi warkusqa kashaspan niran: “Lliwmi tukusqaña” nispa, chaymantataq wañukapuran (Juan 19:30). Hanaq pachapi Taytantaq kinsa p’unchay qhepaman espiritupi kawsarichiran (1 Pedro 3:18). Tawa chunka p’unchaymantataq hanaq pachaman kutipuspa “Diospa paña ladonpi tiyaykurqan” kamachinanpaq atiyta chaskinan kama (Hebreos 10:12, 13).

22. ¿Imatan Jesús ayparan wañuyninwan?

²² ¿Imatan Jesús ayparan wañuyninwan? Wañuyninqa ñantan kichariran paraisopi wiñay kawsayta aypanapaq, chaytan Jehová Dios qallariymantapacha munaran. ¿Imaynapin Jesuspa wañuynin wiñay kawsayta apamunqa? chaymantan qatimuq capitulopi yachasun.