1, 2. ¿Imatan sapankanchis decidinanchis?

BIBLIATA estudiaspan repararanki “Diostan adorayku” niq runakuna Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwasqankuta yachachisqankutapas (2 Corintios 6:17). Chaymi Jehová Diosqa kamachiwanchis pantasqa religionmanta otaq ‘jatun Babiloniamanta’ lloqsipunanchista (Apocalipsis 18:2, 4). Sapankanchismi decidinanchis kanqa, Diosta munasqanman jina adorayta otaq munasqanchisman jinan adorayta.

² Sichus pantasqa religionmanta lloqsipurankiña chayqa, allintan chaytaqa decidiranki. Ichaqa yaqapaschá pantasqa religionpa wakin costumbrenkunata otaq ruwayninkunata manaraq saqenkichu. ¿Imaynatan Dios chaykunata qhawarin? ¿Imarayku chaykunata Dios jina qhawarinanchis? Chaymanta kunan yachasun.

3. a) ¿Imaraykun wakin runakunapaq sasa kanman imagenkunata saqey? b) ¿Ima ninmi Biblia imagenkunawan Diosta adoraymanta?

³ Wakin runakunan Diosta adoranankupaq imagenkunata juch’uy altarkunatapas unayña wasinkupi jap’inku. Diosta adoranankupaq chaykunata mana utilizaspaqa manan allinchu sientekunku, yaqapaschá qanpas chhaynata sientekunki. Diosmi ichaqa yachachiwanchis imaynata adorananchis kasqanta. Bibliapin sut’ita  willawanchis imagenkunawan adorananchista mana munasqanta (leey Éxodo 20:4, 5; Salmos 115:4-8; Isaías 42:8; 1 Juan 5:21).

4. a) ¿Imaraykun mana wañusqakunata adorananchischu? b) ¿Imaraykun Jehová Dios Israel runakunata kamachiran wañuqkunawan ama rimanankupaq?

⁴ Wakin runakunaqa tiemponkuta qolqenkuta iman gastanku wañuqkunaman ofrendata jaywaspa, chaymantapas paykunamanmi oracionta ruwanku. Chaytaqa manan ruwananchischu, yachasqanchis jina wañusqakunaqa manan yanapawasunmanchu nitaq dañotapas ruwawasunmanchu. Manañan maypipas kausankuchu. Jinaspapas peligroson kanman paykunawan rimayta munayqa, chayta ruwaspaqa supaykunawanmi rimasunman. Chaymi Diosqa Israel runakunata kamachiran wañuqkunawan ama rimanankupaq, supaykunaq juj ruwayninkunatapas ama ruwanankupaq (Deuteronomio 18:10-12; qhaway 26, 31 willakuykunata).

5. Imagenkunawan Dios adorayta wañuqkunaman mañakuytapas saqepunaykipaq, ¿iman yanapasunki?

⁵ ¿Iman yanapasunkiman imagenkunawan Dios adorayta, wañuqkunaman mañakuytapas saqepunaykipaq? Bibliata estudiaspa allinta entiendey imaynata Jehová Dios chay ruwaykunata qhawarisqanta. Diosqa sinchitan “cheqnikun” chay ruwaykunata (Deuteronomio 27:15). Jehová Diostataq sapa p’unchay valekuy pay jina piensanaykipaq, munasqanman jina adoranaykipaqpas (Isaías 55:9). Jehová Diosqa yanapasunkipunin pantasqa religionpa ima ruwaynintapas saqepunaykipaq.

6. ¿Imaraykun 25 diciembre p’unchayta ajllaranku Jesuspa nacesqanta celebranankupaq?

⁶ Navidadqa allin reqsisqa fiestan, askha runakunan  ninku: “Jesuspa nacesqantan celebrakun”, nispa. Ichaqa chay fiestaqa pantasqa religionmantan paqarimuran. Juj libron willan ñaupaq tiempopi Roma llaqtapi runakuna 25 diciembre p’unchaypi intiq nacesqanta celebrasqankuta. Jinan iglesiapi umalliqkunaqa askha runakuna cristiano kananta munaspanku decidiranku 25 diciembre p’unchaypi Jesuspa nacesqanta celebranankupaq (Lucas 2:8-12). Jesuspa discipulonkunaqa manan Navidadta celebrarankuchu. Los orígenes sagrados de las cosas profundas nisqa libron willan: ‘Jesuspa wañusqanmanta 200 watakuna qhepakamaqa manan pipas yacharanchu Jesuspa nacesqan p’unchayta, pisillataqmi interesakuranku chay fechamanta’, nispa. Navidadtaqa Jesuspa wañusqanmanta 300 watakuna qhepamanñan celebrayta qallariranku.

7. ¿Imaraykun cheqaq cristianokuna mana celebrankuchu Navidadta?

⁷ Askha runakunan yachanku Navidad fiestapas chaypi regalokunata qoypas, juj costumbrenkunapas pantasqa religionmanta paqarimusqanta. Ñaupaqpin Inglaterra, Norteamérica llaqtakunapi kamachiranku Navidad fiestata ama celebranankupaq. Mana kasukuqqa castigasqan karan. Qhepamanmi ichaqa jujmanta celebrayta qallariranku. Cheqaq cristianokunan ichaqa Navidadta mana celebrankuchu Jehová Diosta tukuypi kasukuyta munasqankurayku.

8, 9. ¿Imaraykun ñaupa tiempopi cristianokuna mana celebrarankuchu cumpleañonkuta?

⁸ Askha runakunan cumpleañonkuta celebranku. ¿Celebranankuchu cristianokuna cumpleañonkuta? Bibliaqa willan Jehová Diosta mana adoraq runakunalla  cumpleañonkuta celebrasqankuta (Génesis 40:20; Marcos 6:21). Ñaupaqpiqa cumpleañonkuta celebraspan dioskunata jatunchaqku, chaymi ñaupa tiempopi cristianokunaqa “cumpleaño celebrayta qhawariranku pantasqa religionpa costumbrenta jina” (Las cosas nuestras de cada día).

⁹ Roma, Grecia llaqtakunapin creeranku juj espíritu paykunata cuidasqanta. Creellaqkutaqmi nacesqan p’unchay juj diospa cumpleañonwan tupasqanta. Chaymi chay diospa protegesqan kanankupaq cumpleañonkuta celebraqku (The Lore of Birthdays [Cumpleañokunamanta tradición]).

10. ¿Imaraykun cheqaq cristianokuna mana celebrankuchu cumpleañonkuta?

¹⁰ Jehová Diosqa manan allinpaqchu qhawarin pantasqa religionmanta paqarimuq fiestakunataqa (Isaías 65:11, 12). Chaymi cheqaq cristianokunaqa mana celebrankuchu cumpleañonkuta, pantasqa religionmanta paqarimuq juj fiestakunatapas.

11. a) ¿Imaraykun wakin runakuna celebranku fiestakunata? b) ¿Iman aswan importante kanan?

¹¹ Wakin runakunaqa yachankun Navidadpas juj fiestakunapas pantasqa religionmanta paqarimusqanta chaywanpas celebrashallankun. Ninkun: “Chay fiestakunan familianchista jujllachan”, nispa. Qanri, ¿chhaynatachu piensanki? Manan juchachu familianchiswan juñunakuyqa, Jehová Diosmi familiataqa paqarichiran chaymi munan sumaqta kausananchista (Efesios 3:14, 15). Ichaqa manan allinchu kanman familianchiswan allinpi kananchisrayku Diospa cheqnisqan fiestakunata celebrayqa. Diosta kasukuymi aswan  importante kanan. Apóstol Pablon niran: “Allinta reparaychis ima ruwaykunachus Señorpa sonqonpaq jina chayta”, nispa (Efesios 5:10).

12. ¿Imayna fiestakunatan Dios cheqnikun?

¹² Askhan ninku: “Fiestakuna maymanta paqarimusqanqa manan importanchu”, nispa. Diosmi ichaqa pantasqa religionmanta paqarimuq fiestakunata cheqnikun. Manataqmi munanchu runakunata, banderata, escudota, jujkunatapas jatunchanapaq fiestakunapi participananchista. Ejemplopaq, Egipto runakunan dioskunata jatunchanankupaq fiestakunata ruwaqku. Jinan Israel runakunaqa jujnin fiestata copiaspa Jehová Diospaq fiestata ruwaranku. Diosmi ichaqa paykunata castigaran (Éxodo 32:2-10). Profeta Isaiaspa nisqantan kasukunanchis, paymi niran: ‘Ama ima qhellitapas llamiychischu’, nispa (leey Isaías 52:11).

13. Pantasqa religionmanta fiestakunata manaña celebraqtiyki, ¿imakunatan yaqapas tapukuwaq?

¹³ Pantasqa religionmanta fiestakuna celebrayta saqepuspaqa tapukunkipaschá: “¿Imatan niyman Navidadta manaña celebrasqaymanta tapuwaqtinku? ¿Imatan ruwanay Navidadpi regalawaqtinku? ¿Imatan ruwayman qosay otaq esposay Diospa cheqnisqan fiestata celebrayta munaqtin? Wakin fiestakunata manaña celebrasqaymanta wawaykuna llakikuqtinku, ¿imaynatan yanapayman?”, nispa.

14, 15. ¿Imatan ruwawaq pipas “feliz Navidad” nispa nisuqtiyki otaq regalota qosuqtiyki?

¹⁴ Allin yuyaywanmi decidinanchis ima ruwananchista ima ninanchistapas. Pipas nisunkiman feliz Navidad nispa chayqa manan rechazanaykichu, gracias  nispallan nisunman. Ichaqa imarayku mana celebrasqaykita yachayta munaqtinqa, sumaqllatan respetowan explicanayki. Bibliapin nin: “Rimayniykichisqa sumaqpuni kachun, kachiwan kachichasqa jina, chhaynapin yachankichis imaynatachus pitapas rimapayayta”, nispa (Colosenses 4:6). Niwaqmi: “Gustawanmi jujkunawan juñunakuyqa regalokunata qoypas, ichaqa manan chay fiestakunapichu chaytaqa ruwani”, nispa.

¹⁵ Bibliapiqa manan tukuy ruwananchispaqchu kamachikuykuna kan, ichaqa manan imatapas ruwananchischu conciencianchis juchachawananchispaq jinaqa (1 Timoteo 1:18, 19). ¿Imatan ruwawaq pipas regalota qosuqtiyki? Yaqapaschá mana yachanchu chay fiestata mana celebrasqaykita. Otaq nisunkiman: “Yachanin mana celebrasqaykita chaywanpas regalaytan munayki”, nispa. Chhayna kaqtinqa aceptawaqpaschá. Ichaqa imatapas decidisqayki qhepamanqa concienciaykin thaj kanan. Manapunin munasunmanchu mana allinta decidisqanchisrayku Diosninchis noqanchismanta karunchakunantaqa.

16. ¿Imatan ruwawaq familiaykipi pantasqa religionmanta paqarimuq fiestata celebraqtinku?

¹⁶ ¿Imatan ruwawaq familiaykipi pantasqa religionmanta paqarimuq fiestata celebraqtinku? Ama paykunawan discutiychu. Paykunapas libren kanku imatapas decidinankupaq. Respetay decidisqankuta, imaynatachus respetanasuykita munanki jinata (leey Mateo 7:12). Ichaqa sichus familiayki nisunkiman chay fiestapi kanaykipaq chayri, ¿imatan ruwawaq? Manaraq decidishaspan Diospa yanapayninta mañakuy allinta  decidinaykipaq. Piensay imakunata ruwanankupi astawantaq investigay chay fiestamanta. Yuyariy, Diospa sonqonpaq jinan imatapas decidinanchis.

17. ¿Imatan ruwawaq wawaykikuna mana allin fiestakunata munapayaqtinku?

¹⁷ ¿Imatan ruwawaq wawaykikuna mana allin fiestakunata munapayaqtinku? Mayninpin paykunaq kusirikunankupaq imatapas organizawaq, regalokunatapas qowaq. Aswan allin regaloqa paykunawan kanaykipaq tiempota t’aqasqayki munakusqayki iman.

18. ¿Imaraykun juñunakuykunaman rinanchis?

¹⁸ Jehová Diosta munasqanman jina adoranapaqqa, pantasqa religionmantan lloqsipunanchis llapa costumbrenkunatataq saqepunanchis. Cheqaq religionpi yachamusqanchisman jinataq ruwananchis. Jujninmi Jehová Diospa testigonkunaq juñunakuyninman riy (leey Hebreos 10:24, 25). Chaypin Diosta adoranchis, jujkuna-jujkunawantaq kallpachanakunchis (Salmos 22:22; 122:1; Romanos 1:12).

19. ¿Imaraykun Bibliapi yachasqaykimanta jujkunaman willanayki?

¹⁹ Jinaspapas Bibliapi yachasqaykimantan juj runakunaman willanayki. Askha runakunan imaymana mana allin ruwaykuna pasasqanwan llakisqa kashanku. Yaqapaschá chhaynapi tarikuq runakunata reqsinki. Chhayna kaqtinqa jamuq tiempopi sumaq kausaymanta willariy. Sichus juñunakuykunaman rishallanki Bibliamantapas jujkunaman willashallanki chayqa, manañan pantasqa religionpi kayta munankichu nitaq costumbrenkunatapas ruwayta munankiñachu. Sichus Diosta munasqanman jina adoranki chayqa, bendecisqan kanki kusisqataqmi kankipas (Malaquías 3:10).