Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

13 CAPÍTULO

¿Llapa fiestakunachu Diosta kusichin?

¿Llapa fiestakunachu Diosta kusichin?

“Allinta reparaychis ima ruwaykunachus Señorpa sonqonpaq jina chayta” (EFESIOS 5:10)

1. ¿Imatan ruwananchis adorayninchis Diospa sonqonpaq jina kananpaq? ¿Imaraykun chayta ruwananchis?

 JESUSMI niran: “Cheqaq adoraqkunaqa Yayata adoranqaku espirituwan cheqaq kaywan ima; Yayaqa chhayna kaqkunatapunin maskhan payta adoranankupaq”, nispa (Juan 4:23; 6:44). Sapankanchismi allinta reparananchis ima ruwaykunachus Diospa sonqonpaq jina kasqanta (Efesios 5:10). Chayta reparayqa manan facilchu. Satanasmi engañayta munawanchis Diospa cheqnikusqan ruwaykunata ruwananchispaq (Apocalipsis 12:9).

2. ¿Iman pasaran Sinaí orqoq cercanpi?

2 ¿Imaynatan Satanás engañayta munawanchis? Manan munanchu allin kaqta mana allin kaqta reparananchista. Yachasun ñaupaq tiempopi Israel runakunawan imachus pasasqanta. Paykunaqa Sinaí orqoq cercanpin kasharanku, Moisestaq Sinaí orqoman wicharan, runakunaqa suyasharankun Moisés uraykamunanta, mana usqhaylla kutimuqtintaq runakunaqa Aaronta niranku: “Juj diosta ruwapuwayku”, nispa. Chaymi payqa qorimanta torillota ruwaran, jinan runakunaqa jatun fiestata ruwaspanku tusuranku, chay idolomantaq qonqorikuranku. Paykunaqa chayta ruwaspan piensaranku Diosta adorashanankupaq. Chaymi niranku: ‘Jehová Diospaq fiestan’, nispa. Diosmi ichaqa chay ruwasqankuta ídolo adorayta jina qhawariran, chaymi askha runakuna wañuranku (Éxodo 32:1-6, 10, 28). Noqanchispas manan engañakunanchischu, Biblian nin: ‘¡Ama qhellita llamiychischu!’, nispa. Diosmi niwananchis imachus allin kasqanta mana allin kasqantapas (Isaías 52:11; Ezequiel 44:23; Gálatas 5:9).

3, 4. ¿Imaraykun yachananchis maymanta fiestakuna paqarimusqanta?

3 Jesusqa apostolninkunatan yachachiran Diosta imaynata adoranankupaq. Apostolkunataq mosoq discipulokunaman chayta yachachiranku. Ichaqa apostolkunaq wañupusqanku qhepamanmi llulla yachachiqkuna pantasqa costumbrekunata, fiestakunata, yachachikuykunatawan iñiq t’aqaman apamuranku. Wakin fiestakunaq sutintapas cambiarankun cristiana fiesta jina parecekunanpaq (2 Tesalonicenses 2:7, 10; 2 Juan 6, 7). Kay tiempokaman chay fiestakunaqa kashallan, chaykunaqa llulla yachachikuykunawan, supaykunaq ruwayninkunawan iman mezclasqa kashan a (Apocalipsis 18:2-4, 23).

4 Runakunapaqqa costumbrekunapas fiestakunapas importanten. Ichaqa, ¿imaynatan Jehová Dios wakin fiestakunata qhawarin? Chayta yachaspaqa yaqapaschá piensasqaykita cambianayki kanqa. Sasaña kanman piensasqaykita cambiay chaypas, Jehová Diosmi yanapasunki. Kunan yachasun wakin fiestakuna maymanta paqarimusqanta, chhaynapi yachasunchis Jehová Dios imayna sientekusqanta.

¿IMAYNAPIN NAVIDAD FIESTA PAQARIRAN?

5. ¿Imaynapin yachanchis Jesús mana 25 diciembre p’unchaypichu nacesqanta?

5 Mundontinpin navidadta celebranku 25 diciembre p’unchaypi, askhan piensanku chay fechapi Jesús nacenanpaq. Bibliapiqa manan willanchu ima killapi ima p’unchaypichus Jesús nacesqanta. Ichaqa willanmi imayna tiempopichus nacesqanta. Lucas libropin willan Jesús naceshaqtin Belén llaqtaq qayllanpi michiqkuna campopi ovejankuta tutantin qhawasqankuta (Lucas 2:8-11). Belén llaqtapi diciembre killapiqa nishutan chirin, paran, rit’inpas. Chay tiempopiqa manan michiqkunaqa campopi tutantin ovejankuta michinkumanchu. Chhaynaqa Jesusqa ch’akiriy tiempopin naceran manan diciembre killapichu. Bibliapas investigaq runakunapas ninkun setiembre otaq octubre killapi jina Jesús nacesqanta.

6, 7. a) ¿Maymantan jamuran navidadmanta costumbrekuna? b) ¿Iman tanqawananchis jujkunaman regalota qonanchispaq?

6 Chhaynaqa, ¿maymantan navidad fiesta rijurimuran? Chay fiestaqa pantasqa religionkunamantan rijurimuran, jujninmi karan Roma llaqtapi Saturno sutiyoq diospa fiestan, chay diosqa chajra llank’aqkunaq diosninmi karan. Gran Referencia Anaya libron nin: ‘Chay diospa p’unchaynintan celebraqku diciembre kuskan killapi. Chay fiestapi costumbrekunatan navidadpipas ruwallankutaq, wakinmi kaykuna: jatun mijunakunata wayk’uy, regalokunata qoy, velakunata raurachiy’, nispa. Jinaspapas 25 diciembre p’unchaypin Persia nacionmanta Mitra sutiyoq inti diospa cumpleañonta festejaranku.

7 Ichaqa askhan navidadta celebranku, paykunamanqa manan importanchu pantasqa religionmanta paqarimusqanqa. Chay p’unchaypin familiankuwan juñukunku, sumaq mijunata wayk’ukunku, regalotapas qonakunku. Cristianokunaqa munakunchismi familianchista amigonchiskunatapas. Diospas munanmi qoykukuq kananchista. 2 Corintios 9:7 textopin nin: “Diosqa kusisqa qoqtan munakun”, nispa. Cristianokunaqa ima p’unchaypipas amigonkunawanmi sumaqta pasarinku, jujkunata munakusqankuraykun regalotapas qonku, manataqmi suyankuchu kutichipunankuta. Chaytan Diospas munan (Lucas 14:12-14).

Fiestakuna maymanta paqarimusqanta yachaspaqa cuidadowanmi imatapas decidisun

8. ¿Ch’askata qhawaq runakuna Jesuspa nacesqan p’unchaychu regalota apamuranku?

8 Navidadpi regalokunata qoy allin kasqanta rikuchinankupaqmi ninku: “Kinsa yachayniyoq runakunan Jesusman regalota aparanku naceshaqtin”, nispa. Arí, runakunaqa visitarankun Jesusman regalota apamuspa. Ñaupa tiempopiqa qoqkupunin regalota importante runakunamanqa (1 Reyes 10:1, 2, 10, 13). Ichaqa chay runakunaqa manan yachayniyoq runakunachu karanku aswanpas ch’askata qhawaspa watuqkunan karanku, manataqmi Jehová Diosta adorarankuchu. Jinaspapas Jesustaqa visitaranku manan nacesqan p’unchaychu aswanpas erqechaña wasipi kashaqtinmi (Mateo 2:1, 2, 11).

¿IMATAN BIBLIA WILLAN CUMPLEAÑOKUNAMANTA?

9. ¿Ima iskay cumpleañomantan Biblia willawanchis?

9 Juj wawa naceqtinqa anchatan kusikunchis (Salmos 127:3). Ichaqa manan chayraykuchu cumpleañonta festejananchis. Bibliaqa willan iskay runakunalla cumpleañonkuta festejasqankumanta. Jujninmi karan Egipto rey faraón, juj kaqtaq karan rey Herodes Antipas (leey Génesis 40:20-22; Marcos 6:21-29). Paykunaqa manan Jehová Diostaqa adorarankuchu. Jinaspapas Bibliapiqa manan tarinkichu Dios serviq runakuna cumpleañonkuta festejasqankumanta.

10. ¿Imaynatan ñaupa cristianokuna qhawariranku cumpleañokuna festejayta?

10 Las cosas nuestras de cada día nisqa libron nin: “Ñaupa cristianokunaqa pantasqa religionpa costumbrenta jinan cumpleaño festejayta qhawariqku”, nispa. Chay costumbrekunaqa llulla yachachikuykunaman jinan karan. Ejemplopaq, griego runakunan creeqku juj espíritu paykunata cuidananpaq, chay espiritus nacesqanku p’unchaypi paykunaman juñukuq. Cumpleañonkuta festejaspataq piensaqku chay dioskuna paykunata cuidananpaq. Jinaspapas cumpleaño festejayqa horóscopo nisqawanmi mezclasqa kashan.

11. ¿Maynillanpichu sumaq sonqo kananchis?

11 Askhan ninku: “Cumpleañoypin jujkuna munakuwasqankuta rikuchinku”, nispa. Ichaqa familianchista amigonchiskunatapas munakusqanchistaqa manan watapi juj kutillatachu rikuchinanchis. Jehová Diosqa tukuy tiempon munan sumaq sonqo kananchista (leey Hechos 20:35). Diostapas sapa p’unchaymi agradecekunanchis vidanchismanta manan cumpleañokunallapichu (Salmos 8:3, 4; 36:9).

Cheqaq cristianokunaqa munakuq kasqankuraykun regalokunata qonku

12. ¿Imaynapin wañupusqanchis p’unchay aswan allin kanman nacesqanchis p’unchaymanta?

12 Eclesiastés 7:1 texton nin: “Aswan allinmi sumaqpaq jap’isqa kay, q’apaq jawinamantaqa. Aswan allinmi wañukapuy p’unchay nacemuy p’unchaymantaqa”, nispa. ¿Imaynapin wañupusqanchis p’unchay aswan allin kanman nacesqanchis p’unchaymanta? Nacesqanchis p’unchaypiqa manan yachakunchu vidanchis imayna kanantaqa. Ichaqa Diosta servinapaq jujkunatapas yanapanapaq vidanchista utilizaspaqa, allin qhawarisqan kasun, Diosninchispas yuyariwasunmi wañupuqtinchis (Job 14:14, 15). Cristianokunaqa manan cumpleañonchista ni Jesuspa cumpleañontapas festejanchischu. Aswanmi Jesuspa wañupusqan p’unchayllata yuyarinchis, chaytan pay kamachiwaranchis (Lucas 22:17-20; Hebreos 1:3, 4).

SEMANA SANTA

13, 14. ¿Ima costumbrekunawanmi mezclasqa kashan Semana Santa nisqa fiesta?

13 Semana Santa nisqa fiestatan celebranku Jesuspa kausarimpusqanta yuyarinankupaq. Ichaqa chay fiestapi costumbrekunapas pantasqa religionwanmi mezclasqa kashan. Chaypin procesionta ruwanku, ayunanku, jujkunatapas ruwanku. ¿Maymantan chay costumbrekuna paqarimuran? Bibliapi kamachinña Jesuspa wañupusqanta yuyarinanchispaq chaypas, chaypiqa manan ninchu Semana Santa fiestapi costumbrekuna ruwananchistaqa. Aswanpas chay costumbrekunaqa Bibliaq yachachisqan contran kashan.

14 Pantasqa religionpa costumbrenkunawan Jesuspa kausarimpusqanta mezclasqankuta rikuspa, ¿kusisqachu Jehová Dios sientekunman? ¿Manan riki? (2 Corintios 6:17, 18.) Jinaspapas Jehová Diosqa manan kamachiranchu Jesuspa kausarimpusqan p’unchayta festejananchista.

WAÑUPUQKUNAQ P’UNCHAYNIN

15. ¿Imaraykun cheqaq cristianokuna mana participananchischu wañuqkunata yuyarisqanku costumbrekunapi?

15 Askha costumbrekunan kan wañupuqkunaq p’unchayninta yuyarinankupaq. Jujninmi “Todo Santos” nisqa fiesta. 2 noviembre p’unchaypin runakuna mijunata mesapi churanku otaq cementerioman apanku wañuqninkuq qayllanpi mijunankupaq. Paykunaqa creenkun wañuqninkuq espiritun visitamunanpi. Wañusqakunata festejaypas, oracionkunata paykunaman ruwaypas, mijunata jaywaypas manan Jehová Diosmantachu jamun. Wañusqakunaqa manan imatapas yachankuchu, chaymi Diosta kusichiy munaqkunaqa manapuni chay costumbrekunapiqa participananchischu (Eclesiastés 9: 5, 10).

DIOSTA KUSICHINAYKIPAQ JINA CASARAKUY

16, 17. ¿Imakunapin piensananku casarakuyta munaqkuna?

16 Casarakuy p’unchayqa sumaqmi. Ichaqa imaymana costumbrekunan kan casarakuy p’unchaypiqa. Runakunaqa manan piensankuchu casarakusqanku p’unchaypi costumbrekuna pantasqa religionmantachus jamun manachus chaypiqa. Cristianokunan ichaqa casarakusqanku p’unchay imayna kananta qhawarishaspa Jehová Diospa munasqanman jina ruwanku. Sichus yachanqaku casarakuy p’unchaypi costumbrekuna maymanta paqarimusqanta chayqa, allintan decidinqaku (Marcos 10:6-9).

17 Wakin casarakuqkunatan suerteyoq kanankupaq imaymanata ruwanku (Isaías 65:11). Ejemplopaq, noviokunamanmi arrozta jach’iykunku. Chaytan ruwanku askha wawayoq kanankupaq, kusisqa kausanankupaq, mana allinmanta jark’aykusqa kanankupaqwan. Cristianokunan ichaqa yachanchis chay costumbrekunaqa pantasqa religionmanta jamusqanta, chaymi cuidakunanchis (leey 2 Corintios 6:14-18).

18. ¿Bibliapi ima yachachikuykunatan casarakusqayki p’unchaypi kasukuwaq?

18 Cristianokunaqa munankun casarakusqanku p’unchay sumaq kananta, invitadonkunapas kusisqa kanankuta. Invitadokunaqa manan qhelli simikunata rimanankuchu, nitaq noviokunata p’enqachinankupaq jinapas rimanankuchu (Proverbios 26:18, 19; Lucas 6:31; 10:27). Cristianokunaqa casarakusqanku p’unchaypiqa manan alabakunankupaq jinachu imatapas ruwananku (1 Juan 2:16). Sichus casarakunaykipaq preparakushanki chayqa, tukuyta ruway qhepaman kusikuywan yuyarinaykipaq jina (qhaway 28 willakuyta).

MAYMANTAN PAQARIMUN BRINDIS RUWAY

19, 20. ¿Maymantan paqarimuran brindis ruway?

19 Matrimoniokunapi otaq juj fiestakunapipas brindankun. Chaypin juj runa askha runaq qayllanpi imapas allin kananpaq riman, chay qhepamantaq llapanku vasonkuta oqarispa brindanku. ¿Imaynatan cristianokuna chayta qhawarinanchis?

20 Juj libron nin: “Brindis ruwayqa yaqapaschá ñaupa tiempopi pantasqa religionmanta jamun”, nispa. Chaypin runakunaqa diosninkuman sagrado unuta jaywaqku, jinaspan mañakuspa niqku: “¡Unaypaq kausay, saludniykipaq!”, nispa. Ñaupa tiempopi runakunaqa vasonkuta oqarispan diosninkumanta bendicionninta mañakuranku. Jehová Diosqa manan chayta ruwaqtinchischu bendeciwasun (Juan 14:6; 16:23).

“MANA ALLIN KAQTA CHEQNIKUYCHIS”

21. ¿Ima clase fiestakunapin mana participananchischu?

21 Wakin fiestakunapi participankichus icha manachus chayta decidinaykipaqqa tapukunaykin: “¿Imata ruwanaypaqmi kay fiesta kallpachawanqa?”, nispa. Wakin carnavalkunapin cuerponkuta munachikuq jina tusunku, machanku, qhelli juchatapas ruwanku. Jinaspapas wakin fiestakunan qharikunata kallpachan warmiman tukunankupaq, warmikunatataq qhariman tukunankupaq otaq llaqtankuman sayapakunankupaq. Sichus chaykunapi participasunman chayqa, manan Diospa cheqnikusqanta cheqnikushasunmanchu (Salmos 1:1, 2; 97:10; 119:37).

22. ¿Imatan juj cristiano qhawarinan juj fiestapi participananpaq?

22 Wakin fiestakunaqa Diostan pisichan, chaymi cristianokunaqa cuidakunanchis. Apóstol Pablo niran: “Mijushankichisña, ujashankichisña, imataña ruwashankichis chaypas, lliuta ruwaychis Diosta jatunchanapaq jina”, nispa (1 Corintios 10:31; qhaway 29 willakuyta). Ichaqa manan llapa fiestakunachu qhelli ruwaywan, pantasqa religionwan mezclasqa kashan nitaq kallpachanchu llaqtaman sayapakuytapas. Sichus juj fiesta mana Bibliaq yachachisqan contrapichu kashan, nitaq jujkunaq concienciantapas afectanqachu chayqa, atisunmanmi participayta.

DIOSTA JATUNCHASUN RIMASPA RUWASPAPAS

23, 24. ¿Imaynatan explicananchis wakin fiestakunapi mana participasqanchista?

23 Yaqapaschá Diospa cheqnikusqan fiestakunata saqepurankiña. Ichaqa Diosta mana serviq familiaykikunan nisunkiman: “Manañan munakuwankikuchu, manañan noqaykuwan kayta munankichu. Fiesta p’unchaykunallapin juñunakunchis”, nispa. Chaymi paykuna munakusqaykita rikuchinayki imaymanata ruwaspa (Proverbios 11:25; Eclesiastés 3:12, 13). Ejemplopaq, invitawaqmi juj p’unchaykunapi qanwan pasarinankupaq.

24 Sichus familiayki yachayta munan imarayku wakin fiestakunata mana allinpaq qhawarisqaykita chayqa, maskhay chay temamanta rimaq qelqanchiskunata, jw.org nisqapipas tarinkin yanapaykunata allinta explicanaykipaq. Ama p’enqachiq jinalla explicay, amataq obligaychu qan jina piensananpaq. Willay allinta piensaykuspa imatapas decidisqaykita, pacienciakuytaq. ‘Rimayniykiqa sumaqpuni kanan, kachiwan kachichasqa jina’ (Colosenses 4:6).

25, 26. ¿Imaynatan tayta-mamakuna wawankuta yachachinkuman Diospa yachachikuyninkuna munakuyta?

25 Allintan yachananchis imaraykuchus wakin fiestakunapi mana participasqanchista (Hebreos 5:14). Jehová Diosta kusichiymi noqanchispaqqa aswan importante. Sichus tayta-mama kanchis chayqa tiempotan orqonanchis wawanchisman Diospa yachachikuyninkunata entiendechinapaq. Sichus paykuna Diosta allinta reqsinqaku chayqa kusichiytan munanqaku (Isaías 48:17, 18; 1 Pedro 3:15).

26 Adorayninchispas kausayninchispas ch’uyan kanan, chaymi Diosta kusichin (Juan 4:23). Askha runakunan ninku: “Kay millay pachapiqa manan atisunmanchu honrado kayta”, nispa. ¿Cheqaqchu chay nisqanku? Chaymanta qatimuq capitulopi yachasun.

a Chay fiestakunamanta astawan yachanaykipaq maskhay Jehová Diospa testigonkuna Bibliata t’aqwinankupaq qelqata otaq jw.org nisqa paginaman jaykuy.