Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

15 CAPÍTULO

Llank’asqanchiswan kusikusun

Llank’asqanchiswan kusikusun

‘Tukuy llank’asqanchiswan q’ochukusun’ (ECLESIASTÉS 3:13)

1-3. a) ¿Imaynan askha runakuna sientekunku llank’anankuwan? b) ¿Ima tapuykunamantan kay capitulopi yachasun?

 ASKHA runakunan nishuta llank’anku familiankuta mantenenankupaq. Wakinmanmi ichaqa llank’ananku mana gustanchu, jujkunataq manchakunku llank’anankuman riyta. Chhaynapi tarikuspa, ¿imatan ruwawaq llank’anaykiwan kusisqa sientekunaykipaq?

2 Biblian nin: “Diospa qowasqallanchistaqmi mijunchisña, ujanchisña, tukuy llank’asqanchiswanña q’ochukunchis chaypas”, nispa (Eclesiastés 3:13). Jehová Diosqa llank’ay munaqtan kamawaranchis. Payqa munanmi llank’asqanchiswan kusikunanchista (leey Eclesiastés 2:24; 5:18).

3 Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman llank’ananchiswan kusikunanchispaq? ¿Ima clase llank’anapin cristianokuna mana llank’ananchischu? ¿Imaynatan tiemponchista aypachikusunman llank’ananchispaq Jehová Diosta servinanchispaqpas? ¿Ima llank’aymi noqanchispaq aswan importante?

ISKAY ALLIN LLANK’AQKUNA

4, 5. ¿Imaynatan Jehová Dios qhawarin llank’ayta?

4 Jehová Diosqa kusikunmi llank’aspa. Génesis 1:1 texton nin: “Qallariypin Diosqa janaq pachata kay pachatawan kamaran”, nispa. Kamayta tukuspataq Diosqa niran: ‘Ancha allinpuni’, nispa (Génesis 1:31). Rikusqanchis jina Jehová Diosqa kusikuranmi llank’asqanwan (1 Timoteo 1:11).

5 Jehová Diosqa llank’ashallanmi, chaymi Jesús niran: “Yayayqa kunankamapas llank’ashallanpunin”, nispa (Juan 5:17). Manaña Jehová Diospa llapa ruwashasqanta yachanchischu chaypas, wakin ruwasqanmantaqa yachanchismi. Payqa Jesuswan kamachimunankupaq cristianokunatan ajllashan (2 Corintios 5:17). Jinaspapas runakunatan dirigishan cuidashan ima. Chaymi mundontinpi predicakusqanwan askha runakuna payta reqsispa paraisopi kausanankupaq suyakuyniyoq kashanku (Juan 6:44; Romanos 6:23).

6, 7. ¿Imayna llank’aqmi Jesús karan?

6 Jesuspas papan jina allin llank’aqmi. Manaraq kay pachaman jamushaqtinmi payqa Diospa ‘llank’aqmasin’ karan, yanaparantaqmi tukuy imaymanakuna kamaypi (Proverbios 8:22-31; Colosenses 1:15-17). Kay pachapi kashaspapas llank’ashallaranmi. Wayna kasqanmantapachan carpinteriapi allinta llank’aran, yaqapaschá mueblekunata wasikunata ruwaspa llank’aran. Allin llank’aq kasqanraykun Jesusqa carpinteromanta reqsisqa karan (Marcos 6:3).

7 Jesuspaqqa runakunaman predicay Jehová Diosmanta yachachiymi aswan importante karan. Payqa kinsa wata kuskanmi predicanan karan, chaypaqmi tutallamanta qallariran tutakamataq llank’aran (Lucas 21:37, 38; Juan 3:2). Jesusqa karutan puriran allin willakuykunata askha runakunaman predicananpaq (Lucas 8:1).

8, 9. ¿Imaraykun Jesús llank’asqanwan kusikuran?

8 Jesuspaqqa Diospaq llank’ayqa mijunan jinan karan, chay llank’ayqa kallpacharanmi. Mayninqa manan mijunanpaqpas tiempon karanchu (Juan 4:31-38). Payqa ima ratopipas runakunatan yanaparan Jehová Diosmanta yachanankupaq. Chaymi papanta niran: “Noqaqa ñan tukuniña qowasqayki llank’anataqa, chaywanmi kay pachapi jatunchaykiña”, nispa (Juan 17:4).

9 Rikusqanchis jina Jehová Diospas Jesuspas allin llank’aqmi kanku, kusikunkutaqmi llank’aspanku. Noqanchispas Dios jinan allin llank’aq kayta munanchis, Jesuspa ejemplontan qatikunanchis (Efesios 5:1; 1 Pedro 2:21). Chaymi kallpachakunanchis allin llank’aq kananchispaq.

¿IMAYNATAN QHAWARINANCHIS LLANK’ANANCHISTA?

10, 11. ¿Iman yanapawasunman llank’ananchista allinta qhawarinanchispaq?

10 Jehová Diosta serviqkunaqa familianchista mantenenanchispaqmi llank’anchis. Llapanchispas munanchismi llank’ananchiswan kusisqa sientekuyta, mayninpin ichaqa mana facilchu. Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis llank’ananchis mana gustawaqtinchis?

Llank’ananchis allin kasqanta qhawarispaqa kusisqan llank’asun

11 Llank’ananchista allinta qhawarisun. Manaña llank’asqanchista cambiayta atisunmanchu chaypas, piensasqanchistan cambiasunman. Chaypaqqa Jehová Diospa imayna piensasqantan yuyarinanchis. Ejemplopaq, Jehová Diosqa munanmi familiata umalliqqa familianta mantenenanta. Biblian willan: ‘Sichus pipas familianta mana uywanchu chayqa, mana iñiqmantapas aswanraqmi kapun’, nispa (1 Timoteo 5:8). Sichus familiaykita umallinki chayqa, llank’anaykin familiaykita mantenenaykipaq. Manaña imapi llank’asqayki gustasunkichu chaypas, familiaykita mantenenaykipaq llank’asqaykiqa Jehová Diostan kusichin.

12. ¿Imapin beneficiawanchis allin llank’aq honrado kasqanchis?

12 Allin llank’aq honrado iman kananchis. Chhayna kanki chayqa llank’anaykiwanmi kusikunki (Proverbios 12:24; 22:29). Jefeykin qanpi confianqa, jefekunaqa anchatan valoranku honrado llank’aqkunata, chay runakunaqa manan suwakunkuchu qolqeta, materialkunata, nitaq tiempotapas (Efesios 4:28). Astawanqa Jehová Diosmi rikumushan allin llank’aq honrado kasqaykita. Chayta yachaspan allin sientekunki (Hebreos 13:18; Colosenses 3:22-24).

13. ¿Ima allinkunan kanman llank’ananchispi allinta portakuqtinchis?

13 Llank’anaykipi allinta portakusqaykiqa Diostan jatunchanqa. Chayta yachayqa yanapawanchismi llank’ananchiswan kusikunanchispaq (Tito 2:9, 10). Yaqapaschá juj compañeroyki allin portakusqaykita rikuspa Biblia estudiayta qallarinman (leey Proverbios 27:11; 1 Pedro 2:12).

¿IMA CLASE LLANK’ANATAN AJLLAKUNANCHIS?

14-16. ¿Imakunapin piensananchis manaraq ima llank’anatapas aceptashaspa?

14 Bibliapiqa manan kanchu juj lista imakunapi llank’ananchismanta. Ichaqa kanmi yachachikuykuna, chaykunan yanapawasunman imapi llank’ayta decidinapaq (Proverbios 2:6). Chay yachachikuykunata utilizaspan qatimuq tapuykunata tapukunanchis.

Manan llank’ananchischu Diospa kamachikuyninkunata mana respetaq llank’anapiqa

15 ¿Kaypi llank’aspa Jehová Diospa cheqnikusqantachu ruwasaq? Yachasqanchis jina Jehová Diosqa cheqnikunmi suwakuyta, llullakuyta, juj ruwaykunatapas (Éxodo 20:4; Hechos 15:29; Efesios 4:28; Apocalipsis 21:8). Chhaynaqa manan llank’ananchischu Jehová Diospa cheqnikusqan ruwaykunapiqa (leey 1 Juan 5:3).

16 ¿Kay llank’anapi Jehová Diospa cheqnikusqantachu ruwanku? Ejemplopaq, abortachiq clinicapi, ¿secretaria jina llank’awaqchu? Secretaria kayqa manan juchachu, ichaqa yachankin Jehová Dios abortayta imayna qhawarisqanta. Manaña qanchu abortachinki chaypas, ¿manachu chaypi llank’aspa juchallikuqmasin kawaq? (Éxodo 21:22-24.)

17. ¿Iman yanapawasun Diosta kusichinapaq jina imatapas decidinanchispaq?

17 Diospa yachachikuyninkunaman jina ruwasun chayqa, Hebreos 5:14 textopi willasqan runakuna jinan kasun, “paykunaq yuyayninkuqa allin preparasqan kashan allin kaqta mana allin kaqtapas reparanankupaq, yuyayninkuta allinta llank’achisqankurayku”. Chaymi tapukunayki: “Kay llank’anata aceptaqtiy, ¿jujkunaq concienciantachu afectanqa? ¿Juj nacionmanchu viajanay kanqa parejayta wawaykunata saqespa? ¿Imaynan familiay sientekunqa?”, nispa.

ASWAN ALLIN KAQTA ÑAUPAQTA MASKHASUN

18. ¿Imaraykun sasa kanman Jehová Dios serviyta ñaupaqman churay?

18 Kay tiempopi Jehová Diosta ñaupaqta serviyqa sasan (2 Timoteo 3:1). Sasan juj llank’anata tariypas chayllapi llank’aypas. Familianchista cuidanapaq llank’ananchisña chaypas Jehová Diosta serviymi aswan importanteqa. Manapunin imaymanayoq kaytaqa ñaupaqta maskhananchischu (1 Timoteo 6:9, 10). Chhaynaqa, ¿imaynatan Jehová Diosta allinta servisunman familianchistaña mantenenanchis kaqtinpas? (Filipenses 1:10.)

19. Jehová Diospi confiaspaqa, ¿ima ruwaykunatan mana saqenanchischu?

19 Jehová Diospi confiay (leey Proverbios 3:5, 6). Jehová Diosqa yachanmi imachus necesitasqanchista llakikuntaqmi noqanchismanta (Salmos 37:25; 1 Pedro 5:7). Biblian nin: “Aman qolqe sonqoqa kankichischu, aswanpas imaykichischus kan chayllawan contento kausaychis. Diosmi nin: ‘Manan jayk’aqpas saqesaykichu, manan jayk’aqpas qonqasaykichu’”, nispa (Hebreos 13:5). Jehová Diosqa manan munanchu familianchista manteneymanta nishuta llakikunanchistaqa, payqa sapa kutinmi rikuchiran serviqninkunata yanapasqanta (Mateo 6:25-32). Llank’anayoqña otaq mana llank’anayoqña kashanchis chaypas, predicashanallanchismi, Bibliatan estudiashanallanchis, juñunakuymanpas rishanallanchismi (Mateo 24:14; Hebreos 10:24, 25).

20. ¿Imatan ruwananchis pisi qolqellawan kausananchispaq?

20 Ñawinchis jujllata qhawachun (leey Mateo 6:22, 23). Chayta ruwanapaqqa Jehová Diosta astawan servinapaqmi pisi qolqellawan kausananchis. Sichus qolqeyoq imaymanayoq kananchisrayku Diosmanta karunchakusunman chayqa, mana yuyayniyoqmi kasunman. Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman Dios serviyta ñaupaqman churanapaq? Tukuy atisqanchistan ruwananchis mana pimanpas debenanchispaq. Sichus debeshanchis chayqa, allinta tanteakuspa pisi-pisimanta pagapunanchis. Imaymanayoq kayta munasun chayqa, manan tiemponchis kallpanchispas kanqachu mañakunapaq, Bibliata estudianapaq otaq predicanapaqpas. Imachus necesitasqallanchiswanmi contento kananchis (1 Timoteo 6:8). Sapa kutillanmi qhawarinanchis imapis tiemponchista utilizashanchis chayta, chayta ruwaspan Diosta astawan servisunchis.

21. ¿Iman noqanchispaq aswan importante? ¿Imaraykun chayta yachananchis?

21 Aswan importante kaqta reparay. Allin yuyaywanmi utilizananchis kaqninchiskunata, kallpanchistapas. Facil-llatan tiemponchista usuchisunman qolqeyoq otaq allin educacionniyoq kayta munaspa. Chaykunaqa manan importante kaqkunachu. Jesusmi niran: “Diospa gobiernonta [...] ñaupaqtaqa maskhaychis”, nispa (Mateo 6:33). Imata ruwasqanchis imachus decidisqanchis imachus munasqanchismi rikuchin noqanchispaq imachus aswan importante kasqanta.

ASWAN IMPORTANTE LLANK’ANA

22, 23. a) ¿Mayqen llank’aymi aswan importante cristianokunapaq? b) ¿Iman yanapawasun llank’ananchiswan kusikunanchispaq?

22 Diospa gobiernonmanta predicaspan Jehová Diosta servishanchis chay llank’aymi aswan importanteqa (Mateo 24:14; 28:19, 20). Jesús jinan tukuy atisqanchista predicanchis. Chaymi wakin cristianokunaqa predicaqkunata necesitakusqan llaqtakunaman riranku. Wakintaq waj simita yacharanku chay simita rimaqkunaman predicanankupaq. Chaykunapi yanapakuq hermanokunata tapurikuy imayna ruwasqankuta. Paykunan willasunkiku Diosta kusisqa servisqankuta (leey Proverbios 10:22).

Jehová Diosta serviymi aswan importante llank’ayqa

23 Yaqapaschá familianchista mantenenapaq askha horata llank’ananchis otaq iskay-kinsa trabajopi llank’ananchis kanqa. Jehová Diosqa kusikunmi familiaykita mantenenaykipaq llank’asqaykimantaqa. Chhaynaqa Jehová Dios jina Jesús jina allin llank’aq kasun imapiña llank’aspapas. Ama qonqasunchu, aswan importante llank’ayqa Diosta serviymi, juj runakunaman gobiernonmanta predicay ima. Chaymi cheqaq kusikuyta qowasun.