Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

10 CAPÍTULO

Matrimonioqa Diospa regalonmi

Matrimonioqa Diospa regalonmi

“Kinsanpasqa q’aytupas sasatan p’itikun” (ECLESIASTÉS 4:12)

1, 2. a) ¿Imapin piensanku chayllaraq casarasqakuna? b) ¿Ima tapuykunamantan kay capitulopi yachasun?

 NOVIAPAS noviopas casarakusqanku p’unchaypiqa kusisqan sientekunku. Tukuy imaymana ruwanankupin piensanku, piensallankutaqmi matrimonionkupi kusisqa kausanankuta.

2 Askha casarasqakunan chhayna kusisqa qallarinku, ichaqa manan unaychu chhayna kanku. Casarasqakuna kusisqa kausanankupaqqa Jehová Diospa kamachisqantan kasukunanku. Chhaynaqa Bibliawan kutichisun kay tapuykunaman: ¿Ima beneficiokunan kan casarasqakunapaq? ¿Imaynatan parejaykita allinta ajllakuwaq? ¿Imatan ruwanayki allin qosa otaq allin esposa kanaykipaq? ¿Imatan ruwanayki matrimonioyki unayta durananpaq? (Leey Proverbios 3:5, 6.)

¿CASARAKUNAYCHU?

3. ¿Casarakuspallachu kusisqa kausasunman?

3 Askha runakunan ninku: “Solterolla kaspaqa manan kusisqachu kanki”, nispa. Chay nisqankuqa manan cheqaqchu. Jesusmi niran soltero kayqa juj regalo kasqanta (Mateo 19:11, 12). Apóstol Pablopas niranmi soltero kay aswan allin kasqanta (1 Corintios 7:32-38). Qanmi decidinayki casarakuytaqa, manan amigoykikunaq familiaykikunaq nisqankuraykuchu casarakunayki.

4. ¿Ima beneficiokunan kan matrimonio ukhupi sumaq kausay kaqtin?

4 Biblian nin matrimonioqa Diospa regalon kasqanta, beneficiokuna kasqantapas. Jehová Diosmi niran: ‘Manan allinchu qhariq sapallan kasqanqa, paypaq jinapuni yanapaqninta ruwapusaq’, nispa (Génesis 2:18). Jehová Diosmi Evata kamaran Adanpa esposan kananpaq, chhaynapin ñaupaq kaq familia kapuranku. Wawakunaq allinninpaqmi kanqa matrimonio ukhupi sumaq kausay kaqtinqa. Ichaqa manan wawayoq kanallankupaqchu matrimonioqa karan (Salmos 127:3; Efesios 6:1-4).

5, 6. ¿Imaynan juj matrimonio ‘kinsanpasqa q’aytu’ jina kanman?

5 Rey Salomonmi qelqaran: “Aswan allinmi iskay runa juj runallamantaqa, aswan allintan llank’asqankumanta chaskinqaku. Jujkaqchus urman chayqa jujkaqninmi sayarichin. Ichaqa, ¡ay sapallan runamanta! Urmaqtinqa manan pipas aysariqnin kanqachu [...]. Kinsanpasqa q’aytupas sasatan p’itikun”, nispa (Eclesiastés 4:9-12).

6 Allin matrimoniopiqa iskayninkun sumaqta yanapanakunku, consolanakunku, cuidanakunku ima. Munanakuspa kausasqanku allinña kanman chaypas Jehová Diosta servispan aswan sumaqta kausanqaku. Chhaynapin matrimonioqa kinsanpasqa q’aytu jina mana fácil p’itikuq kanqa. Kinsanpasqa q’aytuqa manan iskaypasqa q’aytu jinachu facilta p’itikun. Juj matrimonioqa aswan allinqa kanqa Jehová Dios paykunawan kaqtinmi.

7, 8. ¿Ima niranmi apóstol Pablo casarasqakunamanta?

7 Casarakusqanku qhepamanqa atinkun warmi-qhari puñuspa kusirikuyta (Proverbios 5:18). Ichaqa pipas parejanwan puñunanraykulla casarakunman chayqa, manan allintachu parejanta ajllanman. Chayraykun Biblia nin ama ‘nishu waynallaraq’ kashaspa casarakunankupaq. Chay edadpiqa sasan cuerpota kamachiyqa (1 Corintios 7:36). Chaymi ñaupaqta yachananku cuerponku kamachiyta, chhaynapin allinta piensaspa parejankuta ajllanqaku (1 Corintios 7:9; Santiago 1:15).

8 Sichus casarakuyta piensashanki chayqa yachanaykin matrimoniopi imaymana problemakuna kananta. Chaymi apóstol Pablo niran: “Casarakuqkunaqa ñak’ariypin tarikunqaku”, nispa (1 Corintios 7:28). Allin matrimoniokunapas problemakunapin tarikunku. Chhaynaqa sichus casarakuyta piensashanki chayqa allintan parejaykita ajllakunayki.

¿PIWANMI CASARAKUNAY?

9, 10. ¿Iman pasanman Jehová Diosta mana serviq runawan casarakuqtiyki?

9 Biblian nin: “Amapuni mana iñiqkunawanqa yugomanpas watasqa kashawaqchis jinataqa jujllachakuychischu”, nispa (2 Corintios 6:14). Matrimonioqa juj yugomanmi comparakun. Yugotaqa iskay animalkunamanmi watanku chajrapi llank’anankupaq, sichus iskay clase animalkunata watankuman chayqa iskaynin animalkunan nishuta sufrinkuman. Chhaynan matrimoniopipas, sichus juj cristiano Jehová Diosta mana serviq runawan casarakunqa chayqa, askha problemakunapin tarikunqaku. Chaymi Biblia niwanchis ‘Señorpi iñiqllawan’ casarakunanchispaq (1 Corintios 7:39).

10 Wakin cristianokunan mayninpi piensaranku Diosta mana serviq runawan casarakuyta, sapallanku qhepakunankumantaqa. Sichus Bibliaq nisqanta mana kasukusunchu chayqa, imaymana llakipin tarikusun, manataqmi kusisqachu kausasun. Noqanchispaqqa Jehová Diosta serviymi aswan importanteqa. ¿Imaynan sientekuwaq esposayki otaq qosayki mana qanwan kuskachu Jehová Diosta serviqtin? Chayraykun askha iñiqmasikuna solteralla otaq solterolla qhepakuranku Diosta mana serviq runawan casarakuymantaqa (leey Salmos 32:8).

11. ¿Imaynatan parejaykita allinta ajllakuwaq?

11 Ichaqa manan Diosta llapa serviqkunachu allin esposa otaq allin qosa kanqaku. Sichus casarakuyta piensashanki chayqa, pichus gustasunki piwanchus allinta entiendenakunki chaytan maskhanayki. Pacienciawan maskhay qan jina vidanwan imachus ruway munaqta, Jehová Dios serviyta ñaupaqman churaqta. Allin yuyayniyoq junt’aq kamachin matrimoniokunapaq consejokunata qelqanchiskunapi apachimuwanchis, chayta leenaykipaq piensanaykipaq ima tiempota orqoy (leey Salmos 119:105).

12. Biblian willan wakin tayta-mamakuna wawankupaq parejata ajllapusqankumanta, ¿imatan chaymanta yachasunman?

12 Wakin llaqtakunapiqa tayta-mamakunan wawankupaq parejata ajllapunku. Ninkun: “Tayta-mamakunaqa allintan wawankupaq pichus allin kasqanta reparanku”, nispa. Chay costumbreqa ñaupa tiempopipas karanñan. Sichus familiaykipi kanraq chay costumbre chayqa, Biblian tayta-mamakunata yanapanman allin parejata maskhanankupaq. Ejemplopaq, Abrahán wawan Isaacpaq esposata ajllashaspaqa manan qolqeyoq nitaq allin familiamanta kasqantachu maskharan, aswanpas Jehová Dios munakuq warmitan (Génesis 24:3, 67; qhaway 25 willakuyta).

¿IMAYNATAN PREPARAKUYMAN CASADO KAUSAYPAQ?

13-15. a) ¿Imaynatan juj qhari preparakunman allin qosa kananpaq? b) ¿Imaynatan juj warmi preparakunman allin esposa kananpaq?

13 Sichus piensashanki casarakuyta chayqa, preparasqan kashanayki. Ichaqa, ¿imaynatan yachawaq casarakunaykipaq preparasqachus kashanki manachus chayta? Chaytan kunan yachasun, yaqapaschá chayta yachaspa admirakunki.

Tiempota t’aqay matrimoniokunapaq Bibliapi kaq consejokunata leenaykipaq chaypi piensanaykipaqpas

14 Biblian yachachiwanchis esposapas qosapas familia ukhupiqa jujniray ruwanayoq kasqankuta. Chaymi matrimoniopaq preparasqa kayqa jujniray kanman warmipaqpas qharipaqpas. Sichus juj qhari casarakuyta piensashan chayqa, tapukunanmi: “¿Listochu kashani familiayta umallinaypaq?”, nispa. Diosmi qosakunata kamachin familianta mantenenanpaq cuidananpaqpas. Astawanqa familianta yanapanan Diosta servinankupaq. Juj esposo familianta mana manteneqtinqa mana iñiq runamantapas aswan millayraqmi (1 Timoteo 5:8). Sichus casarakuyta munashanki chayqa kay yachachikuypi piensay: “Jawapi ruwanaykikunataraq ruwamuy, chajra llank’anaykikunataraq llank’amuy, chaymantañan wasiykita sayarichinki”, nispa. Chhaynaqa tapukuy: “¿Preparasqañachu kashani qosakunapaq Diospa kamachisqanta cumplinaypaq?”, nispa (Proverbios 24:27).

15 Sichus juj warmi casarakuyta munashan chayqa tapukunanmi: “¿Preparasqachu kashani allin esposa kanaypaq allin mama kanaypaqpas?”, nispa. Biblian willan allin esposaqa qosanta wawankunatapas cuidananpaq imaymana ruwasqanta (Proverbios 31:10-31). Kunan tiempopi runakunaqa parejanku paykunarayku imatapas ruwanallanpin piensanku. Jehová Diosmi ichaqa munan parejanchispaq imatachus ruwasunman chaypi piensananchista.

16, 17. Sichus casarakuyta munashanki chayqa, ¿imapin ñaupaqta piensanayki?

16 Manaraq casarakushaspa allinta piensay imatachus Jehová Dios esposakunata qosakunatapas kamachisqanpi. Qosaqa manan familianta umallisqanraykuchu k’amikuq otaq maqakuq kanan. Allin qosaqa Jesuspa ejemplontan qatikun, payqa munakuywanmi runakunata trataran (Efesios 5:23). Esposataq qosanpa decidisqanta respetanan yanapanan ima, casarakuyta munaq warmiqa chaypin allinta piensanan (Romanos 7:2). Tapukunanmi: “¿Atisaqchu kasukuyta noqa jina juchayoq runata?”, nispa. Sichus manaraq preparasqachu kashan chayqa, yaqapaschá decidinman solterallaraq kayta.

17 Qosapas esposapas ñaupaqtan parejankuq allinninta maskhananku (leey Filipenses 2:4). Apóstol Pablon qelqaran: “Qosakuna, sapankaykichis esposaykichista qankuna kikiykichista jinapuni munakuychis; jinallataq qankunapas, esposakuna, qosaykichista anchata respetaychis”, nispa (Efesios 5:21-33). Warmipas qharipas necesitankun munasqa respetasqa kayta. Qosaqa astawan munan esposan respetananta, esposataq astawan munan qosan munakunanta, chay kaqtinqa sumaq kausaymi kanqa matrimoniopi.

18. ¿Imaraykun parejakuna cuidakunanku noviazgopi kashaspa?

18 Noviazgoqa parejakuna allinta reqsinakunankupaqmi. Chay tiempopin allinta tanteakuspa decidinanku kanqa parejankuwan wañupunankukama tiyayta atinqakuchus manachus chayta. Tiempoq pasasqanman jinaqa astawanmi munanakunku jinan sasa kanman cuerponkuta controlay. Ichaqa yachanankun cuerponku kamachiyta, mana chayqa facil-llatan qhelli juchaman urmankuman manaraq casarakushaspa. Cheqaqtapuni munanakunku chayqa, manan ima mana allintapas ruwanakunqakuchu nitaq Diostapas phiñachinqakuchu (1 Tesalonicenses 4:6).

Noviazgo tiempopin parejakunaqa reqsinakunku

¿IMATAN RUWANAYKI MATRIMONIOYKI DURANANPAQ?

19, 20. ¿Imaynatan cristianokuna matrimoniota qhawarinchis?

19 Librokunapi, peliculakunapi, novelakunapi actuaq runakunaqa sumaqta casarakuspan tukunku. Ichaqa casarakuqkunaqa chayraqmi kuska kausayta qallarishanku. Diosqa munaranmi matrimoniokuna wiñaypaq durananta (Génesis 2:24).

20 Kunan tiempopiqa askhan ninku: “Matrimonioqa pisi tiempollapaqmi”, nispa. Paykunapaqqa facil-llan casarakuypas divorciakuypas. Wakinmi ninku: “Problemakuna kaqtinqa divorciakunan”, nispa. Ichaqa yuyarinanchismi kinsanpasqa q’aytumanta rijch’anachiyta. Chay q’aytuqa manan faciltachu p’itikun. Sichus Jehová Diospa yanapayninta maskhasun chayqa matrimonionchisqa unaytan duranqa. Jesusmi niran: “Diospa jujllachasqantaqa ama pipas t’aqachunchu”, nispa (Mateo 19:6).

21. ¿Iman yanapanqa casarasqakunata munanakushanallankupaq?

21 Llapanchispapas kanmi cualidadninchiskuna debilidadninchiskunapas. Facil-llatataqmi jujkunaq pantasqanta qhawanchis, astawanqa parejanchispata. Chayta ruwaspaqa manan kusisqachu kausasun. Ichaqa parejanchispa cualidadninkunata qhawarisun chayqa, matrimonionchisqa allinmi kanqa. ¿Allinchu kanman chayta ruway? Arí, Jehová Diospas chaytan ruwan. Payqa yachanmi pantaq runa kasqanchista ichaqa cualidadninchiskunatan astawanqa qhawarin. Biblian nin: “Diosníy, juchakunatachus yuyashawaq chayqa, ¿pitaq manaqa juchachasqachu kanman?”, nispa (Salmos 130:3). Casarasqakunaqa Diospa ejemplontan qatikunanku, chhaynapin facil-llata perdonanakunqaku (leey Colosenses 3:13).

22, 23. ¿Imaynapin Abrahanpas Sarapas matrimoniokunapaq allin ejemplo kanku?

22 Tiempoq pasasqanman jinaqa astawanmi parejakunaqa munanakunkuman. Chaymi pasaran Abrahanwan Sarawanpas, paykunaqa unaytan kusisqa tiyaranku. Jehová Diosmi Abrahanta niran Ur llaqtamanta ripunanpaq, yaqapaschá Saraqa 60 más watanpi kasharan. Karpakunapi tiyayqa sasachá paypaqqa karan. Chaywanpas allin esposan karan respetarantaqmi qosanta. Chaymi qosanpa decidisqanta apoyaran (Génesis 18:12; 1 Pedro 3:6).

23 Ichaqa allin matrimoniokunapas manan tukuypichu entiendenakunku. Abrahanpas juj kutinpin Saraq nisqanwan mana acuerdopichu kasharan, chaymi Jehová Dios payta niran: “Imatachus Sara nisunki chayta ruway”, nispa. Abrahantaq kasukuran, chayqa allinninkupaqmi karan (Génesis 21:9-13). Sichus mayninpi parejaykiwan mana acuerdopichu kanki chayqa ama pisipaychu. Chhaynapi tarikuspapas munakuywan respetowanmi rimanaykichis.

Qallariymantapacha kasukuy matrimoniopaq Bibliapi kamachisqanta

24. ¿Imaynatan matrimoniokuna Jehová Diosta jatunchankuman?

24 Diospa llaqtanpiqa askha matrimoniokunan kusisqa kausanku. Casarakuyta munanki chayqa allintan parejaykita ajllakunayki. ¿Imarayku? Chay decidisqaykiqa vidaykitan afectanqa allinpaq otaq mana allinpaq. Chhaynaqa Dioswan yanapachikuy, jinan parejaykita allinta ajllakunki, preparasqataq kanki casarakunaykipaq, jinaspapas yanapakunkin matrimonioykipi sumaq kausay kananpaq, chhaynapin Jehová Diosta jatunchanki.