Wayna-sipasyashaq wawaykichu nin: “Nishutan hark’awan ima ruwanaytapas”, nispa. Ichaqa tayta kasqaykiraykun yuyaykunki: “Chhikallanpipas ima munasqantapas hinallata kasusaq chayqa, raton ima sasachakuypipas tarikunqa”, nispa.

Allin yuyaywan kamachikuykunata wawaykipaq churasqaykiqa allinmi, ichaqa yachanaykin imarayku chaykuna phiñachisqanta.

Yanqa rimaykuna: Llapa wayna-sipasyashaq wawakunaqa tayta-mamankuq kamachisqantan k’ulluchakunkupuni, chay watankupiqa chhaynapunin kanku.

Cheqaq kaq: Sichus tayta-mamakuna allin yuyaywan kamachikuykunata churanqaku willanqakutaq imarayku chay kamachikuykuna churasqankumanta chayqa kasukuqmi kankuman.

Ichaqa imaymanaraykun wayna-sipaskunaqa k’ulluchakuq kanku, yaqapaschá tayta-mamakunaq ruwasqankupas chhayna kanankupaq yanapashanman, ¿imaynapi? “Nisqayqa ahinapunin kanqa” nispanku otaq wawata hina kamachiqtinku. Yachasun chaykunamanta.

• Nisqayqa ahinapunin kanqa. Sichus tayta-mamakuna ninku “nisqayqa ahinapunin kanqa” nispa, otaq mana uyarinkuchu kamachisqankumanta imatachus wawanku yuyaykusqanta chayqa, watasqa hinan sientekunku manan tayta-mamankuq cuidasqan hinachu. Chaymi tayta-mamankuq hark’asqanta astawanraq pakallapi ruwanku.

• Wawata hina kamachiqtinku. Huk wawaqa usqhayllan kasukun tayta-maman kamachiqtinqa. Wayna-sipasyashaq wawakunan ichaqa yachayta munanku imarayku kamachisqankuta. Hinaspapas qhepamanqa sapaqpin kawsanqaku, paykunallamantan decidinanku kanqa imatapas. Chaymi aswan allin kunanmantapacha allinta yuyaykuspa imatapas ruwayninkuqa.

Ichaqa, ¿sichus wawayki phiñasqalla kashan ima kamachikuy churasqaykiwanpas chayri?

Wayna-sipasyashaq wawakunataqa ninapunin imakunachus ruwanankuta, paykunaqa necesitankun chayta, manaña rikuchinkuchu chaypas sonqonkupiqa munankun. Chhaynaqa niy imakunachus ruwananta imakunatataqchus mana, ichaqa willay imarayku chaykuna kamachisqaykita. Huk libron nin: “Sichus tayta-mamakuna sut’i kamachikuykunata churanqaku, sumaq sonqowantaq hunt’achinqaku chayqa wayna-sipasyashaq wawakunaqa kasukunqakun”, nispa. Ichaqa sichus tayta-mamakuna hinallata qhawanqaku wawanku ima munasqankutapas ruwasqanta chayqa, paykunan yuyaykunkuman “tayta-mamaymanqa manan imapas qokunchu kawsayniyqa” nispa. Chhaynapin aswan mana kasukuq kanku (Bibliaq yachachikuynin: Proverbios 29:15).

Ichaqa, ¿imaynatan rikuchiwaq mana nishu hark’aq kasqaykita? Wasipi ima kamachikuy churasqaykimantapas wawayki imatapas niqtinqa ama tatichiychu, sichus nisunkiman “as tardechata hinan wasiman sapa kuti chayamuyta munani” nispa chayqa uyariy imarayku chay munasqanmanta. Uyariqtinkuqa wayna-sipasyashaq wawakunaqa astawanmi respetanku ima kamachisqankutapas manaña gustonkupaqchu kanman chaypas (Bibliaq yachachikuynin: Santiago 1:19).

Ichaqa amaraq decidishaspaykiqa yachanaykin wayna-sipasyashaq wawakunaqa necesitasqankumantapas aswan masta mañakusqankuta, tayta-mamakunataq qoyta atishaspa aswan pisita qosqankuta. Chhaynaqa wawayki mañakusuqtiykiqa allinta qhawariy imarayku chay munasqanta. ¿Ima kamachisqaykitapas hunt’arqanchu? ¿Chanillantachu ima qonaykitapas munashan? Imaynachus kasqanman hina wawaykiq mañakusqanta qoy (Bibliaq yachachikuynin: Génesis 19:17-22).

Uyariy wawaykiq imatachus nisqasuykita, ichaqa qanpas willanallaykitaqmi imayna sientekusqaykita. Chhaynapin yachachinki ama payllapichu yuyaykunanpaq aswanpas hukkunapipas (Bibliaq yachachikuynin: 1 Corintios 10:24).

Hinaspapas imatapas decidisqaykimantaqa willay imarayku chhayna kasqanmanta. Imapas decidisqaykiwan manaña kusisqachu kanqa chaypas sonqonqa thakmi kanqa uyarisqaykirayku. Wayna-sipasyashaq wawaqa kurak runa kaytan yachashan. Sichus allin yuyaywan ima kamachikuykunatapas churanki, imarayku chhayna kasqanmantataq willanki chayqa, yanapankin allin runa kananpaq (Bibliaq yachachikuynin: Proverbios 22:6).