Papayqa Canadá nacionpi Iglesia Unida nisqapin umalliq karqan. Payqa sapa domingo tutamantanmi chay iglesiapi wawakunapaq juñukuyman kachawaqku, chaypin Bibliamanta yachachiwaqku. Chaymantataq paywan kuska 11 tutamantan juñukuyman riq kayku. Tardentaq mamitaywan kuska Testigokunaq juñunakuyninman riq kayku. Reparasqaykuman jinaqa chay iskaynin religionkunaqa jujniraypunin kaq.

Mamitaymi juj amigonkunaman willasqa imatachus Diosmanta yachasharqan chayta. Paykunan karqanku Bob Hutcheson esposan Marion ima. Tiempowanqa paykunapas Testigon kapurqanku. 1958 watapin Bobqa esposanwan kuska kinsantin wawankunatawan “Voluntad Divina” nisqa jatun asambleaman apawarqanku. Chayqa Nueva York llaqtapin aparikurqan, pusaq p’unchaytaqmi karqanpas. Kunanraqmi allinta reparani: Paykunapaqqa manachá facilchu karqan chayta ruwayqa, ichaqa maytan “gracias” nini chay ruwasqankumanta. Chay p’unchaykunaqa munay p’unchaykunan noqapaqqa karqan.

Adolescencia nisqapi kashaqtiyqa animalkunata uywasqanku qayllapin tiyarqayku, noqamanqa gustawaqmi animalkuna. “Veterinario kanaypaq estudiasaq” nisharqanin. Chaytan mamitayqa umalliqman willasqa. Payqa munayllatan yuyarichiwarqan imaynas “tukukuy p’unchaykunapiña” tiyashanchis chayta. Chaymantataq tapuwarqan: “¿Yanapasunkimanchu askha wata universidadman riy Jehová Dioswan allinpi kanaykipaq?”, nispa (2 Tim. 3:1). Chay niwasqanpin allinta piensarirqani, jinan “amaña risaqchu” nirqani.

Ichaqa segundariata tukuspaqa mana ima ruwanayoqmi kasharqani. Sapa semana tukuytan Diosmanta willaq riq kani, ichaqa manan ancha gustawaqchu chay ruwayqa; “manasuna jayk’aqpas precursorqa kaymanchu” nispa iman niq kani. Papaywan tioypiwanqa manan Testigochu karqanku, paykunaqa segurokunata qoq empresapi tukuy tiempo llank’anaytan munasharqanku. Chayqa Toronto llaqtapin kasharqan, tioypas chaypin juj allin puestopi llank’asharqan; noqapas chaypin llank’ayta qallaripurqani.

 Chaypiqa llank’ana horaskunamantapas mastaraqmi mayninqa llank’aq kani, Diosta mana serviq runakunawantaqmi masta tiempota pasaq kani. Manañan allintachu Diostapas servisharqani. Chay tiempoqa abueloywan kuskan tiyasharqani, paypas manan Testigochu karqan. Chaymantaqa wañukapurqanmi payqa, chhaynapin juj ladoman astakunay karqan.

1958 watapi asambleaman apawaq Bobwan esposanpiwanqa tayta-mamay jinan karqanku. Paykunan wasinkuman pusapuwarqanku paykunawan kuska tiyanaykupaq, paykunan yanapawarqanku Diosta astawan munakunaypaqpas. Chhaynapin 1960 watapi wawanku Johnwan kuska bautizakurqayku. Johnqa precursormi kapurqan, jinan noqapas payta rikuspay astawanraq Diosmanta willayta qallarirqani. Ñauparisqayta rikuspan hermanokunaqa churawarqanku Bibliamanta allin yachachiq kanapaq nisqa escuelapi umallinaypaq. a

1966 watapin casarakurqani Randi Berge sutiyoq precursorawan. Payqa ganaswanmi Diosta serviq, maypichá yanapanata munashanku chaymanmi riyta munasharqan. Watukuq umallin chaypi allinta yanapawarqanku, paymi niwarqanku Ontario ladopi Orillia llaqtaman rinaykupaq. ¡Jinan noqaykuqa q’epichakuspa ripurqaykupacha!

Esposayqa ganaswanpunin Diosta serviq. Chaymi noqapas Orillia llaqtaman chayaspa precursor kapurqani, “noqapas ganaswan yachachisaq” nisharqanin. Jujkunaman Bibliata reqsichiyqa, cheqaq kaqta yachachiyqa may kusikuymi noqapaqqa karqan. Chay Orillia llaqtapin yanaparqayku juj warmi-qharita; paykunaqa imaymanapin cambiarqanku, jinaspa Jehová Diosman entregakurqanku.

Juj kutinmi Toronto llatapi kashaspa reqsinakurqayku Arnold MacNamara sutiyoq hermanowan. Payqa Betelpi jujnin umallin kasqa. Paymi niwarqan: “¿Munawaqchischu precursor especial kayta?”, nispa. Jinan noqaqa nirqani: “¡Riki hermano! Ichaqa manan Quebec llaqtaman riytaqa munaymanchu”, nispa.  Noqaqa inglés simita rimaq runakunaq piensayninwanmi apachikushasqani. Paykunaqa manan allintachu qhawariqku Quebec llaqtapi francés rimaq runakunata. Canadá nacionpiña kasharqanku chaypas t’aqanasqan kasharqanku. Chay tiempopin Quebec provinciapi juj t’aqa político runakuna munasharqanku Canadamanta t’aqakuyta.

Hermano Arnoldmi ichaqa niwarqan: “Sucursalqa Quebec llatallamanmi precursor especialkunataqa kachashan”, nispa. Jinan noqaqa mana nishuta piensaspa “yá” nirqani. Esposayqa ñan nishawarqanña: “Chay llaqtaman risunman chaypi Diosmanta willaq”, nispa. Tiempowanmi cuentata qokurqani: Chay llaqtaman risqaykuqa may allinpunin karqan.

Pisqa semana francés simita estudiarusqayku qhepamanmi esposaytawan juj casarasqa warmi-qharitawan Rimouski llaqtaman kachawarqanku. Chayqa Montreal llaqtamanta 540 kilometropi jinan kasharqan. Noqaqa manaraqmi allintachu francés simitaqa yacharqani. Chayqa alayritan reparakurqan juj juñunakuypi asambleapaq willakuykuna willamusqaypi: “Australiamantan askha jamunqaku” ninaytan, “askha avestruzkunan jamunqaku” nisqani.

Rimouski llaqtapiqa manan noqallaykuchu tiyarqayku. Kasqan wasipin kasharqan noqaykuwan riq warmi-qhari, tawa soltera hermanakuna, juj familia ima. Chay soltera hermanakunaqa allintan Diosmanta willaypi llank’aqku, chay familiapas iskay ususikunayoqmi karqanku. Chay familian alquilasqa juj jatun wasita, qanchismi cuartokuna kasqa, llapaykumantan chayta pagaq kayku. Chay wasitaqa “la Casa Blanca” nispan niq kayku; imayna pintasqachus imayna ruwasqachus kasharqan chayraykun chhaynata niq kayku. Chaypiqa mayninqa 12, maynintaq 14 jinan tiyaq kayku. Esposaywan noqawanqa precursor especialtaq karqayku chayqa, p’unchayamusqanmanta tutayanankaman predicaq kayku. Mayninqa chiriña kaq chaypas, kaqpunin compañawaqniyku hermanokunaqa.

Chay precursorkunawanqa allintan reqsinakurqayku, familia jinan paykunawanqa kapurqayku. Mayninqa ninata jap’ichispan chaypi qonokusqaykuq ladonpi sumaqta pasariq kayku. Chaymantapas mayninqa pierogis nisqatan wayk’ukuq kayku, chayqa t’anta jinan karqan, chaypa sonqonmanmi ima munasqaykuta churaq kayku. Maynin sabadokunapas takiq tusuq iman kayku; juj hermanon tocaq, chayman jinan tusuq kayku.

Rimouski llaqtapiqa pisi-pisimantan Diospi iñiqkunaqa yapakurqan. Pisqa watapin askha bautizakurqanku, chhaynapin chaypiqa kinsa chunka pisqayoqña iñiqkunaqa kasharqanku. Chaykunata rikuyqa may kusikunapaqpunin noqaykupaqqa karqan.

Quebec llaqtapi kayqa allinpunin noqaykupaqqa karqan, chaypin yacharqayku allin yachachiq kayta. Jehová Diosqa manan faltachiwarqankuchu imatapas, palabranta willaypipas allintan yanapawarqanku. Allintan reqsirqayku francés simita rimaq runakunatapas costumbrenkutapas; gustapuwarqankun chay simiqa. Llapa chaykunan yanapawarqanku yuyayniykuta kicharinaykupaq llapa clase runakunata munakunaykupaqpas (2 Cor. 6:13).

Tiempowanmi sucursalmanta hermanokuna tapuwarqanku: “¿Atiwaqchischu Tracadie llaqtaman riyta?”, nispa. Chay llaqtaqa Nueva Brunswick llaqtapi inti lloqsimuy ladopi jinan kasharqan. Noqaykuqa manan piensarqaykuchu chayta niwanankutaqa. Chayllaraqmi juj wasita alquilakurqayku. Chaymantapas juj escuelapin profesor jina llank’ayta qallarinay kasharqan. Bibliamanta yachachisqayku runakunapas askhan chayllaraq Diosmanta willaspa puriyta qallarisharqanku. Juñunakuna wasipas chayraqmi ruwakusharqan. Manan facilchu kasharqan “yá” niypas “manan” niypas.

Chay semana tukuytaqa chayllamantan Diostapas mañakusharqayku. Chay Tracadie llaqtatan rirqayku, jujniraymi kasqa Rimouski llaqtamantaqa. Ichaqa nirqaykun: “Jehová Diostaq nishawanchis chayqa kasukullasun”, nispa. Paytan pruebaman churarqayku, payqa pisi-pisimantan munayta ñanniykuta kichariwarqanku (Mal. 3:10). Esposaywanqa manan sasachu  imapas kaq, payqa tukuy sonqon Jehová Diosta munakuq, imamanpas faciltan yachakuq, kusisqallan kaqpas.

Tracadie llaqtapiqa jujllan umalliq kasqa, hermano Robert Ross. Payqa esposanwan kuskan ripusqa chay llaqtaman, chaypin paykunaqa precursor kasqaku. Wawayoqña kapurqanku chaypas chayllapin qhepakusqaku. Paykunaqa wawankumanña tiempota qoqku chaypas sumaqtan noqaykutapas yanapawarqanku. Wasinkupipas sumaqtan chaskiwaqku, tukuy kallpan Diospaqpas llank’aqku.

Iskay watan Tracadie llaqtapi precursor karqayku, chaymantaqa juj invitacionmi chayamuwallarqankutaq: Watukuq umalli kanaypaqmi niwarqanku. Qanchis watan inglés simita rimaq iñiq t’aqakunata visitarqayku, chaymantataq Quebec llaqtaman kachawarqanku, chaypiqa francés simita rimaq iñiq t’aqakunatan visitarqayku. Chaypin watukuq umallikunata qhawariq Léonce Crépeault hermanoqa niwallaqpuni: “Kusatan yachachimushanki”, nispa. b Chaymantataq niwaq: “Ichaqa, ¿imatataq ruwawaq yachachisqayki fácil entiendey kananpaq, jujkunata yanapananpaq?”, nispa. Paypa yanapayninwanmi yacharqani entiendenapaq jina yachachiyta.

May kusisqan yuyarini 1978 watapi aparikusqan “Fe Victoriosa” nisqa asambleata, chayqa Montreal llaqtapin aparikurqan. Chay asambleapiqa mijuna wayk’uqkunawan kuskan llank’arqani. “Pusaq chunka waranqa jinan jamunqaku” nispan nisharqanku. Chay watapiqa jujniraymi aparikunan karqan mijuna wayk’uypas serviypas, imaymanan cambianan karqan. Iskay chunka carretakunan chaypi kasharqan chay ukhupi chirillata imatapas jap’inapaq, mayninqa chaykunapas malograkuqmi. Chay asamblea aparikunan estadiomanqa manan jaykuyta atisharqaykuchu; chaypin asamblea aparikunan juj p’unchay ñaupaqta pujllay aparikusqa. Jaykunaykupaqqa ñan kuska tuta horasña kasharqan. Apurayllan hornokunata jap’ichinayku karqan, ¡chay tutamantallanpaqmi matetapas mijunatapas wayk’unayku karqan! Sayk’usqan kasharqayku. Chaypi llank’aq hermanokunamantaqa imaymanatan yacharqani. Paykunaqa allin iñiyniyoq hermanokunan karqanku, kusisqan llank’aqkupas. Munaytan chaypiqa llank’arqayku, kunankamapas kashanraqmi chaypi reqsinakusqay amigoykunaqa. May allinpunin karqan Quebec llaqtapi aparikusqan chay asambleaqa. Chay provinciapin 1940, 1950 watakuna ukhupi iñiqmasikuna qatikachasqa kasqaku.

Montreal llaqtapiqa imaymanatan yacharqani jatun asambleakunata umalliq hermanokunamanta.  Paykunamanta jujninmi karqan hermano David Splane, payqa kunanqa Umalliq T’aqamanta jujninmi kapun. Paymi juj kutin jujnin jatun asambleapi umalli karqan, chaymantataq noqata niwarqanku juj asambleapi umallinaypaq. Chaypin hermano Davidqa imaymanapi allinta yanapawarqan.

Kinsa chunka soqtayoq watan watukuq umalli jina yanapakurqani. Chaymantataq 2011 watapi invitawarqanku iñiq t’aqakunata umalliqkunapaq escuelapi yachachiq kanaypaq. Chay tiempopiqa iskay watallapin esposaywan qanchis chunka pisqayoq jujniray puñunakunapi puñurqayku. Chhikan sasan karqan, ichaqa may munaymi chay tiempoqa karqan. Escuelaq aparikusqan semana tukuytan umalliqkunaqa niqku: “Maytan gracias niyku Umalliq T’aqata noqaykupi piensasqankumanta”, nispa.

Chaymantaqa Diospa gobiernonmanta willaqkunapaq escuelapi yachachiq kanaypaqmi churawarqanku. Mayninqa llakisqan estudiantekunaqa kaqku. Sapa p’unchaymi qanchis hora escuelapi kananku karqan, kinsa horataq preparakunanku karqan; chaymantapas sapa semananmi tawa kutita pisqa kutita jina chay escuelapi participananku karqan. Juj kaq yachachiqwan kuskan niq kayku: “Jehová Diospa yanapaynillanwanmi chaytaqa atinkichis”, nispa. Manan jayk’aqpas qonqasaqchu: Paykunaqa admirasqan kaqku Jehová Dios yanapayninta rikuspa; mana piensasqanku ruwaykunataraqmi ruwaqku.

Mamitayqa tukuy atisqantan ruwaq Bibliamanta yachachisqan runakunata yanapananpaq, sapankankupin piensaq; chayta rikuspan papaypas cambiarqan. Mamitaypa wañupusqanmanta kinsa p’unchay qhepallamanmi papayqa admirachiwarqanku: Payllamantan juñunakuyman risqa. Payqa iskay chunka soqtayoq watataraqmi kausakurqan, manataqmi juj juñunakuymanpas faltakurqanchu. Manan payqa jayk’aqpas bautizakurqanchu Testigo jinaqa; ichaqa umalliqkunaq nisqanman jinaqa, paysi ñaupaqta juñunakuna wasimanqa chayaq.

Mamitayqa allin ejemplon karqan noqapaqpas kinsantin hermanaykunapaqpas. Paykunaqa sapankankun qosankuwan kuska Jehová Diosta servishanku. Paykunamanta iskayqa Betelpin llank’ashanku, jujninqa Portugal Betelpin kashan, jujnintaq Haití Betelpi.

Kunanqa iskayniykun esposaywan kuska Ontario ladopi Hamilton llaqtapi precursor especial kashayku. Watukuq umalli kashaspaqa anchatan gustawaqku hermanokunata Bibliamanta estudio qosqankuman compañay. Kunanmi ichaqa noqayku kikiyku estudiokunata qoshayku. May kusikunapaqmi Diosta servisqankupi paykunaq ñauparisqankuta rikuyqa. Chaymantapas kunanqa astawanmi reqsinakuyku iñiq t’aqapi hermanokunawanqa. Paykunatapas Jehová Diosqa munaytan yanapan allinpipas mana allinpipas. Chayta rikuspan noqaykuqa astawan kallpachakuyku.

Noqaykuqa yuyarillaykun jujkuna imayna yanapawasqankuta, chayta yuyarispaqa, “gracias” niykupunin. Noqaykupas tukuy atisqaykutan kallpachakurqayku jujkunamanta “llakisqa kasqaykuta” rikuchinaykupaq, yanaparqaykun Diosta astawan servinankupaq (2 Cor. 7:6, 7). Juj familiapin hermananchispas, qhari wawankupas, warmi wawankupas precursorkuna karqanku. Jinan noqaqa hermanota tapurqani: “¿Munawaqchu qanpas precursor kayta?”, nispa. Jinan payqa niwarqan: “Paykunatan kinsantinkuta yanapashani”, nispa. Chaypi piensarispan tapurqani: “Jehová Diosri, ¿manachu qanmanta astawanraq paykunata cuidanman?”, nispa. Chaymantataq kallpacharqani paypas precursor kananpaq. Soqta killamantaqa paypas precursormi kapurqan.

Esposay Randiwan noqawanqa rimapayashallaykun “qhepa wiñaykunata”, willashallaykun Jehová Diospa jatun atiyninmanta. Maytan munaykuman paykunapas noqayku jina Diosta servispa kusisqa kausanankuta (Sal. 71:17, 18).