1. ¿Imatan ruwan juchanmanta arrepientekuq runaqa?

 IMA mana allintapas ruwaspaqa arrepientekunanchismi. Bibliaq willasqanman jinaqa, pipas arrepientekuqqa imachus piensasqantan cambian, kallpachakunmi mana allin ruwasqanta saqepunanpaq; manañan chayta ruwayta munanchu (Bibliapi explicasqa simikuna nisqapi qhaway “Juchamanta pesapakuy” nisqata).

2. ¿Imaraykun llapanchis yachananchis imas arrepientekuy chayta? (Nehemías 8:​9-11).

² Llapanchismi yachananchis imas arrepientekuy chayta. ¿Imarayku? Adán Evaq wawankunataq kanchis chayqa, llapanchispas imaynamantapas juchapakunchispunin (Rom. 3:23; 5:12). Manan pipas chaymantaqa libreqa kanchischu. Iñiqkuna ukhupi allin reqsisqa hermanokunapas kallpachakunankun karqan jucha contra qaqata sayanankupaq. Paykunamanta jujninmi karqan apóstol Pablo (Rom. 7:​21-24). Ichaqa manan juchasapa kasqanchisraykuchu sapa p’unchay llakisqalla kananchis. Jehová Diospas kusisqa kausananchistan munan. Chaypaq Nehemiaspa tiemponpi judío runakunamanta yachasun (leey Nehemías 8:​9-11). Jehová Diosqa manan munarqanchu ñaupaqkunapi juchapakusqankurayku llakisqalla kanankuta, aswanpas kusisqa adoranankutan munarqan. Payqa allintan yacharqan imaynas arrepientekuspa runaqa kusisqa kausan chayta. Chhaynaqa sichus arrepientekusun chayqa, Diosqa khuyapayawasunmi perdonawasun iman.

3. ¿Imakunamantan kaypi yachasunchis?

³ Kaypin astawan yachasunchis imas arrepientekuy chayta. Ñaupaqtaqa yachasunchis imanirqanchus Jehová Dios Israel runakunata chaytan. Chaymantataq yachasun imaynatas Jehová Dios wakin runakunata yanaparqan arrepientekunankupaq chayta. Chaymantataq yachasunchis imatas Jesuspa discipulonkuna  arrepientekuymanta yacharqanku chayta.

¿IMANIRQANMI JEHOVÁ DIOS ISRAEL RUNAKUNATA ARREPIENTEKUYMANTA?

4. ¿Imatan Jehová Dios arrepientekuymanta yachachirqan Israel runakunaman?

⁴ Jehová Dios Israel runakunata llaqtan kananpaq ajllakushaspaqa juj rimanakuytan paykunawan ruwarqan. Chay rimanakuypi nisqanman jinaqa, Israel runakuna kamachisqankunata kasukuqtinkuqa cuidananmi karqan Diosqa paykunata. Chay kamachikuykunamanta rimaspan Diosqa nirqan: “Kay qosqay kamachikuykunaqa manan sasa junt’aychu, manataqmi qankunamanta karupichu kashan”, nispa (Deut. 30:​11, 16). Ichaqa, ¿mana kasukuqtinkuri, yanqa dioskunatapas adoraqtinkuri? ¿Imataq pasanan karqan? Jehová Diosqa manañan paykunawanchu kanan karqan. Ñak’ariykunamanmi saqesqa kananku karqan. Ichaqa, ¿jujpaqkamachu Dios paykunata wijch’upunan karqan? Manan. Paykunaqa atinkumanmi karqan Jehová Diosman kutirikuspa jujmanta paypa siminta kasukuyta (Deut. 30:​1-3, 17-20). Arí, paykunaqa atinkumanmi karqan arrepientekuyta. Arrepientesqa kutimpuqtinkuqa Jehová Diosqa chaskinanmi karqan paykunata.

5. ¿Imaynatan Jehová Dios rikuchirqan chay mana kasukuq llaqtanwan pacienciakusqanta? (2 Reyes 17:​13, 14).

⁵ Diospa ajllakusqan Israel llaqtaqa pasaqtan pay contra jatarirqanku, falso dioskunatan yupaycharqanku, imaymana millay ruwaykunatan ruwarqanku. Chaykuna ruwasqankumantaqa imaymanapin paykunapas ñak’arirqanku. Chaywanpas Jehová Diosqa jujtañataq-jujtañataqmi profetakunata kacharqan paykunata yuyayman kutichinankupaq (leey 2 Reyes 17:​13, 14).

6. ¿Imaynatan Jehová Dios Israel runakunaman yachachirqan imaynas arrepientekuyqa allinpuni chayta? (Qhaway kay parrafopaq dibujokunata).

⁶ Jehová Diosqa yuyaychanankupaq anyanankupaq iman profetakunataqa Israel runakunaman kachaq. Profeta Jeremiaswanmi willachirqan: “Mana kasukuq Israel, noqaman kutimpuy […]. Noqaqa junt’aqmi kani, manan phiñasqachu qhawasayki, manan tukuy tiempochu sintisqalla kashasaq […]. Juchaykita reqsikuy, Diosniyki Jehová Dios contran  juchallikurqanki”, nispa (Jer. 3:​12, 13). Profeta Joelwantaq nichirqan: “Tukuy sonqoykichiswan noqaman kutirikamuwaychis”, nispa (Joel 2:​12, 13). Profeta Isaiaswanmi nichirqan: “Limpiakuychis; millay ruwaykunata ñaupaymanta wijch’uychis, mana allin ruwaykunata saqepuychis”, nispa (Isa. 1:​16-19). Profeta Ezequielpas Jehová Diosmantaqa chaskirqanmi willakuykunata, paywanmi willachirqan: “¿Juchayoq runaq wañusqanwan kusikunaypaqchu piensankichis? Manapunin noqaqa juchayoqpa wañusqanwanqa kusikuymanchu […]. Chhaynaqa, noqaman kutimuychis, chhaynapin kausashallankichis”, nispa (Ezeq. 18:​23, 32). Chay textokunapi rikusqanchis jina, Jehová Diosqa munan runakuna juchankumanta pesapakuspa payman kutinankutan, wiñaypaq kausanankutan. Ichaqa, ¿jinallachu, mana imata ruwaspachu Jehová Dios pitapas suyan juchanmanta arrepientekunanta? Chaypaq juj ejemplota qhawarisun.

7. ¿Imatan Jehová Dios llaqtan runakunaman yachachirqan Oseaspa Gomerpa ejemplonkuwan?

⁷ Jehová Diosqa profeta Oseasta esposan Gomertawan imachus pasarqan chaywanmi juj yachachikuyta yachachirqan. Chayta qhawarisun: Gomerqa juj runawanmi pantarqan, jinaspa Oseasta wijch’upurqan. Chay warmiqa juj qharikunawan iman karqan. ¿Mana valeqpaq jinachu Jehová Dios qhawarinman karqan chay warmita? Manan. Payqa yachantaq runakunaq sonqonta chayqa Oseastan nirqan: “Phaway juj qhariq munasqan esposaykiwan kutinakampuy, jujwan pantaq esposaykita jujmanta munakapuy. Imaynan Jehová Diospas Israel runakunata munakushallan juj dioskunataña yupaychashanku chaypas, […] chhaynata qanpas ruwamuy”, nispa (Os. 3:1; Prov. 16:2). Rikusqanchis jina, Gomerqa juj qhariwanmi kasharqan, juchapin purisharqan. Chaywanpas Jehová Diosqa kamachirqanmi Oseasta chay warmiwan allipunaq rinanpaq, perdonnintan payman munachinan karqan. a Chhaynatan Jehová Diospas ruwarqan. Llaqtanña millay juchapi purisharqan chaypas, kallpachashallarqanmi makintapas jaywarishallarqanmi. Payqa arrepientekuspa vidankuta cambianankutan munasharqan. ¿Imatan chaymanta yachasunman? ¿Munashanmanchu Jehová Dios pipas jatun juchapi puriqta arrepientekunanpaq yanapayta? (Prov. 17:3). Chayta qhawarisunchis.

¿IMAYNATAN JEHOVÁ DIOS PITAPAS YANAPAN ARREPIENTEKUNANPAQ?

8. ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan arrepientekunanpaq Cainta yanapananpaq? (Génesis 4:​3-7; qhaway kay parrafopaq dibujota).

⁸ Cainmanta rimasun. Payqa Adán Evaq ñaupaq wawankun karqan. Tayta-mamanqa juchamantaq urmarqan chayqa, paypas juchasapañan nacerqan. Chaymantapas Bibliaq nisqan jina, “Cainqa mana allinllatapunin imatapas ruwaq” (1 Juan 3:12). Chaypaschá Jehová Diosqa “mana allinpaqchu qhawarirqan Caintapas ni jaywasqan ofrendatapas”. Cainqa imayna kasqanta cambiananmantaqa astawanmi “sinchita phiñakurqan llakikurqan ima”. ¿Imatan Jehová Dios ruwanman karqan chayta rikuspa? Sumaqtan yuyaycharqan (leey Génesis 4:​3-7). Jehová Diosqa munakuywanmi rimapayarqan, kallpacharqantaq juchamanta cuidakunanpaq. Cainqa manan kasukurqanchu Diospa yuyaychasqanta, manan chaskikurqanchu arrepientekunanpaq yanapasqanta. Ichaqa, ¿chayraykuchu Jehová Dios manaña pitapas yanapanman karqan? Manan chhaynachu karqan. Payqa yanapashallarqanmi jujkunatapas.

9. ¿Imaynatan Jehová Dios Davidta yanaparqan arrepientekunanpaq?

⁹ Kunanqa Davidmanta yachasun. Jehová  Diosqa sonqomantan munakurqan Davidtaqa. Paymanta rimaspan nirqan: “Davidtan tarini sonqoypaq jina runata”, nispa (Hech. 13:22). Ichaqa Davidqa jatun juchakunamanmi urmarqan, juj warmiwanmi pantarqan, juj runata wañuchinankupaq iman kamachirqan. Moisespa chaskisqan kamachikuyman jinaqa, Davidqa wañuchisqan kanan karqan chay juchankunamantaqa (Lev. 20:10; Núm. 35:31). Chaywanpas munakuq kayninpin Jehová Diosqa pay kikin Davidta juzgarqan. David manaraq arrepientekusharqanchu chaypas profeta Natantan kacharqan. Natanqa juj rijch’anachiytan willarqan, chhaynapin Davidpa sonqonman chayarqan. Jinan Davidqa sonqomantapacha arrepientekurqan (2 Sam. 12:​1-14). b Chhayna arrepientesqa kaspan juj takita qelqarqan (Sal. 51, qallariypi kaqpiwan). Chay takiqa askha juchaman urmaqkunatan yanaparqan arrepientekunankupaq. Rikusqanchis jina, Jehová Diosqa munaytan Davidta yanaparqan arrepientekunanpaq. ¿Manachu chay ruwasqan kusikunapaq?

10. ¿Imaniwaqmi noqanchis juchasapa runakunawan Jehová Dios pacienciakuq kasqanmanta perdonakuq kasqanmantapas?

¹⁰ Jehová Diosqa cheqnikunmi juchataqa, manan payqa chaytaqa rikuytapas munanchu (Sal. 5:​4, 5). Chaywanpas payqa allintan yachan noqanchisqa juchasapa runakuna kasqanchista. Chaymi payqa may munakuq kayninpi yanapawanchis chay jucha contra qaqata sayananchispaq. Juchapakuq runatapas imayna juchataña ruwan chaypas yanapanmi chay juchamanta pesapakuspa payman kutipunanpaq. ¡May munaymi Diospa chhayna kasqanta yachayqa ¿riki?! Paypa paciencianpi perdonakuq kasqanpipas allinta piensasun chayqa, kallpachakusunmi pay sonqolla kananchispaq, juchaman urmaspa apuraylla arrepientekunapaqpas. Kunanqa yachasun imatas Jesusta qatikuqkuna yacharqanku arrepientekuymanta chayta.

¿IMATAN DISCIPULOKUNA YACHANKUMAN KARQAN ARREPIENTEKUYMANTA?

11, 12. ¿Imatan Jesús willarqan janaq pacha Taytan perdonakuq kasqanta rikuchinanpaq? (Qhaway dibujota).

¹¹ Ñaupaq yachachikuypi yachamusqanchis jina, Jehová Diosqa bautizaq Juanwan Jesucristowan  iman willachirqan arrepientekuymanta. Paykunaqa llapa runakunatan kallpacharqanku arrepientekunankupaq (Mat. 3:​1, 2; 4:17).

¹² Jesús kay pachapi kashaspaqa askha kutitan willarqan Jehová Diosqa may perdonakuq kasqanta. Juj kutipas chinkasqa churimanta willaspan chayta yachachirqan. Chay churiqa taytanpa wasinmanta ripuspan imaymana mana allin ruwaykunapi purirqan, tiempowanmi ichaqa yuyayman kutispa wasinta kutipurqan. ¿Imaynatan payta taytan chaskinman karqan? Chaymanta rimaspan Jesusqa nirqan: “Taytantaq karullapiraq kashaqtin payta rikurqan, jinaspa mayta khuyapayaspa payman phawarirqan, abrazaykuspataq much’aykurqan”, nispa. Wawanqa juj llank’aq jinallan wasinmanqa kutipuyta munasharqan, papanmi ichaqa nirqan: “Wawáy” nispa; jinaspa familianpi sumaqta chaskipurqan. Papanqa nillarqantaqmi: “Chinkasqan kasharqan, tarisqataq kapun”, nispa (Luc. 15:​11-32). Jesusqa manaraq kay pachaman jamushaspaqa askha kutitachá rikurqan Papanqa juchasapa runakunata khuyapayasqanta, perdonasqanta ima. Chaychá Jehová Diosmantaqa chhayna munay willakuyta willarqan.

13, 14. a) ¿Imatan apóstol Pedro yacharqan arrepientekuymanta? b) ¿Imatan pay jujkunaman yachachirqan? (Qhaway kay parrafopaq dibujota).

¹³ Jesuspas Papan jina khuyapayakuq perdonakuq iman karqan. Pedroqa imaymanatachá yacharqan Jesús chhayna kasqanmantaqa. Payqa imapipas pantallaqpunin, Jesustaq perdonallaqpuni. Juj kutinpas kinsa kutitan Pedroqa Jesusta negarqan. Juchapakusqanta reparakuspaqa khuyaytan waqaykurqan (Mat. 26:​34, 35, 69-75). Jesusmi ichaqa kausarimpuspaqa payman rijurirqan. Yaqapaschá chay kutiqa sapallanpi rijurinman karqan (Luc. 24:​33, 34; 1 Cor. 15:​3-5). Chay kutipas Jesusqa perdonapurqanmi Pedrotaqa, kallpacharqan iman (Marcos 16:7).

¹⁴ Chhaynakunapitaq Pedro tarikurqan chayqa, payqa experienciawanmi jujkunata yachachiq arrepientekuymanta perdonaymanta ima. Paywan imachus pasasqan qhepamanmi Pentecostés fiestapi Pedroqa askha judío runakunaman  willarqan imaynas Diospa kachamusqan Mesiasta wañuchirqanku chayta. Chaymantataq munakuywan paykunata nirqan: “Chhaynaqa juchaykichismanta pesapakuychis jinaspa Diosman kutirikuychis chhaynapi juchaykichis pichasqa kananpaq, chhaynapin kikin Jehová Dios samakuy tiempota chayachimusunkichis”, nispa (Hech. 3:​14, 15, 17, 19). Chayta nispan Pedroqa rikuchisharqan imaynas arrepientekuqqa kutirimunan chayta. ¿Imaninantaq chayri? Piensaynintan cambianan mana allin ruwasqantan saqepunan, jinaspa allin ñanninta purinan. Chaymantapas apóstol Pedroq nisqan jina, mayqen juchapakuqpas chayta ruwanqa chayqa, juchanqa pichasqan kanqa. Unay watakuna qhepamanmi Pedroqa Jehová Diosmanta nillarqantaq: “Aswanmi payqa qankunawan pacienciakushan. Chaymantapas payqa manan munanchu pipas wañunantaqa, aswanmi munan lliupas juchankumanta pesapakuspa payman kutirikunankuta”, nispa (2 Ped. 3:9). ¡May munaymi Jehová Dios perdonakuq kasqanta yachayqa ¿riki?! May jatunña juchanchis kanqa chaypas payqa perdonawasunmi.

15, 16. a) ¿Imaynatan apóstol Pablo yacharqan Perdonakuq kayta? (1 Timoteo 1:​12-15). b) ¿Imamantan qatimuq yachachikuypi yachasunchis?

¹⁵ Tarso llaqtayoq Saulomanta rimasun. Payqa imaymanamantan arrepientekunan karqan. Payqa Jesuspa discipulonkunatan sinchita qatikacharqan, khuyaytan sufrichirqan. Chhaynataq karqan chayqa, manachá paykunamanta pipas piensanmanchu karqan cambiananpaqqa. Jesusmi ichaqa mana chhaynatachu piensarqan. Paypas Jehová Diospas Sauloq sonqontan qhawaykurqanku. Paymantan Jesús nirqan: “Chay runatan noqaqa ajllakuni”, nispa (Hech. 9:15). Jesusqa juj milagrota ruwasparaqmi Saulotaqa yanaparqan arrepientekunanpaq (Hech. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20). Chaykuna qhepamanqa Sauloqa rimallaqpunin imaynas payqa khuyapayasqa perdonasqa karqan chayta (leey 1 Timoteo 1:​12-15). Chaymantapas payqa nillarqantaqmi: “¿Manachu reparanki Diosqa sumaq sonqo kayninpi juchaykimanta pesapakunaykipaq yanapay munashasqasuykita?”, nispa (Rom. 2:4).

¹⁶ Juj kutinmi Sauloqa otaq Pabloqa yacharurqan imaynas Corinto llaqtapi iñiqkuna ukhupi juj runa qhelli kausayta apasharqan chayta. ¿Imatan pay ruwanman karqan chayta yacharuspa? Jehová Dios khuyapayakuq kasqanman jinan chaytaqa allicharqanku. Imaynatapunichus chayta ruwarqanku chaymantaqa imaymanatan yachasunman. Chaytan qatimuq yachachikuypi allinta t’aqwirisunchis.