1, 2. a) ¿Imamanta cuidakunankupaqmi Jesús discipulonkunata nirqan? b) ¿Imaraykun discipulonkuna Jesusta saqerparirqanku? (Qhaway kay parrafopaq dibujokunata).

 JESUSMI nirqan: “Sonqoqa munallanpunin, cuerpon ichaqa mana kallpayoq”, nispa (Mat. 26:41b). Jesusqa allintan yacharqan runakunaqa juchayoq kasqanchista, mayninpi imallapipas pantananchista. Chaywanmi niwarqanchis ama noqallanchispi confiakunanchispaq. Jesús manaraq chaykunata rimashaqtinmi discipulonkunaqa nirqanku imaynas payta mana jayk’aqpas saqerparinankuchu karqan chayta (Mat. 26:35). Paykuna allintaña yuyaykusharqanku chaypas manan repararqankuchu sasachakuypi tarikuspa chay ruway sasa kananta. Chaymi Jesusqa paykunata nirqan: “Rijch’ashallaychis, mañakushaychistaq ama tentacionman urmanaykichispaq”, nispa (Mat. 26:41a).

² ¿Imatan discipulonkuna ruwarqanku Jesusta enemigonkuna jap’iqtinku? Manataq rijch’asqallachu kasharqanku chayqa manchakuymantan ayqekurqanku. Qonqaylla sasachakuypi tarikuspan “manapunin saqesaykikuchu” nishaspapas Jesusta saqerparirqanku (Mat. 26:56).

3. a) Jehová Diospa junt’aq sonqo kananchispaqqa, ¿imaraykun mana noqanchispichu confiakunanchis? b) ¿Imakunamantan kaypi yachasunchis?

³ Manapunin noqallanchispiqa confiakunanchischu. Manan munasunmanchu imapas Jehová Diosmanta karunchawananchistaqa. Ichaqa pantaq runa kasqanchisraykun ima mana allin ruwaymanpas urmasunman (Rom. 5:12; 7:​21-23). Qonqayllan ima tentacionpipas tarikusunman jinaspa mana ima ruwaytapas atisunmanchu. Chaymi Jehová Diospaq Jesuspaqpas junt’aq sonqolla kananchispaqqa makilla kashananchis. Kay yachachikuypin yachasunchis ima tentacionkunamantas cuidakunanchis chayta. Yachasunmi imakunatas ruwananchis chaykunamanta cuidakunanchispaq chaytapas. Chaymantapas yachasunmi imatas ruwasunman ama noqallanchispi confiakunanchispaq chayta.

 ¿IMA RUWAYKUNAMANTAN ALLINTA CUIDAKUNANCHIS?

4, 5. ¿Imaraykun allinta cuidakunanchis ama ima juchakunamanpas urmananchispaq?

⁴ Manaña jatun juchatachu ruwasunman chaypas, chaykunaqa Jehová Diosmantan karunchawasunman. Pisi-pisimantaqa yaqapaschá jatun juchakunataña ruwayta qallarisunman.

⁵ Llapanchismi imaymanamanta tentasqa kanchis, ichaqa sapankanchismi yachanchis imakunapis urmasunman chayta. Chaymantapas sapankanchismi jujniray tentacionkunapi tarikusunchis. Wakinqa yaqapaschá tukuy atisqankuta kallpachakushanku ama ima qhelli juchamanpas urmanankupaq. Wakinqa yaqapaschá kallpachakushanku masturbación nisqaman ama urmanankupaq otaq qhelli ruwaykunata ama qhawanankupaq. Jujkunapas yaqapaschá kallpachakushanku ama munasqallankuta ruwanankupaq, runakunata ama manchakunankupaq, genionkuta cambianankupaq ima. Chayraykuchá apóstol Santiagopas nirqan: “Sapankan pruebamanqa churakun imachus munasqanwan tentasqa kaspa sonqonta suwachikuspa”, nispa (Sant. 1:14).

6. ¿Imaraykun allinta reparananchis imakunapis facilta urmasunman chayta?

⁶ ¿Yachankichu imakunapis facilta urmawaq chayta? Chaypiqa piensananchispunin. Manan ninanchischu: “Manan noqaqa jayk’aqpas ima juchamanpas urmasaqchu”, nispaqa (1 Juan 1:8). Apóstol Pablopas chaymanta rimashaspan nirqan iñiypi allin poqosqa kaqkunapas allinta qhawarikunankupaq, chhaynapi ama ima tentacionmanpas urmanankupaq (Gál. 6:1). Noqanchis kikinchiswanmi honrado kananchis, jinaspa allinta reparananchis ima juchakunapis facilta urmasunman chayta (2 Cor. 13:5).

7. ¿Imakunamantan masta cuidakunanchis? Juj ejemplota willay.

⁷ Sichus allintaña reparanchis imakunapis urmasunman chayta chayqa, ¿imatan ruwananchis? Chaypaq ñaupa tiempopi llaqtakunamanta yachasun. Chay llaqtakunaqa allin perqasqan karqan, ichaqa punkutan allinta cuidananku karqan enemigon runakuna ama jaykunanpaq. Noqanchispas chhaynatan imakunapichus urmasunman chaykunamanta astawanraq cuidakunanchis (1 Cor. 9:27).

¿IMAYNATAN CUIDAKUSUNMAN?

8, 9. ¿Imatan ruwanan karqan Proverbios 7 capitulopi willasqan wayna ama qhelli juchaman urmananpaq? (Proverbios 7:​8, 9, 13, 14, 21).

⁸ ¿Imaynatan cuidakusunman ama ima tentacionmanpas urmananchispaq? Chaypaq yachasunchis Proverbios 7 capitulopi willasqan waynamanta. Chay waynaqa qhelli juchapi puriq  warmiwanmi jatun juchata ruwarqan. 22 versiculopin willashan imaynas chay waynaqa mana reparaylla chay warmiq qhepanta rirqan chayta. Ichaqa manan qonqaychu chayqa pasarqan. Ñaupaq versiculokunapin willashan imaynas chay waynaqa paypuni pisi-pisimanta chayman churakurqan chayta.

⁹ ¿Imakunatan pay ruwanman karqan chhaynapi tarikunanpaq? Ñaupaqtaqa tutayamushaqtinñan “chay warmiq tiyasqan calle esquinanta purisharqan”. Chaymantataq chay warmiq wasin ladoman rirqan (leey Proverbios 7:​8, 9). Chayllamanmi chay warmiqa lloqsimurqan. Payta rikuspaqa manan chay waynaqa kutiripurqanchu, aswanmi jinalla much’achikurqan, jinallan uyarirqan sumaq kausay sacrificio jaywasqanmanta willasqantapas. Chayta willaspaqa yaqapaschá chay warmiqa allin warmita jina qhawarichikuyta munasharqan (leey Proverbios 7:​13, 14, 21). Sichus chay wayna mana chayneqkunapi purishanmanchu karqan chayqa, manachá tentasqachu kanman karqan, manataq juchamanpas urmanmanchu karqan.

10. ¿Imatan mayninpi juj cristiano ruwanman Proverbios 7 capitulopi willasqan wayna jina?

¹⁰ Diosta mayqen serviqtapas chayqa pasallanmanmi. Ichaqa yaqapaschá chhayna jatun juchaman urmaspa ninman: “Qonqayllan chaypi tarikuni”, nispa; “imaynapichá kay pasaruwanpas” nispa. Ichaqa sichus qhepata qhawarinqa chayqa, reparanqapunichá imakunas chayman aparqan chayta. Yaqapaschá payqa Diosta mana serviq runakunawan juñukusharqan, yaqapaschá internetpipas maypipas mana allin ruwaykunata qhawarqan. Manapaschá Jehová Diosmantapas mañakusharqanchu, manapaschá Bibliatapas leesharqanchu, manapaschá juñunakuykunamanpas ni predicaqpas risharqanchu. Imaynan Proverbios libropi willasqan waynawan pasarqan, chhaynatapaschá chay hermanotaqa mana qonqaychu imapas pasarqan.

11. ¿Imakunamantan cuidakunanchis ama ima juchamanpas urmananchispaq?

¹¹ ¿Imatan chaymanta yachasunman? Manan juchallamantachu cuidakunanchis, aswanpas imakunas juchaman apawasunman chaykunamanta iman cuidakunanchis. Chaytaqa sut’itan rey Salomonpas willarqan, chay waynamanta qhellipi puriq warmimantawan willashaspan chay warmimanta nirqan: “Ama ñanninkunamanqa urmaychu”, nispa (Prov. 7:25). Salomonqa nillarqantaqmi: “Mana allin kausaypi puriq warmimanta karunchakuy, ama wasin punkullamanpas muyuykuychu”, nispa (Prov. 5:​3, 8). Chhaynaqa, manachus ima juchamanpas urmayta munanchis chayqa, karunchakunanchismi juchaman apaq ruwaykunamanta. a Wakin ruwaykunaqa manapaschá malchu kanman, ichaqa yaqapaschá chaykuna ima juchamanpas apawasunman; chaymi chaykunamantapas allinta cuidakunanchis (Mat. 5:​29, 30).

12. ¿Imatan ruwarqan Job, imaynatan chay payta yanaparqan? (Job 31:1).

¹² Ama ima juchamanpas urmanapaqqa Jobpa ejemplontan qatikunanchis. Payqa juj promesatan ruwarqan esposanmantaqa ama pi warmitapas qhawapayananpaq. Paymi nirqan: “Noqaqa ñawiywanmi rimanakurqani”, nispa (leey Job 31:1). Chay promesa ruwasqanmi paytaqa yanaparqan ama juchaman urmananpaq. Allinmi kanman noqanchispas chayta ruwasunman chayqa. Sonqonchispin promesata ruwasunman juchaman apaq ruwaykunata amapuni ruwananchispaq.

13. ¿Imaraykun mana allin piensaykunata usqhaylla umanchismanta wijch’upunanchis? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

¹³ Mana allin piensaykunamantapas allintan cuidakunanchis (Éx. 20:17). Wakin runakunan  ninku: “Manan juchachu ima mana allinpipas piensayqa, juchaqa kanman chayta ruwaychá”, nispa. Ichaqa chay nisqankuqa manan cheqaqchu. Sichus mana allin ruwaykunapi nishuta piensasunman chayqa, tiempowanqa piensasqanchisman jinan mana allinta ruwasunman. Chaymantapas mana allinkunapi piensaspaqa noqanchis kikinchispas tentacionta churakushasunman jinan kanman. Arí, mayninqa yaqapaschá mana allin piensaykunaqa kikillan jamunqa. ¿Imatan chay ratukuna ruwananchis? Usqhayllan chay piensaykunata wijch’upunanchis, allin kaqkunapitaq piensayta qallarinanchis. Chhaynapin chay mana allin piensaykunaqa mana sonqonchispi wiñanqachu; faciltan librakusun ima juchamantapas (Filip. 4:8; Col. 3:2; Sant. 1:​13-15).

14. ¿Imata ruwaymi yanapawallasuntaq ama ima juchamanpas urmananchispaq?

¹⁴ ¿Imapiwanmi yanapawasunman ama ima juchamanpas urmananchispaq? Chaypaqqa tukuy sonqon confiananchis Jehová Diospa kamachikuyninkunapi, chay kamachikuykunaqa allinninchispaqpunin. Mayninpiqa sasapaschá kanqa Jehová Diospa piensasqanman jina munasqanman jina imatapas ruway. Ichaqa sichus munayninman jina imatapas ruwasun chayqa thajmi kasun kusisqan kasun.

15. ¿Imaraykun allin kaqkunapi piensananchis?

¹⁵ Allin kaqkunatan munakunanchis, chaykunapin piensananchis mana allin kaqkunatataq cheqnikunanchis (Amós 5:15). Chaytachus ruwasun chayqa kanqan kallpanchis allin kaqkunata ruwananchispaq, mana allinkunamanta ayqekunanchispaqpas. Chaymantapas ima tentacionpiña tarikusun chaypas yachasunmi chaykunamanta imayna ayqekuyta.

16. ¿Imaraykun nisunman “allin ruwaykunapi yanapakuyqa yanapawasunmi ama ima tentacionmanpas urmanapaq” nispa? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

¹⁶ ¿Imakunatan ruwananchis allin ruwaykunapi piensananchispaq? Diospa llaqtanpin tukuy atisqanchista yanapakunanchis. Manan faltakunanchischu juñunakuykunaman, rishanallanchismi predicaqpas. Chaykunata ruwasun chayqa Diospaq jinan imatapas ruwasun, manataqmi faciltachu ima tentacionpipas tarikusun (Mat. 28:​19, 20; Heb. 10:​24, 25). Chaymantapas  Bibliatan leenanchis chaypitaq yuyaymanananchis, chayta ruwaymi yanapawasun allin kaqta munakunanchispaq mana allin kaqtataq cheqnikunanchispaq (Jos. 1:8; Sal. 1:​2, 3; 119:​97, 101). Chaymantapas Jesuspa yuyaychasqantan kasukunanchis, paymi nirqan: “Mañakushaychistaq ama tentacionman urmanaykichispaq”, nispa (Mat. 26:41). Sichus tiempota t’aqasun Diospa yanapayninta mañakunanchispaq chayqa, payqa yanapawasunmi ama ima tentacionmanpas urmananchispaq; sonqonta iman kusichiyta munasun (Sant. 4:8).

MAKILLAN KASHANANCHIS

17. ¿Iman apóstol Pedropaq mana facilchu kasharqan?

¹⁷ Wakin mana allin ruwaykunataqa yaqapaschá facil-llata atipasun, wakintaq ichaqa sasa kanqa. Chaymi apóstol Pedrotapas pasarqan, payqa runakunata manchakusqanraykun kinsa kutita Jesusta negarqan (Mat. 26:​69-75). Chaykuna qhepamanmi ichaqa Jatun Juntaq ñaupanpi mana manchakuspa yachachirqan. Ñapas runa manchakuyninta atipanmanña jinan karqan (Hech. 5:​27-29). Watakuna pasasqanman jina ichaqa qhari kayninku qaracha kuchusqa runakunata “manchakuspa manaña waj nacionkunamanta runakunawan kuskachu” mijurqan (Gál. 2:​11, 12). Yapamantan Pedroqa runa manchakuywan vencechikurqan. Manan yachakunchu chayta atiparqanpunichus manachus chaytaqa.

18. Ima mana allin ruwaytapas qonqaranchisña chaypas, ¿iman mayninpi pasanman?

¹⁸ Noqanchistapas yaqapaschá apóstol Pedrota jina pasawasunman. Yaqapaschá ima mana allin ruwaytapas atipananchispaqña piensasunman, ichaqa manapaschá chhaynachu kanman. Chaypaq juj hermanomanta yachasun, paymi nin: “Noqaqa chunka watañan pornografía nisqata mana qhawarqanichu, chay viciotaqa ñapas atipaymanña karqan jinapaqmi piensasharqani. Ichaqa sonqollaypin chayqa kasharqan, qonqaylla phawaykuq phiña animal jinan chaypi kasharqan”, nispa. Chay hermanoqa manapunis chaywan vencechikuyta munanchu. Ichaqa chayman mana urmananpaqqa sapa p’unchaysi chay munapayaywan maqanakunan. Yaqapaschá chaytaqa ruwanan kanqa kay millay kausaypa tukunankama. Chay hermanotaqa esposan umalliqkuna imas yanapasqaku chaykuna qhawayman ama urmananpaq.

19. Ima ruwaypas saqenaraq kashan chayqa, ¿imata ruwaymi yanapawasunman?

 ¹⁹ Sichus ima mana allin ruwaymantapas manaraq librakuyta atishanchischu chayqa, Jesuspa nisqanmi yanapawasun juchaman ama urmananchispaq, paymi nirqan: “Rijch’ashallaychis”, nispa. Atipananchispaq jinaña qhawarikusunman chaypas, manan imatapas ruwananchischu juchaman apaqta jinaqa (1 Cor. 10:12). Imakunachá yanapashasunki juchaman ama urmanaykipaq chaykunata ruwashallay. Cuidakushallanki chayqa Proverbios 28:14 textopi nisqan jinan kusisqa kanki (2 Ped. 3:14).

¿IMARAYKUN ALLINPUNI MAKILLA KAY?

20, 21. a) ¿Imaraykun allinpuni makilla kay? b) Sichus cuidakunanchispaq kallpachakusun chayqa, ¿imatan Jehová Diospas ruwanqa? (2 Corintios 4:7).

²⁰ Ima juchamantapas maki cuidakusun chayqa allinmi kasunchis. Yachasqanchis jina, ima “juchapas juj ratullan kusirichikun” Diospa munayninta ruwaymi ichaqa wiñaypaq kusikuyta apamuwasun (Heb. 11:25; Sal. 19:8). Chaymantapas Jehová Diosqa payta servispa kusisqa kausananchispaqmi kamawaranchis (Gén. 1:27). Diosta servispa kausasun chayqa ch’uya concienciayoqmi kausasun, wiñay kausaytataqmi chaskisunpas (1 Tim. 6:12; 2 Tim. 1:3; Jud. 20, 21).

²¹ Mayninpi kay aycha cuerponchis mana allin ruwaykunamanña aysayta munawasunman chaypas atisunmanmi chaykuna atipaytaqa. Jehová Diosqa yanapawasunmi chaykunapi (leey 2 Corintios 4:7). Paymi runakunaq mana entiendey atisqan kallpata qowasunchis. Ichaqa noqanchispas kallpachakunanchismi ama ima tentacionmanpas churakunanchispaq, sapa p’unchaymi chaypaq kallpachakunanchis. Sichus tukuy atisqanchista kallpachakusun chayqa, Diosqa mañakusqanchisman jinan faltawaqninchis kallpata churamuwasunchis (1 Cor. 10:13). Chaymantapas paypa yanapayninwanqa manan ima tentacionmanpas churakusunchu, tentasqaña kasun chaypas atisunmi chaymanta librakuyta.