1. ¿Imanirqanmi Pedro Jesuspa ruwasqan milagrota rikuspa?

 PEDROQA tutantinmi challwasharqan, ichaqa manan juj challwallatapas jap’irqanchu. Chayllamanmi Jesús jamurqan jinaspa nirqan: “Boteta apaykuy qocha ukhukama, jinaspa chayman llikaykichista wijch’uykuychis”, nispa (Luc. 5:4). Pedroqa iskayasharqanmi, ichaqa kasukurqanmi Jesusta. Llikankuta wijch’uykuqtinku jinan askha challwata jap’irqanku, llikankupas ñan p’itikusharqanña. Chhayna jatun milagrota rikuspan Pedropas llank’aqmasinkunapas admirakurqanku. Jinan Pedroqa nirqan: “Señorníy, ayqeriy noqamanta, juchasapa runan kani”, nispa (Luc. 5:​6-9). Pedroqa mana valeq juchasapa runapaq jinan Jesuspa ñaupanpiqa qhawarikusharqan.

2. ¿Imaraykun nisunman “Pedroq vidanmanta yachayqa yanapawasunmanmi” nispa?

² Pedroqa razontan nisharqan: “Juchasapa runan kani”, nispaqa. Payqa pantallaqpunin rimasqanpi ruwasqanpi ima, chaymantataq arrepientekuq. Qanpas yaqapaschá Pedro jina tarikushanki. Yaqapaschá imapipas allinyayta munashanki, chayta ruwanaykipaqtaq kallpachakushanki. Chhaynapi tarikushanki chayqa kallpachakullay. Pedroq ejemplonqa astawanmi yanapasunki kallpachakushanallaykipaq. Nimusqanchis jina, Pedroqa sapa kutinmi imaymanapi pantaq. Kaypi piensay: Jehová Diosqa manapaschá chaykunata Bibliapi qelqachinmanchu karqan. Ichaqa noqanchista yanapawananchispaqmi qelqachirqan (2 Tim. 3:​16, 17). Pedromanta allinta yachaspan reparasun imaynas payqa noqanchis jina pantaq runa karqan chayta, imaynas mayninqa may llakisqa tarikuq chaytapas. Chaymantapas reparasunmi imaynas Jehová Diosqa mana ch’uya kananchistaraqchu suyan chayta. Aswanpas payqa munan mana pisipaspa ñaupaqllaman rinanchista, imakunapichus allinyananchisraq kashan chaykunapi kallpachakunanchista iman.

3. ¿Imaraykun imapiña pantaspapas kallpachakushanallanchis Jehová Diosta servinanchispaq?

³ ¿Imaraykun kallpachakushanallanchis? Rimaypin ninku: “Imatapas  sapa kutilla ruwanki chayqa, astawanmi chayta yachapunki”, nispa. Chayqa cheqaqpunin, chaypaq kaypi piensasun: Sichus juj runa munanman músico kayta chayqa, unaytan practicanan. Yaqapaschá qallariypiqa sapa kutilla pantanqa. Tiempowanqa yaqapaschá profesorña kapunman, chaywanpas mayninqa pantanqapaschá. Ichaqa manan chayraykuchu tocaytaqa saqerparinqa. Aswanpas kallpachakushallanqachá aswan allinta tocananpaq. Kaqmi noqanchiswanpas pasallanmantaq. Yaqapaschá imapipas allintaña allinyarqanchis, ichaqa yaqapaschá jujmanta chayman urmasunman. Chhaynaña kaqtinpas manan pisipananchischu. Mayninqa runa kaypin comunta imatapas rimarusunman otaq ruwarusunman, chaymantataq sinchita llakikusunman. Chay pasawaqtinchisqa kallpachakushanallanchismi, Jehová Diospas yanapawasunmi chaypiqa (1 Ped. 5:10). Kaypin yachasun imaynatas Pedroqa pantaspapas kallpachakushallarqan chayta, imaynatas Jesuspas khuyapayarqan yanapashallarqan chaytawan; chaykunata yachaymi yanapawasun Jehová Diosta servishanallanchispaq.

4. ¿Imayna runata jinan Pedro qhawarikurqan, ichaqa imaynatan Jesús payta kallpacharqan? (Lucas 5:​5-10).

⁴ Bibliapiqa manan willanchu imaraykus “noqaqa juchasapa runan kani” nispa Pedro nirqan chaytaqa, manan willanchu ima juchapis piensasharqan chaytapas (leey Lucas 5:​5-10). Ichaqa ima jatun juchatapaschá ruwarqan, chaypaschá chhaynataqa nirqan. Pedroqa manchasqan kasharqan, yaqapaschá payqa qhawarikurqan mana cambiayta atiq runapaq jina. Jesusmi ichaqa allinta yacharqan Dios sonqo kay atinanta. Chaymi manchasqa kasqanta rikuspa sumaqllata Pedrota nirqan: “Amaña manchakuychu”, nispa. Chay nisqanqa maytachá Pedrotaqa kallpacharqan. Chayraykuchá Pedroqa llank’anankuta saqesparaq wayqen Andrespiwan Jesusta qatikurqanku, chay ruwasqankuqa may allinpunin karqan. Chaymantan paykunaqa sumaq bendicionkunata chaskikurqanku (Mar. 1:​16-18).

5. ¿Ima bendicionkunatan Pedro chaskirqan mana manchakuspa Jesusta qatikusqanmanta?

⁵ Jesuswan purishaspaqa Pedroqa imaymanatan rikurqan. Rikurqanmi Jesús onqosqakuna qhaliyachisqanta, supaykuna qarqosqanta, wañusqakuna kausarichisqantapas (Mat. 8:​14-17; Mar. 5:​37, 41, 42). b Chaymantapas Pedroqa juj rijuriypin rikurqan imaynas Jesusqa gobiernonpi kanqa chayta. Chay rikusqantaqa manachá jayk’aqpas payqa qonqarqanchu (Mar. 9:​1-8; 2 Ped. 1:​16-18). Pedroqa manachá piensallarqanpaschu chaykuna rikunantaqa. ¡Maytachá payqa kusikurqan juchasapaña karqan chaypas, mana pisipaspa Jesusta qatikusqanmantaqa! Jatun bendicionkunan paypaqqa karqan chaykuna rikuyqa.

6. ¿Facilchu Pedropaq karqan allinyay?

 ⁶ Chaykunataña Pedro rikurqan chaypas, kallpachakushanallanmi karqan juchasapa kayninpi ama pantananpaq. Wakin imakunapichus tarikurqan chaykunata yachasun. Juj kutinmi Jesusqa willakurqan imaynas Bibliapi profeciakuna junt’akunanpaq ñak’arispa wañunan karqan chayta, jinan Pedroqa payta phiñarikurqan (Mar. 8:​31-33). Chaymantapas askha kutitan Pedroqa juj apostolkunawan discutirqan mayqenninkuchus kuraq karqanku chaymanta (Mar. 9:​33, 34). Jesusta jap’ishaqtinkupas coleranpa atipasqanmi Pedroqa juj runaq ninrinta qhorurqan (Juan 18:10). Chay kutillapitaqmi Pedroqa manchakuypi kinsa kutita Jesusta negarqan (Mar. 14:​66-72). Chaymantaqa khuyaytan payqa waqaykurqan (Mat. 26:75).

7. ¿Imatan Jesús Pedrowan ruwarqan kausarimpusqan qhepaman?

⁷ Jesusqa manan mana valeqpaq jinachu Pedrotaqa qhawarirqan, payqa yacharqanmi imaynas Pedroqa llakisqa kasharqan chayta. Chaymi kausarimpuspaqa Pedrowan parlarirqan, chaypin Pedroqa rikuchirqan maytas Jesusta munakun chayta, Jesustaq ovejachankunata michinanpaq kamachirqan (Juan 21:​15-17). Pedroqa kusisqan kasharqan chaywanqa. Chaychá Pentecostés Fiesta p’unchaypas Jerusalenpi payqa kasharqan; paymi santo espirituta chaskiqkunamanta jujnin karqan.

8. ¿Imapin Pedro pantarqan Antioquía llaqtapi kashaspa?

⁸ Santo espirituwan ajllasqaña Pedro karqan chaypas, kallpachakushanallanmi karqan ama ima mana allintapas ruwananpaq. Yachasun imapis juj kuti tarikurqan chayta. Payqa 36 watapin allinta rikurqan imaynas Cornelio sutiyoq mana judío runa Diospa espiritunta chaskirqan chayta. Chaypin allinta yacharqan imaynas Diosqa judiotapas mana judío runatapas igualta chaskin chayta (Hech. 10:​34, 44, 45). Chaymantapachaqa Pedroqa mijullaqmi mana judío runakunawanpas (Gál. 2:12). Ichaqa, wakin judío iñiqkunaqa manan allinpaqchu qhawariqku mana judío runakunawan kuska mijuytaqa. Juj kutinmi chhayna piensaq judío iñiqkuna Antioquía llaqtaman chayarqanku, chaymi Pedroqa mana judío iñiqkunamanta t’aqakapurqan. Chay chayamuq judío iñiqkunata manchakuspapaschá payqa chayta ruwarqan. Chhayna iskay uya kasqanta reparaspan apóstol Pabloqa lliupa ñaupanpi Pedrota anyarqan (Gál. 2:​13, 14). Chhaynapiña Pedro tarikurqan chaypas, manan pisiparqanchu; ñaupaqllamanmi purisharqan. ¿Iman yanapanman karqan ñaupaqllaman rinanpaq?

9. Juan 6:​68, 69 nisqan jina, ¿imaynatan Pedro rikuchirqan junt’aq sonqo kasqanta?

⁹ Pedroqa junt’aq sonqo runan karqan. Manan imaraykupas payqa Jesustaqa saqerqanchu. Chaytan rikuchirqan juj kuti wakin discipulokuna Jesusta saqepuqtinku (leey Juan 6:​68, 69). Chay runakunaqa manan allintachu entienderqanku Jesuspa imachus nisqanta, manan ni tapukullarqankupaschu nitaqmi suyakurqankuchu Jesuspa explicanantapas, aswanmi paykunaqa ripurqankupacha. Pedron ichaqa mana ripurqanchu, llapanpa ñaupanpin payqa nirqan: “Qanpa rimasqaykikunaqa wiñay kausay simikunan”, nispa.

10. ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan Pedropi confiasqanta? (Qhaway kay parrafopaq dibujota).

¹⁰ Jesuspas manan Pedrotaqa saqerparirqanchu. Wañupunan p’unchayña kashaqtinqa allintan Jesusqa yacharqan Pedropas wakin apostolkunapas manchakusqankurayku ripunankuta. Chaywanpas Jesusqa yacharqanmi Pedroqa jatarispa ñaupaqllaman purinanta (Luc. 22:​31, 32). Jesusqa allintan yacharqan imaynas runakuna kanku chayta, chaymi nirqan: “Sonqoqa munallanpunin, cuerpon ichaqa mana kallpayoq”, nispa (Mar. 14:38). Chaymi Jesusqa kinsa kutitaña Pedro negarqan chaypas, munakushallarqan paytaqa. Kausarimpuspapas Pedromanqa sapallanmanmi Jesusqa rijurirqan (Mar. 16:7; Luc. 24:34; 1 Cor. 15:5). Chayqa allintachá Pedrotaqa kallpacharqan iñiypi ama pisipananpaq.

11. ¿Imaynatan Jesús Pedroman rikuchirqan imaynas Jehová Diosqa yanapananpuni karqan chayta?

 ¹¹ Jesusqa allintan Pedromanqa rikuchirqan imaynas Jehová Diosqa qhawarinanpuni karqan chayta. ¿Imaynatan chayta rikuchinman karqan? Kausarimpusqan qhepamanmi Jesusqa juj milagrota ruwarqan, yapamantan Pedrowan juj apostolkunapiwan askha challwata orqorqanku (Juan 21:​4-6). Chaywanmi Pedroqa rikurqan imaynas Jehová Diosqa yanapananpuni karqan chayta. Chay kutipiqa yuyarirqanchá Pedroqa Diospa gobiernonta maskhaqkunamanta Jesuspa imachus nisqanta. Jesuspa nisqanman jinaqa, Diospa gobiernonta maskhaqkunaqa manan qonqasqachu kananku karqan (Mat. 6:33). Chay qhepamanqa Diospa munayninta ruwaymanmi Pedroqa qokurqan, manan challwakuna jap’iymanchu. Pedroqa 33 watapi Pentecostés Fiesta p’unchaypipas askha runakunatan yanaparqan allin willakuykunata chaskikunankupaq (Hech. 2:​14, 37-41). Watakuna qhepamanpas askha Samaria llaqtayoq runakunata mana judío runakunata iman yanaparqan Jesuspa discipulonkuna kanankupaq (Hech. 8:​14-17; 10:​44-48). Rikusqanchis jina Pedroqa allin herramienta jinan karqan Jehová Diospa makinpi, paywanmi askha runakunata yanapachirqan llaqtanman jamunankupaq.

12. Mayninpi manaña facilchu kanman mana allin kaqta atipay chaypas, ¿imaynatan Pedroq ejemplon yanapawasunman?

¹² Jehová Diosqa noqanchistapas yanapawasunmanmi mana pisipaspa ñaupaqllaman rinanchispaq. Ichaqa yaqapaschá noqanchispaqqa sasa kashan mana allin kaqta saqey. Chhaynapi tarikuspaqa Pedromanta aswan mana allinpaq jinapaschá qhawarikusunman. Chaywanpas Jehová Diosqa yanapawasunmi kallpata jap’ispa ñaupaqllaman rinanchispaq (Sal. 94:​17-19). Chaypaq yachasunchis juj hermanomanta. Payqa manaraq Diosta reqsishaspaqa qhelli kausaypis puriq, qharikunawansi warmiwan jina kaq. Saqerpurqanña chay mana allin kausayta chaypas, mayninqa mana allin piensaykunas yuyayninman jamuq. ¿Iman payta yanapanman karqan ama chay piensaykunawan apachikunanpaq? Paymi nin: “Jehová Diospa yanapaynillanwanmi chaykunata atipani. [ . . . ] Paypa espiritunpa yanapayninwanqa [ . . . ] imapas atikuqllan, chay yanapaywanmi cheqaq kaq ñanllapi purishani”, nispa. Payqa nillarqantaqmi: “Maytan Jehová Diosta gracias nini. Juchasapaña kani chaypas payqa sumaqtan qhawariwan, yanapayninwanmi ñaupaqllaman rishani”, nispa.

13. ¿Imatan Pedro jina ruwasunman ama runata manchakunanchispaq? (Hechos 4:​13, 29, 31; qhaway kay parrafopaq fotokunata).

¹³ Kaypi yachasqanchis jina, Pedroqa runakunata manchakusqanraykun mayninqa mana allinta  ruwaq. Ichaqa Jehová Diospa yanapayninta mañakuspan kallpata jap’iq (leey Hechos 4:​13, 29, 31). Noqanchispas atisunmanmi pay jina mana manchakuspa Diosta serviyta. Chaypaq yachasunchis Horst sutiyoq hermanomanta. Payqa runata manchakusqanraykus escuelanpi kashaspa askha kutipi“Heil Hitler” nisqa. Tayta-mamanqa k’aminankumantaqa munayllatas kallpachasqaku, paywan kuskas Jehová Diospa yanapaynintapas mañakusqaku. Tayta-mamanpa yanapasqanrayku Jehová Diospi confiasqanrayku imas chay hermanoqa kallpata jap’ispa iñiyninpi qaqata sayasqa. Tiempowanmi payqa nirqan: “Manan jayk’aqpas Jehová Diosqa saqerpariwarqanchu”, nispa. c

14. ¿Imaynatan umalliqkuna yanapankuman iñiyninkupi pisipaq hermanokunata?

¹⁴ Jehová Diospas Jesuspas manan jayk’aqpas mana valeqpaq jinaqa qhawariwasunchu, manan Pedrotapas chhaynataqa qhawarirqankuchu. Yachamusqanchis jina Pedroqa negarqanmi Jesusta; chay qhepamanqa yaqapaschá Pedroqa llakisqa kaspa “imapaqñataq Jesusta qatikuyman” ninman karqan, ichaqa manan Pedroqa chhaynataqa nirqanchu. Jesusmi Diosmanta mañapusqa Pedrota yanapananpaq. Chaytaqa willarqanmi Jesusqa Pedroman, payqa allintan yacharqan imaynas Pedroqa kallpata jap’ispa iñiqmasinkunata yanapanan karqan chayta (Luc. 22:​31, 32). Chaytaqa yuyarirqanchá Pedroqa negasqan ratuqa. ¡Maytachá payqa chaykunata yuyarispa kallpachakurqan! Noqanchispas mayninqa yaqapaschá chhayna sasakunapi tarikusunchis, sasa decisionkunatapaschá ruwananchis kanqa. Chaykunapiqa umalliqkunan yanapawasunchis (Efes. 4:​8, 11). Paul sutiyoq umalliq iñiqmasimanta yachasun, payqa kallpachallanpunis llakisqa hermanokunata. Mayninpi mayqen hermanopas pisipananpaq jina qhawarikushan chayqa, yuyarichinsi imaraykus Jehová Dios llaqtanman pusamurqan chayta. Chaymantapas allintas reparachin imaynas Jehová Diosqa payta munakun chayta, imaynas paytaqa  qhawarinqapuni chaytapas. Chaymantapas payqa askha hermanokunatas rikusqa pisipaqta, ichaqa Jehová Diospa yanapayninwansi sayarispa ñaupaqman puririsqaku.

15. ¿Imaynatan apóstol Pedroq ejemplonpas Horst sutiyoq hermanoq ejemplonpas rikuchin Mateo 6:33 nisqanqa cheqaqpuni kasqanta?

¹⁵ Kaypin yachallarqanchistaq imaynas Jehová Diosqa Pedrotapas wakin apostolkunatapas yanaparqan ama imankupas faltananpaq chayta. Sichus noqanchispas Diospa munaynin ruwayta ñaupaqman churasun chayqa, manan payqa imanchistapas faltachiwasunchu (Mat. 6:33). Rimamusqanchis Horst sutiyoq hermanomanta rimallasuntaq. Payqa Segunda Guerra Mundial nisqa pasaytas precursor kayta munasqa. Ichaqa sinchi wajchas payqa kasqa, manas imanpas kasqachu Jehová Diosta tukuy tiempo servinanpaq. ¿Imatan pay ruwanman karqan? Jehová Diostas pruebaman churasqa. Watukuq umalliq jamusqan semanapis sapa p’unchay predicaq lloqsisqa. Chay semana tukuytas payqa ancha admirasqa qhepakusqa, chay umalliqsi payman qosqa papelpi k’uyusqa qolqeta. Manan yachakunchu pis chayta apachimurqan chaytaqa, ichaqa chaywansi askha killa precursor kasqa. Chay regalota rikuspas chay hermanoqa allinta reparasqa imaynas Jehová Diosqa yanapananpuni karqan chayta. Chaymantapachaqa Diospa munaynin ruwaytas payqa imamantapas ñaupaqman churasqa (Mal. 3:10).

16. ¿Imaraykun allinpuni kanman Pedromantapas qelqasqan cartakunamantapas astawan yachay?

¹⁶ Jesusqa manan Pedromantaqa karunchakurqanchu. ¡Maytachá Pedroqa chaymanta agradecekurqan! Jesusqa allintan Pedrotaqa yanaparqan allin apóstol kananpaq, iñiqkunapaqpas ejemplo kananpaqwan. Pedro imayna entrenasqa kasqanmantaqa llapanchismi imaymanata yachasunman. Chaymantapas Pedroqa pay kikinmi qelqarqan imakunatas yacharqan chayta, chaykunan kashan ñaupa tiempo iñiqkunaman qelqasqan iskay cartakunapi. Qatimuq yachachikuypin chay cartakunata allinta t’aqwirisunchis, yachasunmi imaynatas chaykunawan yanapachikusunman chaytapas.