1, 2. ¿Imaynatan Romanos 5:12 yanapawasunman?

ROMANOS 5:12 texton nin: “Juj runallawanmi juchaqa kay pachapi rijuriran, wañuytaq jucharayku rijuriran; chhaynapin wañuyqa llapa runaman chayaran llapallanku juchallikusqankurayku”, nispa. Chay textotaqa allintachá reqsinchis, sapa kutillachá Bibliamanta yachachishaspapas chayta qhawachinchis.

² Chay textoqa askha kutin rijurin ¿Imatapunin Biblia yachachin? nisqa libropi. Estudiota qoshaspaqa leenchispunichá chay textotaqa 3, 5, 6 capitulokunapi. Chay textowanmi wawanchiskunata juj runakunatapas entiendechinchis imaraykus mana paraisopichu tiyashanchis chayta, imaraykus Jesuspa sacrificakusqanta necesitanchis chayta, imaraykus wañunchis chaytapas. Ichaqa manan chaykunata yachachinallapaqchu chay textoqa allin. Chay textoqa yanapawasunmanmi Jehová Diosta astawan munakunanchispaq,  sonqonta kusichinapaq jinapuni imatapas ruwanapaq, imatachus prometewasqanchistapas tukuy sonqo suyakunanchispaqwan.

3. ¿Imayna kasqanchistan yuyarinanchis?

³ Ichaqa lliupas juchasapan kanchis, chaymi sapa p’unchay imallapipas pantashallanchis. Chaywanpas khuyapayakuq kayninpin Jehová Diosqa listo kashan perdonawananchispaq (Sal. 103:13, 14). Chaymi Jesuspas discipulonkunata kallpacharan Diosmanta perdonta mañakunankupaq (Luc. 11:2-4). Diosmanta perdonta mañakuranchisña chayqa, manañan kikinchista juchachakushananchischu. Ichaqa, ¿imaynatan Jehová Dios perdonawanchis?

4, 5. a) ¿Imaynapin allinta entiendesunman Romanos 5:12 textoq nisqanta? b) ¿Iman ‘Diospa ancha sumaq sonqo kaynin’?

⁴ Romanos libropi soqta capitulopin willashan imaynatas Jehová Dios juchanchista perdonawanchis chayta. Kinsa capitulopin apóstol Pablo niran: “Llapa runakunan juchallikuq kanku, [...] Diosqa runakunata chaninpaq qhawarin juchamanta kacharichisqa kanankupaq Cristo Jesús juj preciota pagasqanraykun, chayqa karan Diospa ancha sumaq sonqo kayninpin”, nispa (Rom. 3:23, 24). Griego rimaypi ‘Diospa ancha sumaq sonqo kaynin’ nisqaqa Diospa imatapas gratislla qosqanmantan rimashan, mana pipas chayta chaskinanpaq jinachu kasqanmantawanmi rimashan.

⁵ Juj allin yachaq runan niran: “Bibliapi Diospa otaq Cristoq ancha sumaq sonqo kayninmanta rimaspaqa runakuna salvasqa kanankupaq imatachus ruwasqankumantan rimashan”, nispa. Chaymi Mosoq Pachaq Biblian nisqapiqa chay simita griego rimaypi t’ijran “Diospa ancha sumaq sonqo kaynin” nispa. ¿Imatan Jehová Dios noqanchisrayku ruwaran? ¿Imaynapin paypa ancha sumaq sonqo kaynin allinninchispaq kanman sumaq suyakuytapas qowasunman?

6. ¿Pikunaq allinninpaqmi Diospa ancha sumaq sonqo kaynin? ¿Imaynapin chayta chaskinku?

⁶ Adán juchallikusqanraykun lliu runapas juchayoq kanku wañunku ima. Chaymi Biblia nin: “Juj runaq juchanraykullan wañuyqa rey jina kamachikuran”, nispa. Jehová Diosmi ichaqa ancha sumaq sonqo kayninpi Jesucristota kachamuran, chhaynapi llapa runakuna juchamanta wañuymantawan kacharichisqa kanankupaq (Rom. 5:12, 15, 17). Jesucristoq ‘kasukusqanraykun askha runakuna chaninpaq jap’isqa kapunqaku’, ‘wiñay kausaytapas chaskinqaku’ (Rom. 5:19, 21).

7. ¿Imaynatan Dios rikuchiran ancha sumaq sonqo kasqanta?

⁷ Jehová Diosqa manan obligasqachu kasharan wawanta kachamunanpaq, chaywanpas ancha sumaq sonqo kasqanraykun payta kachamuran juchamanta wañuymantawan  kacharichiwananchispaq, wiñay kausayta qowananchispaqpas. Chaytan Diosqa ruwaran manaña pipas salvasqa kananpaq jinachu kashaqtinchispas. Chayraykun anchata Diosta Jesustawan agradecekunanchis. Chaymantapas Diosllapaqñan kausananchis.

8. ¿Imayna piensaymantan cuidakunanchis?

⁸ Yachasqanchis jina, Jehová Diosqa liston kashan ima juchanchistapas perdonawananchispaq. Ichaqa manan piensananchischu: “Chhaynaqa, juchapakullasaq ima munasqaytapas, Jehová Diosqa perdonawallanqan”, nispaqa. Chhaynatan apostolkunaq tiemponpi wakin cristianokuna piensaqku (leey Judas 4). Noqanchisqa cuidakunanchismi chhayna piensaymanta, mana chayqa pisi-pisimantan jujkuna jina piensayta qallarisunman.

9, 10. ¿Imaynatan Pablo juj cristianokunapas juchamanta wañuymantawan kacharichisqa karanku?

⁹ Apóstol Pablon cristianokunata yuyarichiran juchapi purishaspa Diospa perdonninta suyakuyqa yanqa kasqanta. Jinaspa niran: ‘Qankunaqa ñan juchapaqqa wañupunkichisña’, nispa (leey Romanos 6:1, 2).

¹⁰ Jesuspa sacrificakusqanraykun Diosqa Pablota juj cristianokunatawan juchankumanta perdonapuran, jinaspa santo espiritunwan ajllaran wawankuna kanankupaq. Paykunaqa Dios sonqolla kaspankuqa janaq pachamanmi rinanku karan chaypi Cristowan kuska kamachikunankupaq. Ichaqa kay pachallapiraqmi paykunaqa kasharanku. Chhaynaqa, ¿imaynapin ‘juchapaq wañusqaña kasharanku’? Vidankuta cambiasqankuraykun. Chaytan Pabloqa tupanachiran Jesuspa wañusqanmanta kausarimpusqanwan. Jesustaqa ‘manañan wañuyqa munaychakunanchu karan’ mana wañuq espirituña kasqanrayku. Cristianokunapas wañusqa jinañan kasharanku juchapaqqa. Paykunaqa manañan juchaq munayninman jinañachu imatapas ruwaqku, aswanpas tukuy atisqankutan ruwaqku Diosta kusichinankupaq. Chhaynapin paykunaqa ‘wañusqa jina kasharanku jucha ruwaykunapaq, Diospa munayninta ruwanankupaqmi ichaqa kausasharanku’ (Rom. 6:9, 11).

11. ¿Imaynapin kunan tiempo cristianokunapas ‘wañusqaña kashanchis juchapaq’?

¹¹ Noqanchispas ‘wañusqa jinañan kashanchis juchapaqqa’. Manaraq Jehová Diosta reqsishaspaqa imaymana juchapichá puriranchis. Chay tiempopiqa ‘millakunapaq kaqkunaq, mana allin ruwaykunaq kamachinmi karanchis’, arí, ‘juchaq kamachinmi karanchis’ (Rom. 6:19, 20). Diosta reqsispan ichaqa cambiaranchismi imayna kausasqanchista, Diosta servinapaq prometekuspataq bautizakuranchis. Chaymantapachaqa tukuy sonqowanchá payta serviyta munaranchis, chhaynapi sonqonta kusichinanchispaq. Chhaynapin ‘juchamanta kacharichisqa karanchis, chanin kaypa kamachinkunataq kapuranchis’ (Rom. 6:17, 18).

12. ¿Imatan sapankanchis decidinanchis?

¹² Apóstol Pablon niran: “Amaña dejaychischu wañuq cuerpoykichispi jucha rey jina kamachikunanta, chhaynapi cuerpoykichispa imachus munasqanta ama  ruwanaykichispaq”, nispa (Rom. 6:12). Chhaynaqa sapankanchismantan kanqa juchaq munayninman jina ruwanapaq otaq chayta wijch’unapaqpas. ¿Kallpachakushanchischu juchaq munayninta kaq rato wijch’unanchispaq, icha chayman jinachu imatapas ruwashanchis? Ancha sumaq sonqo kasqanmanta Diosta agradecekunanchispaqqa tukuy atisqanchistan ruwananchis payta kusichinapaq.

13. ¿Imatan yachasunman ñaupa cristianokuna vidankuta cambiasqankumanta?

¹³ Corinto llaqtapi wakin cristianokunaqa manaraq Jehová Diosta reqsishaspaqa suwakuna, qharipura puñuqkuna, jujwan pantaqkuna, ídolo adoraqkuna, machaqkuna iman karanku. Payta reqsispan ichaqa cambiaranku vidankuta, chay juchakunapi purisqankumantapas p’enqakurankun (Rom. 6:21; 1 Cor. 6:9-11). Roma llaqtapi wakin cristianokunapas paykuna jinan karanku, chaymi Pablo paykunata niran: “Cuerpoykichistapas amaña mana chanin armakunata jina juchaman jaywaychischu, aswanpas Diosman entregakuychis wañusqakuna ukhumanta kausarimpuqkuna jina, cuerpoykichistapas payman jaywaychis chanin kaq armakunata jina”, nispa (Rom. 6:13). Paykunallamantan karan ima juchatapas saqepunankupaqqa, chhaynapi Dios sumaqta paykunata qhawarinanpaq.

14, 15. ¿Imakunatan tapukunanchis?

¹⁴ Kay tiempopipas wakin iñiqmasinchiskunaqa Corinto llaqtapi cristianokuna jinapaschá karanku manaraq Jehová Diosta reqsishaspa. Chaymantan ichaqa cambiapuranku, chhaynapitaq juchankumanta ‘maqchisqa’ karanku. Lliupas imaymana juchatachá saqeranchis Jehová Diosta kusichinanchispaqqa. Chaymi Jehová Diosta agradecekunanchis ancha sumaq sonqowan yanapawasqanchismanta. Kallpachakunanchistaq mana allin ruwaykunata wijch’uspa Jehová Diosllapaqña kausananchispaq.

¹⁵ Sichus jatun juchakunapi purishasunmanraq chayqa, manan Diosqa sumaqtachu qhawariwasunman, nitaq perdonawasunmanpaschu. Ichaqa, manaña chay jatun juchakunata ruwashanchischu chaypas, ¿kallpachakushanchischu tukuypi Diosta kasukunanchispaq? ¿Karunchakushanchischu mana juchapaq jina qhawarikuq ruwaykunamantapas? (Rom. 6:14, 17.)

16. ¿Ima ruwaykunamantawanmi karunchakunanchis Pablo jina?

¹⁶ Chaypaqmi apóstol Pablo allin ejemplota qoran. Payqa manaña 1 Corintios 6:9-11 textopi willasqan juchakunata ruwasharanchu chaypas, tukuy kallpanwanmi maqanakuran ima mana allin ruwaykunawanpas (leey Romanos 7:21-23). Chaymi niran: ‘Noqaqa aychallan kani, juchaman vendesqa. Manan yachanichu imatachus ruwashani chayta. Noqaqa manan imachus munasqaytachu ruwani, aswanpas  imachus cheqnisqaytan ruwani’, nispa (Rom. 7:14, 15). Pay jinan noqanchispas tukuy kallpanchiswan maqanakunanchis ima mana allin ruwaywanpas, chhaynapi Diosta kusichinanchispaq.

17. ¿Imanaqtinmi mana llullakunachu?

¹⁷ Jehová Diosta servinapaqqa manan llullakunanchischu (leey Proverbios 14:5; Efesios 4:25). Mana chayqa, “llullakunaq taytan” Satanás jinachá kasunman, chaymantapas Ananías jinachá kasunman. Yachasqanchis jina, Diosmi Ananiasta esposantawan wañuchipuran llullakusqankumanta (Juan 8:44; Hech. 5:1-11). Ichaqa manan llullakuyllamantachu cuidakunanchis. Jehová Diosta agradecekunapaqqa cuidakunallanchistaqmi pakaykuspa imatapas willaymantawan.

18, 19. ¿Imatan Diosta serviqkuna mana ruwasunmanchu?

¹⁸ Sichus pimanpas imatapas willashaspa yuyaypipuni pantasqata entiendechisunman otaq mana llapantachu willasunman chayqa, ñan llullakushasunmanña Jehová Diospaqqa. Chaymi payqa Israel runakunata niran: ‘Ch’uyan kankichis, noqa Diosniykichis Señor Dios ch’uya kasqayrayku. Aman llullakunkichischu, amallataq runamasintinpas q’otunakunkichischu’, nispa (Lev. 19:2, 11).

 ¹⁹ Wakin runakunaqa farmaciata rinanku tumpalla otaq doctorman imatapas pagananku tumpallan jefenkumanta permisota mañakunku: “Doctormanmi rinay kashan”, nispa. Ichaqa maytapas viajanankuraykullan chaytaqa ninku. ¿Sut’intachu nisharanku “doctormanmi rinay kashan” nisqankuwan? Manan. Chhaynatan runakunaqa ruwanku allinninkupaq imatapas munaspa otaq ima castigomantapas librakunankurayku. Jehová Diosmi ichaqa mana chay ruwananchista munanchu, chaymi niran: “Aman llullakunkichischu”, nispa. Noqanchisqa paypa nisqanman jinan allin kaqta ch’uya kaqtawan ruwananchis (Rom. 6:19).

20, 21. ¿Imata ruwaspan Diosta agradecekusunchis?

²⁰ Noqanchisqa manan qhelli jucha ruwaymanta, machaymanta, otaq chay jina juchakunallamantachu karunchakunanchis, aswanpas Diospa cheqnikusqan lliu ruwaykunamantawanmi karunchakunanchis. Chayrayku qhelli juchata cheqnikusqanchismantapas cheqnikunallanchistaqmi chaywan tupaq pujllaykunata, kusirikuykunatapas; machaymanta karunchakusqanchismantapas karunchakunallanchistaqmi umanchisman chayanankama ujaymantapas. Chhayna ruwaykunamanta cuidakuy sasaña kanman chaypas, karunchakunanchismi chaykunamanta.

²¹ Apóstol Pablon niran: “Amaña dejaychischu wañuq cuerpoykichispi jucha rey jina kamachikunanta, chhaynapi cuerpoykichispa imachus munasqanta ama ruwanaykichispaq”, nispa (Rom. 6:12; 7:18-20). Noqanchisqa chay nisqantan kasukunanchis. Mayninpi imallapipas pantasunmanña chaypas, tukuy kallpanchiswanmi maqanakunanchis ima mana allin ruwaykunawanpas. Chaywanmi Diosta Jesustawan agradecekusunchis sumaq sonqowan qhawariwasqanchismanta.

22. ¿Ima premiotan chaskisunchis Jehová Diosta kasukusunchis chayqa?

²² Jehová Diosqa ancha sumaq sonqo kayninpin listo kashan juchanchista perdonawananchispaq, chaymi tukuy sonqonchiswan payta agradecekunanchis. Chayrayku atispa mana atispan karunchakunanchis ima mana allin ruwaykunamantapas, jinaña runakuna chay ruwaykunata allinpaq qhawarinkuman chaypas. Diosta kasukusunchis chayqa, juj premiotan chaskisunchis. Chaymantan Pablo niran: “Kunanmi ichaqa juchamanta kacharichisqa kaspa Diospa kamachinña kapunkichis, chaymi ch’uya kausayta rurushankichis, chaytaq wiñay kausayman apasunkichis”, nispa (Rom. 6:22).