1. ¿Imaynapin tarikushanku Diosta serviqkuna? ¿Imaraykun chhayna kashanku?

JUJ kutinmi apóstol Pablo sinchi llakisqa niran: “¡Ay noqa runamanta!”, nispa (Rom. 7:24). Kunan tiempopas Diosta serviqkunaqa chhaynan kashanku. ¿Imarayku? Diostaña servishanku chaypas juchasapa runa kasqankuraykun pantashallanku imapipas. Wakinqa jatun juchakunaman urmasqankuraykun ninku: “Dios noqata perdonawanmanchus”, nispa.

2. a) Salmos 34:22 textoq nisqan jina, ¿imaraykun Diosta serviqkuna mana tukuy tiempochu llakisqalla kashananku? b) ¿Imakunamantan kaypi yachasun? (Qhaway “ ¿Comparacionkunachu icha yachanapaqchu?” nisqa recuadrota.)

² Bibliaq nisqan jina Diospi jap’ipakuqkunaqa otaq pakakuqkunaqa manan tukuy tiempochu llakisqalla kananku (leey Salmos 34:22). Ichaqa, ¿iman Diospi pakakuy? ¿Imakunatan ruwananchis Dios khuyapayawananchispaq juchanchiskunata perdonawananchispaqpas? Chaykunata yachananchispaqmi ñaupa Israel llaqtapi pakakuna llaqtakunamanta yachasun. Chay llaqtakunaqa karan Diospa kamachisqanman jinan. Ichaqa 33 watapi Pentecostés  fiestapin chay kamachikuyqa tukupuran. Pakakunapaq llaqtakunamanta yachaymi yanapawasun imaynatas Jehová Dios qhawarin juchata, jucha ruwaqkunata, juchankumanta kutirikuqkunatapas chayta. Ñaupaqta yachasun imaraykus pakakunapaq llaqtakuna karan chayta imaynas karan chaytawan.

3. ¿Imatan Israel llaqtapi ruwakuq runa wañuchiqkunawan?

³ Jehová Diospaqqa jatun juchan karan runata wañuchiyqa. Pipas runamasin wañuchiqtaqa wañuqpa familianmi chay wañuchiqta wañuchinan karan. Paytan nikuq “wañuqpa vengakuq” nispa (Núm. 35:19). Chhaynapin wañuchiqqa vidanwan pagaq runamasin wañuchisqanmanta. Vengakuq runaqa apurayllan chay wañuchiq runata wañuchinan karan, chhaynapi prometesqa allpa mana qhellichakunanpaq. Diosmi paykunata nisqa: “Tiyanaykichis suyutaqa aman runa wañuchiykunawan qhellichankichischu”, nispa (Núm. 35:33, 34).

4. ¿Iman pasaran qonqaylla runamasinta wañuchiq runawan?

⁴ Jujkunan ichaqa mana yuyaypichu runamasinta wañuchiq, ¿iman paykunawan pasaran? Runamasintataq wañuchisharan chayqa paypas wañunallantaqmi karan (Gén. 9:5). Ichaqa manataq yuyaypichu wañuchiran chayqa khuyapayasqan payqa kanan karan. ¿Imaynata? Chaypaqmi karan soqta pakakunapaq llaqtakuna chhaynapi pipas qonqaylla runamasinta wañuchiqqa, chayman ayqekunanpaq. Chay llaqtaman chayaspaqa libreñan kasharan vengakuqmanta. Ichaqa uma sacerdote wañunankaman chay llaqtallapi tiyanan karan (Núm. 35:15, 28).

5. ¿Imakunatan Jehová Diosmanta yachasunman pakakunapaq llaqtakunawan?

⁵ Jehová Dios kikinmi kamachiran pakakunapaq llaqtakuna kananpaq. Josuetan niran: “Pakakunapaq llaqtakunata ajllaychis”, nispa. Chhaynapin chay llaqtakunaqa  Diospa ch’uyanchasqan llaqtakuna karan (Jos. 20:1, 2, 7, 8). Ichaqa, ¿imaynatan chay llaqtakuna rikuchin Diospa khuyapayakuq kayninta? ¿Imaynatan noqanchispas Jehová Diospi pakakusunman?

6, 7. a) ¿Imatan umallikuna ruwananku karan accidentepi runa wañuchiq runawan? (9 paginapi dibujota qhaway.) b) ¿Imaraykun runa wañuchiq umallikunawan rimanan karan?

⁶ Mayqen israelitapas runamasinta qonqaylla wañuchiqqa pakakunapaq llaqtamanmi ayqekunan karan, chayman chayaspataq llaqta punkupi kuraq runakunaman willakunan karan imachus pasasqanta. Chay runakunaqa sumaqtan chaskinanku karan ayqekamuqta (Jos. 20:4). Chaymantataq chay runata kachananku karan maypichus runata wañuchimuran chay llaqtapi juzgasqa kananpaq (leey Números 35:24, 25). Inocente kaqtinqa kaqtan juezkunaqa maypichus pakakushan chayman kutichipunanku karan.

⁷ Ichaqa, ¿imaraykun runamasin wañuchiq runa llaqtapi umallikunawan rimanan karan? Diospa llaqtan limpio kananpaq, Diospa khuyapayakuyninta chaskikunanpaqwan. Bibliamanta yachaq juj runan nin: “Runa wañuchiqchus mana willakunman karan chayqa faciltan paytapas wañuchinkuman karan. Wañuchinkumanchus karan chayqa payñan juchayoq kanman karan Diospa khuyapayakuyninta mana chaskikusqanmanta”, nispa. Chhaynaqa, accidentepi runamasin wañuchiq runapaqqa karanmi yanapaykuna. Ichaqa paymi chay yanapaykunata maskhanan karan, chaskikunantaqmi karanpas. Manachus pakakuna llaqtaman ayqekunman karan chayqa, vengakuqmi payta wañuchinman karan.

8, 9. ¿Imaraykun juchallikuqkuna umalliqkunaq yanapayninta maskhananku?

⁸ Kay tiempopi juchaman urmaqkunapas umalliqkunaq yanapaynintan maskhananku, ¿imarayku? Bibliaq nisqan jina, paykunatan Jehová Dios churan juchallikuqkunata yanapanankupaq (Sant. 5:14-16). Chaymantapas umalliqkunan churasqa kashanku juchankumanta pesapakuq iñiqkunata Diosman kutirikuypi yanapanankupaq. Juchata saqeypi yanapanankupaqwan (Gál. 6:1; Heb. 12:11). Umalliqkunan entrenasqa kashanku juchankumanta kutirikuq iñiqkunata kallpachanankupaq yuyayta qonankupaqpas. Chaymantapas Jehová Diosqa ‘chijchi parapi pakakuna’ mach’aywanmi comparan umalliqkunata (Is. 32:1, 2). ¿Manachu chaykuna rikuchiwanchis Diospa khuyapayakuyninta?

⁹ Askha iñiqmasikunan juchaman urmaranku. Ichaqa umalliqkunamanmi willakuranku jinan kunanqa thaj kausashanku. Paykunamanta jujninmi kashan hermano Daniel. Payqa juj jatun juchamanmi urmasqa ichaqa unaysi mana umalliqkunaman willakusqachu. Paymi nin: “Unayñan pasasharan jucha ruwasqay chaymi ‘imapaqñataq willakuymanri’ nispa nisharani”, nispa. Ichaqa manchasqallas Danielqa kaq juchanta pipas yacharunanmanta. Diosmanta mañakuspapas perdonta mañakuspallas qallariq. Chaymantas ichaqa umalliqkunawan rimasqa. Paymi nillantaq: “Sinchitapunin manchakusharani paykunawan rimayta. Paykunawan  rimaruqtiymi ichaqa sonqoypas yuyayniypas thaj kapuran. Kunanqa libretan Jehová Dioswanpas rimani”, nispa. Kunanqa limpio concienciayoqmi Danielqa Diosta servishan, qaynallan yanapakuq kamachi kananpaqpas nombranku.

10. ¿Imatan ruwanan karan khuyapayanata munaq runa?

¹⁰ Pipas qonqaylla runamasinta wañuchiq runa khuyapayasqa kananpaqqa apuraymi chay cercapi kaq pakakuna llaqtaman ayqekunan karan (leey Josué 20:4). Manachus apuray ayqekunman karan chayqa wañuytan tarinman karan. Chay pakakuna llaqtapin tiyanan karan uma sacerdote wañunankama. Chaypitaq tiyanan karan chayqa llank’anantapas wasintapas saqepunanmi karan; manañan librechu karan mayta viajananpaqpas (Núm. 35:25). * Chaywanpas allinninpaqmi chayqa kasharan. Ichaqa chay llaqtamantachus lloqsinman karan chayqa manapas pesapakushanmanchu jinan kanman karan, chaymantapas wañuymanmi churakushanman karan.

11. ¿Imatan ruwanan juchallikuq cristiano Diospa khuyapayaynin valorasqanta rikuchinanpaq?

¹¹ Kunan tiempopas juchanmanta pesapakuq runaqa imaymanakunatan ruwanan Dios khuyapayananpaq. Chaymantapas saqepunanmi juchata, manataqmi imatapas ruwananchu juchaman apaqta jinaqa. Corinto llaqtapi cristianokuna jinan kanan, paykunamantan apóstol Pablo niran: “Diospa munayninman jina llakikusqaykichismi kallpacharasunkichis [...], ch’uyanchakunaykichispaq, juchata cheqnikunaykichispaq, Diosta manchakunaykichispaq, tukuy sonqowan juchaykichismanta pesapakunaykichispaq, tukuy sonqowan Diosta servinaykichispaq, juchamanta limpiakunaykichispaq ima”, nispa (2 Cor. 7:10, 11). Noqanchispas tukuy atisqanchista ruwasun juchata saqepunapaq chayqa, reparanqan Diosqa juchanchismanta llakikusqanchista khuyapayayninta valorasqanchistapas.

12. ¿Imakunatan juj cristiano saqepunan Dios khuyapayashanallanpaq?

¹² ¿Imakunatan saqepunanchis Dios khuyapayawananchispaq? Llapa juchaman apawaqninchistan (Mat. 18:8, 9). Amigonchiskunachus Diospa cheqnisqan ruwaykunata ruwachiwasunman chayqa, manañan paykunawan juñukunanchischu. Mana medikuspachus tomayta yachanchis chayqa, manan rinanchischu común fiestakunaman. Sasachus umanchismanta qhelli piensaykunata orqoy chayqa, manan qhelli ruwaykunamanta peliculakunata qhawananchischu nitaq internetpi chhayna cosaskunata qhawananchischu. Tukuy imapin Diosta kasukunanchis chhaynapin thaj kausasun. Ichaqa, mana allinkunatachus ruwasun chayqa may sonqo nanaymi noqanchispaq kanqa. Chhaynaqa, Diosllata kasukusun jinan payqa wiñaypaq munakuwasun (Is. 54:7, 8).

13. ¿Imaynan karan runa wañuchiqpa kausaynin pakakuna llaqtapi?

¹³ Runa wañuchiqqa libreñan kasharan  pakakuna llaqtaman jaykuspaqa. Diospa nisqan jina chay llaqtakunaqa paykunaq pakakunankupaqmi ajllasqa karan (Jos. 20:2, 3). Chaymantapas chay runakunaqa juj kutillatan juzgasqa kananku karan, manan sapa ratochu. Vengakuq runapas manan pakakuna llaqtamanqa jaykunanchu karan pakakuq runata wañuchiqqa. Chay runaqa Diospa cuidasqanmi kasharan. Chaymantapas payqa libren kasharan llank’ananpaq, jujkunata yanapananpaq, Diosta servinanpaqpas. Manan carcelpi jinachu kasharan. Wakin runakuna jinan payqa tranquilo chay llaqtapi kausaran.

14. ¿Imatan juchanmanta kutirikuq cristiano sonqonpi allinta jap’ikunan?

¹⁴ Kay tiempopi wakin hermanokunapas imaymana juchakunamanmi urmanku. Ichaqa Diosmanña kutirikunku chaypas mayninpiqa nanasqallan kashanku. Wakinqa “Jehová perdonawanmachus” nispan ninku. Ichaqa, ¿chhaynachu chay? Manan. Yachasqanchis jina Jehová Diosqa khuyapayakuqmi; sonqomantan payqa ima juchanchistapas perdonawanchis. Ñaupaqpi rimamusqanchis Danielmanta yuyarisun. Paymi nin: “Umalliqkunaq yanapawasqan qhepamanqa manañan sonqoy nanawaqchu. Manañan imamantapas juchachakuqchu kani. Bibliaq nisqan jina, Jehová Diosqa karumanmi chay llasa q’epinchista apapun. Qonqapunanchisñan chaytaqa”, nispa. Ñaupaqpi rimamusqanchis jina, runa wañuchiq pakakuna llaqtaman jaykuspaqa manañan  manchakunanchu karan vengakuq runataqa. Chhaynan noqanchiswanpas, ñataq papanchis Jehová perdonawasunmanña chayqa manañan manchakunanchischu imatapas. Payqa qonqapunñan ima juchanchistapas (leey Salmos 103:8-12).

15, 16. ¿Ima niwaqmi Jesuspa vidan qosqanmanta? ¿Imaynatan chay yanapasunki Diospa khuyapayayninpi confianaykipaq?

¹⁵ Noqanchisqa Israel runakunamanta astawanraqmi Diospa khuyapayakuyninpi confiananchis. ¿Imarayku? Chaypaq qallariypi yachamusqanchis apóstol Pablomanta yuyarisun, payqa mana valeqpaq jinan qhawarikusharan. Ichaqa pay kikinmi nillarantaq: “¡Diostan ‘gracias’ nini Señorninchis Jesucristowan librawasqanmanta!”, nispa (Rom. 7:25). ¿Imaraykun chayta niran? Yachasqanchis jina Pabloqa imaymana juchakunatan ruwaran. Ichaqa Cristo wañusqanraykun perdonasqa karan. Cristoraykun noqanchispas juchanchiskunamanta perdonasqa kanchis ch’uya concienciayoqtaq kanchispas (Heb. 9:13, 14). Chaymantapas payqa uma sacerdotetaq chayqa “atiyniyoqmi llapa paypa sutinpi Diosmanta mañakuqkunata salvananpaq” ‘paykunapaq Diosmanta rogapunanpaqpas’ (Heb. 7:24, 25). Ñaupa tiempopi uma sacerdotekunaqa Israel llaqta runakunatan yanapaqku juchanku perdonasqa kananpaq. Jesuspas uma sacerdotenchistaq chayqa paypa yanapayninwanmi “yanapanata necesitashaqtinchis” khuyapayasqa kasunchis, ‘ancha sumaq sonqowan qhawarisqataqmi kasunchispas’ (Heb. 4:15, 16).

¹⁶ Dios khuyapayanasuykita munanki chayqa Jesuspa vidan qosqanpin iñinayki. Manan ninaykichu “Jesusqa llapa runakunapaqchá vidanta qoran” nispaqa. Payqa qanraykun vidanta qoran (Gál. 2:20, 21). Qanpa juchaykikuna perdonasqa kananpaqmi payqa wañuran. Qan wiñay kausayta chaskinaykipaqmi payqa wañuran. ¡Qanraykun Diosqa chay munakusqan wawanta kachamuran!

17. ¿Imaraykun Jehová Diosllapi pakakunanchis?

¹⁷ Pakakunapaq llaqtakunan rikuchin Diospa khuyapayakuyninta runaq vidan ancha valeq kasqantawan. Chaykunan rikuchillantaq imaynatas umalliqkuna yanapawanchis chayta, imaynas cheqaq arrepientekuy chayta, imaynatas Dios perdonakun chaytapas. Chhaynaqa, ¡Jehová Diosllapi pakakusun! Manan paymanta jujqa kanchu (Sal. 91:1, 2). Qatimuq estudiopin yachasun imaynatas pakakuna llaqtakunaqa yanapawanchis Dios jina kanapaq chayta. Paymi allin ejemplo khuyapayakuq kaypipas chanin kaypipas.