1. ¿Imayna kananchistan Jehová Dios munan?

JEHOVÁ DIOSQA anchatan kusikun runakuna “khuyapayakuq” otaq tukuy tiempo munakuq kaqtinkuqa (Os. 6:6). Chaymi ñaupa tiempopi llaqtanta profeta Miqueaswan kamachiran “khuyapayakuqllapuni” otaq tukuy tiempo munakuqllapuni kanankupaq (Miq. 6:8). Kunanpas chhayna munakuq kananchistan munan. Chaypaqmi ichaqa yachananchis imas tukuy tiempo munakuy chayta.

2. ¿Iman tukuy tiempo munakuy?

² Traducción del Nuevo Mundo nisqa Bibliapiqa 230 kutitan tukuy tiempo munakuymanta rimashan. Wakin Bibliakunapiqa “tukuy tiempo munakuytan” nikullantaq “mana tukukuq munakuy”, “wiñaypaq munakuy” nispa. Chaymi kay yachachikuypipas qatimuq yachachikuypipas tukuy tiempo munakuyta mayninpi nikunqa “mana tukukuq munakuy”, “wiñaypaq munakuy” nispa. Chhaynaqa, ¿imataq tukuy tiempo munakuyri? Traducción del Nuevo Mundo nisqa Bibliaq tukuyninpin khaynata nin: “Tukuy tiempo munakuyqa mana tukukuq munakuymi, junt’aq sonqowan, sumaq sonqowan munakuymi. Chhayna munakuytaqa Jehová Diosmi astawanqa rikuchin. Runapurapas chhaynataqa munanakullasunmantaqmi”, nispa. Kay yachachikuypin yachasunchis imaynatan Jehová Dios chhaynata munakuwanchis chayta. Qatimuq yachachikuypitaq yachasunchis imaynatas noqanchispas chhaynata munanakusunman chayta.

3. ¿Ima niranmi Jehová Dios Moisesta?

³ Egipto llaqtamanta lloqsimusqanku qhepamanmi Jehová Dios Moisesta niran: “¡Señor Diosmi kani! ¡Señor Diosmi  kani! ¡Khuyapayakuq sumaq sonqo Diosmi kani! Manan usqhaylla phiñakuqchu kani, tukuy tiempo [ancha] munakuqmi cheqaqtaqmi kani. Waranqa miraykaman tukuy tiempo munakushallanipuni”, nispa (Éx. 34:6, 7). Chaywanmi Jehová Diosqa nisharan ancha munakuqpuni kasqanta.

4, 5. a) ¿Imayna munakuqmi Jehová Diosninchis? b) ¿Imamantan kay yachachikuypi yachasunchis?

⁴ Moisesman nisqan jina Jehová Diosqa “tukuy tiempo [ancha] munakuqmi”. Chhayna munakuq kasqanmantaqa qanchis kutitawanmi Bibliapiqa nishan (Núm. 14:18; Neh. 9:17; 13: 22; Sal. 86:15; 103:8; Joel 2:13; Jon. 4:2). Chay textokunapiqa manan runakunamantachu rimashan aswanpas Jehová Diosllamantan. Jehová Diosqa chhayna munakuq kasqanta yuyarinanchistan munan, chaymi Bibliapi askha kutita qelqachiran tukuy tiempo ancha munakuq kasqanmanta. * Chayraykuchá rey Davidpas niran: “Señor Diosníy, munakuyniykin janaq pachakama chayan [...]. Diosníy, ¡ima sumaqmi munakuyniykiqa! Chaymi runakunaqa rafraykiq llanthunpi llanthukunku”, nispa (Sal. 36:5, 7). Noqanchispas David jinan Jehová Dios chhayna munakuq kasqanta valorananchis.

⁵ ¿Pikunatan Jehová Dios tukuy tiempo munakun? ¿Imakunapin yanapawanchis chhayna munakuq kasqan? Chaykunamantan kaypi yachasunchis.

6. ¿Pikunallatan Jehová Dios tukuy tiempo munakun?

⁶ ¿Pikunallatan Jehová Dios tukuy tiempo munakun? Jehová Diosqa runakunallatan chhaynata munakun. Ichaqa manan llapa runakunatachu, aswanpas paypa amigonkunallatan pay sonqo runakunallatan. Jehová Diosqa anchatapunin amigonkunataqa munakun, manataqmi jayk’aqpas saqerparinqachu.

7. ¿Imatan Jehová Dios ruwaran llapa runakunata munakusqanrayku?

⁷ Jehová Diosqa llapa runakunatan munakuwanchis, chaymi wawan Jesusta kay pachaman kachamuran. Jesusmi Nicodemota niran: “Diosqa anchatapunin runakunata munakuran, chaymi sapallan Churinta kachamuran, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq aswanpas wiñay kausayniyoq kananpaq”, nispa (Juan 3:1, 16; Mat. 5:44, 45).

8, 9. a) ¿Pikunatan Jehová Dios tukuy tiempo munakun? b) ¿Imakunamantan kunan yachasunchis?

⁸ Ñaupaqpi yachamusqanchis jina, Jehová Diosqa payta serviq runakunallatan tukuy tiempo anchata munakun. Chaytan rey  Davidpas profeta Danielpas niranku. Rey Davidmi niran: “Reqsiqniykikunata munakushallaypuni, cheqaq sonqoyoqkunapaqpas chaninchapushallaypuni”, nispa. Nillarantaqmi: “Señor Diosqa manchakuqninkunatan wiñay-wiñaypaq munakun, llapa mirayninkupaqpas sumaq sonqollapunin”, nispa. Profeta Danielpas niranmi: “Señor Diosníy, jatun manchakuna Dios, qanmi rimanakusqaykita junt’anki, munakuqniykitapas kamachikuyniykikunata kasuqkunatapas munakunki”, nispa (Sal. 36:10; 103:17; Dan. 9:4). Chaypi nisqan jina Jehová Diosqa anchatan munakun pay reqsiqkunata, pay manchakuqkunata, pay munakuqkunata, kamachikuyninkunata kasukuqkunatapas.

⁹ Jehová Diosqa manaraq payta servishaqtinchismi munakuwaranchisña (Sal. 104:14). Payta serviyta qallarisqanchismantapachan ichaqa tukuy tiempo wiñaypaq munakapuwaranchis. Chaymi Israel llaqtanta niran: “Qantan ichaqa [tukuy tiempo] munakushallasqaykipuni”, nispa (Isa. 54:10). Davidpas allintan yacharan Diospa munakuyninqa mana tukukuq kasqanta. Chaymi niran: “Yachaychisyari: Señor Diosqa pay sonqo kaqta ajllakusqanta”, nispa (Sal. 4:3). Jehová Dios chhayna munakuq kasqanta reparaspan Salmos librota qelqaqpas niran: “¿Pillapas yuyayniyoq kanchu? Chaykunata reparachun, Señor Diospa munakuynintapas chaninchaykuchun”, nispa (Sal. 107:43). ¿Imakunapin Jehová Dios tukuy tiempo munakuq kasqan yanapawanchis? Kunan kinsamanta yachasunchis.

10. Jehová Diospa tukuy tiempo munakuyninqa wiñaypaqmi, ¿imaynatan chayta yachay yanapawanchis? (Salmos 31:7.)

¹⁰ Jehová Diospa tukuy tiempo munakuyninqa wiñaypaqmi. Bibliapin Salmos 136 capitulopi 26 kutita rimashan Jehová Diospa tukuy tiempo munakuyninqa wiñaypaq kasqanmanta. Ñaupaq kaq versiculopin nishan: “Señor Diosta agradecekuychis, payqa allinmi, khuyapayakuyninqa [otaq tukuy tiempo munakuyninqa] wiñaypaqmi”, nispa (Sal. 136:1). Chhaynatan 2-26 versiculokunapipas nishan. Chay textokunata leespan reparanchis  Jehová Diosqa tukuy tiempo munakuq kasqanrayku imaymanamanta bendeciwasqanchista. Chay munakuyninqa mana jayk’aq tukukuqmi, manataqmi cambianchu. Jehová Diosqa manan jayk’aqpas pay sonqo runakunataqa saqerpariwasunchu, sasa tiempokunapipas ladollanchispin kashanqa. ¿Imaynatan chayta yachay yanapawanchis? Jehová Dios ladollanchispi kashasqanmanta yachayqa anchatan kusichiwanchis. Maytan kallpachawanchis ima sasachakuykunapiña tarikuspapas payta servishanallanchispaq (leey Salmos 31:7).

11. Salmos 86:5 nisqan jina, ¿imaraykun Jehová Dios juchanchiskunata perdonawanchis?

¹¹ Jehová Diosqa tukuy tiempo munakuqmi, chayraykun perdonawanchis. Chhayna munakuq kasqanraykun Jehová Diosqa sonqomantapuni pesapakuqtinchis perdonawanchis. Chaymi rey Davidpas Jehová Diosmanta niran: “Manan mana chanin ruwasqanchiskunaman jinachu noqanchistaqa muchuchiwanchis, manan juchanchiskunaman jinapaschu pagawanchis”, nispa (Sal. 103:8-11). Chaypi nisqan jina Davidqa allintan yacharan Jehová Diosqa khuyapayakuq jucha pampachaq kasqanta. Chayraykun Jehová Diosmanta nillarantaq: “Qanqa sumaqmi, jucha pampachaykuqmi kanki”, nispa (leey Salmos 86:5). Chhaynaqa Jehová Diosninchisqa tukuy tiempo munakuq kasqanraykun juchanchiskunata perdonawanchis.

12, 13. Sichus ima jucha ruwasqanchismantapas sonqonchis juchachawashanchisraq chay, ¿imatan yuyarinanchis?

¹² Ima juchamanpas urmaqtinchisqa sonqonchismi juchachawanchis, chayqa allinmi, chaymi yanapawanchis juchanchiskunamanta pesapakunanchispaq. Wakin hermanonchiskunaqa ñaupaqpi jucha ruwasqankumantan juchachakushallanku Jehová Diosña paykunata perdonaran chaypas. Chaymi mayninpiqa ninku: “Noqaqa jatun juchakunatamá ruwarani, manachus jina Jehová Diosqa perdonawanmanchu karan”, nispa. Ichaqa Jehová Diosqa tukuy tiempo munakuq kasqanraykun chay juchanchiskunataqa ña perdonawanchisña.

¹³ ¿Imaynatan chayta yachay yanapawanchis? Ima juchataña ruwaranchis chaypas  Jehová Diosqa churin Jesuspa yawarninwanmi chay juchanchiskunata limpiapuwanchis, chhaynapi payta ch’uya concienciawan kusisqa servinanchispaq (1 Juan 1:7). Yaqapaschá mayninpiqa ñaupaqpi ima jucha ruwasqanchismantapas sonqonchis juchachawashanchisraq, chhayna kaqtinqa Jehová Dios tukuy tiempo munakuq kasqantan yuyarinanchis. Payqa ñan chay juchanchiskunata perdonawanchisña. Rey Davidpas chhayna munakuq perdonakuq kasqanmantan niran: “Imaynan janaq pachaqa kay pachamanta aswan wichaypi kashan, ajinatan manchakuqninkunapaq munakuyninta jatunta mast’arimuran. Imaynan inti lloqsimuyta inti jaykuytawan karunchan, ajinatan juchanchiskunata karunchawanchis”, nispa (Sal. 103:11, 12). Chhaynaqa Jehová Diosqa liston kashan juchanchiskunamanta perdonawananchispaq (Isa. 55:7).

14. Davidpa nisqan jina, ¿imaynatan Jehová Diospa tukuy tiempo munakuq kasqan pakaykuwanchis?

¹⁴ Jehová Dios tukuy tiempo munakuq kasqanmi pakaykuwanchis. Rey Davidmi Jehová Diosmanta khaynata niran: “Qanmi pakakunayqa kanki, llakipakuymantan waqaychawanki, llalliy takikunawanmi muyuykuwanki”, nispa. Chaymantapas nillarantaqmi: “Señor Diosmi ichaqa payman k’askaykukuqkunata munakuspa waqaychashallanpuni”, nispa (Sal. 32:7, 10). Imaynan ñaupa tiempopi runakunata llaqtaq perqankuna pakaykuq chhaynatan Jehová Diospa tukuy tiempo munakuyninpas Satanaspa trampankunamanta pakaykuwanchis, chhaynapi Jehová Diosmanta ama t’aqakunanchispaq. Chaymantapas chhayna munakuq kasqanraykun llaqtanman pusamuwaranchis (Jer. 31:3).

15. ¿Imaynatan Jehová Dios tukuy tiempo munakuq kasqan pakaykuwanchis?

¹⁵ Davidmi nillarantaq imaynata Jehová Dios llaqtanta pakaykusqanmanta. Niranmi: “Qanmi pakaykuwaqniyqa kanki, qanqa munakuwaqniy Diosmi kanki”, nispa. Chaymantapas nillarantaqmi: “Paymi munakuwaqniypas pukaraypas, paymi pakakunaypas qespichiwaqniypas, paymi escudoypas jark’aykuwaqniypas”, nispa (Sal. 59:17; 144:2). Davidqa pakakunan qaqata jinan Jehová Diosta qhawariran, chhaynatan noqanchispas Jehová Diosta qhawarinanchis. Jehová Diosta servishallasunchis chayqa payqa manan saqerpariwasunchu, pakaykuwasunpunin payta servishanallanchispaq. Chaymi Salmos 91 capitulota qelqaq nillarantaq: “Qanqa yanapaykuwaqniymi, pukaraymi, jap’ipaykukunay Diosmi kanki”, nispa (Sal. 91:1-3, 9, 14). Moisespas chhaynatan Jehová Diosta qhawariran. Chaymi manaraq wañupushaspa Israel runakunata niran: “Wiñay kausaq Diosmi pakakunayki, wiñay atiyninmi p’istuykusunki”, nispa (Deut. 33:27; Sal. 90:1).

16. ¿Ima bendicionkunatan Jehová Diosmanta chaskinchis? (Salmos 136:23.)

¹⁶ Jehová Diosta pakakunanchis qaqata jina qhawarisunchis chayqa manan imatapas manchakusunchu. Mayninpin ichaqa sinchi llakisqa kashaspa pisikallpayasunman. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis chhaynapi tarikuqtinchis? Ima llakipiña tarikuqtinchispas Jehová Diosqa atiyninwanmi yanapaykuwasunchis (Sal. 28:9; 94:18; leey Salmos 136:23). ¿Imaynatan chayta yachay yanapawanchis? Chhayna khuyapayakuq yanapakuq kasqanraykun Jehová Diosmantaqa iskay bendicionkunata chaskinchis. May llaqtamantaña kasunman chaypas Jehová Diosqa llaqtanpin pakaykuwanchis. Chaymantapas Jehová Diospaqqa ancha valorniyoqmi kanchis, chaymi munakuwanchis.

17. Salmos 33:18-22 nisqan jina, ¿imaraykun Jehová Dios tukuy tiempo munakuq kasqanmanta manapuni iskayananchischu?

¹⁷ Ima sasachakuypiña tarikusunman chaypas Jehová Diosqa manan jayk’aqpas saqerpariwasunchu. Payqa ladollanchispin kanqa, yanapawasuntaqmi payta servishanallanchispaq (2 Cor. 4:7-9). Profeta Jeremiasmi niran: “Señor Diospa munakuyninqa mana tukukuqmi, khuyakuyninqa manan pisiyanchu”, nispa (Lam. 3:22). Chhaynaqa manan iskayananchischu Jehová Dios chhayna munakuwasqanchismantaqa. Salmos librota qelqaqmi niran: “Señor Diosmi ichaqa manchakuqninkunatapas, munakuyninta suyakuqkunatapas qhawashallanpuni”, nispa (leey Salmos 33:18-22).

18, 19. a) ¿Imatan mana qonqananchischu? b) ¿Imatan qatimuq yachachikuypi yachasunchis?

¹⁸ Kaykunata ama qonqasunchu. Jehová Diosqa manaraq payta servishaqtinchisqa ñan munakuwaranchisña, payta serviyta qallarisqanchismantapachan ichaqa tukuy tiempo wiñaypaq munakapuwaranchis. Chaymantapas chhayna munakuq kasqanraykun pakaykuwasun, payqa manapunin saqerpariwasunchu, ladollanchispin kanqa prometewasqanchista junt’anankama. Payqa kusisqa kausananchistan munan (Sal. 46:1, 2, 7). Chhaynaqa ima sasachakuypiña tarikusunman chaypas Jehová Diosqa kallpatan qowasunchis chaykunata atipananchispaq, chhaynapi payta tukuy sonqowan servishanallanchispaq.

¹⁹ Jehová Diosqa tukuy tiempo munakuqmi, payqa chhayna munanakunanchistan munan. Chaymantan qatimuq yachachikuypi yachasunchis.