1. ¿Imanaqtinmi Jehová Diosta kasukunanchis?

JEHOVÁ DIOSTAN kasukunanchis * kamaqninchis kasqanrayku. Chaymi payqa niwanchis imachus ruwananchista mana ruwananchistapas (Apo. 4:11). Chaymantapas Diosllan allin kamachikuqqa, chaymi payta kasukunanchis. Ñaupaqmantapachan wakin runakuna runamasinkuta kamachiranku. Jehová Diosllan ichaqa yachaywan, munakuywan, khuyapayaspa kamachikun (Éx. 34:6; Rom. 16:27; 1 Juan 4:8).

2. Hebreos 12:9-11 textopi nisqanman jina, ¿imanaqtinmi Jehová Diosta kasukunanchis?

² Jehová Diosqa munakuq papanchismi, chaymi payqa munan munakusqanchisrayku kasukunanchista mana payta manchakusqanchisraykuchu. Hebreo cristianokunaman qelqaspan apóstol Pablo niran: ‘Janaq pacha taytanchisqa allinninchispaqmi yachachiwanchis, chaymi paytaqa kasukunanchis’, nispa (leey Hebreos 12:9-11).

3. a) ¿Imakunata ruwaspan rikuchinchis Jehová Dios kasukusqanchista? b) ¿Ima tapuykunamanta yachasun?

³ Jehová Diostaqa tukuypin kasukunanchis, manan munasqanchisman jinaqa imatapas ruwananchischu, chayta ruwaspan Dios kasukusqanchista rikuchishanchis (Prov.  3:5). ¿Iman yanapawasun mana sasachakuspa Diosta kasukunanchispaq? Imayna Dios kasqanta reqsiymi, payqa chayman jinan imatapas ruwan (Sal. 145:9). Jehová Diosta aswan allinta reqsisun chayqa, astawanmi payta munakusun. Jinan mana juj listataraqchu munasunchis imakunata ruwananchispaq mana ruwananchispaqpas. Kallpachakusuntaqmi Jehová Dios jina imatapas qhawarinanchispaq (Sal. 97:10). Chhaynaña kaqtinpas mayninpiqa sasan kanman Diosta kasukuyqa. ¿Imaraykun sasa kanman? ¿Imatan umalliqkuna, taytakuna, mamakunapas yachankuman, Nehemiasmanta, rey Davidmanta, Jesuspa maman Mariamantapas? Chaykunamantan kaypi yachasun.

4, 5. Romanos 7:21-23 textopi nisqanman jina, ¿imaraykun mayninpi sasa kanman Jehová Diosta kasukuy?

⁴ Juchayoq kasqanchisraykun mayninpiqa sasa Jehová Diosta kasukuyqa. Adanwan Evawan Diospa jark’asqan ruruta mijuspan rikuchisharanku paykunallamanta imachus allin kasqanta mana allin kasqanta decidiyta munasqankuta (Gén. 3:22). Paykuna jinan kunanpas yaqa llapa runakuna paykunallamanta decidinku imachus allin kasqanta mana allin kasqantapas.

⁵ Noqanchisqa munakunchismi Diosta, chaywanpas mayninpiqa sasan tukuypi kasukuyqa. Chaymi apóstol Pablotapas pasaran (leey Romanos 7:21-23). Pay jinan noqanchispas Diospa sonqonpaq jina imatapas ruwayta munanchis. Chaywanpas kallpachakunanchismi mana allin munapayaykunata sonqonchismanta wijch’unanchispaq.

6, 7. ¿Imaraykun sasa kallanmantaq Jehová Diosta kasukuy? Juj ejemplota willay.

⁶ Chaymantapas imayna uywasqa kasqanchisraykun sasa kallanmantaq Diosta kasukuy. Runakunaq piensasqankupas rimasqankupas Jehová Diospa yachachisqan contrapin kashan. Chaymi kallpachakunanchis ama paykuna jina piensananchispaq. Juj hermananchismanta yachasun.

⁷ Wakin llaqtakunapin wayna-sipaskunata kallpachanku askha qolqeta gananankupaq. Chaymi pasaran Mary * sutiyoq hermananchista. Manaraq Jehová Diosta reqsishaspan payqa allin reqsisqa universidadpi estudiaran. Familianqa munaranmi allin llank’anayoq kananta askha qolqeyoq kaspa respetasqa kanantapas, paypas chaytan munaran. Jehová Diosta reqsispan ichaqa manaña chayta munaranchu. Chaywanpas paymi nin: “Mayninpin piensani juj negociota ruwaspa askha qolqeyoq kanayta, chayta ruwaspan ichaqa manaña kunan jinachu Diosta serviyman. Noqapaqqa manan facilchu, chaymi Jehová Diosta rogakunay chhayna llank’anata ama munapayanaypaq, mana chayqa jark’awanmanmi tukuy tiempoywan Dios servinayta”, nispa (Mat. 6:24).

8. ¿Imamantan qatimuqpi yachasunchis?

⁸ Yachasqanchis jina Jehová Diosta kasukuyqa allinninchispaqmi. Ichaqa, ¿imaraykun umalliqkunapas, taytakunapas, mamakunapas Diosta kasukunanku? Chayta ruwaspaqa jujkunatan yanapanqaku. Qatimuqpi yachasun Bibliaq willasqan wakin runakunamanta. Paykunamanta yachasqanchismi yanapanqa umalliqkunata, taytakunata, mamakunatapas Diospa munasqanman jina imatapas ruwanankupaq.

9. ¿Ima sasachakuykunapin Nehemías tarikuran?

⁹ Jehová Diosmi umalliqkunata kamachin hermanokunata cuidanankupaq (1 Ped. 5:2). Umalliqkunaqa imaymanatan Nehemiasmanta yachankuman, payqa ñaupaq tiempopin Diospa llaqtanta kamachiran (Neh. 1:11; 2:7, 8; 5:14). Ichaqa, ¿ima sasachakuykunapin tarikuran? Judiokunan Jehová Diospa templonta qhellichasharanku, manan levitakunapaq qolqeta qosharankuchu, manataqmi sábado p’unchayta waqaychasharankuchu, wakintaq waj llaqtayoq warmikunawan casarasqa kasharanku. ¿Imatan Nehemías ruwaran chayta rikuspa? (Neh. 13:4-30).

10. ¿Imatan Nehemías ruwaran?

¹⁰ Nehemiasqa manan kamachikuq kasqanraykuchu llaqtata kamachiran munasqanman jina. Aswanmi Jehová Diosta tukuy sonqowan rogakuran imachus ruwananta yanapananpaq, Diospa kamachikuyninkunata llaqtaman yachachinanpaqpas (Neh. 1:4-10; 13:1-3). Chaymantapas hermanonkunawan kuskan llank’aran Jerusalén llaqtaq perqankunata sayarichiypi (Neh. 4:15).

11. 1 Tesalonicenses 2:7, 8 textopi nisqanman jina, ¿imaynatan umalliqkuna hermanokunata cuidananku?

¹¹ Yaqapaschá umalliqkunaqa mana Nehemiaspa tarikusqanpi jinaqa tarikunqakuchu, chaywanpas imaymanatan paymanta yachankuman. Ejemplopaq, kallpachakunankun hermanokunata yanapanankupaq. Manan jujkunamanta aswan allinpaqqa qhawarikunankuchu umalliq kasqankurayku, aswanmi munakuywan hermanokunata cuidananku (leey 1 Tesalonicenses 2:7, 8). Munakuq, k’umuykukuq kasqankuraykun sumaqllata piwanpas rimananku. Andre sutiyoq hermanonchismi unayña umalliq kashan, paymi nin: “Sichus umalliqkuna sumaq sonqoyoq kanku chayqa, hermanokunaqa kusisqan sientekunku. Jinan umalliqkunata  mana manchakuspa yanapanku”, nispa. Tony sutiyoq hermanopas unayñan umalliq kashan, paymi nin: “Filipenses 2:3 textopi nisqanman jina kallpachakuni hermanoykunata noqamanta aswan allinpaq qhawarinaypaq, chaymi yanapawan jujkunata ama pisichanaypaq”, nispa.

12. ¿Imanaqtinmi umalliqkuna k’umuykukuq kananku?

¹² Umalliqkunaqa Jehová Dios jinan k’umuykukuq kananku. Payqa ancha jatun Diosmi chaywanpas ‘k’iraykamuspan k’umuykukuq runata pampamanta oqarin’ (Sal. 18:35; 113:6, 7). Chaymantapas Bibliaqa willanmi Jehová Diosqa jatunchakuq runata cheqnikusqanta (Prov. 16:5).

13. ¿Imanaqtinmi umalliqkuna sumaq simiwan rimananku?

¹³ Umalliqkunaqa Dios kasukusqankutan rikuchinku sumaq simiwan rimaspa. Chaytan astawanqa ruwananku pipas mana respetowan rimaykuqtin, mana chayqa kaqtan paykunapas ruwankuman (Gál. 5:14, 15; Sant. 1:26). Andre umalliqmi nillantaq: “Mayninpi pi hermanopas mana respetowan parlaykuwaqtinmi kaqta ruwayta munani. Ichaqa chay ratopin yuyarini Bibliapi willasqan junt’aq sonqo runakunamanta, chaytaq yanapawan samp’a runa kanaypaq”, nispa. Diosta kasukuq umalliqkunaqa sumaq respetowanmi rimanku hermanokunawan juj umalliqkunawanpas (Col. 4:6).

14. ¿Ima ruwanayoqmi taytakuna kanku? ¿Imaynatan chayta junt’ananku?

¹⁴ Jehová Diosmi taytakunata kamachin familiankuta umallinankupaq, wawankuta yachachinankupaq, correginankupaqpas (1 Cor. 11:3; Efes. 6:4). Ichaqa manan chayraykuchu munasqankuman jina wawankuta uywananku. Jehová Diosmi familiataqa rijurichiran, chaymi taytakunaqa Jehová Diosman cuentata qonqaku familiankuta imayna uywasqankumanta (Efes. 3:14, 15). Jehová Diosta kasukuq taytakunaqa Diospa munasqanman jinan familiankuta kamachinanku. Jinaspapas rey Davidmanta yachasqankun paykunata yanapanman.

15. ¿Imanaqtinmi rey David allin ejemplo taytakunapaq?

¹⁵ Jehová Diosmi Davidta churaran Israel llaqtata kamachinanpaq. Chaymi payqa atiyniyoq runa karan, mayninpin ichaqa mana allintachu kamachiran, Dios contrataq sinchitapuni juchallikuran (2 Sam. 11:14, 15). Chaywanpas kasukuq kasqanta rikuchiran Jehová Diospa wanachisqanta chaskikuspa. Diosmantaqmi imayna sientekusqanta  willakuran, kallpachakurantaq tukuypi Diosta kasukunanpaq (Sal. 51:1-4). K’umuykukuq kasqanraykun warmikunaq consejasqantapas uyarikuran (1 Sam. 19:11, 12; 25:32, 33). Manataqmi kaq juchakunapi urmaranchu, Jehová Dios serviytataq vidanpi ñaupaqman churaran.

16. ¿Imakunatan taytakuna Davidmanta yachankuman?

¹⁶ ¿Imatan taytakuna rey Davidmanta yachankuman? Manan familiaykita maltratanaykichu. Imapi pantasqaykitapas reqsikunaykin, uyarikunaykitaqmi pipas Bibliaq nisqanman jina consejasuqtiykiqa. Sichus chayta ruwanki chayqa, esposaykipas wawaykikunapas respetasunkikun. Chaymantapas paykunawan kuska Diosmanta mañakushaspan imayna sientekusqaykita willakunayki. Jinan familiaykiqa reparanqa may tukuyta Diospa yanapayninta necesitasqaykita. Astawanqa Jehová Dios serviytan ñaupaqman churanayki (Deut. 6:6-9). Chhaynapin ejemploykiwan familiaykita yanapanki.

17. ¿Ima ruwanayoqmi mamakuna kanku?

¹⁷ Jehová Diosmi mamakunata kamachiran familiankuta yanapanankupaq, wawankuta uywaypi yanapanankupaqpas (Prov. 6:20). Yachachisqanqa wañupunankaman wawanta yanapanman (Prov. 22:6). ¿Imatan mamakuna Jesuspa mamanmanta yachankuman? Chaymanta kunan yachasun.

18, 19. ¿Imatan mamakuna Mariamanta yachankuman?

¹⁸ Mariaqa allintan reqsiran Bibliaq yachachisqanta. Anchatan Jehová Diosta munakuran, chaymi mana iskayaspa Jehová Diospa nisqanta kasukuran vidanña cambianan karan chaypas (Luc. 1:35-38, 46-55).

¹⁹ ¿Imakunata ruwaspan mamakuna Mariaq ejemplonta qatikunkuman? Ñaupaqta, Bibliatan estudianaykichis, sapallaykichispitaq Diosmanta mañakunaykichis, chaymi yanapasunkichis Diosta munakunaykichispaq. Iskaypi, kallpachakunaykichismi Diospa sonqonpaq jina kausanaykichispaq. Ejemplopaq, yaqapaschá tayta-mamaykiqa ratolla phiñakuspa k’araq simiwan phiñakurasunki. Jinaspa piensaranki chhaynata wawakunata uywana kasqanta. Kunanmi ichaqa yachanki Diospa nisqanman jina wawakunata uywana kasqanta. Chaywanpas yaqapaschá wawayki mana kasusuqtiyki otaq sayk’usqa kashaspa ratolla phiñakuwaq (Efes. 4:31). Chhayna kaqtinqa Jehová Diospa yanapaynintan mañakunayki. Lydia sutiyoq maman nin: “Waway mana  kasukuwaqtinmi mayninpi tukuy sonqowan Diosmanta mañakunay karan ama sonqonta k’iriq jina rimapayanaypaq. Mayninpiqa kuskanta rimashaspan juj rato upallakuspa Diosmanta mañakuq kani yanapawananpaq, jinan sonqoyqa tiyaykuq”, nispa (Sal. 37:5).

20. ¿Imatan mamakuna mana rikuchiyta atinkumanchu? ¿Imatan ruwananku chayta atipanankupaq?

²⁰ Wakin mamapaqqa sasan kanman wawankuman munakusqankuta rikuchiyqa (Tito 2:3, 4). Yaqapaschá tayta-mamaykichis mana munakusqasuykichista rikuchirankuchu. Chhaynaña kaqtinpas manan kaqtaqa ruwanaykichischu. Jehová Diosta kasukuq mamakunaqa yachanankupaschá kanqa wawanku munakusqankuta rikuchiyta. Chaypaqqa cambianankupaschá kanqa imayna piensasqankuta, sientesqankuta ruwasqankutapas. Sichus chayta ruwanqaku sasaña kaqtinpas chayqa, paykunapas familiankupas aswan kusisqan kausanqaku.

21, 22. Isaías 65:13, 14 textopi nisqanman jina, ¿ima bendicionkunatan tarisunchis Jehová Diosta kasukuspa?

²¹ Davidqa yacharanmi Diosta kasukuy allinninpaq kasqanta, chaymi niran: “Diospa churasqan simikunaqa chaninpunin, sonqotan kusichin. Señor Diospa kamachikuyninqa sut’ipunin, ñawitan kicharin. Noqa kamachiykitaqa chaykunan anyaykuwan, kamachikuyniykikunata kasuqqa allin premiotan chaskin”, nispa (Sal. 19:8, 11). Kay tiempopiqa sut’itan reparakun imaynatas Diosta kasukuqkuna kausanku chayta, imaynatachus mana kasukuqkuna kausanku chaytapas. Diosta kasukuqkunaqa kusisqan kausanku, ‘kusisqa sonqoyoq’ kasqankurayku (leey Isaías 65:13, 14).

²² Sichus umalliqkunapas, tayta-mamakunapas tukuy sonqomanta Jehová Diosta kasukunqaku chayqa, aswan kusisqan paykunapas familiankupas kausanqaku, iñiq t’aqapi hermanokunapas astawanmi munanakunqaku. Astawanqa Jehová Diospa sonqontan kusichinqaku (Prov. 27:11). Chay ruwaymi astawanqa kusichiwanchis.