1. ¿Imaynatan Jehová Dios qhawarin k’umuykukuq runata?

DIOSQA k’umuykukuq runakunatan munakun. K’umuykukuqkunallan Jehová Diospa amigon kayta atinkuman, ‘jatunchakuqtan ichaqa karullamanta reqsin’ (Sal. 138:6). Llapanchispas Jehová Diostan kusichiyta munanchis chhaynapi amigonchis kananpaq, chaymi kallpachakunanchis k’umuykukuq kananchispaq.

2. ¿Ima tapuykunamantan kaypi yachasun?

² Kaypin yachasun kinsa tapuykunamanta. 1) ¿Imaynan k’umuykukuq runa? 2) ¿Imaraykun k’umuykukuq kananchis? 3) ¿Imaraykun sasachakuykunapi tarikuspa sasa kanman k’umuykukuq kay? K’umuykukuq kaspaqa Jehová Diostan kusichisun, allinninchispaqtaqmi chayqa kanqapas (Prov. 27:11; Is. 48:17).

3. ¿Imaynan k’umuykukuq runa?

³ K’umuykukuqqa manan jatunchakunchu ima ruwasqanmantapas. Bibliapi nisqanman jina k’umuykukuq runaqa Jehová Diostan kasukun, yachantaqmi jujkuna paymanta wakin ruwaykunapi aswan allin kasqankuta (Filip. 2:3, 4).

4, 5. ¿Imaynatan wakin runakuna k’umuykukuq runapaq qhawarichikunku?

⁴ Wakin runakunaqa k’umuykukuq runapaqmi qhawarichikunku. Yaqapaschá respetowan sumaqllata jujkunawan parlanku tayta-mamanku chhaynata uywasqankurayku.  Sonqonkupin ichaqa jatunchakuq kankuman. Tiempowanmi yachakunqa imayna runa kasqankuta (Luc. 6:45).

⁵ Wakin runakunaqa mana manchakuspan ima piensasqankutapas parlanku, ichaqa manan chaywanchu nisunman: “Paykunaqa jatunchakuqmi kanku”, nispaqa (Juan 1:46, 47). Chaywanpas cuidakunankun ama imayna kasqankupi confianankupaq. Imayna runaña kanchis chaypas llapanchismi kallpachakunanchis k’umuykukuq runa kananchispaq.

6. 1 Corintios 15:10 textopi nisqanman jina, ¿imatan yachanchis apóstol Pabloq ejemplonmanta?

⁶ Apóstol Pablomanta yachasun. Jehová Diospa yanapayninwanmi askha iñiq t’aqakunata qallarichiran. Yaqachus jina mana mayqen apostolpas pay jinaqa Diosmanta willaranchu. Chhaynaña kaqtinpas payqa manan wakin cristianokunamanta aswan allinpaqchu qhawarikuran, aswanpas niranmi: “Noqaqa apostolkunamanta aswan juch’uy kaqmi kani, manataqmi ‘apóstol’ nisqa kanaypaq jinapaschu kani Diospa iñiq t’aqanta qatikachasqayrayku”, nispa (1 Cor. 15:9). Chaymantapas niranmi: ‘Diosmi sumaqta qhawariwan ichaqa manan imaymana ruwasqayraykuchu aswanpas noqawan sumaq sonqo kasqanrayku’, nispa (leey 1 Corintios 15:10). Pabloqa k’umuykukuqmi karan. Corinto llaqtapi cristianokunaman qelqasqanpipas manan jatunchakuranchu wakinña pisicharanku chaypas (2 Cor. 10:10).

7. ¿Imaynatan Karl Klein hermanonchis rikuchiran k’umuykukuq kasqanta?

⁷ Karl Klein hermanonchisqa umalliq t’aqamantan karan, askha iñiqmasikunatan  kallpacharan vidanmanta willasqanqa. 1922 watapin chayllaraq wasin-wasinta Diosmanta yachachiq lloqsiran ichaqa sinchi sasapaqmi chay ruwayta qhawariran chaymi iskay wata jina mana lloqsiranchu. Betelpi llank’ashaqtintaq juj hermano consejaran, jinan juj tiempo chay hermanopaq phiñakuran. Chaymantapas juj tiempon sinchi llakisqa tarikuran. Chaykunapiña tarikuran chaypas Diospa llaqtanpin imaymanapi yanapakuran. Allin reqsisqaña karan chaypas sut’illantan vidanmanta willakuran, chaymi askha iñiqmasikuna payta yuyarinku. *

8. Jehová Diosqa allinpaqmi qhawarin k’umuykukuq runata, ¿imaynatan 1 Pedro 5:6 texto chayta sut’inchan?

⁸ Jehová Diosqa k’umuykukuqkunallatan allinpaq qhawarin chaymi kallpachakunanchis k’umuykukuq kananchispaq, apóstol Pedropas chaytan niran (leey 1 Pedro 5:6). “Qhepayta jamuy” libropin nin: ‘Uma oqariq kayqa veneno jinan, mana allinninchispaqpunin. Uma oqariq runataqa ancha yachaysapaña kashaqtinpas mana valeqpaqmi Diosqa qhawarin. Juch’uyyaykukuq runatan ichaqa pisi yachayniyoqña kashaqtinpas ancha allinpaq qhawarin’, nispa. Nillarantaqmi: ‘Diosqa noqanchismanpas allin premiotan qowasunchis juch’uyyaykukuq kaqtinchisqa’, nispa. * Aswan allinqa Jehová Diospa sonqonta kusichiymi ima ruwaymantapas, chayta manan qonqananchischu (Prov. 23:15).

9. ¿Imaraykun k’umuykukuq runakunawan kayta munanchis?

⁹ K’umuykukuq kaspaqa Diostan kusichinchis, allinninchispaqtaqmi kanpas. ¿Imaraykun allinninchispaq? Chaypaq kaypi piensasun. Jatunchakuq runakunaqa munasqallankutan ruwanku manataqmi jujkunaq nisqantaqa, chaymi mana munanchischu paykunawan kayta. K’umuykukuq, munakuq, khuyapayakuq hermanokunawanmi ichaqa kusisqa kanchis (1 Ped. 3:8). K’umuykukuq kasun chayqa jujkunapas kusisqan noqanchiswan kanqaku (Mat. 7:12).

10. ¿Imaraykun k’umuykukuq kay yanapawanchis imatapas aguantananchispaq?

¹⁰ K’umuykukuq kasun chayqa aguantasunmi tukuy ima sasachakuykunatapas.  Mayninpiqa yaqapaschá mana allinpaq imatapas qhawarisunman. Chaymi rey Salomón niran: “Kamachikunatan caballopi puriqta rikurani, kamachikuqkunatataq kamachi jina chakipi purishaqta”, nispa (Ecl. 10:7). Mayninpin allin ruwaq runakunata mana allinpaq qhawarinku, mana imata ruwaq runakunatan ichaqa allinpaq qhawarinku. Rey Salomonmi nin: ‘Ama nishuta llakikuychu imaynapi tarikusqaykimanta’, nispa (Ecl. 6:9). K’umuykukuq kasun chayqa ima llakikuytapas aguantasunmi.

11. ¿Imatan ruwananchis pipas consejawaqtinchis?

¹¹ Sapa p’unchaymi k’umuykukuq kasqanchista rikuchinanchis. ¿Imakunapin k’umuykukuq kasqanchista rikuchinanchis? Pipas consejawaqtinchis. Mayninpi mana allin ruwasqanchismanta pipas consejawasunman chayqa, k’umuykukuqmi kananchis chayta reqsikunanchispaq. Wakinninchisqa yaqapaschá qallariypiqa mana uyarikuyta munasunmanchu, consejawaqninchis runamantapas mana allintapaschá rimasunman, otaq nisunman: “Sonqoyta k’iriq jinan niwaran”, nispa. K’umuykukuq kaspan ichaqa uyarikusun consejawasqanchista.

12. Proverbios 27:5, 6 textopi nisqanman jina, ¿imaraykun agradecekunanchis pipas consejawaqtinchis? Juj ejemplota willay.

¹² K’umuykukuq runaqa agradecekunmi pipas consejasqanmanta. Kaypi piensasun. Juñunakuypin hermanokunawan sumaqta parlashanchis, chayllamanmi juj hermano juj ladoman apaspa niwanchis: “Kiruykipin mijuna kashan”, nispa. Chay rato p’enqarikunchisña chaypas “gracias” ninchismi. Munasunmanmi karan pipas ñaupaqtaraq chayta niwananchista. Chay jinallataqmi wakin hermanokunaqa valorta necesitanku consejawananchispaq chaymi k’umuykukuspa agradecekunanchis. Paykunataqa manan enemigonchista jinaqa rikunanchischu, nitaq cheqnikunanchischu aswanpas munakunanchismi (leey Proverbios 27:5, 6; Gál. 4:16).

13. ¿Imaynatan k’umuykukuq kasqanchista rikuchisunman jujkuna ima llank’aytapas chaskikuqtinku?

¹³ Wakin hermanokuna Diospa llaqtanpi ima ruwaytapas chaskiqtinku. Jason sutiyoq umalliqmi nin: “Juj hermanoman Diospa llaqtanpi ima llank’aytapas  qoqtinkun sonqollaypi niq kani: ‘Imarayku noqaman mana chayta qowarankuchu’”, nispa. ¿Jayk’aqllapas chhaynata piensaranchischu? Diospa llaqtanpi astawan yanapakuyta munayqa manan juchachu (1 Tim. 3:1). Chaywanpas cuidakunanchismi ama jujkunamanta aswan allinpaq qhawarikunanchispaq. Yaqapaschá juj hermano ninman: “Manan pipas ruwasqayta jinaqa iñiq t’aqapi ruwayta atinmanchu”, nispa. Juj hermanataq sonqollanpi ninman: “Qosaymi chay hermanoq ruwasqantaqa aswan allinta ruwanman” nispa. K’umuykukuq kaspan ichaqa mana chhaynatachu piensasun.

14. ¿Imaynan Moisés sientekuran jujkuna llank’ayninpi yanapaqtinku? ¿Imatan chaymanta yachanchis?

¹⁴ Moisesmanta yachasun. Paymi Diospa llaqtanta pusariran, paypaqqa chay llank’ayqa ancha sumaqmi karan, Diosmi ichaqa niran juj runakuna chay llank’aypi yanapanankupaq. Diosmi chay runakunamanpas espiritunta qoran. Moisesmi ichaqa mana envidiakuranchu (Núm. 11:24-29). K’umuykukuq kasqanraykun mana phiñakuranchu runakuna juzgaypi yanapaqtinku (Éx. 18:13-24). Askha juezkuna kaqtinqa ratollan ima sasachaytapas allicharanku, runakunapas manan unaychu suyakuqku. Rikusqanchis jina Moisesqa llaqtaq allinnintan ñaupaqta maskharan. ¡Allinpunin karan k’umuykukuq kasqanqa! Diosqa k’umuykukuq runakunawanmi imaymanata ruwachin manaña kusa ruwaqkunachu kaqtinkupas. Salmos 138:6, textopas ninmi: “Qanqa ancha jatunña kanki chaypas, k’umuykukuqtan yuyarikamunki”, nispa.

15. ¿Ima llank’aykunatan wakin hermanokuna saqepuranku?

¹⁵ Diospa llaqtanpi llank’aykunata saqepuqtinku. Askha hermanokunan Diospa llaqtanpi unay watakuna llank’asqankuta  saqepuranku. Chaymi pasaran 2014 watapi, watukuq umallikunaq llank’asqanta qhawariq umalliqkunapas llank’ayninkutan saqepuranku. Chay watamantapachan watukuq umallikunapas 70 watankuman chayaspa llank’ayninkuta saqepunku. Umallikunaq llank’ayninpi yanapaq umallikunapas 80 watankuman chayaspan chay llank’ayninkuta saqepunku. Betelpi llank’aq hermanokunapas lloqsipuranku precursor kanankupaq. Jujkunataq saqepuranku onqosqankurayku, familiankuta cuidanankurayku otaq jujkunarayku.

16. ¿Imaynatan wakin hermanokuna k’umuykukuq kasqankuta rikuchiranku?

¹⁶ Wakin hermanokunapaqqa sasan karan Diospa llaqtanpi llank’ayninkuta saqeyqa ¿imarayku? Askha watakuna chay llank’aypi yanapakusqankurayku. Tiempowanmi ichaqa manaña llakikurankuchu Jehová Diosta munakusqankurayku. Paykunaqa Diosta servinankupaqmi prometekuranku manan juj llank’aymanchu (Col. 3:23). Paykunaqa kusikuspa k’umuykukuspan Jehová Diosta servishallanku. ‘Tukuy llakipakuyninkutataq Diosman saqenku’, Jehova Dios paykunata munakusqanrayku (1 Ped. 5:6, 7).

17. Bibliapin niwanchis k’umuykukuq kananchispaq, ¿imaraykun chaymanta agradecekunanchis?

¹⁷ Anchatan agradecekunchis Bibliapi k’umuykukuq kananchispaq niwasqanchismanta. K’umuykukuq kaqtinchisqa jujkunaqa kusikunkun noqanchiswan kaspa. Yanapawanchistaqmi sasachakuykunata aguantananchispaq, astawanqa yanapawanchis Jehová Diosman achhuykunanchispaq. Maytan kusikunchis ‘ancha jatun’, Jehová Diosninchis k’umuykukuq serviqninkunata munakusqanmanta (Is. 57:15).