1, 2. ¿Imatan Jesuspa apostolninkuna tapukunkuman karan?

JESUSPA discipulonkunan Olivos orqopi Jesuswan kasharanku. Chayllamanmi may munakusqanku amigonku janaq pachaman wichapuran (Hech. 1:9, 10). Jesusqa iskay wata jinan discipulonkunaman imaymanata yachachiran kallpacharan ima. Manañataq Jesús paykunawanchu kasharan chayqa, ¿imatan ruwananku karan?

² Jesusmi discipulonkunaman kamachiran: ‘Noqamantan willankichis Jerusalenpi, lliu Judeapi, Samariapi ima, jinallataq kay pachaq k’uchunkunakamaraq’, nispa (Hech. 1:8). Chay kamachikuyta junt’anankupaqmi Jesús prometeran Diospa santo espiritun yanapananta (Hech. 1:5). Ichaqa, ¿pikunan chay llank’ayta umallinanku karan? Apostolkunaqa yacharankun ñaupa Israel llaqtapi umallikuna kasqanta. Chaymi paykunaqa tapukunkuman karan: “¿Pitan Jehová Dios kunan churanqa llaqtanta umallinanpaq?”, nispa.

3. a) ¿Pitan apostolkuna ajllaranku Judas Iscarioteq rantinpi? b) ¿Ima tapuykunatan kay estudiopi yachasun?

 ³ Apostolkunaqa Jesuspa ripusqan qhepallamanmi Judas Iscarioteq rantinpi juj apostolta ajllaranku. Chaypaqmi Diospa yanapayninta mañakuranku, simin qelqawan yanapachikuspataq Matiasta ajllaranku, chhaynapi 12 apostolkuna kananpaq (Hech. 1:15-26). ¿Imaraykun 12 apostolkuna kananku karan? Apostolkunaqa yacharankun Jesús 12 apostolkunata ajllasqanta, * juj ancha jatun llank’ana aparinankupaq yachachisqantapas. Ichaqa, ¿ima llank’aytan saqeran? ¿Imaynatan Jehová Diospas Jesuspas apostolninkunata yanaparan? ¿Pikunan kay tiemponchispi chay llank’ayta aparishanku? ¿Imaynatan yuyarisunman Diospa llaqtanpi umallikunata, astawanqa ‘allin yuyayniyoq junt’aq kamachita’? (Mat. 24:45; Heb. 13:7.) Chay tapuykunamanta yachasun.

4. ¿Imatan ruwaqku apostolkuna ajllasqa umalliqkunapas?

⁴ Pentecostés fiesta 33 watamantapachan apostolkuna iñiq t’aqata umalliyta qallariranku. Chaymi apóstol “Pedroqa chunka jujniyoq apostolkunapiwan sayarispa” askha runakunaman yachachiran salvakunankupaq yachachikuykunata, jinan askha runakuna bautizakuranku (Hech. 2:14, 15). Chay qhepamanmi chay mosoq cristianokuna ‘uyarishallaqku apostolkunaq yachachisqanta’ (Hech. 2:42). Apostolkunaqa iñiq t’aqakunapi qolqe churasqankutan qhawariranku (Hech. 4:34, 35). Jinaspapas “Diosmanta mañakuspa siminta yachachispa imallañan” karanku (Hech. 6:4). Chaymantapas allin iñiyniyoq cristianokunatan kachaqku mana predicakusqan llaqtakunapi Diosmanta willamunankupaq (Hech. 8:14, 15). Chay qhepamanmi ajllasqa umalliqkuna apostolkunata yanaparanku iñiq t’aqata cuidanankupaq. Chhaynapin paykuna umalliq t’aqa kapuranku (Hech. 15:2).

5. ¿Imaynatan Diospa santo espiritun umalliq t’aqata yanaparan? (20 paginapi dibujota qhaway.)

⁵ Apostolkunaq tiemponpi cristianokunaqa seguron kasharanku umalliq t’aqata Dios yanapashasqanmanta. ¿Imaynapin chayta yacharanku? Diospa santo espiritun chay umalliqkunata yanapasqanpi (Juan 16:13). Llapa cristianokunaña Diospa espiritunta chaskiranku chaypas, umalliq t’aqan atiyta chaskiran Diospa llaqtanta allinta pusarinanpaq. Ejemplopaq, 49 watapin juj sasachakuy karan qhari kaynin qarachata kuchuchikuymanta. Jinan umalli t’aqata santo espíritu yanaparan chayta allinta decidinankupaq. Chay decidisqankutan llapa iñiq t’aqakunaman apachiranku. Jinan iñiq t’aqakunaqa chayta kasukuspa “iñiyninkupi aswan-aswanta kallpachakusharanku, sapa p’unchaytaqmi askhayasharankupas” (Hech. 16:4, 5). Chaymantapas umalliq t’aqaqa chay carta apachisqanpin rikuchiran munakuq iñiyniyoq kasqanta, Diospa santo espiritunmi yanaparan chhayna kanankupaq (Hech. 15:11, 25-29; Gál. 5:22, 23).

6. a) ¿Imaynatan angelkuna umalliq t’aqata yanaparanku? b) ¿Imaynatan Diospa simin qelqa umalliq t’aqata yanaparan?

 ⁶ ¿Imaynapin cristianokuna reparallarankutaq umalliq t’aqawan Jehová Dios llaqtanta pusarishasqanta? Angelkuna umalliq t’aqata imayna yanapasqanpin. Juj kutinmi juj ángel Cornelio runata niran apóstol Pedrota maskhananpaq. Chay runaqa manan judío runachu karan, manataqmi qhari kaynin qarachata kuchuchikuranchu. Jinan Pedroqa Cornelioman familianmanwan Diosmanta willaqtin Diospa santo espiritun paykunaman junt’aykuran. Chayta yachaspankun llapa cristianokuna repararanku Diospa munaynin kasqanta, chaymi waj nacionmanta runakunata iñiqmasinkuta jina chaskipuranku. Chaymantapachan mana judío runakunapas cristiano kapuranku (Hech. 11:13-18). Chay pasasqanmi rikuchin angelkuna umalliq t’aqata predicacionpi yanapasqankuta (Hech. 5:19, 20). ¿Imaynapin cristianokuna reparallarankutaq umalliq t’aqawan Jehová Dios llaqtanta pusarishasqanta? Diospa simin qelqa nisqanman jina imatapas ruwasqankupin. Umalliq t’aqaqa qelqaq nisqanman jinan ima yachachikuytapas yachachiqku iñiq t’aqakunatapas pusariqku (Hech. 1:20-22; 15:15-20).

7. ¿Imaynapin yachanchis ñaupa tiempopi umalli t’aqata Cristo umallisqanta?

⁷ Umalliq t’aqaqa llapa iñiq t’aqakunatan umalliran, chaywanpas paykunaqa Jesucristotan umalliqninkuta jina qhawariranku. ¿Imaynapin chayta yachanchis? Apóstol Pabloq nisqan jina, Criston wakin qharikunata ‘apóstol’ kanankupaq churaran. Nillarantaqmi llapa iñiq t’aqakunamanta Cristo umalli kasqanta (Efes. 4:11, 15). Chaymantapas Diosmi munaran chay tiempopi Jesuspa discipulonkunata “cristianokuna” nisqa sutiwan reqsinankuta (Hech. 11:26). Pabloqa yacharanmi iñiq t’aqapi cristianokuna Diospa simin qelqaman jina yachachisqankuta iñiq t’aqakunata pusarisqankutapas. Ichaqa niranmi: ‘Kaytan yachanaykichista munani: Criston llapa qhariq umanqa’, nispa. Chaypin rikuchisharan umalliq t’aqapi kaqkunatapas Cristo umallishasqanta. Chay qhepamanmi niran: “Cristoq umantaq Dios”, nispa (1 Cor. 11:2, 3). Chhaynapin reparanchis Jehová Dios Cristota umalli kananpaq ajllasqanta.

8, 9. ¿Ima importante llank’aytan Russell iñiqmasinchis ruwaran?

⁸ 1870 watapin, Charles Taze Russell iñiqmasinchis Dios sonqo runakunapiwan kallpachakuranku Bibliaq nisqanman jina Diosta adoranankupaq. Chaytan lliu runakunamanpas yachachiyta munaranku. Chaypaqmi 1884 watapi Zion’s Watch Tower Tract Society nisqa corporacionta * qallarichiran, chaypin Russell iñiqmasinchis presidente karan. Chay iñiqmasinchisqa allintan Bibliata estudiaran, chaymi allinta entienderan infiernomanta, trinidadmanta, mana wañuq almamanta yachachikuykuna pantasqa kasqanta. Chaymi iglesiakunaq pantasqa yachachisqankuta mana manchakuspa sut’iman orqoran. Chaymantapas entienderanmi Cristoqa mana aycha cuerpopichu kay pachaman kutimunanta,  “nacionkunapaq señalasqa tiempo” 1914 watapi tukupunantapas (Luc. 21:24). Russell iñiqmasinchisqa tukuy tiemponta, kallpanta, qolqenta iman churaran chay cheqaq yachachikuykunata runakunaman yachachinanpaq. Chaypi rikusqanchis jina Jehová Diospas Jesuspas Russell iñiqmasinchistan churaranku iñiq t’aqakunata pusarinanpaq.

⁹ Russell iñiqmasinchisqa manan munaranchu jujkunamanta aswan allinpaq qhawarisqa kayta. Chaymi 1896 watapi niran: “Manan noqapas nitaq noqawan llank’aqkunapas munaykuchu admirasqa kayta, importante tituloyoq kayta, nitaq pipas sutiykuwan sutichasqa kanankuta”, nispa. Unay qhepamanmi nillarantaq: “Diosmantan jamun kay llank’ayqa”, nispa.

10. a) ¿Jayk’aqmi Jesús ‘allin yuyayniyoq junt’aq kamachita’ churaran? b) ¿Sociedad Watch Tower corporacionpi directorkunachu kanku umalliq t’aqa?

¹⁰ Russell iñiqmasinchisqa 1916 watapin wañupuran. Chay qhepamantaq 1919 watapi Jesucristo ‘allin yuyayniyoq junt’aq kamachita’ churaran kamachinkunaman ‘tiempollanpi mijunata qonanpaq’ (Mat. 24:45). Chay watakunapin Brooklyn (Nueva York) llaqtapi tarikuq oficinapi llank’aq ajllasqa cristianokuna qelqakunata ruwamusharankuña Jesuspa qatikuqninkunaman apachinanpaq. 1940 watamantapachan “umalliq t’aqa” nisqa simi qelqanchiskunapi rijurimuran. Chay tiempopin entiendekuran Watch Tower Bible and Tract Society corporacionpi directorkuna “umalliq t’aqa” kasqanta. Ichaqa manan chhaynachu karan, chaymi 1971 watapi sut’ita entiendekuran Sociedad Watch Tower corporacionmanta directorkunaqa asuntos legales nisqallamanta encargakusqankuta. Chaymantapachan chay corporacionpi mana llank’aq cristianokunapas umalliq t’aqamanta kapuranku. Watakunaq pasasqanman jinan chay corporacionpi directorkuna ‘waj ovejamanta’ kapuranku. Chaymantapachan umalliq t’aqaqa Diospa llaqtanman yachachiypi dedicakuran (Juan 10:16; Hech. 6:4). 2013 wata 15 julio Qhawaq revistapin willan umalliq t’aqaqa juj pisi t’aqa ajllasqa cristianokuna kasqankuta, paykunan kanku ‘allin yuyayniyoq junt’aq kamachi’ nisqa.

11. ¿Imaynatan umalliq t’aqa imatapas decidin?

¹¹ Umalliq t’aqaqa sapa semana juñukusqankupin importante ruwaykunata decidinku. Chay juñukusqankun yanapan juj nisqalla kanankupaq, allinta imatapas ruwanankupaq ima (Prov. 20:18). Chay umalliq t’aqapiqa manan pipas aswan importantepaqqa qhawarikunchu. Chaymi chay juñunakuykunata umalliq sapa wata cambian (1 Ped. 5:1). Kaqllataqmi pasan umalliq t’aqaq churasqan soqta encargadokunawanpas. Chay umalliq t’aqamanta sapanka hermanokunaqa ‘kamachikuna’ jinallan kanku, chaymantapas allin yuyayniyoq junt’aq kamachiq nisqantan kasukunku (qhaway “Astawan yachanapaq” nisqa recuadrota).

12. ¿Ima tapuykunatan kutichisun?

¹² Umalliq t’aqamanta kaqkunaqa manan mosqoykunapichu Jehová Dioswan rimanku, pantaq runakunataqmi kankupas. Chaymi mayninpi pantankuman Bibliamanta yachachikuykunata imayna  entiendesqankupi imayna yachachisqankupi juj ruwaykunapipas. Ejemplopaq, 1870 watamantapachan wakin yachachikuykuna yachachisqankumanta cambiokuna karan. Chay cambiokunan tarikun Jehová Diospa testigonkuna Bibliata t’aqwinankupaq qelqa nisqapi, “sut’inchasqa yachachikuykuna” nisqa partepi. Jesusqa manan niranchu allin yuyayniyoq junt’aq kamachi qelqakuna ruwamusqanku allinllapuni kananta. Chhaynaqa, “¿pipunitaq kanman allin yuyayniyoq junt’aq kamachiri?” (Mat. 24:45.) ¿Imaynapin yachanchis umalliq t’aqa ‘allin yuyayniyoq junt’aq kamachiwan’ kaqlla kasqanta? Chaypaq kinsa yanapaykuna chaskisqankumanta yachasun.

13. ¿Imaynatan Diospa santo espiritun umalliq t’aqata yanapashan?

 ¹³ Diospa santo espiritun yanapashan. Diospa espiritunmi umalliq t’aqata yanaparan sasa yachachikuykunata entiendenankupaq. Llapa sut’inchakusqan yachachikuykunan chayta rikuchin. Manan pipas kikillanmantaqa chay ‘pakasqa yachaykunata’ entiendenmanchu karan, nitaq jujkunamanpas yachachiyta atinmanchu karan (leey 1 Corintios 2:10). Apóstol Pablon niran: “Chaykunamantan rimanchis, ichaqa manan runaq yachachisqanman jinachu, aswanpas espirituq yachachisqanman jinan”, nispa, chhaynatan umalliq t’aqapas piensan (1 Cor. 2:13). Unay watamantañan religionkuna pantasqa yachachikuykunata yachachiqku. Chhaynaqa, ¿imaynapin 1919 watamantapacha Diosmanta cheqaq yachachikuy astawan sut’inchakushan? Diospa santo espiritun umalliq t’aqata yanapashasqanrayku.

14. Apocalipsis 14:6, 7 nisqan jina, ¿imaynatan angelkuna umalliq t’aqatapas Diospa llaqtantapas yanapashan?

¹⁴ Angelkunan yanapashan. Pachantinpin 8 millón más iñiqmasikunaña allin willakuykunata predicashanku. Chay llank’aytaqa umalliq t’aqan umallishan. Ichaqa, ¿pin paykunata yanapashan chay llank’ayta aparinankupaq? Jehová Diosmi angelninkunawan yanapashan (leey Apocalipsis 14:6, 7). Askha kutipin angelkuna Diosmanta mañakuq runakunaman iñiqmasinchiskunata pusariran. * Jinaspapas autoridadkunaq jark’akusqanku llaqtakunapin predicacionpas Bibliamanta yachachikuypas astawan yapakushan. Chaypin rikukullantaq angelkunaq yanapayninta.

15. ¿Imaynapin yachanchis umalliq t’aqa “cristianon kayku” niq religionkunapi umalliqkunawan mana kaqllachu kasqanta?

¹⁵ Diospa simin qelqan yanapashan (leey Juan 17:17). 1973 watapin 15 octubre La Atalaya revistapi kay tapukuy lloqsimuran: “¿Cigarro fumaqkuna atinkumanchu bautizakuyta?”, nispa. Bibliamanta textokunawanmi sut’incharan cigarro fumaqkuna manapuni bautizakuy atisqankuta. Chaymantapas willaranmi cigarro fumayta manapuni saqeqkuna Diospa llaqtanmanta qarqosqa kanankuta (1 Cor. 5:7; 2 Cor. 7:1). Chay revistan nillarantaq: “Kay kamachikuyqa Diospa simin qelqapi nisqanman jinan kashan, manan runakunaq kamachikuyninchu”, nispa. Diospa llaqtallanmi Bibliaq nisqanman jina imatapas ruwan, wakin iñiqkunapaq sasaña kanman chaypas. Juj religionkunan ichaqa mana chaytachu ruwanku. Ejemplopaq, Estados Unidos nacionpin juj libro kayta niran: “Cristiana religionkunan sapa kutilla yachachisqankuta cambiashanku runakunaq munasqanman jina yachachinankupaq”, nispa. Umalliq t’aqan ichaqa mana runakunaq munasqanman jinachu imatapas yachachin, aswanmi Diospa simin qelqa nisqan jinan imatapas ruwan. Chaypin rikunchis Jehová Dios llaqtanta pusarishasqanta.

16. ¿Imaynatan umalliq t’aqata yuyarisunman?

¹⁶ Leey Hebreos 13:7. Biblian nin: “Yuyarillaychispuni pikunachus umallishasunkichis chaykunata”, nispa. ¿Imaynatan  paykunata yuyarisunman? Umalliq t’aqapaq Jehová Diosmanta mañakuspan (Efes. 6:18). Paykunaqa imaymana ruwanayoqmi kanku; qelqakunatan ruwamunanku, pachantinpi predicaciontan qhawarinanku, donacionkunatapas allintan qhawarinanku. Chayraykun paykunapaq Diosmanta mañakushanallanchis.

17. ¿Imaynatan umalliq t’aqata yuyarillasunmantaq?

¹⁷ ¿Imaynatan umalliq t’aqata yuyarillasunmantaq? Paykunaq kamachiwasqanchista yachachiwasqanchista kasukuspan. Paykunaqa qelqakunawan, juñunakuykunawan, asambleakunawan iman yachachiwanchis. Jinaspapas umalliq t’aqaqa iñiq t’aqakunata watukuq umalliqkunatan churan, watukuq umalliqkunataq iñiq t’aqapi umalliqkunata churan. ¿Imaynatan paykunapas umalliq t’aqata yuyarinkuman? Umalliq t’aqaq yachachisqanta kamachisqanta ima sonqomanta kasukuspa. Noqanchispas kasukunanchismi Diospa llaqtanpi churasqan umalliqkunata, chhaynapin rikuchisun umalliqninchis Jesusta respetasqanchista (Heb. 13:17).

18. ¿Imaraykun tukuy atisqanchista ruwananchis predicacionpi yanapakunapaq?

¹⁸ Chaymantapas tukuy atisqanchista predicacionpi yanapakuspan umalliq t’aqata yuyarillanchistaq. Hebreos 13:7 texton kallpachawanchis paykunaq iñiyninta qatikunanchispaq. Umalliq t’aqaqa kusisqan allin willakuykunata predicashan, pachantinpi predicaciontapas umallishan, chaypin rikuchishan allin iñiyniyoq kasqanta. ¿Yanapakushanchischu chay llank’aypi? Yanapakusun chayqa Jesusmi noqanchistapas niwasun: “Kay aswan juch’uy wayqeykunamanta jujninpaq imatapas ruwaspaykichisqa noqapaqmi ruwarankichis”, nispa (Mat. 25:34-40).

19. ¿Imaraykun umalliqninchis Jesusta qatikunanchis?

¹⁹ Señorninchis Jesusqa manan jinatachu qatikuqninkunata saqerpariran (Mat. 28:20). Pay kikintan Jehová Dios yanaparan santo espiritunwan, angelkunawan, simin qelqawan ima. Chhaynatan paypas allin yuyayniyoq junt’aq kamachita yanapashan. Paykunaqa “corderoq qhepallantan purinku, maytaña riqtinpas qhepallantapunin rishanku” (Apo. 14:4). Sichus umalliq t’aqata kasukusun chayqa umalliqninchis Jesusta qatikusunchis. Jinan payqa pisi tiempomanta ‘kausay unu pujukunaman pusawasunchis’ wiñaypaqtaqmi kausasunchis (Apo. 7:14-17). ¡Manan mayqen umalliqpas chhayna sumaq kausaytaqa prometewasunmanchu!