Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

7 ESTUDIO

Llamp’u sonqo kaspan Jehová Diosta kusichisun

Llamp’u sonqo kaspan Jehová Diosta kusichisun

“Kay pachapi llapa llamp’u sonqokuna Jehová Diosta maskhaychis, [...] llamp’u sonqo kanaykichispaq kallpachakuychis” (SOF. 2:3, NM).

80 TAKI ‘Rikuychis Jehová Dios sumaq sonqo kasqanta’

KAYKUNAMANTA YACHASUN *

1, 2. a) ¿Imatan Biblia willan Moisesmanta? ¿Imatan pay ruwaran? b) ¿Imaraykun kallpachakunanchis llamp’u sonqo kanapaq?

BIBLIAN Moisesmanta nin: “Moisesqa aswan llamp’u sonqon karan, kay pachantin qharikunamantapas”, nispa (Núm. 12:3). Chhaynaqa, ¿manchali mana decidiyta atiq runachu karan? Wakinqa chhaynatapaschá qhawarinku llamp’u sonqo runata, ichaqa manan chhaynachu. Moisesqa mana manchakuq mana iskayaq runan karan. Payqa Jehová Diospa yanapayninwanmi Egipto rey contra jatariran, kinsa millón jina runakunata ch’inneq pampanta pusaran, yanaparantaq Israel llaqtata enemigonkunata atipananpaq.

2 Noqanchisqa manan Moisespa problemankunapi jinachu tarikunchis, ichaqa ima problemapipas tarikuqtinchisqa sasan kanman llamp’u sonqo kay. Ichaqa, ¿iman kallpachawanchis llamp’u sonqo kanapaq? Jehová Diospa promesanmi, paymi nin: “Llamp’u sonqokunan ichaqa kay allpata chaskinqaku”, nispa (Sal. 37:11). Chaymi tapukunanchis: “¿Llamp’u sonqo runachu kani? ¿Jujkuna chaytachu noqamanta ninkuman?”, nispa. Manaraq chay tapuykunaman kutichishaspa yachasunchis imaynas llamp’u sonqo runa chayta.

¿IMAYNAN LLAMP’U SONQO RUNA?

3, 4. a) ¿Imaynapin llamp’u sonqo kay comparakun cuadrota pintaywan? b) ¿Ima tawa cualidadkunatan necesitanchis llamp’u sonqo kanapaq? ¿Imaraykun necesitanchis?

3 Llamp’u sonqo kayqa munay cuadrota pintaywanmi comparakunman. ¿Imaynapi? Juj munay cuadrota pintanapaqqa imaymana colorkunatan tupachinanchis pintanapaq. Chay jinallataqmi llamp’u sonqo runa kanapaqqa humilde kananchis, kasukuq kananchis, samp’a runa kananchis, mana manchakuqtaq kananchispas. ¿Imaraykun chay cualidadkunata necesitanchis? *

4 Humilde runakunallan Diostaqa kasukunku munaynintapas ruwanku. Diosqa munanmi samp’a runa kananchista (Mat. 5:5; Gál. 5:23). Satanasmi ichaqa sinchita phiñakun Diospa munasqanman jina ruwaqtinchis. Kay pachapi runakunaqa Satanaspa munasqanman jinan kausanku, chaymi cheqnikuwanchis humilde samp’a runa kaqtinchis (Juan 15:18, 19). Chayrayku necesitanchis valorta mana manchakuspa Satanás contra kananchispaq.

5, 6. a) ¿Imaraykun Satanás llamp’u sonqo runakunata cheqnikun? b) ¿Ima tapuykunamantan kay estudiopi yachasun?

5 Diosta mana kasukuqkuna, orgullosokuna, ratolla phiñakuqkunapas manan llamp’u sonqochu kanku. Chhaynan Satanaspas, chaymi llamp’u sonqo runakunata cheqnikun, paykunaqa kausayninkuwanmi rikuchinku Satanás sinchi millay kasqanta. Jinaspapas Satanás imataña ruwanman chaypas manan jark’ayta atinchu llamp’u sonqo runakuna Diosta servinankuta, chaywanmi rikuchinku Satanás llulla kasqanta (Job 2:3-5).

6 Chhaynaqa, ¿imakunapi tarikuspan sasa kanman llamp’u sonqo kay? ¿Imaraykun kallpachakushanallanchis llamp’u sonqo kanapaq? Chay tapuykunamanta yachanapaq qhawarisun Moisesmanta, kinsa hebreokunamanta Jesusmantapas.

¿IMAKUNAPI TARIKUSPAN SASA KANMAN LLAMP’U SONQO KAY?

7, 8. ¿Imatan Moisés ruwaran mana respetowan trataqtinku?

7 Autoridadniyoq kaqtinchis. Autoridadniyoq kaqtinchismi mayninpi sasa kanman llamp’u sonqolla kay, astawanqa sasa kanman pipas mana respetowan tratawaqtinchis otaq ima decidisqanchismanta rimapakuqtin. ¿Jayk’aqllapas chhaynapi tarikuranchischu? ¿Imata ruwasunman mayqen familianchispas chayta ruwawaqtinchis? Chaypaq qhawarisun imatas Moisés ruwaran chayta.

8 Jehová Diosmi Moisesta ajllaran Israel llaqtata umallinanpaq paywantaqmi qelqachiran israelitakunapaq qosqan kamachikuykunatapas. Chaywanmi Jehová Diosqa rikuchiran Moiseswan kasqanta. Chaywanpas Miriamwan Aaronwanmi Moisés contra rimapakuranku, juj nacionmanta warmiwan casarakusqanmantapas mana allintan rimaranku. ¿Imatan Moisés ruwaran? Payqa manan phiñakuranchu nitaq vengakuranchu, aswanpas Jehová Diosta rogakuran panan Miriamta ama castigananpaq (Núm. 12:1-13). ¿Imaraykun chayta ruwaran?

Moisesmi Jehová Diosta rogakuran Miriamta amaña castigananpaq (8 parrafota qhaway)

9, 10. a) ¿Imatan Jehová Dios Moisesman entiendechiran? b) ¿Imatan familiapi umalliqkuna iñiq t’aqapi umalliqkunapas Moisesmanta yachankuman?

9 Moisestaqa Jehová Diosmi yanaparan llamp’u sonqo kananpaq. 40 wata ñaupaqta faraonpa wasinpi tiyashaspaqa manan llamp’u sonqochu karan. Sinchi phiña runan karan chaymi juj runata wañuchiran. Payqa niranpaschá: “Diosqa allinpaqmi qhawarin kay ruwasqayta”, nispa. Jehová Diosmi ichaqa 40 watata jina Moisesta yanaparan llamp’u sonqo kananpaq, chaywanmi entiendechiran Israel llaqtata umallinanpaqqa mana manchakuq, llamp’u sonqo, kasukuq, samp’a runa ima kananta. Moisesqa kallpachakuranmi chhayna kananpaq jinan allin umalliq karan (Éx. 2:11, 12; Hech. 7:21-30, 36).

10 Kay tiempopipas familiapi umalliqkuna iñiq t’aqapi umalliqkunapas Moisespa ejemplontan qatikunanku. Sichus pipas mana allinta tratasunki chayqa, ama usqhaylla phiñakuychu aswanpas imapi pantasqaykita reqsikuy (Ecl. 7:9, 20). Jehová Diospa munasqanman jinataq sumaqllata ima problematapas allichay (Prov. 15:1). Familiapi umalliqkuna iñiq t’aqapi umalliqkunapas llamp’u sonqo kaspan Jehová Diosta kusichinku, chhaynapin jujkunapaqpas allin ejemplo kanku.

11-13. ¿Imatan yachanchis kinsa waynakunamanta?

11 Qatiykachasqa kaqtinchis. Ñaupaq tiempomantapachan gobiernokunaqa Diospa llaqtanta qatiykacharanku. Paykunaq nisqanman jinaqa mana allin ruwasqanchismantas chaytaqa ruwawanchis. Ichaqa manan chhaynachu, aswanpas Jehová Diosninchista ñaupaqta kasukusqanchisraykun qatiykachawanchis (Hech. 5:29). Yaqapaschá noqanchismanta burlakunqaku, carcelpi wisq’awasun otaq maqawasunpas. Diospa yanapayninwanmi ichaqa mana vengakunchischu nitaq phiñakunchischu.

12 Kunanqa rimasun Hananías, Misael, Azarías waynakunamanta, * paykunan Babilonia llaqtaman apasqa karanku. Paykunatan Babilonia rey kamachiran qorimanta ruwachisqan idoloman qonqorikunankupaq. Paykunan ichaqa respetowan willaranku imaraykus chay idolota mana adorasqankuta. Chay reyña kamachiran raurashaq hornoman wijch’uykusqa kanankuta chaypas, paykunaqa Diostan kasukuranku. Nirankutaq: ‘Diosniykuqa atiyniyoqmi chaymanta salvawanankupaq. Manaña salvawankumanchu chaypas, manan diosniykikunataqa yupaychasaqkuchu’, nispa (Dan. 3:1, 8-28). Chaywanmi yachanchis mana manchakuq llamp’u sonqo runaqa Jehová Diosllata adorasqanta. Gobiernoña kamachiwasunman Diosta mana kasukunapaq, jujkunaña niwasunman: “Nisqaykuta mana ruwaqtiykichisqa castigasqan kankichis”, nispa chaypas manan kasunchischu (Éx. 20:4, 5).

13 Ima pruebapiña tarikuspapas, ¿imaynatan chay waynakunaq ejemplonta qatikusunman? Chaypaqqa humilden kananchis confiananchistaqmi Jehová Diospa yanapayninpi (Sal. 118:6, 7). Pipas yanqamanta tumpawaqtinchispas sumaqllatan respetowan kutichinanchis (1 Ped. 3:15). Imaña Jehová Diosmanta t’aqayta munawasunman chaypas, junt’aq sonqollan kananchis.

Mana allinta tratawaqtinchisqa respetowanmi kutichinanchis (13 parrafota qhaway)

14, 15. a) ¿Imatan yaqapas ruwasunman sinchi llakipi tarikuspa? b) Isaías 53:7, 10 textopi nisqanman jina, ¿imaraykun nisunman: “Jesusqa sinchi llakipi tarikuspapas llamp’u sonqollan karan”, nispa?

14 Sayk’usqa llakisqa kaqtinchis. Llapanchistan imaymanakuna sayk’uchiwanchis llakichiwanchispas. Ejemplopaq, wakinqa chhayna tarikunku escuelapi examenta qonankupaq, llank’anankupi ima ruwaytapas sasapaq qhawarispa, operakunankupaq otaq doctorman rispapas. Sayk’usqa llakisqa kashaspaqa sasan llamp’u sonqolla kayqa. Chay ratoqa facil-llatan imawanpas phiñakusunman, jinaspa mana rimananchista rimasunman otaq jujkunata mana allinta tratasunman. Chay pasawaranchis chayqa, Jesuspa ejemplonmi yanapawasun.

15 Pisi killakunallaña wañupunanpaq faltashaqtinmi Jesusqa sinchi llakisqa kasharan. Payqa yacharanmi sinchita ñak’arichispa wañuchinankuta (Juan 3:14, 15; Gál. 3:13). Chaymi apostolninkunaman willaran sinchi llakisqa kasqanta (Luc. 12:50). Wañupunanpaq pisi p’unchaykunallaña faltashaqtinpas niranmi: “Sinchi llakikuymi jap’iwashan”, nispa. Jinan humilde kasukuq kasqanrayku khaynata mañakuran: “Yayáy, kay horamanta salvaway. Ichaqa kay horapaqpunin noqaqa jamurani. Yayáy, sutiykita jatunchay”, nispa (Juan 12:27, 28). Wañupunan p’unchay chayamuqtintaq mana manchakuspa enemigonkunaman entregakuran, jinan paykunaqa sinchita ñak’arichispa wañuchiranku. Llakisqaña kashaspapas sinchitaña sufrishaspapas Jesusqa llamp’u sonqollapunin karan, Diospa munasqantataq ruwaranpas (leey Isaías 53:7, 10).

Jesusqa llamp’u sonqo runapunin karan (16, 17 parrafokunata qhaway) *

16, 17. a) ¿Imaynatan apostolninkuna Jesuspa llamp’u sonqo kasqanta pruebaman churaranku? b) ¿Imaynatan Jesuspa ejemplonta qatikusunman?

16 Wañupunanpaq juj p’unchayllaña faltashaqtinmi apostolninkuna Jesuspa llamp’u sonqo kasqanta pruebaman churaranku. Jesusqa askha runakunaq vidanta salvananpaqmi wañupunankama junt’aq sonqolla kanan karan (Rom. 5:18, 19). Astawanqa Papanta allinpaq qhawarichinanpaqmi chayta ruwanan karan (Job 2:4). Chaykunamantan sinchi llakisqa kasharan, chaywanpas cenasqanku qhepamanmi apostolninkuna “sinchita discutiranku mayqenninkuchus kuraqpaq jap’isqa karan chaymanta”. Jesusqa askha kutipiñan paykunata consejaran ama chhayna kanankupaq, chay tutapas ñan rimapayaranña. Chaywanpas Jesusqa manan phiñakuranchu, aswanmi sumaqllata willaran imayna kausananku kasqanta. Chay qhepamantaq felicitaran imapiña tarikuspapas payllawan kasqankumanta (Luc. 22:24-28; Juan 13:1-5, 12-15).

17 Noqanchispas sinchi sayk’usqaña llakisqaña kashaspapas Jesús jinan llamp’u sonqolla kananchis. Kasukunanchistaqmi Jehová Diospa nisqanta, paymi nin: “Qankunapura paciencianakuychis”, nispa (Col. 3:13). Llapanchispas ima ruwasqanchiswan rimasqanchiswanpas phiñachinchismi jujkunata, chayta yuyariymi yanapawasun jujkunawan pacienciakunapaq (Prov. 12:18; Sant. 3:2, 5). Chaymantapas allinkuna ruwasqankumantan felicitananchis (Efes. 4:29).

¿IMARAYKUN LLAMP’U SONQO KASHANALLANCHIS?

18. a) ¿Imaynatan Jehová Dios llamp’u sonqo runakunata yanapan allinta imatapas decidinankupaq? b) ¿Imatan llamp’u sonqokuna ruwananku Diospa yanapayninta chaskinankupaq?

18 Allintan imatapas decidisun. Mayninpiqa manan facilchu imatapas decidiy, llamp’u sonqo kaqtinchismi ichaqa Jehová Dios yanapawasun allinta decidinapaq. Payqa prometenmi llamp’u sonqo runaq mañakusqanta uyarinanpaq (Sal. 10:17). Chaymantapas Bibliapin prometen llamp’u sonqokunata ‘allin ñanninta pusananpaq, chanin kausayta yachachinanpaqpas’ (Sal. 25:9). Jehová Diosqa pusawanchis Bibliawan allin yuyayniyoq junt’aq kamachiq ruwachimusqan qelqakunawan, * videokunawan, juñunakuykunawanpas (Mat. 24:45-47). Noqanchistaq k’umuykuspa Diospa yanapayninta aceptananchis, kallpachakunanchistaqmi chay qelqakunata estudiananchispaq, chaypi nisqanman jina kausananchispaqpas.

19-21. a) ¿Imaynatan Moisés juchallikuran Qadespi kashaspa? b) ¿Imakunatan Moisespa imachus pasasqanmanta yachasunman?

19 Yanapawasunmi mana juchallikunapaq. Moisesqa unay watakunan Jehová Diosta kusichiran llamp’u sonqo kaspa. Israelitakunaqa tawa chunka watakunan ch’inneq pampata purimuranku chay kutipin Moisesqa mana llamp’u sonqochu karan. Egipto llaqtapi yanapaqnin pananmi wañupuran jinan Qadespi p’ampapuranku. Israel runakunaqa sapa kutillanmi unu mana kaqtin Moisés contra rimapakuranku. Paykunaqa allintan yacharanku Moiseswan Jehová Dios milagrokuna ruwasqanta, unay watakunaña Diospa llaqtanta umalliq kasqantapas, chaywanpas mana allintan paymanta rimaranku. Unu mana kasqanmantan payta juchacharanku (Núm. 20:1-5, 9-11).

20 Chhaynapi tarikuspan Moisesqa sinchita phiñakuran. Jehová Diosmi kamachiran qaqata rimapayananpaq, paymi ichaqa Israel runakunata phiñarikuspa paypas milagrota ruwanman jinata niran. Jinaspa iskay kutita qaqata waqtaran, jinan askha unu lloqsimuran. Jatunchakuspa sinchita phiñakusqanmi Moisestaqa juchallichiran (Sal. 106:32, 33). Chhaynata phiñakusqanwanmi Jehová Diosqa mana jaykuchiranchu prometesqan allpaman (Núm. 20:11, 12).

21 ¿Imatan Moisesta pasasqanmanta yachasunman? 1) Kallpachakushanallanchismi llamp’u sonqo kananchispaq. Sichus mana kallpachakusunchu chayqa, ratollan jatunchakusunman jinaspa mana allinkunata rimasunman ruwasunmanpas. 2) Sinchi llakisqa sayk’usqa kashaspan astawanqa kallpachakunanchis llamp’u sonqo kananchispaq, mana jinaqa mana allintan ruwasunman.

22, 23. a) ¿Imaraykun kallpachakushanallanchis llamp’u sonqo kananchispaq? b) Explicay Sofonías 2:3 textota.

22 Jark’aykusqan kasunchis. Pisi tiempollamantan Jehová Diosqa millay runakunata wañuchipunqa, jinaspa llamp’u sonqo runakunallata salvanqa. Chayraqmi mundontinpi thaj kausay kanqa (Sal. 37:10, 11). ¿Chay llamp’u sonqo runakuna ukhupichu noqanchispas kasunchis? Sichus Sofonías 2:3 (leey) textopi Jehová Diospa nisqanta kasukusun chayqa salvasqan kasunchis.

23 ¿Imaraykun Sofonías niran: “Ichapas pakaykusqa kawaqchis”, nispa? ¿Manachu Jehová Dios serviqninkunata salvayta atinqa? Manan chaytachu chaypiqa nishan. Aswanpas sapankanchismi kallpachakushanallanchis llamp’u sonqo kananchispaq, Diosta kusichinanchispaqpas. Chaykunata ruwaspallan Jehová Diospa phiñakusqan p’unchaypi pakaykusqa kasun.

120 TAKI Cristo jina llamp’u sonqo kasun

^ párr. 5 Llapallanchismi kallpachakunanchis llamp’u sonqo kananchispaq, ¿imarayku? Manan pipas chay cualidadniyoqqa nacenchu. Sumaq sonqo runakunawan kaspaqa facilmi llamp’u sonqo kayqa, orgulloso runakunawan kaspan ichaqa sasa. ¿Imakunapi tarikuspan sasa kanman llamp’u sonqo kay? Chaykunamantan kay estudiopi yachasun.

^ párr. 3 ASTAWAN YACHANAPAQ: Llamp’u sonqo runaqa sumaqllatan jujkunata tratan, manataqmi phiñakunpachachu jujkuna yanqamanta imatapas niqtinku. Humilde runaqa manan orgullosochu aswanpas jujkunatan paymanta aswan allinpaq qhawarin. Jehová Diospas humilden, chaytaqa rikuchin kamasqankunata munakuywan khuyapayakuywan trataspa.

^ párr. 12 Babiloniapin chay waynakunaman Sadrac, Mesac, Abednego sutikunata churaranku (Dan. 1:7).

^ párr. 18 Ejemplopaq, qhaway 2011 watamanta 15 abril killamanta Qhawaq revistata, “Diosta hatunchanapaq hina imatapas decidisun” nisqa temata.

^ párr. 59 DIBUJOMANTA WILLAKUY: Discipulonkunan discutishanku mayqenchus kuraq kasqanmanta, Jesusmi ichaqa sumaqllata discipulonkunata corregishan.