1, 2. a) ¿Imatan yachanchis Gedeonmanta 300 soldadonkunamantapas? (Kay paginapi dibujota qhaway.) b) ¿Imaraykun aguantashanallanchis?

GEDEONWAN soldadonkunawan iman juj guerrapi maqanakusharanku. Sasatan atipasharanku sinchi sayk’usqataqmi kasharanku. Jinan enemigonku ayqekuyta qallariran. Chaymi Gedeonqa soldadonkunawan 32 kilometrota jina tutantin qatiparanku. Biblian nin: “Gedeontaq kinsa pachaq runakunantin Jordán mayuta chimpaspa sinchi sayk’usqaña kasharanku”, nispa. 15.000 runakunaraqmi ayqesharanku. Chay runakunaqa sinchitan Israel llaqtata ñak’arichiranku, chaymi Gedeonpas runankunapas aypaspa llapallankuta wañuchiranku (Juec. 7:22; 8:4, 10, 28).

² Noqanchispas paykuna jinan Satanaswan, kay pacha runakunawan, pantaq kayninchiswan ima sinchi sasa maqanakuypi kashanchis. Wakinqa unayñan maqanakushanchis. Jehová Diospa yanapayninwanqa askha kutitañan atiparunchis, ichaqa manaraqmi chay maqanakuyqa  tukunraqchu. Mayninqa sayk’usunpaschá chay maqanakuypi, otaq Diospa gobiernonta suyakuspa. Jesusmi willaranña tukukuy p’unchaykunapi sinchi sasachakuykuna kananta, ichaqa niranmi tukukuykama aguantaqkunaqa salvakunankuta (leey Lucas 21:19). ¿Imataq aguantayri? ¿Iman yanapawasun aguantanapaq? ¿Imapin yanapawasunman ñaupaq tiempopi aguantaq runakunamanta yachasqanchis? ¿Imatan ruwasunman ‘pacienciakusqanchis [otaq aguantasqanchis] junt’asqa’ kananpaq? (Sant. 1:4.)

3. ¿Imataq aguantayri?

³ Bibliapi “aguantay” nisqa simiqa ima sasachakuytapas allin sonqowan qhawariy ninanmi. Aguantaq runaqa manan llakikunchu nitaq phiñakunchu ima sasachakuypi kaspapas. Junt’aq sonqowan, mana manchakuspa, pacienciawan iman sasachakuykunata aguantan. Juj libron nin: ‘Aguantaq kaymi yanapawanchis allin iñiyniyoq kanapaq, ima sasachakuypipas manapuni qhepaman kutinapaq’, nispa. Aguantaq kaspaqa ima sasachakuytapas atipasunmi. Manan ñak’arisqanchispichu piensasun, aswanpas qhepaman imachus suyakusqanchispin piensasun.

4. ¿Imaynapin munakuq kay yanapawanchis aguantanapaq?

⁴ Munakuq kaymi yanapawasun aguantanapaq (leey 1 Corintios 13:4, 7). Jehová Diosta munakusun chayqa, aguantasunmi ima sasachakuytapas (Luc. 22:41, 42). Iñiqmasinchiskunata munakusun chayqa, aguantasunmi imapi pantasqankutapas (1 Ped. 4:8). Esposata qosatapas munakusun chayqa, aguantasunmi familiapi sasachakuykunatapas. Chaymi yanapawasun casado kausaypi sumaqta kausanapaq (1 Cor. 7:28).

5. ¿Imaraykun Dioslla yanapawasunman aguantayta?

⁵ Diosninchistan valekunanchis yanapawananchispaq. Biblian nin: “Paciencia qowaqninchis, sonqochawaqninchis Diosmi yanapasunkichis”, nispa (Rom. 15:5). Arí, Diosllan astawanqa yanapawasunman. ¿Imaraykun chayta ninchis? Payllan yachan imaynapi tarikusqanchista, imayna sientekusqanchista, imayna kasqanchistapas. Chaymi paylla yachan aguantanapaq imachus necesitasqanchista. Biblian nin: “Manchakuqninkunaq munasqantan junt’an, wajakusqankutan uyarin, paykunatan qespichin”, nispa (Sal. 145:19). ¿Imaynatan yanapawanchis?

6. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis pruebakunamanta ‘lloqsinanchispaq’?

⁶ Diosqa pruebakunamanta ‘lloqsinanchispaqmi’ yanapawanchis (leey 1 Corintios 10:13). ¿Imaynatan chayta ruwan? Mayninqa sasachakuyninchiskunatan  chinkachipun. Mayninmi ichaqa kallpata qowanchis ima sasachakuytapas pacienciawan, kusisqa sonqowan aguantanapaq (Col. 1:11, Traducción del Nuevo Mundo). Payqa allintan yachan maykamalla imatapas aguantay atisqanchista. Manataqmi iñiyninchispi pisipananchiskamaqa imatapas jinallataqa qhawanqachu.

7. ¿Imaraykun allinta alimentakunanchis? Chayta juj rijch’anachiywan willay.

⁷ Allintan alimentakunanchis. ¿Imarayku? Iñiyninchispi allin tajasqa kaspa tukukuy p’unchaykama aguantananchispaq. Chayta kaywan rijch’anachisun. Juj jatunkaray montañaman seqanapaqqa kinsa otaq tawa p’unchay mijunanchistan mijunanchis. Chhaynatan espiritual mijunatapas allinta mijunanchis. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Tiempota t’aqaspan Bibliata estudiananchis, manataqmi juñunakuyninchista saqenanchischu (Juan 6:27).

8, 9. a) ¿Imatan rikuchisunman ima pruebapipas tarikuspa? b) ¿Imapin piensananchis ima sasachakuypipas tarikuspa?

⁸ Junt’aq sonqo kananchis. Sasachakuypi tarikuspaqa ñak’arinchismi. Ichaqa kayta yuyarisun: Chay pruebata aguantaspan rikuchisun Jehová Diosllata kamachiqninchista jina qhawarisqanchista. Satanasqa manan munanchu Dios kamachikunanta. Paymi khaynata jina riman: “Runaqa imapas chaskinanraykullan Diosta servin”, nispa. Chaymi Diosta niran: “Qhali kashaspaqa, tukuy imantapas runaqa qoyta atinmi, kausayninta qespichinanraykuqa”, nispa. Chay qhepamanmi Diosta desafiaspa niran: “Pay kikinta llamiykuwaq, chayñayá yachawaq imaynataraqchus uyaykipi ñakasunkiman chayta”, nispa (Job 2:4, 5). Janaq pachamanta wijch’uykamusqa kasqan tiempopipas Satanasqa kaqtan Dios serviqkunamanta rimaran (Apo. 12:10). Kunanpas kaqtan noqanchismanta rimashan. Chaytaqa riman Diosta mana kasukunanchisraykun, paymanta karunchawananchisrayku. Chaytan yuyarinanchis ima sasachakuypipas tarikuspa.

⁹ Ima sasachakuypipas tarikuspaqa kaytan piensananchis: Lloq’e ladonchismantan Satanás supayninkuna ima qhawawashanchis, niwashanchistaq: “Manan aguantankichu, jinata saqepuy”, nispa. Paña ladonchismantataq Jehová Dios, Jesús, waranqanpi angelkuna, ajllasqa cristianokuna ima qhawawashanchis, paykunataq niwanchis: “Aguantay, ama pisikallpayaychu, atipankin”, nispa. Ima sasachakuytapas aguantaqtinchistaq anchata kusikunku. Jinan Jehová Dios niwanchis: “Churilláy, yachayniyoq kay, jinaspa sonqoyta kusirichiway, chaymi k’amiwaqniyman kutichisaq”, nispa (Prov. 27:11).

10. ¿Imakunapin piensananchis pruebakunapi tarikuspa?

¹⁰ Premiota chaskinanchispin piensananchis. Kaypi piensasun. Karu llaqtatan  viajashanchis. Chay llaqtaman chayanapaqqa tutantinmi purinanchis. Manan imapas rikukunchu, sasan purinapaq kashan. Ichaqa ñan illariramunqaña, pisillañan kashan llaqtaman chayanapaqpas. Chaykunan kallpachawanchis purishanallapaq. Chhayna sasan mayninqa kausayninchispas. Mayninqa sinchi sasachakuykunapi rikukuspan llakikuy ñit’iwanchis. Jesuspas maytachá llakikuran k’aspipi warkuqtinku, pisichaqtinku, k’irinkuna sinchita nanaqtinpas. Ichaqa, ¿iman payta yanaparan aguantananpaq? Biblian nin: ‘Qhepaman q’ochukunanta yachasqanmi [kallpacharan]’, nispa (Heb. 12:2, 3). Arí, Jesusqa taytanpa sutin ch’uyanchasqa kananpi, taytallan kamachikuq kasqanta rikuchinanpi, pruebakuna tukukapuqlla kasqanpi, janaq pachapi premion wiñaypaq kasqanpi iman piensaran. ¿Imakunapin noqanchispas piensananchis pruebakunapi tarikuspa? Sasachakuykuna tukukapuqlla kasqanpi, premiota chaskinanchispi ima.

11. ¿Imakunapin yanapawasun ñaupa tiempopi aguantaq runakunamanta yachasqanchis?

¹¹ Ñaupa tiempopi Diosta serviqkunapas kallpachakurankun aguantanankupaq. Pedron cristianokunata niran: ‘Saqraq contranpi qaqatapuni sayaychis, iñiyniykichispipas allintapuni tajaychis, chay kikin llakikuykunallapitaq kay pachantinpi kaq iñiqmasiykichiskunapas muchushasqankuta yachaspa’, nispa (1 Ped. 5:9). Ñaupa tiempopi sasachakuykunata aguantaq runakunamanta yachasqanchisqa anchatan yanapawasun. Paykunata qhawarispan noqanchispas junt’aq sonqowan Diosta servisun, sasachakuykunata aguantasun, premiota suyakuspataq kausasun (Sant. 5:11). Wakinmanta yachasun. ^[1]

12. ¿Imatan yachanchis querubinkunamanta?

¹² Querubinkuna. Querubinkunaqa ancha importante angelkunan kanku. Adanwan Evawan juchallikusqanku qhepamanmi Jehová Dios querubinkunata kay allpaman kachamuran. Biblian nin: ‘Edén huertaq inti lloqsimuy ladonpin churaran querubinkunata, tukuyneqman wach’iq nina espadatapas, kausay sach’aman ñanta jark’anankupaq’, nispa (Gén. 3:24) ^[2]. Chay querubinkunaqa 1.600 watata jinan ñanta jark’ankuman karan jatun para chayamunankama. Chaywanpas manan quejakurankuchu, nitaq sayk’upurankuchu.  Aswanpas Diospa kamachisqan tiempokaman chaypi karanku.

13. ¿Iman Jobta yanaparan jatun sasachakuykunata aguantananpaq?

¹³ Job. Job runaq ejemplonpas yanapawasunmanmi ima sasachakuytapas aguantanapaq. Mayninqa payta jinan amigonchiskuna otaq familianchis sonqonchista k’iriwasunman. Otaq sinchi onqosqa tarikusunman otaq mayqen familianchispas wañupunman (Job 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3). Jobqa manan yacharanchu imarayku chay sasachakuykunapi tarikusqanta. Chaywanpas aguantaranmi. ¿Iman yanaparan? Payqa Jehová Diostan munakuran, allinpi mana allinpi tarikuspapas Diostan kusichiyta munaran (Job 1:1). Chaymantapas Diospunin tukuy kamasqanmanta rimapayaran ancha atiyniyoq kasqanta rikuchinanpaq. Chaymi Jobta yanaparan ima sasachakuynintapas Diospa makinpi saqenanpaq (Job 42:1, 2). Chay qhepamanmi Diosqa sasachakuyninkunata chinkachipuran, jinaspa ñaupaqmantaqa aswan qhapaqmanraq tukuchipuran. Jobqa wañukapunankaman kusisqa kausaran (Job 42:10, 17).

14. ¿Imaynatan Pablo iñiqmasikunata yanaparan?

¹⁴ Apóstol Pablo. Paypas imaymana sasachakuykunapin tarikuran. Pay jinan noqanchispas mayninqa Diosta servisqanchisrayku maqasqa otaq qatikachasqa tarikusunman. Umalli otaq watukuq umalli kashanki chayqa, yaqapaschá imaymana ruwana kasqanwan llakiq ñit’isqan tarikushanki (2 Cor. 11:23-29). Pabloqa tukukuykaman aguantaran. Paypa ejemplonta qhawarispan iñiqmasikunapas sasachakuykunata aguantaranku (leey 2 Corintios 1:6). Sichus noqanchispas aguantasun chayqa, llapa iñiqmasinchiskunapaqmi allin ejemplo kasun.

15, 16. a) ¿Imapin yanapawasun sasachakuykunata aguantasqanchis? b) ¿Imakunatan aguantananchis allin cristiano kananchispaq?

¹⁵ Santiagon qelqaran: “[Aguantashallaychispuni], iñiypi wiñay tukusqa, junt’asqa, tukuy imapaq wakichisqa kanaykichispaq”, nispa (Sant. 1:4). Chaypin Jehová Dios cristianokunata kallpachasharan iñiyninkupi junt’asqa kanankupaq aguantanankuta. ¿Iman iñiypi junt’asqa kay? Allin cristiano kapuymi. Chayta entiendenapaq kaypi piensasun: Ima sasachakuypipas tarikuspan reparanchis imakuna faltawasqanchista. Yaqapaschá faltawanchis pacienciayoq kay, munakuq kay, agradecido kaypas. Chay sumaq kaykunata noqanchispi wiñachisqanchismi yanapawasun aswan allin cristiano kananchispaq. Chhaynapin ‘junt’asqa’ kasqanchista rikuchisun.

¹⁶ Sasachakuykunapi tarikuspaqa, amapuni Diospa siminta p’akisunchu. Yaqapaschá sonqonchispi mana allin pensamientokuna kashan. Chay piensasqanchisman jina mana allinkunata ruwananchismantaqa, Diosta valekusun chay pensamientokunata chinkachinapaq. Yaqapaschá juj familianchis cheqnikuwashanchis Testigo kasqanchismanta. Chay kaqtinpas amapuni Diosninchista saqesunchu, aswanpas tukuy sonqowan servisunchis. Chhaynapin paypi astawan confiayta yachasun. Ima sasachakuytapas aguantasun chayqa, Diospa allin qhawarisqanmi kasun (Rom. 5:3-5; Sant. 1:12).

17, 18. a) ¿Imaraykun tukukuykama pruebakunata aguantananchis? b) ¿Pin yanapawasun tukukuykama aguantananchispaq?

¹⁷ ¿Imatan runakuna ruwananku viajasqanku barco unuman chinkaykapuqtin? Kausayta munaspaqa, lamar-qochaq patankaman nadaspa rinanku, sayk’unkumanña chaypas nadashanallankun. Noqanchispas paraisopi kausayta munaspaqa tukukuykaman ima sasachakuytapas aguantananchis. Pablo jinan ninanchis: ‘Manan jayk’aqpas pisi kallpayasaqchu’, nispa (2 Cor. 4:1, 16).

¹⁸ Jehová Diosqa Pablota jinan yanapawasun tukukuykama aguantananchispaq, chaymantan seguro kashanchis. Paymi qelqaran: ‘Tukuy chaykunapin munakuwaqninchis Cristoq yanapasqan kaspa aswan atipaqllapuni kanchis. Chayraykun allintapuni yachani: Manan wañuypas, kausaypas, angelkunapas, kamachikuqkunapas, atiyniyoqkunapas, kunankaqpas, jamuqkaqpas, janaq pachapi kaqpas, ukhupachapi kaqpas, ima kamasqapas Señorninchis Jesucristopi Diospa munakuyninmantaqa t’aqawasunchischu’, nispa (Rom. 8:37-39). Mayninqa sayk’usunmi, ichaqa Gedeón jina 300 runankuna jinan mana pisipananchischu (Juec. 8:4). Qanri, ¿paykuna jinachu kallpachakunki?