OHIO (EE.UU.) llaqtapin nacerani 1926 watapi. Qanchismi wayqe-panaykuna karan. Manaña tayta-mamay iglesiaman riqkuchu chaypas, domingonkunatan Metodista religionman kachawaqku. 14 wataypi kashaspan mana faltakuspa iglesiaman watantin rirani, chaymi pastor premiota qowaran.

Margaret Walker vecinaykun Jehová Diospa testigon karan. Paymi mamayta Bibliamanta yachachisharan. Juj kutinmi estudiasqankuta uyarinaypaq qhepakurani ichaqa mamaymi mana munaranchu. Chaywanpas uyapakuqmi kani. Juj kutinmi vecinayku Diospa sutinta tapuwaran. Chaymi nirani: “Chaytaqa llapa runan yachan, sutinqa Diosmi”, nispa. Jinan niwaran Salmo 83:18 textota maskhanaypaq. Chhaynapin yacharani Diospa sutinqa Jehová kasqanta, chaymi phawaylla amigoykunaman willaq rirani. Niranin: “Wasiykichisman chayaspa Bibliaykichispi maskhaychis Salmo 83:18 textota. Chaypin yachankichis Diospa sutinta”, nispa. Chhaynapin predicasharaniña.

Chay qhepamanmi Bibliata estudiarani, 1941 watapitaq bautizakurani. Pisi tiempollamantan niwaranku Bibliata estudianapaq juñunakuyta ruwanaypaq, chaymi familiayta juñunakuyman invitarani. Llapankun riranku, taytaymi ichaqa mana munaranchu.

Pisi-pisimantan iñiq t’aqapi imaymana ruwanakunayoq kapurani. Jinaspapas Testigokunaq libronkunatan juñusharani, chaymi juj kutin taytay niwaran libroykunata q’epiykuspa ripunaypaq. Chaymi chay cercallapi llaqtaman ripurani. Ichaqa sapa kutillanmi mamayta wayqe-panaykunatawan visitaq kani Diosmanta yachashasqankuta ama saqenankupaq.

Taytayqa jark’akuqmi juñunakuykunaman mamaypa rinanta, mayninqa rishaqtinñan wasiman kutiyachimuq ichaqa waj punkuntan pasakuq. Chaymi niq kani: “Ama llakikuychu, taytayqa sayk’unqañan chayta ruwaspa”, nispa. Tiempowanqa manañan jark’akuqchu, chaymi mamayqa juñunakuykunaman tranquilo riq.

 1943 watapin Bibliamanta allin yachachiq kanapaq escuela qallariran. Chaypin discursokunata pisillapi qoq kani, jinamantaq consejawaqku imakunapichus mejoranayta. Chaymi yanapawaran aswan allin yachachiq kanaypaq.

Segunda guerra mundial kashaqtinmi 1944 watapi soldado kanaypaq kamachiwaranku. Chaymi Columbus (Ohio) llaqtapi cuartelman presentakurani, chaypin revisawaranku saludniypi imayna kashasqayta, documentokunatataq junt’achiwaranku. Ichaqa oficialkunatan nirani: “Manan soldadoqa kasaqchu”, nispa. Jinan kacharipuwaranku, ichaqa iskay kinsa p’unchayllamantan juj policía wasiyman jamuspa carcelman apawaran.

Iskay semanallamanmi juiciopi kasharani. Chaypin juez niwaran: “Noqaqa wañunaykikaman carcelpi wisq’aykiman, ¿imaynatan defiendekunki?”, nispa. Chaymi nirani: “Señor juez, Diosmanta yachachiqmi kani. Wasin-wasinta rispan Diospa gobiernonmanta allin willakuykunata askha runaman willamuni”, nispa. * Chaymi juezqa chaypi kaq juzgaq llaqtamasiykunata niran: “Kaypiqa kashankichis manan kay wayna Diosmanta yachachiqchus icha manachus chayta decidinaykichispaqchu, aswanpas soldado kayta negakunchus icha manachus chayta decidinaykichispaqmi”, nispa. Chaymi media horallapi niranku “juchayoqmi” nispa. Jueztaq decidiran Ashland llaqtapi pisqa wata carcelpi wisq’awanankupaq.

Iskay semanan Columbus carcelpi karani. Primer p’unchayqa ch’isiyaqmi wisq’awaranku. Chaypin Jehová Diosta nirani: “Manan pisqa wataqa aguantaymanchu, imatan ruwasaq”, nispa.

Paqaristinmi guardiakuna dejawallaranku juj rato purikachanayta. Chaypin jatunkaray presota reqsirani. Paymi niwaran: “¿Erqetapas wisq’ankuchu?”, nispa. Chaymi nirani Jehová Diospa testigon kasqayrayku wisq’awasqankuta. Paytaq niwaran: “¿Chayraykuchu kaypi kashanki?”, nispa. Jinan willarani Testigokunaqa guerraman mana risqanchista, runakunata mana wañuchiy munasqanchisrayku. Chaymi niwaran: “Carcelqa runa wañuchiqkunapaqmi, qantataq mana wañuchiy munasqaykirayku wisq’asunkiku. ¿Allinchu chay?”, nispa. Noqataq “manan allinchu” nirani.

Chay presoqa Paulmi karan, 15 watas juj carcelpi kamusqa chaypis qelqanchiskunata leesqa. Chayta uyarispan usqhaylla orakurani: “Jehová, ama jina kaspa imapi tarikuqtiypas pay  yanapawachun”, nispa. Chayllamanmi Paulqa niwaran: “Pipas maqayta munasunki chayqa, qaparimullanki. Noqaña defiendesayki”, nispa. Aswanmi mana mayqen presowanpas problemapi karanichu.

Chaymantataq Ashland llaqtapi carcelman apawaranku. Chaypin reqsirani askha wataña Diosta serviq Testigokunata. Paykunan yanapawaranku Dioswan amigontin kashanallaypaq. Sapa semananmi niwaqku Bibliamanta textokunata leenaykupaq, tapuykunata kutichiykunatawan ruwanaykupaq. Chaytan juñunakuspayku estudiaq kayku. Puñusqayku cuartopiqa askha camakunan karan. Juj iñiqmasin predicacionmanta encargakuq. Noqatan niwaq: “Robison, manaraq ripushaqtinkun jaqhay camakunapi puñuqkunata predicanki”, nispa. Chhaynatan carcelpiqa predicaq kayku.

1945 watapin segunda guerra mundial tukupuran, ichaqa manan kacharimuwarankuchu. Familiaymantan llakikusharani, qarqomuwashaspan taytay niwaran: “Qan ripuqtiykiqa manan sasachu kanqa mamaykita wayqe-panaykikunatawan jark’ayqa”, nispa. Carcelmanta kutiqtiymi taytayqa kaqlla jark’akushasqa ichaqa jujnin panaymi bautizakusqaña, qanchis familiaykunataq juñunakuyman rishasqaku.

1950 watapin Corea nacionpi guerra qallariran. Chaypin Estados Unidos nacionpas yanapakusharan. Chaymi yapamanta kamachiwaranku Columbus cuartelpi presentakunaypaq. Chaypin examenta qorani, jinan juj oficial niwaran: “Llapankumanta qanmi aswan allin notayoq kanki”, nispa. Noqataq nirani: “Allinmá chayqa, chaywanpas manan soldadoqa kasaqchu”, nispa. Jinan 2 Timoteo 2:3 textomanta willaspa nirani: “Noqaqa Cristoq soldadonñan kani”, nispa. Juj rato piensaykusqanmanmi kacharipuwaran.

Jinamanqa Cincinnati (Ohio) llaqtapi asambleamanmi rirani. Chaypin rirani Betelpi llank’ayta munaqkunapaq juñunakuyman. Jinan Milton Henschel iñiqmasi niran mana sayk’uspa llank’aqkunata Betelpi necesitakusqanta. Chaymi solicitudta junt’arani jinaspa aceptawaranku. 1954 watapin, agosto killapi Brooklyn Betelpi llank’ayta qallarirani, chaymantapachan kaypi kashani.

Betelpiqa imaymanapin llank’arani: unuta q’oñichiq maquinakunapi, maquinakunata allichaspa, punkuq chapankunata allichaspa, Nueva York llaqtapi asamblea wasikunapipas.

 Anchatan gustawan tutamantanta Diosta yupaychasqayku, Qhawaq revistata estudiasqayku, iñiq t’aqawan predicasqaykupas. Llapa Testigo familiapas chaykunatan ruwananku. Tayta-mamakunaqa wawankuwan kuskan leenanku T’aqwisun folletota, sapa semananmi familiantin Bibliata estudiananku, juñunakuykunapi comentananku, predicacionmanpas kuskan rinanku. Chhaynapin facil-llata Dioswan amigontin kanqaku.

Iñiq t’aqapipas Betelpipas askha amigokunayoqmi kani. Wakinqa ajllasqa cristianokunan wakintaq mana. Ichaqa betelitakunaña kaspapas llapanchismi pantaq runa kanchis. Chaymi mana allinpi piwanpas kaspaqa, Mateo 5:23, 24 textoq nisqanpi piensaspa allichanipacha. Yaqa llapa probleman allichakun “perdonaykuway” niqtinchis, manaña chayta niy facilchu chaypas.

Kuraqña kasqayraykun sasa wasin-wasinta predicay, chaywanpas manan pisipanichu. Chino simitan yacharani, chaymi callekunapi China nacionmanta runakunata predicani. Wakin p’unchayqa 30 otaq 40 revistakunatan rakini.

Jinaspapas China nacionpi kaq runatan revisitarani. ¿Imaynata? Juj kutinmi China nacionmanta sipas fruteriapaq propagandata rakisharan. Jinan asirikuspa qhawarimuwaran, chaymi munachirani chino simipi Qhawaq, Rijch’ariy revistakunata. Paytaq chaskiwaspa niwaran Katie sutiyoq kasqanta. Chaymantapachan callepi sapa rikuwaspa jamuq. Noqaqa inglés simipi frutakunaq verdurakunaq sutintan yachachirani. Chaymantapas wakin textokunatan leepuq kani, Imatapunin librotapas qoranin. Semanakuna qhepamanmi ichaqa manaña rikupuranichu.

Killakuna pasasqanmanmi juj sipasñataq propagandata rakisharan, paypas China nacionmantan karan, jinan revistata qorani. Semanamanta kutiqtiymi celularninta jaywawaspa niwaran: “China nacionmantan wajamushasunkiku”, nispa. Noqataq nirani China nacionpi mana pitapas reqsisqayta. Chaywanpas niranin: “Aló, Robisonmi kani”, nispa. Jinan nimuwaran: “Robby, Katien kani. Chinapin kashani”, nispa. Jinaspapas niwaranmi telefonota jaywawaqqa ñañan kasqanta. Valekuwarantaq paytapas Bibliamanta yachachinaypaq. Chaymi nirani: “Lliu atisqayta ruwasaq, gracias maypi kasqaykita willawasqaykimanta”, nispa. Katieq ñañanwanqa juj kutillatawanñan rimarani. Chaymantaqa manañan rikupuranichu, manan yachanichu maypi kasqankuta. ¡Maytan munayman Diosmanta yachashanallankuta!

Diostaqa 73 watañan servishani. Maytan Jehová Diosta agradecekuni carcelpi yanapawasqanmanta. Taytayña jark’awaran chaypas junt’aq sonqollan karani, chaymi wayqe-panaykunata yanaparan. Mamaywan soqta wayqe-panaykunawanmi bautizakuranku. Papaypas manañan jark’akuranchu, maynintaq wakin juñunakuykunaman riran.

Dios munaqtinqa paraisopin kausarimpunqaku wañupuq familiaykuna. ¡Ima munaychá kanqa paykunawan Jehová Diosta serviyqa! *