1-3. a) ¿Imaynapin yachanchis Diospa amigon kay atisqanchista? b) ¿Pikunamantan yachasun kay estudiopi?

BIBLIAN kinsa kutita willan Abrahamqa Diospa amigon kasqanta (2 Crón. 20:7; Is. 41:8; Sant. 2:23). Payllamantan Bibliaqa chhaynata nin. Ichaqa llapanchismi Diospa amigon kasunman. ¿Imaynapin chayta yachanchis?

² Biblian willan junt’aq sonqo qharikunamanta warmikunamantapas. Paykunaqa Dioswanmi amigontin kapuranku Diosta kasukusqankurayku iñiyniyoq kasqankurayku ima (leey Salmo 25:14). Pabloq willasqan jina, paykunan ‘ancha askha runakunamanta’ kanku (Heb. 12:1).

³ Kay estudiopin yachasun Diospa kinsa amigonkunamanta. Ñaupaqtan yachasun junt’aq sonqo Rut warmimanta, payqa Moab llaqtamanta viudan karan. Chaymantapas Ezequiasmantan yachasun, payqa Judá llaqtapi junt’aq sonqo reymi karan. Yachallasuntaqmi Jesuspa mamitan Mariamanta, payqa humilde warmin karan. ¿Imatan paykuna  ruwaranku Dioswan amigontin kanankupaq? Chaymanta yachasun.

4, 5. a) ¿Imata decidiymi Rutpaq sasa karan? b) ¿Imaraykun sasa karan? (9 paginapi dibujota qhaway.)

⁴ Noemiqa Moab llaqtamantan Israel llaqtaman viajasharan. Paywanmi risharanku qhachuninkuna Rutwan, Orfawan. Viajasqankuman jinan qhachunin Orfaqa decidikuran Moab llaqtaman kutipuyta. Noemí suegranmi ichaqa decidisqa kasharan Israel llaqtaman rinanpaq. ¿Imatan qhachunin Rut decidiran? ¿Moab llaqtapi familianman kutipuytachu? Icha, ¿Noemiwan viajaytachu? (Rut 1:1-8, 14.) Rutpaqqa sasachá karan chayta decidinanpaq. ¿Imarayku?

⁵ Llaqtanman Rut kutipuqtinqa familianmi payta cuidanman karan. Reqsisqankunawanmi kusisqa kausanman karan. Noemiqa manan chaykunata qoyta atinmanchu karan. Jinaspapas manan Rut-ta prometenmanchu qosayoq otaq familiayoq kananpaq. Chaymi Rut-ta niran Orfa jina ‘llaqtanman diosninmanwan’ kutipunanpaq (Rut 1:9-15). Rutmi ichaqa mana munaranchu kutipuspa falso dioskuna adorayta.

6. a) ¿Imatan Rut decidiran? b) ¿Imatan yuyarichiwanchis Rutman Boazpa nisqan?

⁶ ¿Imaynapin Jehová Diosmanta Rut yacharan? Yaqapaschá paymanqa qosan otaq suegran willaran. Chaypin yacharan Jehová Diosqa mana Moab dioskuna jinachu kasqanta, yachallarantaqmi payllata munakunan, adoranan kasqantapas. Chaykunata yachaspan Rutqa decidiran Jehová Dios serviyta, chaymi Noemita niran: “Llaqtaykin llaqtay kanqa, Diosniykin Diosniy kanqa”, nispa (Rut 1:16). Noemita imayna munakusqanmi sonqonchismanraq chayan. Ichaqa astawanraqmi sonqonchisman chayan maytukuyta Jehová Diosta munakusqan. Chayraykun Boazqa Rut-ta felicitaran “Diospa waqaychasqan” kayta maskhasqanmanta (leey Rut 2:12). Boazpa nisqanmi yuyarichiwanchis chiuchikunaq ruwasqanta. Chiuchikunaqa mamitanpa rafranmanmi jaykunku pakaykusqa kanankupaq (Sal. 36:7; 91:1-4). Rutpas chhaynatan ruwaran, payqa Diospa munakusqan pakaykusqan kaytan maskharan. Jehová Diosqa anchatan Rut-ta bendeciran allin iñiyniyoq kasqanrayku. Rutqa manan jayk’aqpas pesapakuranchu decidisqanmanta.

7. ¿Imakunan Diosta servinanpaq manaraq decidikuqkunata yanapanman?

⁷ Askha runakunan Bibliata estudiaspa Diosmanta yachashanku. Ichaqa manan decidikunkuchu payta servinankupaq bautizakunankupaqpas. Sichus chhaynapi tarikushanki chayqa, ¿imakunan yanapasunkiman? Piensanaykin imarayku mana decidikunkichu Jehová Diosta servinaykipaq. Chaymantapas decidinaykipunin kanqa pitachus servinaykipaq: Jehová Diostachus icha juj dioskunatachus (Jos. 24:15). Jinaspapas Jehová Diosta servinki chayqa paypa pakaykusqanmi kanki, ima sasachakuykunapiña tarikuqtiykipas yanapasunkin. Chaytapunin Rutpas ruwaran.

8. ¿Imakunatan Ezequías rikuran wawa kashaspa?

⁸ Ezequiasqa Diosta serviq Israel llaqtamantan karan. Chaypiqa yaqa llapankun Diospaq mana junt’aq sonqochu karanku. Jujninmi karan taytan Ajaz, payqa millay reymi karan, Diospa templonta mana respetaq. Paypa causanpin falso dioskunata llaqtantin adoraranku. Pay kikinmi wakin wawankunata sacrificiopi jaywaran falso diosman. Ezequiasqa chhayna millaykunatachá wawa kashaspa rikuran (2 Rey. 16:2-4, 10-17; 2 Crón. 28:1-3).

9, 10. a) ¿Imamantan Ezequías phiñakunman karan? b) ¿Imaraykun Jehová Diospaq mana phiñakunanchischu? c) ¿Imaraykun mana tayta-mamanchismantachu imayna runa kasqanchis?

⁹ Mana allin taytayoqña Ezequías karan chaypas, manan Jehová Diospaq phiñakuranchu. Kay tiempopi wakin cristianokunaqa manan Ezequías jinachu ñak’arinku, chaywanpas Jehová Diospaqmi phiñakunku (Prov. 19:3). Wakintaq piensanku Diosta mana serviq familiapi wiñasqankurayku mana allin runa kanankupi otaq tayta-mamankuq ruwasqankuta jina ruwanankupi (Ezeq. 18:2, 3). Ichaqa manan chhaynachu.

¹⁰ Chaytan yachachiwanchis Ezequiasta sucedesqan. Manan imaraykupas Jehová Diospaqqa phiñakunanchischu. Payqa manan juchayoqchu runakunaq ñak’arisqankumantaqa (Job 34:10). Tayta-mamakunaqa allinkunata otaq mana allinkunatan ruwankuman, chayman jinataq yachachiwasunman (Prov. 22:6; Col. 3:21). Ichaqa manan chayraykuchu paykuna jina ruwananchis. Diosmi kamawaranchis kikinchismanta imatapas ajllakunanchispaq. Chaymi sapankanchis decidinanchis imayna runa kayta (Deut. 30:19). ¿Imayna runa kaytan Ezequías decidiran?

11. ¿Imaraykun Ezequías allin rey karan?

¹¹ Ezequiaspa taytanqa millay reymi karan, Ezequiasmi ichaqa allin rey karan (leey 2 Reyes 18:5, 6). ¿Imaraykun allin rey karan? Jehová Diospa profetankunata kasukusqanrayku. Paykunan karanku Isaías, Miqueas, Oseaspiwan. Chayraykun  taytanpa mana allin ruwasqankunata corregiran. Diospa templontan limpiaran, Diosmantan mañakuran llaqtanpa juchankunata perdonananpaq, idolokunatapas Israel llaqtamantan chinkachiran (2 Crón. 29:1-11, 18-24; 31:1). Watakuna qhepamanmi Asiria llaqtamanta rey, Jerusalén llaqtata thunichiyta munaran. Ezequiasmi ichaqa Jehová Diospi confiaran, llaqtamasinkunatataq kallpacharan Jehová Diospi confianankupaq (2 Crón. 32:7, 8). Juj kutinmi jatunchakapusharan, Dios wanachiqtinmi ichaqa wajmanta humilde kapuran (2 Crón. 32:24-26). Rikumusqanchis jina, Ezequiasqa manan familianpa ruwasqanta jinachu ruwaran, aswanpas Jehová Diospa amigon kaytan munaran. Noqanchispas paypa ruwasqanta jinan ruwananchis.

12. ¿Imatan wakin cristianokuna ruwaranku Ezequías jina?

¹² Kay tiempopipas askha runakunan mana munakuyniyoq kanku. Chaymi wakinqa tayta-mamankuq mana munasqan, mana cuidasqan ima wiñaranku (2 Tim. 3:1-5). Wakin cristianokunapas chhayna familia ukhupin wiñaranku, ichaqa Ezequías jinan mana tayta-mamankuq ruwasqankuta jinachu ruwaranku, aswanpas Dioswan amigontin kanankupaqmi decidikuranku. Diosmi kamawaranchis kikinchismanta imatapas decidikunapaq. Sichus Dios servinapaq, payta jatunchanapaqpas decidikusun chayqa, allintan ruwashanchis.

13, 14. a) ¿Imakunapi piensaspan María llakikunman karan? b) ¿Imatan María ángel Gabrielta kutichiran?

¹³ Pachaj-pachaj watakuna qhepamanmi juj humilde warmi Dioswan amigontin karan. Paymi Israel llaqtamanta María karan. Paytan Jehová Dios ajllaran churin Jesusta cuidananpaq. ¿Imarayku? Paypi confiasqanrayku munakusqanraykupiwan. Ichaqa, ¿imatan María ruwaran?

¹⁴ Ángel Gabrieltan niran: “Diospa warmi kamachinmi kani, nisqaykiman jina Diosqa noqawan ruwachun”, nispa (Luc. 1:26-38). ¡May munaychá karan Diospa churinpa maman kayqa! Ichaqa, ¿piensaranchischu imakunapiraq tarikusqanta? Ángel Gabrielqa Mariallamanmi willaran mana qhariwan puñuspalla onqoq rikhurinanta. ¿Imaynatan María willanman familianman amigonkunamanpas qonqaylla onqoq rikhurisqanta? ¿Imaynatan Josemanpas chayta entiendechinman karan?  Chaymantapas piensaranchá imaynata Diospa churinta uywananpi yachachinanpipas. Chaykunapi piensaspaqa llakikuranchá. Chaywanpas Mariaqa junt’aranmi Diospa kamachisqanta.

15. ¿Imaraykun María allin iñiyniyoq karan?

¹⁵ Mariaqa allin iñiyniyoq warmin karan. Payqa decidisqan kasharan esclavo jina Diosrayku imatapas ruwananpaq. Payqa tukuy tiempon Diospa cuidananpi confiaran. Ichaqa manan Diospi confiaspañachu naceran. Chhaynaqa, ¿imaraykun allin iñiyniyoq karan? Anchata kallpachakusqanraykun, Diospa yanapasqanraykupiwan (Gál. 5:22; Efes. 2:8). ¿Imakunapin reparasunman allin iñiyniyoq kasqanta? Imaynatachus uyarisqanpi, imakunamantachus rimasqanpipas, chaykunamantan yachasun.

16. ¿Imakunan rikuchiwanchis María makilla uyariq kasqanta?

¹⁶ ¿Imaynatan uyariran? Biblian nin: “Llapaykichis usqhaylla uyariq kaychis, ichaqa allin yuyaywan rimaychis”, nispa (Sant. 1:19). Chaytan Mariapas ruwaran. Biblian willan Mariaqa makilla uyariq kasqanta, astawanqa Jehová Diosmanta rimaqtinku. Chaymantapas uyarisqanpi piensananpaqmi tiempota orqoq. Ejemplopaq, Jesús naceqtinmi michiqkuna angelpa nisqanta willakuranku, chaytan María makilla uyariran. Jinaspapas 12 watanpi Jesús kashaqtinmi Mariaqa makilla uyariran Jesuspa nisqankunata. Chaykunan rikuchiwanchis tukuy yuyay uyariq kasqanta, uyarisqanpi piensasqanta, mana jayk’aq qonqasqantapas (leey Lucas 2:16-19, 49, 51).

17. ¿Imatan Mariamanta yachasun rimasqankunapi piensaspa?

¹⁷ ¿Imamantan rimaran? Mariaq rimasqankunan astawanqa tarikun Lucas 1:46-55 textopi. Chay textowanmi yachanchis Mariaqa Diospa siminmanta allinta yachasqanta. ¿Imaraykun chayta ninchis? Rimasqankuna Anaq mañakusqanta yuyarichiwasqanchisrayku (1 Sam. 2:1-10). Chaypachaqa 20 kutita jinan Mariaqa rimasqanta Bibliamanta orqoran. Chaypin yachanchis Mariaqa Jehová Diosmanta ancha kusikuywan rimasqanta.

18. ¿Imakunatan ruwananchis María jina?

¹⁸ Diospa llaqtanpiqa imaymana llank’aypin yanapakunchis. Mayninpin ichaqa sinchi sasapaq wakin llank’ayta qhawarisunman. ¿Imatan ruwananchis chhaynapi tarikuspa? Mariaq ruwasqanta jinan ruwananchis. Jehová Diospi confiaspan llank’ashanallanchis, yachachiwasqanchista makilla uyarispan piensananchis, piensananchistaqmi jamuq tiempopi imakunatachus Diospa ruwananpi. Jinaspapas kusisqan jujkunaman yachasqanchismanta willananchis (Sal. 77:11, 12; Luc. 8:18; Rom. 10:15).

19. ¿Imaynan Dioswan kasunchis ñaupa tiempopi Diosta serviqkuna jina kaspa?

¹⁹ Yachamusqanchis jina Rutpas, Ezequiaspas, Mariapas Abraham jinan Dioswan allin amigontin karanku. Ichaqa kallantaqmi askha junt’aq sonqo runakuna, paykunapas Dioswanmi amigontin karanku. Kallpachakusun paykuna jina kananchispaq (Heb. 6:11, 12). Chhaynata ruwasun chayqa, noqanchispas wiñay-wiñaypaqmi Dioswan amigontin kasunchis.