1. ¿Imatan llapanchispas munanchis?

¿IMAYNAN sientekuwaq reqsisqayki runa respetasqayki runa mana reqsiqpas tukusuqtiyki? Llakikuwaqmi ¿riki? Llapa runan munanchis valorasqa kayta munakusqa kayta ima. Pipas sumaqta tratawaqtinchisqa o ima ruwasqanchistapas valoraqtinqa kusikunchismi ¿riki? (Núm. 11:16; Job 31:6.)

2, 3. ¿Iman pasanman valorasqa kayta sinchita munaqtinchis? (Kay paginapi dibujota qhaway.)

² Llapanchistaq munanchis valorasqa kayta chayqa. Yaqapaschá pantaq runa kasqanchisrayku chayllataña munasunman. Chaymantapas yaqapaschá munasunman allin reqsisqa kayta allin respetasqa kayta ima. Chayta ruwasunman chayqa manapaschá Jehová Diosninchista respetashasunmanchu (Apo. 4:11).

³ Jesuspa tiemponpi umalliq religiosokunaqa chaytan  ruwaranku. Chaymi Jesusqa discipulonkunata niran: “Cuidakuychis kamachikuy simi yachachiqkunamanta, paykunaqa pampakama p’achayoqmi maypipas puriyta munanku, mercado plazakunapipas napaykunatapunin munanku, sinagogakunapipas ñaupaqllapin tiyayta munanku, jatun mijuykunapipas allin kaq tiyanallapin tiyayta munanku”, nispa. Chaymantan nillarantaq: “Paykunaqa aswan castigasqan kanqaku”, nispa (Luc. 20:46, 47). Jesusqa manan chay umalliqkuna jinachu karan. Juj wajcha viudaq pisi qolqe churasqanta rikuspapas allintan paymanta rimaran, wakinqa manapaschá ni repararankupaschu chay viudataqa (Luc. 21:1-4). Chaywanmi rikuchiran imaynatas Dios jujkunata qhawarin chayta. Noqanchisri, ¿imaynatan qhawarinanchis valorasqa kayta? Chaymantan kay estudiopi yachasun.

4. ¿Piqpa allin qhawarinantan maskhananchis? ¿Imarayku?

⁴ Kay pachapi runakunaqa allin educacionniyoqkunata allin negociantekunata iman allinpaq qhawarinku, premianku ima. Noqanchisqa manan chaytachu maskhananchis. Aswanmi Diospa allin qhawarinanta maskhananchis. Chaymanta rimashaspan apóstol Pablo niran: “Kunanqa ñataq Diosta reqsinkichisña, otaq nisunman ñataq paypa reqsisqanña kankichis chayqa, ¿imaynapitaq qankunari mana valeq yanqa ruwaykunaman kutirishankichis? ¿Wajmantachu chaykunaq kamachin kayta munashankichis?”, nispa (Gál. 4:9). ¿Kanmanchu Diospa allin qhawarisqan kaymanta imapas aswan mejor? Manan kanmanchu ¿riki? Chaymantapas Diosqa noqanchiswan allin amigontin kaytan munashan (Ecl. 12:13, 14).

5. ¿Imatan ruwananchis Diospa amigon kananchispaq?

⁵ Moisespas Diospa allin qhawarinantan maskharan. Chaymi juj kutinpas Diosta valekuran imachus yuyaykusqankunata allinta yachachinanpaq. Jinan Diosqa niran: “Kay niwasqaykitapas ruwallasaqtaqmi sumaqta qanta rikusqayrayku, noqaqa reqsiykipunin”, nispa (Éx. 33:12-17). ¿Atisunmanchu noqanchispas Dioswan reqsichikuyta? Arí, atisunmanmi. Ichaqa, ¿imatan ruwananchis pay reqsiwananchispaq amigon kananchispaqpas? Paytan munakunanchis, vidanchistapas paymanmi qonanchis (leey 1 Corintios 8:3).

6, 7. ¿Iman Diosmanta t’aqawasunman?

⁶ ¿Imaraykun Galacia llaqtapi cristianokunata Pablo ninman karan “imaynapitaq qankunari mana valeq yanqa ruwaykunaman kutishankichis” nispa? Yaqapaschá Diosta reqsishaspa otaq paypa reqsisqan kashaspa ñaupaqpi ruwasqanku mana allin ruwaykunata ruwasharanku. Chaymantan noqanchispas cuidakunanchis, yaqapaschá Diospa amigon kashaspa “mana valeq yanqa ruwaykunaman” kutishasunman (Gál. 4:9). Chayta ruwasunman chayqa manapaschá atisunmanñachu Diospa amigon kayta.

⁷ Yaqapaschá nishanki: “¿Imaynapitaq juj cristianori mana valeq yanqa ruwaykunaman kutinman?”, nispa. Chayqa mana  piensayllan pasanman. Chaypaq kaypi piensasun. Diosta reqsispaqa yaqapaschá apóstol Pablo jina imaymanata saqeranchis (leey Filipenses 3:7, 8). Diosraykupaschá manaña universidadman, ni ima allin llank’anamanpas jaykuranchischu; negocionchista imapaschá saqepuranchis. Chaymantapas yaqapaschá allin músico karanchis, ima pujllaypipas allinpaschá karanchis; Diosraykupaschá chaykunatapas saqepuranchis (Heb. 11:24-27). Ichaqa, ¿allinchu kanman “yanqapuni chaykunata saqepurani”, nispa niy? Manan. Nimusqanchis jina chhaynata piensasunman chayqa mana piensayllan “mana valeq yanqa ruwaykunaman” kutisunman.

8. ¿Imaynatan Dios qhawarin serviqninkunata? ¿Imapin chay yanapawanchis?

⁸ ¿Imatan ruwananchis Dios allinpaq qhawariwananchispaq o valorawananchispaq? Chaypaqqa iskay cosaskunatan allinta umanchispi jap’inanchis. Ñaupaqta: Jehová Diosqa manapunin jayk’aqpas qonqanchu kamachinkunaq imapas ruwasqantaqa (leey Hebreos 6:10; 11:6). Arí, payqa valoranmi tukuy ima ruwasqanchistapas. 2 Timoteo 2:19 textopi nisqan jina “Diosqa reqsinmi paypa kaqkunataqa”. Chaymantapas payqa “chanin runakunaq puriynintan waqaychan”, yachantaqmi llakikuykunamanta imayna libraytapas (Sal. 1:6; 2 Ped. 2:9).

9. ¿Imaynatan Dios rikuchiran llaqtan valorasqanta?

⁹ Jehová Diosqa imaymana formapin rikuchiran llaqtan valorasqanta, mayninpiqa mana piensay cosaskunataraqmi ruwaran (2 Crón. 20:20, 29). Yuyarisun israelitakuna puka lamar-qochaq ladonpi kashaqtinku imachus pasasqanta. Chaypin Diosqa qochata kicharan llaqtan pasananpaq, faraonpa ejercitontataq unuwan millp’uchiran (Éx. 14:21-30; Sal. 106:9-11). Chay pasasqanqa admiranapaqpunin karan, chaymi 40 wata pasaytapas rimashallaranku chaymantaqa (Jos. 2:9-11). Kunan tiempopas chhaynatan Diosqa librawasun Gogpa makinmanta (Ezeq. 38:8-12). Ichaqa Diospa allin qhawarisqan runakunallan chaypiqa librasqa kanqaku.

10. ¿Imatan allinta umanchispi jap’inallanchistaq?

¹⁰ Iskaypi: Jehová Diosqa mana piensay raton mayninpiqa rikuchin serviqninkuna valorasqanta. Ichaqa jujkuna rikunallanpaq pipas imatapas ruwanman chayri, ¿allinpaqchu Dios chayta qhawarinman? Manan. Jesuspa nisqan jina paykunaqa runakunaq jatunchasqallantan premiota jina chaskishanku (leey Mateo 6:1-5). Chayrayku imata ruwaspapas ama runakunaq rikunantaraqchu suyasun. Yachasqanchis jina runakuna manaña reparanqakuchu chaypas “pakallamanta qhawamuq” Diosninchisqa rikushanmi. Payñan premionchista qowasun. Mayninqa  mana reparaymi chaykuna chayamunqa. Chaymanta wakin ejemplokunata yachasun.

11. ¿Imaynatan Dios rikuchiran Mariata allinpaq qhawarisqanta?

¹¹ Jehová Diosqa Mariatan ajllaran Jesuspa maman kananpaq. Mariaqa Nazaret llaqtapin tiyasharan, chay llaqtaqa Jerusalén llaqtamanta karupin kasharan (leey Lucas 1:26-33). ¿Imaraykun Mariata ajllanman karan? Ángel Gabrielpa nisqan jina Mariaqa “Diospa sumaq qhawarisqanmi” karan. Yachasqanchis jina Mariaqa Dios sonqo warmin karan, chaytan rikukun Elizabetwan rimasqanpi (Luc. 1:46-55). Chhayna kasqanraykuchá Diosqa allinpaq Mariata qhawariran, chaychá wawanpa maman kananpaqpas ajllakuran.

12, 13. Diosqa allinpaqmi Jesusta qhawariran, ¿imaynatan chayta rikuchiran naceshaqtin, temploman apashaqtinkupas?

¹² Jesús naceshaqtinqa manan Jerusalenpi gobernantekunamanchu Diosqa chayta willachiran aswanmi oveja michiqkunaman. Arí, paykunamanmi angelninkunata kacharan (Luc. 2:8-14). Jinan chay michiqkunaqa riranku Jesusta qhawaq (Luc. 2:15-17). Josewan Mariawanqa admirakurankuchá Jehová Diospa chay ruwasqanmanta. Satanasmanta rimasun, chay enemigoqa jujniraytan imatapas ruwan. Payqa ch’aska qhawaq runakunatan kachamuran Jesusta visitanankupaq. Paykunaqa Jerusalenpi umalliqkunamanraqmi ñaupaqta chayaranku. Chhaynapin lliu yacharanku Jesuspa nacesqanta (Mat. 2:3). Chay kausan askha wawakunapas wañuchisqa karanku (Mat. 2:16).

¹³ Diospa qosqan kamachikuyman jinaqa onqokusqankumanta 40 p’unchay qhepamanmi warmikunaqa Diospaq ofrendata apananku karan. Chayta ruwananpaqmi Mariaqa Josewan kuska viajaranku Belenmanta Jerusalenkama, chayqa kasharan 9 kilometropi jinan (Luc. 2:22-24). Viajasqankupiqa yaqapaschá Mariaqa  piensasharan sacerdote jatunchanqachus Jesusta icha manachus chaypi. Jesusqa jatunchasqan karan, ichaqa manan sacerdotechu chaytaqa ruwaran, aswanmi Simeón, 84 watayoq profetiza Ana ima. Paykunan rimaranku imaynas Jesusqa prometesqa Mesías karan chayta, chhaynapin jatuncharanku. Chaykuna pasasqanqa manapaschá Mariaq piensasqanman jinachu karan (Luc. 2:25-38).

14. ¿Imaynatan Dios rikuchiran María valorasqanta?

¹⁴ Yachasqanchis jina Mariaqa wawa kasqanmantapachan Jesusta uywaran. ¿Valoraranchu Dios Mariaq chay ruwasqanta? Arí, valoraranmi. Bibliapin qelqachiran imakunatachus rimaran ruwaran chayta. Chaymantapas María manaña Jesusta compañaranchu kinsa wata kuskanta predicasqanpi chaypas, Jesuspa wañusqan p’unchaypiqa chaypin kasharan (Juan 19:26). Chay qhepamanpas Jerusalenpin payqa qhepakuran Jesuspa discipulonkunawan kuska. Chay semanakunallapin Pentecostés fiestapas aparikuran (Hech. 1:13, 14). Discipulokunawantaq María kasharan chayqa yaqapaschá paypas chaskillarantaq santo espirituta. Chhayna karan chayqa janaq pachapichá Jesuswan wiñay-wiñaypaq kanqa. ¡May munaymi Diospa chay regalo qosqanqa ¿riki?!

15. ¿Imaynatan Dios rikuchiran Jesusta allinpaq qhawarisqanta?

¹⁵ Jesusqa manan umalli religiosokunaq allin qhawarinantachu maskharan, aswanmi Diospa allin qhawarinanta. Chaychá papanqa kinsa kutipi paymanta allinta rimaran. Jujmi karan Jordán mayupi bautizakushaqtin. Chay kutipin Diosqa janaq pachamanta nimuran: “Kaymi Churiyqa, paytan munakuni, payqa sonqoypaq jinan”, nispa (Mat. 3:17). Chaytaqa bautizaq Juanpas uyariranmi. Jujtaq karan kinsa apostolkunapiwan juj orqoman Jesús wichashaqtin. Chay kutipin Diosqa chay apostolkunata nimuran: “Kaymi  munakusqay Churiyqa, payqa sonqoypaq jinan, payta uyariychis”, nispa (Mat. 17:5). Juj kaqtaq karan Jerusalén llaqtapi, chay kutipin Diosqa Jesuspa rimasqanman contestamuran (Juan 12:28).

16, 17. ¿Imatan Dios Jesuspaq ruwapuran?

¹⁶ Jesusqa yacharanmi runakuna cheqnikunanta p’enqayta wañuchinankutapas. Chaywanpas “ama munasqaychu kachun aswanpas qanpa munasqayki [kachun]” nispan niran Diosta (Mat. 26:39, 42). Arí, ‘ñak’arina k’aspitan aguantaran, manataqmi p’enqakuranchu chhayna p’enqay wañuytapas’ (Heb. 12:2). Payqa Diospa allin qhawarinantan munaran manan kay mundoq allin qhawarinantachu. ¿Imaynatan Dios rikuchinman karan allin qhawarisqanta?

¹⁷ Kay pachallapiraq kashaspan Jesusqa Diosmanta mañakuran ladonman kutichipunanpaq (Juan 17:5). Chaymanta mastaqa manan imatapas mañakuranchu. Manataqmi “runakunapaq llank’asqaymanta aswan mejor puestota qoway” niranchu. Chaywanpas ‘Diosqa aswan allin puestotan qoran’. Chaymantapas mana jayk’aq wañuqmanmi tukuchiran, chay p’unchaykamaqa manan pipas chay premiotaqa chaskiranraqchu * (Filip. 2:9; 1 Tim. 6:16). ¡May jatun premiotapunin Jesusqa chaskiran!

18. ¿Imatan mana qonqananchischu Diosmanta?

¹⁸ Kaypi yachasqanchis jina, manan kay pachaq allin qhawarinantachu maskhananchis. ¿Iman chaypaq yanapawasunman? Manan jayk’aqpas qonqananchischu kayta: Diosqa qonqapunin premiota serviqninkunaman. Mayninpiqa mana piensay raton chayta ruwanqa. Jamuq tiempopipas imaymanakunatan Diosninchisqa qowasun. Chay p’unchay chayamunankaman ichaqa kallpachakushanallanchis amapuni kay mundopi imatapas maskhananchispaq. Arí, manan runakunaq jatunchanantachu maskhananchis, yachasqanchis jina chaykunaqa tukukapuqllan (1 Juan 2:17). Papanchis Jehová Diosqa manapunin jayk’aqpas qonqanqachu payrayku imapas ruwasqanchista (Heb. 6:10). Chaymantapas payqa qowasunpunin premionchista, mayninpiqa mana yachasqanchis ratopipaschá chaykuna chayamunqa.