1, 2. ¿Ima ruwaytan Josué chaskiran?

JEHOVÁ DIOSMI Josueta niran: “Kamachiy Moisesmi wañukapun, ajinaqa qanpas Israel runakunapas wakichikuychis [otaq alistakuychis] Jordán mayuta chimpaspa qankunaman qonay allpaman jaykunaykichispaq”, nispa (Jos. 1:1, 2). Josueqa yaqa 40 watakunan Moisesta yanaparan, kunanmi ichaqa pay Israel llaqtata umallinan karan.

² Israel llaqtataqa askha watakunan Moisés umalliran, chaymi Josueqa tapukusharan: “¿Respetanqakuchu umallisqayta?”, nispa (Deut. 34:8, 10-12). Josué 1:1, 2, textopi nisqanmanta allin reqsisqa libron niran: “Juj llaqtapi autoridadta cambianku chayqa, manan kaq pachachu mosoq autoridadpi confianku”, nispa.

3, 4. ¿Imaynatan Jehová Dios Josueta yanaparan paypi confiasqanrayku? ¿Imatan tapukusunman?

 ³ Manchasqaña Josué kasharan llaqtata umallinanpaq chaypas, Jehová Diospi confiaspan paypa nisqanman jinapuni ruwaran (Jos 1:9-11). Chaymi Jehová Diosqa Josuetapas Israel llaqtatapas juj angelwan pusaran. Payqa karan Jehová Diospa phiwi wawan Jesucriston (Éx. 23:20-23; Juan 1:1).

⁴ Jehová Diospa yanapayninwanmi Israel llaqtaqa Josueta kasukuranku. Kay tiempopipas Diospa llaqtanpiqa imaymana cambiokunan kashan. Chaymi tapukusunman: “¿Imaraykun umalliqninchis Jesuspi confiashanallanchis?”, nispa (leey Mat. 23:10). Chay tapuymanta yachananchispaqmi yachasun ñaupa tiempopi imaynata Jehová Dios llaqtanta yanaparan cambiokuna kaqtin chayta.

5. Jericó llaqtaq qayllanpi kashaspa, ¿piwanmi Josué tuparan? (16 paginapi dibujota qhaway.)

⁵ Jordán mayuta chimpamusqanku qhepamanmi Josueqa Jericó llaqtaq qayllanpi juj espadayoq runawan tuparan. Josuemi payta tapuran: ‘¿Llaqta-masiykuchu kanki? Icha, ¿enemigoykuchu?’, nispa. Chay runaqa Jehová Diospa ejercitonta umalliqmi kasqa, payqa liston kashasqa Diospa llaqtanta defiendenanpaq (leey Josué 5:13-15). Chay angeltan Jehová Diosqa utilizaran Josuewan parlananpaq, juj kutikunapipas chay angeltan utilizallarantaq juj runakunawan parlananpaq (Éx. 3:2-4; Jos. 4:1, 15; 5:2, 9; Hech. 7:38; Gál. 3:19).

6-8. a) ¿Imaraykun Diospa wakin kamachisqan mana allinpaq jina qhawarikunman karan? b) ¿Imaraykun allinpuni karan Diospa kamachisqanman jina ruwasqanku? (Willakuytawan qhaway.)

⁶ Jericó llaqtata jap’ikapunankupaqpas Jehová Diosqa willaranmi imachus ruwanankuta. Diospa wakin kamachisqanqa manapaschá allinpaq jinachu karan. Ejemplopaq, angelmi kamachiran llapa soldadokunaq qhari kaynin qarachata kuchunankupaq. Chay causan soldadokunaqa askha p’unchaykuna mana guerraman rinankupaq jinachu kasharanku. Wakinqa tapukurankuchá: “¿Allinchu kanman maqanakuy tiempopi chayta ruway?”, nispa (Gén. 34:24, 25; Jos. 5:2, 8).

⁷ Soldadokunapas tapukurankupunichá: “¿Imaynatan familiayta defiendesaq enemigoyku atacawaqtinku?”, nispa. Jericó llaqtamanta runakunan ichaqa sinchi manchasqa kaspa Israel llaqtata mana atacarankuchu, aswanmi llaqtankuq punkuta allin-allinta wisq’akamuranku ama pipas jaykunanpaq ni lloqsinanpaqpas (Jos. 6:1). ¡Chayta yachaspankun Israel runakunaqa astawanraq Jehová Diospi confiaranku!

⁸ Chaymantapas Diospa angelninmi Josueman willaran ama Jericó llaqtata atacananpaq. Aswanpas soqta p’unchaymi Jericó llaqtata muyuykunanku karan, p’unchaypi juj kutita, qanchis kaq p’unchaypitaq qanchis kutita. Wakin soldadokunaqa nirankupaschá: “Tiempo usuchiymi chayqa, chayta ruwaspaqa sayk’usunmi”, nispa. Jehová Diosqa manan yanqachu chaytaqa kamachiran. Israel runakuna Diospa kamachisqanta kasukusqankuraykun  mana maqanakuspalla Jericó llaqtata jap’ikapuranku iñiyninkupas astawanmi yapakuran (Jos. 6:2-5; Heb. 11:30). *

9. ¿Imaraykun Diospa llaqtanpi ima cambiokuna kaqtinpas kasukunanchis? Juj ejemplota willay.

⁹ ¿Imatan kay willakuymanta yachanchis? Diospa llaqtanpi ima cambiokunapas kaqtinqa yaqapaschá chay ratoqa mana entiendesunchu. Ejemplopaq, ñaupaqpiqa manapaschá allinpaqchu qhawariranchis juñunakuypi, predicacionpi otaq estudiananchispaq celularta otaq tablet-ta utilizayta. Kunanmi ichaqa reparanchis chaykunata utilizayqa allinpuni kasqanta. Jehová Diospa llaqtanpi ima cambiokunapas allin kasqanta reparaspan astawan Diospi confianchis, juj nisqallataq kausanchispas.

10. ¿Pin dirigisharan Jerusalenpi umalliq t’aqaq juñunakusqankuta?

¹⁰ Cornelioqa manaña judiochu karan chaypas cristianon kapuran, chaymanta 13 watañan pasaran chaypas wakin judío cristianokuna nisharanku: ‘Qhariykayniykichis qarachata mana kuchuchikuqtiykichisqa manan salvasqachu kankichis’, nispa (Hech 15:1, 2). Antioquía llaqtapin hermanokuna chay problemapi kasharanku, jinan apóstol Pablota Jerusalenman kacharanku umalliq t’aqawan rimamunanpaq. ¿Iman Pablota tanqaran rinanpaq? Pay kikinmi niran: ‘Janaq pachamanta kamachisqa kasqayraykun rirani’, nispa. Chay jinaqa Jesusmi dirigisharan  chay problemata umalliq t’aqa allichananpaq (Gál 2:1-3).

11. a) ¿Imaynatan wakin judío cristianokuna qhawariranku qhari kaynin qarachata kuchuchikuyta? b) ¿Imaynatan Pablo rikuchiran Jerusalenpi umalliqkunata apoyasqanta? (Willakuytawan qhaway.)

¹¹ Mana judío cristianokunaqa manan obligasqachu kasharanku qhari kaynin qarachata kuchuchikunankupaq, chaytan umalliq t’aqaqa decidiran Jesuspa yanapayninwan (Hech. 15:19, 20). Askha watakuna qhepamanmi ichaqa judío cristianokuna chayta ruwashallaranku. Jerusalenpi umalliqkunataq uyarisqaku apóstol Pablo Moisespa chaskisqan kamachikuyta mana respetasqanta. Chaymi Pablota niranku tawa runakunata temploman apananpaq, chhaynapin rikuchinan karan Moisespa chaskisqan kamachikuyta kasukusqanta * (Hech. 21:20-26). Pabloqa ninmanmi karan: ‘Niwasqaykichisqa manan allinchu, judío cristianokunan mana allinta entiendespa chayta ruwashallanku’, nispa. Ichaqa manan chaytachu niran, aswanpas hermanokuna ama t’aqanasqa kanankuta munaspan umalliqkunata kasukuran. Jesuspa wañupusqanwanmi chay kamachikuykunaqa chinkapuran. Chhaynaqa, ¿imanaqtintaq Jesús permitiran unay tiempo qhari kaynin qarachata kuchuchikuymanta problema kananta? (Col. 2:13, 14.)

12. ¿Imanaqtintaq Jesús permitiran unay tiempo qhari kaynin qarachata kuchuchikuymanta problema kananta?

¹² Wakin cristianokunaqa sasatan aceptanku ima cambio kaqtinpas. Wakin judío cristianokunapaqpas sasan karan qhari kaynin qarachata kuchuchikuyta manaña ruwayqa (Juan 16:12). Paykunapaqqa qhari kayninku qarachata kuchuchikuyqa juj señal jinan karan Diosta servinankupaq (Gén. 17:9-12). Jujkunataq manchakuranku llaqtamasinkuna qatikachanankumanta (Gál. 6:12). Tiempowanmi ichaqa Jesucristo aswan allinta cristianokunata entiendechiran apostolkunaq qelqasqanku cartakunawan (Rom. 2:28, 29; Gál. 3:23-25).

13. ¿Imapin piensananchis Jesuspa dirigisqanta apoyananchispaq?

¹³ Kay tiempopipas Jesusmi umallishan Diospa llaqtanta. Chaymi ima cambiotapas mana entiendespaqa, piensananchis imaynatas Jesús ñaupa tiempopi Diospa llaqtanta dirigiran chaypi. Josuepa tiemponpi ñaupa cristianoq tiemponpipas Jesusqa Diospa llaqtanta dirigiran paykunata cuidananpaq, iñiyninkupi kallpachananpaq juj nisqalla kausanankupaqpas (Heb. 13:8).

14-16. Jesusqa allin iñiyniyoq kananchistan munan, ¿imaynatan chayta rikuchishan allin yuyayniyoq junt’aq kamachiwan dirigiwaspanchis?

 ¹⁴ Kay tiempopin allin yuyayniyoq junt’aq kamachi imachus necesitasqanchispi yanapawanchis (Mat. 24:45). Chaymi rikuchin Jesús anchata munakuwasqanchista. Tawa wawayoq Marc hermanonchismi nin: “Satanasqa familiakunatan astawan atacashan iñiq t’aqakunata pisikallpayachinanpaq. Chaymi llapa familiapi umalliqkunata kallpachakushan sapa semana familiantin Bibliata estudianankupaq”, nispa.

¹⁵ Jesusqa allin iñiyniyoq kananchistan munan, chaypaq jinan Diospa llaqtanta dirigen. Patrick sutiyoq umalliqmi nin: “Wakin hermanokunaqa mana allinpaqmi qhawariranku sapa semana tukuyta juch’uy grupokunapi predicayta. Chhayna predicaymi ichaqa manchalikunata pisillata predicaqkunatapas yanaparan valorasqa sientekunankupaq. Chaymi paykunapas kunanqa astawan predicashanku, chaymi rikuchiwanchis pisipaq qhawarikuq hermanokunatapas Jesús yanapasqanta”, nispa.

¹⁶ Yanapawallanchistaqmi predicayta importante llank’ayta jina qhawarinanchispaq (leey Marcos 13:10). Chayllaraq umalliq jina nombrasqa André hermanonchismi Diospa llaqtanpi cambiokuna kasqanman jina ruwan, paymi nin: “Askha hermanokunan Betelmanta lloqsiranku predicaypi astawan yanapakunankupaq, chayta rikuspaymi reparani tukukuy tiempopiña kasqanchista astawan predicay llank’aypi yanapakunanchistapas”, nispa.

17, 18. Diospa llaqtanpi cambiokuna kasqanqa allinpunin, ¿imaraykun chaypi piensananchis?

¹⁷ Kunanpas jamuq tiempopipas Jesuspa  dirigiwasqanchisqa yanapawasunmi. Chaymi Diospa llaqtanpi cambiokuna kasqan imaynatas yanapawashanchis chaypi astawan piensananchis. Familianchiswan estudiaspan qhawarisunman juñunakuykunapi predicacionpipas cambiokuna kasqan imaynata familianchista yanapasqanta.

¹⁸ Diospa llaqtanpi cambiokuna kasqanqa allinpunin, sichus chayta mana qonqasunchu chayqa, facil-llatan kasukusunchis. Ejemplopaq, kunanqa internetpin askha qelqakunata churakamun, chaymi manaña askhatañachu papelpi qelqakunata ruwakamun, chhaynapin pisi qolqeta gastanchis. Jinaspapas chayta ruwakusqanwanmi aswan askha runakuna Diosmanta yachashanku. Chay jinaqa kallpachakusun internetpi, celularninchispi otaq tabletninchispi qelqakunata astawan utilizananchispaq. Chayta ruwaspan Jesuspa dirigisqanta apoyashanchis, payqa munanmi Diospa llaqtanpi cosaskunata allin yuyaywan utilizananchista.

19. ¿Imaraykun Jesuspa dirigisqanta apoyananchis?

¹⁹ Jesuspa dirigisqanta apoyaspan yanapakushanchis hermanonchiskuna iñiyninkupi allin kanankupaq, juj nisqalla kausananchispaqpas. André nillarantaq: “Betelmanta lloqsipuq hermanokunaqa kusisqa sonqowanmi aceptaranku Diospa llaqtanpi cambiokunata, chayta rikusqaymi yanapawaran Jesuspa dirigisqanpi confianaypaq, chay hermanokunata respetanaypaqpas. Paykunaqa Diospa carronwan kuskan purishanku, kusisqataqmi servishankupas”, nispa.

20, 21. a) ¿Imaraykun confiananchis umalliqninchis Jesuspi? b) ¿Imamantan qatimuq estudiopi yachasun?

²⁰ Pisi tiempollamantan Jesusqa enemigonkunata atipanqa admirakunapaq ruwaykunatapas ruwanqa (Apo. 6:2; Sal. 45:4). Chaykaman ichaqa noqanchista preparawashanchis paraisopi kausananchispaq chaypi llank’ananchispaqpas. Chay tiempopin kausarimpuqkunata yachachisun, kay allpatapas paraisoman tukuchisun.

²¹ Sichus imaña kaqtinpas confiashallasun reyninchis Jesuspi chayqa, jaykusunmi mosoq pachaman (leey Salmos 46:1-3). Wakin cambiokunata aceptayqa sasan kanman, astawanqa vidanchista afectawaqtinchis. Chay pasaqtin, ¿iman yanapawasunman thaj sientekunanchispaq iñiyninchispi fuerte kananchispaqpas? Chaymantan qatimuqpi yachasun.