1, 2. ¿Piqpa yupintan qatikunanchis? ¿Imaynatan Jesuspa yupinta qatikusunman?

SICHUS rit’i orqonta purishaqtiyki juj runa nisunkiman “kaypi puriyqa millaymi, qonqaymi ch’usaqman saruykuspa wañuwaq. Chayrayku aswanpas qhepallayta jamunki, maypichus sarusqallayta sarunki” nispa chayqa, kasukusunmanmi ¿riki?

² Noqanchispas millay rit’i orqontapas purishasunman jinan millay runakuna ukhupi tiyashanchis, chaymi Jesusqa rit’i patapi pusawaqninchis runa jina. Chayraykun Jehová Diosqa munan tukuy yuyaywan Jesusta qatikunanchista (1 Ped. 2:21). Rit’i patanta purishaspa ama wañunanchispaqqa pusawaqninchis runa maypichus sarusqallanpin sarunanchis. Chhaynatan noqanchispas Jesuspa yupinta tukuy yuyaywan qatikunanchis. Ichaqa, ¿iman Jesuspa yupinta qatikuy? ¿Imaraykun Jesuspa yupinta qatikunanchis? ¿Imaynatan paypa yupinta qatikusunman? Chaykunamantan kaypi yachasunchis.

3. ¿Iman runakunaq yupinta qatikuy?

³ ¿Imataq runakunaq yupinta qatikuyri? Bibliaq nisqan jina, runakunata qatikuyqa imachus ruwasqankuta kaqta ruwaymi. Chaytan askha runakuna ruwanku, chaymi paykuna jina rimanku p’achakunku ima (Gén. 6:9; Prov. 4:26).

4. ¿Iman Jesuspa yupinta qatikuy?

⁴ ¿Imaynatan noqanchispas Jesuspa yupinta qatikusunman? Pay jina imatapas ruwaspan. Apóstol Pedron niran:  “Cristopas qankunaraykun ñak’ariran ejemplota churanasuykichispaq, chhaynapi tukuy yuyaywan yupinta qatikunaykichispaq”, nispa (1 Ped. 2:18-25). Chaymantapas Jesuspa imachus ruwasqanpas imachus nisqanpas allin ejemplon noqanchispaqqa, chaymi noqanchisqa payta qatikunanchis.

5. ¿Atisunmanchu Jesuspa yupinta qatikuyta juchayoq runaña kanchis chaypas?

⁵ Llapanchispas juchayoq runakunan kanchis. Chaywanpas atisunmanmi Jesuspa ejemplonta qatikuytaqa. Noqanchisqa manapaschá Jesús jinachu allintapuni imatapas ruwasun, chaywanpas apóstol Pedroq nisqan jina atisunmanmi Jesuspa yupinta qatikuytaqa. Chaypaqmi tukuy yuyaywan kallpachakunanchis Jesús jina imatapas ruwananchispaq. Chhaynata kallpachakusunchis chayqa Jesús jinan imatapas ruwasunchis (1 Juan 2:6).

6, 7. ¿Imatan ruwananchis Jehová Diosman achhuykunanchispaq?

⁶ ¿Imaynatan Jesuspa yupinta qatikuspa astawan Jehová Diosman achhuykusunman? Ñaupaqta, Jesús jinan kananchis. Jesuspa ejemplonta qatikuyqa may allinpunin, payqa taytanpa munayninman jinapunin imatapas ruwaran (Juan 8:29). Sichus Jesuspa yupinta qatikusunchis chayqa noqanchispas Jesús jinan Jehová Diospa sonqonta kusichisunchis. Chaymantapas allin amigontinmi Jehová Dioswan kasunchis (Sant. 4:8).

⁷ Iskaypi, Jesusqa taytan jinapunin imatapas ruwaran, khuyapayakuqtaqmi karanpas. Chaymi payqa niran: “Pipas noqata rikuwaqqa Yayatapas rikullantaqmi”, nispa (Juan 14:9). Noqanchispas kallpachakunanchismi Jesús jina runakunata khuyapayananchispaq munakunanchispaq ima.  Jesusqa kay pachapi kashaspaqa sumaqtan runakunata khuyapayaran munakuran ima. Juj kutinmi Jesusqa lepra onqoyniyoq runata khuyapayaspa jampiran, yawar apay onqoywan ñak’ariq warmitapas jampiranmi; runakuna waqaqtinpas waqaranmi, chaymi wañusqakunatapas kausarichiran (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Juan 11:33-35). Sichus noqanchispas kallpachakusun Jehová Dios jina kananchispaq chayqa astawanmi payman achhuykusunchis.

8. ¿Imaraykun Jesuspa yupinta qatikunanchis?

⁸ Jesuspa yupinta qatikusunchis chayqa manan imapas Jehová Diosmantaqa t’aqawasunchu. Manaraq wañupushaspan Jesusqa niran: “Noqaqa ñan atipaniña kay pachata”, nispa (Juan 16:33). Jesusqa tukuy yuyaywanmi Jehová Diosta serviran chaymi payqa papanpa munayninman jina imatapas ruwaran. Jesusqa yacharanmi imarayku kay pachaman jamusqanta, chaymi payqa kallpachakuran taytanpa sutinta ch’uyanchananpaq. Kay pachapiqa imaymanan Jehová Diosmanta t’aqawasunman, chaymi kallpachakunanchis Jesús jina tukuy yuyaywan Jehová Diospa munayninta ruwananchispaq. Chayta ruwasunchis chayqa Jesús jinan noqanchispas ‘kay pachata atipasunchis’ (1 Juan 5:5).

9. ¿Imatan ruwananchis wiñay kausayta chaskinanchispaq?

⁹ Jesuspa yupinta qatikusunchis chayqa wiñay kausaytan chaskikusunchis. Juj kutinmi juj wayna Jesusman achhuykuspa tapuran: “¿Ima allinkunatan ruwanay wiñay kausayta chaskinaypaq?”, nispa. Jesustaq niran: “Qatikamuway”, nispa (Mat. 19:16-21). Juj kutinpas paypi mana iñiq judiokunatan niran: “Ovejaykunaqa uyarinkun kunkayta, [...] noqaqa wiñay kausaytan paykunaman qosaq”, nispa (Juan 10:24-29). Juj kutinmi Nicodemo Jesusmanta yachayta munaran, jinan Jesusqa payta niran: “Diosqa anchatapunin runakunata munakuran, chaymi sapallan Churinta kachamuran, pipas paypi iñiqqa ama wañunanpaq aswanpas wiñay kausayniyoq kananpaq”, nispa (Juan 3:16). Noqanchispas Jesuspin iñinanchis, chaymi ima nisqantapas ima ruwasqantapas qatikunanchis. Chayta ruwasunchis chayqa wiñay kausaytan chaskisunchis (Mat. 7:14).

10. Juan 17:3 nisqan jina, ¿imatan ruwananchis Jesusta allinta reqsinanchispaq?

¹⁰ Jesuspa yupinta qatikunanchispaqqa allintan payta reqsinanchis (leey Juan 17:3). ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Chaypaqqa yachananchismi imayna Jesús kasqanta, imayna piensasqanta, kamachikuyninkunatapas. Wakinninchisqa yaqapaschá chayllaraq otaq unayña Jehová Diosta  servishanchis, chaywanpas sapa p’unchaymi kallpachakushanallanchis Jehová Diostapas Jesustapas allinta reqsinanchispaq.

11. ¿Imakunamantan Mateo, Marcos, Lucas, Juan librokuna willashan?

¹¹ Jehová Diosqa anchatan munakuwanchis, chaymi wawan Jesusta allinta reqsinanchispaq qelqachiran Mateo, Marcos, Lucas, Juan librokunata. Chay librokunapin willashan imakunatas Jesús yachachiran, imaynatas runakunata qhawariran, imakunatas ruwaran chaytapas. Chaymi chay tawantin librokunata leenanchis yuyaymanananchis ima, chhaynapi “tukuy yuyaywan” yupinta qatikunanchispaq (Heb. 12:3).

12. ¿Imatan ruwananchis Jesuspa vidanmanta willaq tawantin librokunata leeshaspa?

¹² Jesuspa vidanmanta willaq tawantin librokunataqa manan leeyllachu leenanchis. Aswanpas Josué 1:8 nisqan jina, leesqanchispin yuyaymanananchis chayman jinataqmi kausananchispas. ¿Iman chaypaq yanapawasunman? Chaymantan kunan yachasunchis.

13. ¿Imatan ruwananchis Jesús maypi kashasqanta, imachus ruwasqantapas yachananchispaq?

¹³ Tawantin librokunata leeshaspaqa Jesuswanpas kashasunman jinan piensananchis. Piensananchismi Jesús maypi kashasqanta, imata ruwashasqanta, imayna kashasqanta, pikunawan kashasqanta, llakisqachus kusisqachus kashan chaytapas. Chaykunata allinta entiendenanchispaqqa tukuy yuyaywanmi leenanchis Jesuspa vidanmanta willaq tawantin librokunata. Chaymantapas tawantin librokunatan tupanachisunman, chhaynapin leesqanchista astawan entiendesunchis. Jinaspapas juj qelqanchiskunapin maskhasunman maypi Jesús kashasqanta yachanapaq, imayna chay tiempopi runakuna kasqanta yachanapaqpas.

14, 15. ¿Imakunatan ruwasunman tawantin librokunata leesqanchis qhepaman?

¹⁴ Yachasqanchisman jinan kausananchis (Juan 13:17). Jesuspa vidanmanta willaq tawantin librokunata estudiaspaqa kaykunatan tapukunanchis: “¿Imatan kay texto Jesusmanta yachachiwan? ¿Imaynatan kaypi yachasqaywan jujkunata yanapayman?”, nispa. Sichus chay tawantin librokunapi yachasqanchismanta mayqen hermanonchismanpas willayta munashanchis chayqa, ñaupaqtan piensananchis ima ratopin chaykunata willasunman chayta. Ichaqa sumaqllatan chaykunataqa willarinanchis.

 ¹⁵ ¿Imaynatan chaykunata ruwasunman? Chaypaqmi kunan yachasunchis Jesuspa willasqan wajcha viudamanta.

16. Marcos 12:41 nisqan jina, ¿imatan Jesús ruwaran?

¹⁶ Jesuswan kuskapas kashawaq jina piensay (leey Marcos 12:41). 11 nisán 33 watapipas kashawaq jina piensay. Juj semanallañan faltashan Jesusta wañuchipunankupaq. Jesusqa tukuy yuyaywanmi Jehová Diosmanta templopi runakunaman yachachishan, fariseokunataqmi ichaqa imaymanamanta Jesusta urmachiyta munashanku. Chay fariseokunaqa imaymanatan Jesusta tapupayashanku, chaywanpas manan urmachiyta atinkuchu (Mar. 11:27-33; 12:13-34). Fariseokunawan rimayta tukuruspan Jesusqa warmikunapaq patio nisqaman rishan. Chayman chayaspan payqa qolqe churana chimpanpi tiyaykun, chaymantan rikushan imaynatan mana imayoq wajcha runakunapas qhapaq runakunapas qolqeta churashanku chayta.

17. Marcos 12:42 nisqan jina, ¿imatan wajcha viuda warmi ruwaran?

¹⁷ (Leey Marcos 12:42). Warmikunapaq patio nisqapin Jesusqa juj wajcha viudata rikushan (Luc. 21:2). Chay wajcha viuda warmiqa sinchi manchasqan kashan, chaymi qhawa-qhawarikuspa pisi valorniyoq iskay qolqechata qolqe churanaman churashan. Manaña runakuna reparankuchu chaypas, Jesusqa yachanmi chay iskay qolqechaqa pisi valorniyoq kasqanta, chay qolqeqa manan aypaqchu ni juj urpita rantinallapaqpas.

18. Marcos 12:43, 44 nisqan jina, ¿ima niranmi Jesús wajcha viudaq ruwasqanmanta?

¹⁸ (Leey Marcos 12:43, 44). Jesusqa ancha admirasqan chay wajcha viuda warmita qhawashan. Chaymi qatikuqninkunata wajaspa nin: “Cheqaqtan niykichis: Qolqe churanakunaman llapa churaqkunamantapas kay wajcha viudan astawanqa churaykun. Llapa churaqkunaqa puchullankumantan churanku, kay viudan ichaqa wajcha kayninpi tukuy kaqninta churaykapun, kausananpaq llapa kaqninta”, nispa. Chay wajcha viudaqa Jehová Diospin confiaran chaymi pisi valorniyoq qolqechantapas churaran (Sal. 26:3).

19. ¿Imatan yachasunman wajcha viuda warmimanta?

¹⁹ Yachasqanchisman jinan kausananchis. Noqanchispas imaymanatan chay viudaq ruwasqanmantaqa yachasunman. Chay wajcha viudaqa askha qolqeyoq kaspaqa maytaraqchá Jehová Diosman qoyta atinman karan. Chaywanpas payqa tukuy imachus kaqnintan Jehová Diosman qoran. Pisitaña chay wajcha viuda churaran chaypas Jehová Diospaqqa chay churasqanqa ancha valorniyoqmi karan. ¿Imatan chay wajcha viudamanta yachasunman? Jesuspa nisqan jina tukuy sonqomantan Jehová Diosta servinanchis. Imataña ruwashaspapas paypaq jinan ruwananchis, chayta ruwaspan Jehová Diosta kusichisunchis (Mat. 22:37; Col.  3:23). Chhaynaqa, kallpachakunanchismi tukuy yuyaywan Jehová Diosmanta runakunaman willananchispaq, mana faltayta juñunakuyninchiskunaman rinanchispaqpas.

20. ¿Pimantan willarisunman hermanonchiskunata kallpacharinanchispaq?

²⁰ Wajcha viudamanta yachasqanchisqa yanapawasunmanmi hermanonchiskunata yanapananchispaq kallpacharinanchispaq ima. Wakin hermanonchiskunaqa kuraq kasqankuraykupaschá manaña ñaupaqpi jinachu Jehová Diosmanta runakunaman willayta atishanku. Otaq yaqapaschá ima onqoywanpas kashanku, jinaspa pisikallpayashankuman. Chhaynapi tarikuqtinkuqa willarisunmanmi imatan wajcha viuda ruwaran chayta. Chaymantapas nisunmanmi: “Ama llakikuychu. Pisillataña Diospa llaqtanpi yanapakushanki chaypas, Jehová Diosqa chay ruwasqaykitaqa ancha valorniyoqpaqmi qhawarin”, nispa (Prov. 15:23; Efes. 4:29; 1 Tes. 5:11). Sichus noqanchispura kallpachanakusunchis chayqa Jesuspa yupintan qatikushanchis.

21. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

²¹ Llapanchismi kallpachakunanchis Mateo, Marcos, Lucas, Juan librokunata allinta estudiananchispaq. Chaypin astawan Jesusmanta rimashan, chaymi yanapawasun Jesuspa yupinta tukuy yuyaywan qatikunanchispaq. Jesuspa vidanmanta sapallanchisña otaq familianchiswanña estudiashanchis chaypas, Jesuswan kuskapas kashasunman jinan piensananchis, reparananchistaqmi maypi kashasqanta imata ruwashasqantapas. Chaymantapas Jesusmanta imachus yachasqanchisman jinan kausananchis, kamachikuyninkunatapas kasukunanchismi. Qatimuq yachachikuypin yachasunchis imatas niran señorninchis Jesucristo k’aspipi warkusqa kashaspa chayta.