1. ¿Imakunatan wakinninchis yacharanchis wawallaraq kasqanchismantapacha?

WAKINNINCHISTAQA tayta-mamanchismi wawallaraq kasqanchismantapacha yachachiwaranchis Jehová Dios may munakuq kasqanta, runakunata munakuspa tukuy imatapas kamasqanta, kasukuq runakuna sumaq paraisopi tiyanankutapas (Gén. 1:1; Hech. 17:24-27).

2. ¿Imatan Diospi mana creeq runakuna ninku?

² Wakin runakunaqa manan Jehová Diospi creenkuchu, chaymi ninku: “Diosqa manan kanchu, kay pachapiqa tukuy imapas kikillanmantan rijurimuran”, nispa. Paykunamanta wakinqa allin estudioyoq runakunan kanku. Chaymi nillankutaq: “Manan Bibliaqa cienciaq nisqanwanqa tupanchu. Diospiqa mana leey yachaq runakunallan creenku, paykunallan chaykunawanqa engañachikunku”, nispa.

3. ¿Imaraykun allin iñiyniyoq kananchispaq kallpachakunanchis?

³ Wakin runakunaña Diospi mana creenkuchu chaypas, noqanchisqa manan Jehová Diosmantaqa iskayananchischu. Chaymi sapankanchis tapukunanchis: “¿Imaraykun Diospi creeni? ¿Jujkunapas Diospi creesqankuraykuchu? Icha, ¿noqa kikiypunichu yachani tukuy imapas Jehová Diospa kamasqanpuni kasqanta?”, nispa (1 Cor. 3:12-15). Chayllaraq otaq unayña Jehová Diosta servishanchis chaypas kallpachakunanchismi kamaqninchis Diospi astawan iñinanchispaq. Chayta ruwasunchis chayqa manan pipas yanqa yachachiykunawanqa engañawasunchu, nitaqmi Bibliapi yachachikuymantapas iskayasunchu (Col. 2:8; Heb. 11:6). Kay yachachikuypin yachasunchis imaraykun wakin runakuna Diospi mana iñinkuchu chayta, iman yanapawasunman Jehová Diospi iñinanchispaq chayta, iman yanapawasunman  iñiyninchispi ama chiriyananchispaq chaytapas.

4. Hebreos 11:1 nisqan jina, ¿iman cheqaq iñiyniyoq kay?

⁴ Wakin runakunaqa “iñiyniyoqmi kani” nispan comunta imapipas creenku. Bibliaq nisqan jina chayqa manan cheqaq iñiychu (leey Hebreos 11:1). Noqanchisqa manan comuntachu Jehová Diospipas, Jesuspipas, Diospa gobiernonpipas iñinchis. Manaña paykunata rikunchischu chaypas imaymana pruebakunata rikuspan paykunapiqa iñinchis, chaymi cheqaq iñiyqa (Heb. 11:3). Animalkunaq runakunaq cuerponta estudiaq runan Jehová Diospi iñipuran. Paymi nin: “Jehová Diosta serviqkunaqa manan comuntachu imapipas creenchis, creesqanchisqa cienciaq nisqanwanpas tupanmi”, nispa.

5. ¿Imaraykun wakin runakuna Jehová Diospi mana creenkuchu?

⁵ Imaymana pruebakunan rikuchiwanchis Jehová Diospuni kamaqninchis kasqanta. Chhaynaqa, ¿imaraykutaq wakin runakunari ninku: “Manan Dioschu kay pachataqa kamaran”, nispa? Chaytaqa runakunaq nisqanta uyarispallan ninku. Manan allintapunichu yachanku chay nisqanku cheqaqpunichus icha manachus kasqanta. Robert hermanonchismi nin: “Escuelaypiqa manan jayk’aqpas kamaqninchis Diosmantaqa yachachiwarankuchu, chayraykun Diospiqa mana creeranichu. Noqaqa 22 wataypiñan testigokunawan rimaspa yacharani Jehová Diospuni kamaqninchis kasqanta. Paykunaqa imaymana pruebakunawan Bibliawan iman rikuchiwaranku kay pachaqa Diospa kamasqanpuni kasqanta”, nispa. *  (Qhaway “ Tayta-mamakunapaq willakuy” nisqata.)

6. ¿Ima nispan wakin runakuna ninku?

⁶ Wakin runakunan nillankutaq: “Noqaqa imachus rikusqallaypin creeni. Manamá Diostaqa rikunchischu riki, chaymi Diospiqa mana creenichu”, nispa. Chhaynataña ninku chaypas paykunaqa creenkun mana rikusqankupiqa. Wayrataqa manan rikunkuchu, chaywanpas yachankun wayra kasqantaqa. Bibliaq nisqan jinapas “iñiyqa, mana rikuna kaqkunatapas rikushasunmanpas jinata rikuymi”, chay mana rikuna kaqkuna sut’i kasqanrayku (Heb. 11:1). Chay mana rikuna kaqkuna cheqaqpuni kasqanpi iñinanchispaqqa tiempotan necesitanchis chaykunamanta allinta yachananchispaq. Wakin runakunan ichaqa mana chayta ruwankuchu, chaymi paykunaqa ninku: “Diosqa manan kanchu”, nispa.

7. ¿Pikunan Jehová Diospi iñipuranku?

⁷ Wakin científico runakunaqa imaymana pruebakunata rikuspa Bibliata estudiaspa iman  yacharanku kay pachata kamaqqa Jehová Diospuni kasqanta. * Universidadkunapiqa manan yachachinkuchu kay pachaqa kamasqa kasqanmanta, chaymi wakin runakunaqa Diospi mana creenkuchu. Chaywanpas wakin científico runakunaqa Jehová Diosta allinta reqsispan payta servishanku. Noqanchispas paykuna jinan allinta estudiananchis Jehová Diospi astawan iñinanchispaq. Manaña allin estudioyoqchu kasunman chaypas sapankanchismi kallpachakunanchis chayta ruwananchispaq.

8, 9. a) ¿Imamantan kunan yachasunchis? b) ¿Imaynatan Jehová Diospa kamasqankunamanta yachay yanapawasunchis?

⁸ ¿Iman yanapawasunchis allin iñiyniyoq kananchispaq? Chaypaqqa tawa ruwaykunan yanapawasunchis. Chaykunamantan kunan yachasunchis.

⁹ Jehová Diospa llapa kamasqankunamantan allinta estudiananchis. Sichus Jehová Diospa kamasqan animalkunapi, plantakunapi, janaq pachapi kaq ch’askakunapi yuyaymanasunchis chayqa astawanmi Jehová Diospi iñisunchis (Sal. 19:1; Isa. 40:26). Chaymi kallpachakunanchis Jehová Diospa kamasqankunamanta allinta yachananchispaq. Chayta ruwasunchis chayqa manan jayk’aqpas Jehová Diosmantaqa iskayasunchu. Qelqanchiskunapiqa kanmi Jehová Diospa kamasqankunamanta astawan yachananchispaq. Sasaña wakinninchispaq chaykunata entiendey kanman chaypas kallpachakunanchismi chaykunamanta yachananchispaq. Chaymantapas jw.org nisqapin kashan asambleakunapi rikusqanchis videokuna. Chay videokunapin rimashan Jehová Diospa kamasqankunamanta.

10. ¿Imakuna ruwasqanpin yachanchis Jehová Diosqa munakuq yachayniyoq kasqanta? (Romanos 1:20.)

¹⁰ Jehová Diospa kamasqankunamanta estudiashaspan kayta tapukunanchis: “¿Imatan kaykuna Jehová Diosmanta yachachiwan?”, nispa (leey Romanos 1:20). Intimanta yachasunchis. Inti kasqanraykun kay pachapiqa kausay kan, ruphayninpas sumaqtan q’oñiriwanchis, ichaqa nishuta ruphamuqtinqa dañotan ruwawasunman. Chaymi Jehová Diosqa kay pachata p’istuykuq capa de ozono nisqata kamaran nishuta ruphamuqtin jark’aykuwananchispaq. Inti sinchita ruphamuqtinqa kay pachata p’istuykuq capa de ozono nisqan astawan ruphaymanta jark’aykuwanchis, chhaynapi intiq ruphaynin ama dañota ruwawananchispaq. Chaypin reparanchis intita kamaq Jehová Diosninchis ancha yachayniyoq ancha munakuq kasqanta.

11. ¿Maypin astawan yachasunman Jehová Diospa kamasqankunamanta? (Qhaway “ Kay qelqakunan yanapawasun allin iñiyniyoq kananchispaq” nisqata.)

¹¹ Jehová Diospa kamasqankunamanta astawan yachananchispaqqa Índice de las publicaciones Watch Tower nisqamanmi jaykusunman. Chaymantapas jaykullasunmantaqmi jw.org nisqamanpas “¿Imapas kamasqachu karan?” nisqaman. Chaypin willashan Jehová Diospa kamasqan animalkunamanta plantakunamanta. Chaypin willashallantaq imaynatas cienciamanta yachaq runakunapas Jehová Diospa kamasqankunata estudiaspa chayman jina imaymanata ruwaranku chayta. Chaykunamanta yachaymi yanapawasun Jehová Diospi astawan iñinanchispaq.

12. ¿Imakunatan ruwananchis Bibliata estudiashaspa?

¹² Bibliatan allinta estudiananchis. Tawa parrafopi rimamusqanchis hermanonchisqa manas Jehová Diospiqa creesqachu, tiempowansi  ichaqa chhayna piensasqanta cambiasqa. Paymi nin: “Cienciamantaña allinta yachani chaypas, manan chayraykullachu Jehová Diospiqa creeni, aswanpas Bibliaq nisqantan allinta estudiallanitaq”, nispa. Noqanchispas kallpachakunanchismi Bibliata allinta estudiananchispaq, chaymi yanapawasun Jehová Diospi astawan iñinanchispaq (Jos. 1:8; Sal. 119:97). Bibliata estudiashaspaqa allintan reparananchis Bibliaq willasqan profeciakuna imaynata junt’akushasqanta. Chayta ruwasunchis chayqa munakuq yachayniyoq kamaqninchis Jehová Diospin iñisunchis, manataqmi Bibliaq nisqanmantapas iskayasunchu (2 Tim. 3:14; 2 Ped. 1:21). *

13. ¿Imaynatan Bibliaq nisqan yanapawanchis?

¹³ Bibliata estudiashaspaqa reparananchismi imaynatas kausayninchispi yanapawanchis chayta. Bibliaqa sut’itan niwanchis: “Qolqe sonqo kayqa imaymana mana allinkunaq saphinmi”, nispa (1 Tim. 6:9, 10; Prov. 28:20; Mat. 6:24). Chay textoq nisqanqa kunankamapas yanapawanchismi. Chaymanta rimaspan La epidemia del narcisismo nisqa libropi khaynata nin: “Qolqe sonqo runakunaqa manan kusisqapunichu kausanku, aswanpas imaymana llakikunapin tarikunku. Qolqepi nishuta piensaspan imaymana onqoykunawan jap’ichikunku”, nispa. Bibliaqa allin kananchispaqmi yachachiwanchis, chaymi Bibliaq consejonkunataqa kasukunanchispuni, chayta ruwasunchis chayqa astawanmi kamaqninchis Jehová Diospi iñisunchis (Sant. 1:5). Jinaspapas kusisqan kausasunchis (Isa. 48:17, 18).

14. ¿Imatan Jehová Diosmanta yachasunchis Bibliata estudiaspa?

¹⁴ Bibliata estudiashaspaqa kallpachakunanchismi Jehová Diosta allinta reqsinanchispaq (Juan 17:3). Chayta ruwasunchis chayqa reparasunmi Jehová Diosqa munakuq, yachayniyoq, chanin Dios kasqanta (Éx. 34:6, 7; Sal. 145:8, 9). Jehová Diosta allinta reqsisunchis chayqa cheqaq Diosta jinan qhawarisunchis. Chaymantapas astawanmi paypi iñisunchis, munakusunchis, allin amigonchista jinataqmi qhawarisunchispas.

15. ¿Imaynatan Diosmanta willay yanapawasunchis?

¹⁵ Jujkunamanmi Jehová Diospi iñisqanchismanta willananchis. Chayta ruwasunchis chayqa astawanmi Jehová Diospi iñisunchis. Ichaqa yaqapaschá Diosmanta willashaqtinchis mayqen runapas tapuwasunman: “¿Kanpunichu Dios?”, nispa. Chhaynata tapuwaqtinchisqa qelqanchiskunapin yanapayta maskhasunman (1 Ped. 3:15). Chaymantapas allin experienciayoq hermanokunaq yanapaynintan mañakusunman ima qelqatapas maskhaysiwananchispaq. Chaykunan yanapawasunchis tapuwaqninchis runaman Bibliaq nisqanman jina kutichinanchispaq. Ichaqa wakin runakunaqa manapaschá yachachisqanchista creeyta munanqakuchu, chhaynaña kanman chaypas manan pisikallpayananchischu. Chaykunamanta yachasqanchisqa allin iñiyniyoq kananchispaqmi yanapawasunchis, manataqmi runakunaq nisqankuwanpas engañachikusunchu.

16. ¿Imaraykun allin iñiyniyoq kananchispaq kallpachakunanchis?

¹⁶ Unayña Jehová Diosta servishasunman chaypas kallpachakunanchismi allin iñiyniyoq kananchispaq. Chayta ruwaspaqa manan pisipasunchu, manataqmi Jehová Diosmantapas iskayasunchu. Yachamusqanchis jina iñiyqa mana rikuna kaqkunatapas rikushasunmanpas jinata rikuymi. Ichaqa mana rikuna kaqkunataqa ratullan qonqarusunman. Apóstol  Pabloq nisqan jina mana iñiyniyoq kayqa facil-llatan ima juchamanpas mayt’uwasunman (Heb. 12:1). Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis allin iñiyniyoq kananchispaq? (2 Tes. 1:3.)

17. ¿Imatan Jehová Diosmanta mañakunanchis allin iñiyniyoq kananchispaq?

¹⁷ Jehová Diospa santo espirituntan mañakunanchis. Diospa santo espiritunmi ruruchin iñiyniyoq kaytaqa (Gál. 5:22, 23). Chaymi Jehová Diospa santo espiritunta mañakunanchis, chayta mañakusunchis chayqa Jehová Diosmi santo espiritunta qowasunchis allin iñiyniyoq kananchispaq (Luc. 11:13). Chaymantapas Jesuspa apostolninkuna jinan mañakusunman: “Yanapawayku aswan iñiyniyoq kanaykupaq”, nispa (Luc. 17:5).

18. Salmos 1:2, 3 nisqan jina, ¿imatan Jehová Dios qowanchis?

¹⁸ Sapa p’unchaymi Bibliata leenanchis (leey Salmos 1:2, 3). Kay salmota qelqakushaqtinqa wakin Israel runakunallan Diospa simin k’uyukunataqa jap’iqku. Paykunamanta wakinmi karanku reykuna sacerdotekuna imalla. Chaymi sapa qanchis wata tukuyta llapa Israelpi qharikunapas, warmikunapas, wawakunapas, waj llaqtayoqkunapas juñukuqku kamachikuy simi qelqata uyarikunankupaq (Deut. 31:10-12). Jesuspa tiemponpipas wakin runakunallan Diospa simin qelqa k’uyukunataqa jap’iqku, jinaspapas chay k’uyukunaqa sinagogakunallapin kaq. Kunanqa yaqa llapanchismi Bibliayoq kanchis.

19. ¿Imatan ruwashanallanchis allin iñiyniyoq kananchispaq?

¹⁹ Chhaynaqa kallpachakunanchismi sapa p’unchay Bibliata leenanchispaq. Chaymantapas sapa semanan Bibliata estudiananchis. Chaytaqa manan tiemponchis kallaqtinchu ruwananchis, aswanpas allin horariotan chaypaqqa ruwakunanchis. Chayta ruwasunchis chayqa allin iñiyniyoqmi kasunchis, Bibliamanta agradecesqa kasqanchistataqmi rikuchisunpas.

20. ¿Imakunata ruwananchispaqmi kallpachakushanallanchis?

²⁰ Manaña cienciamanta allintachu yachanchis chaypas manan comuntachu imapipas creenchis. Noqanchisqa Bibliata estudiasqanchisraykun allin iñiyniyoq kanchis (Mat. 11:25, 26). Bibliata estudiaspan allinta yachanchis imaraykus kay tiempopi runakuna mana allinkunapi tarikushanku chayta, imatas Jehová Dios pisi tiempollamanta paykunawan ruwanqa chaytapas. Chhaynaqa kallpachakushallasun allin iñiyniyoq kananchispaq, runakunamanpas Jehová Diosmanta yachachinanchispaq, chhaynapin paykunapas Jehová Diospi iñinqaku (1 Tim. 2:3, 4). Pisi tiempollamantan kay pachapi llapa runakuna ninqaku: “Qanqa Jehová Diosniyku, alabaytapas, jatunchaytapas, atiytapas chaskinaykipaq jinapunin kanki, tukuy imatapas qan kamasqaykirayku”, nispa (Apo. 4:11). ¡Maytan munashanchis chay p’unchay chayamunanta!