1. ¿Imaraykun Jesús ovejachankunata jina qhawariwanchis?

JESUSMI niran payta qatikuqkunaqa ovejachankuna kasqanchista, paytaq michiwaqninchis kasqanta. Chaymi noqanchisqa paypa kunkallanta uyarinchis (Juan 10:14). Chay nisqanqa cheqaqpunin. Ovejakunaqa allintan michiqninkuq kunkanta reqsinku, chaymi michiqninpa kunkanta uyarispaqa usqhaylla qatikunku. Chaytan juj runapas reparasqa. Paymi niran: “Ovejakunata rikuspan fotoyta grabayta munasharayku. Chaymi chay ovejakunata wajayta qallarirayku, ichaqa manan kasukuwarankuchu. Chayllamanmi juj waynacha rijurimuran, jinan chay ovejakunaqa waynachaq kunkanta uyarispa qhepanta usqhaylla qatikuranku”, nispa.

2, 3. a) ¿Imaynatan Jesuspa kunkanta uyarikusunman? b) ¿Imakunamantan kay yachachikuypipas qatimuq yachachikuypipas yachasunchis?

² Chay runaq willasqanmi yuyarichiwanchis Jesuspa nisqanta. Jesusmi niran: “Kallantaqmi waj ovejaykunapas [...]; paykunatapas pusamunaymi kashan, jinan kunkayta uyarinqaku”, nispa (Juan 10:16). Jesusqa cielopin kashan. Chhaynaqa, ¿imaynatan paypa kunkanta uyarisunman? Paypa niwasqanchista yachachiwasqanchista kasukuspan (Mat. 7:24, 25).

³ Kay yachachikuypin qatimuq yachachikuypiwan yachasunchis Jesuspa yachachikuyninkunamanta. Chaypin allinta entiendesun imakunatas mana ruwananchischu, imakunatataqsi ruwananchis chayta. Ñaupaqtan ichaqa yachasunchis michiwaqninchis Jesuspa iskay yachachikuyninkunamanta. Chaypin yachasun imakunatas mana ruwananchischu chayta.

4. Lucas 12:29 nisqan jina, ¿imakunamantan mayninpi nishuta llakikusunman?

⁴ (Leey Lucas 12:29). Jesusmi qatikuqninkunata niran imatachus mijunankumanta imawanchus p’achakunankumantapas  ama nishuta llakikunankupaq. Chay nisqanqa ancha allinpunin kunankamapas. Munanchisña Jesuspa nisqanta kasukuyta chaypas mayninpiqa sasapaqmi chayta qhawarisunman.

5. ¿Imaraykun wakin hermanonchiskuna sinchi llakisqa tarikushankuman?

⁵ Wakin hermanonchiskunaqa yaqapaschá sinchi llakisqa kashanku imatachus mijunankumanta, imawanchus p’achakunankumanta, maypichus tiyanankumantapas. Yaqapaschá paykunaq tiyasqanku llaqtaqa pisichikuypi tarikushan. Chaypaschá paykunapaqqa sinchi sasa kanman familiankuta cuidanankupaq qolqeta tariy. Yaqapaschá wakin familiakunapiqa familiata manteneq wañukapuran. Chaymantapas yaqapaschá wakin hermanonchiskunaqa kay coronavirus onqoy rijurimusqanrayku mana llank’anayoq mana qolqeyoq ima tarikushanku (Ecl. 9:11). Jesusmi niran: “Amaña llakipakuychischu”, nispa. ¿Imaynatan Jesuspa nisqanta kasukusunman chhayna sasachakuykunapi tarikuspa?

6. ¿Iman pasaran apóstol Pedrowan?

⁶ Jesuspa discipulonkunaqa botepin Galilea qochapi kasharanku, chayllamanmi Jesusta rikuranku. Jinan Pedroqa niran: “Señor, qanpuni kanki chayqa, kamachiway unu patanta qanman jamunaypaq”, nispa. Jesustaq: “¡Jamuy!”, niran. Jinan Pedroqa botemanta uraykuspa unu patanta puriran. Ichaqa sinchi wayramusqanta rikuspan mancharikuran, unuman chinkaykushaspataq qapariran: “¡Señor, aysaruway!”, nispa. Jesustaq kaq rato makinta jaywarispa jap’iran. Apóstol Pedroqa Jesusta rikuspan unu patanta mana manchakuspa puriran, wayramusqanta rikuspan ichaqa sinchita mancharikuran,  jinan unuman chinkaykuyta qallariran (Mat. 14:24-31).

7. ¿Imatan apóstol Pedromanta yachasunman?

⁷ Pedroqa Jesuspa kasqanmanmi chayayta munaran. Ichaqa juj ladota qhawarisqanraykun mana Jesuspa kasqanman chayayta atiranchu. ¿Imatan chaymanta yachasunman? Manaña apóstol Pedro jinachu unu patanta purisun chaypas imaymana sasachakuykunapin tarikusun, yaqapaschá chhaynapi tarikuspaqa sinchita llakikusunman. Sichus Jehová Diospa promesankunata qonqapusunman chayqa pisikallpayasunmanmi. Chayraykun ima sasachakuykunapiña tarikuspapas Jehová Diospi confiananchis, payqa yanapawasunpunin.

8. ¿Iman yanapawasun ama nishuta llakikunanchispaq?

⁸ Jehová Diospi confiaymi yanapawasun ama nishuta llakikunanchispaq. Jehová Diosqa anchatapunin munakuwanchis. Sichus paypa gobiernonta ñaupaqta maskhasunchis chayqa manan imanchistapas faltachiwasunchu, llapa necesitasqanchistan qowasun (Mat. 6:32, 33). Jehová Diosqa junt’anpunin ima nisqantapas (Deut. 8:4, 15, 16; Sal. 37:25). Jehová Diosqa sumaqtan cuidan plantakunatapas urpikunatapas, ¿chaychu mana noqanchistapas cuidawasunman? Arí cuidawasunmi. Payqa qowasunmi mijunanchistapas p’achanchistapas (Mat. 6:26-30; Filip. 4:6, 7). Juj munakuq taytaqa llapa necesitasqantan wawankunaman qon. Chhaynallataqmi Jehová Diospas llapa necesitasqanchista qowasunchis, cuidawasuntaqmi kanpas.

9. ¿Imatan yachasunman casarasqa hermanonchiskunamanta?

⁹ Juj casarasqa iñiqmasinchiskunamanta yachasun. Paykunaqa tukuy tiemponkuwanmi Jehová Diosta servishanku. Juj kutinsi paykunaqa juj llaqtayoq iskay hermananchiskunata carronpi juñunakuyman apasqaku. Hermanonchismi nin: “Juñunakuy qhepamanmi esposaywan hermanakunata nirayku wasiykuman mijuq rinaykupaq, ichaqa reparakuraykun mijunaykupaq mana imaykupas kasqanta. Wasiykuman chayaqtiykun ichaqa punkupi tarirayku iskay bolsapi junt’a mijuykunata. Manan yachaykuchu pichus chaykunata saqewasqankutaqa, ichaqa repararaykun Jehová Dios yanapawasqankuta”, nispa. Tiempowanqa chay hermanonchiskunaq carronsi malograkapusqa, chay carropis paykunaqa Diosmanta willaq riqku. Chaysi paykunaqa sinchi llakisqa kasharanku, manas qolqenkupas kasqachu. Jinan chay carronkuta allchachiq apasqaku. Chaypis juj runaqa tapukusqa: “¿Piqpataq kay carrori?”, nispa. Jinan hermanonchisqa nisqa: “Noqaq carroymi, malograsqan kashan”, nispa. Chaysi chay runaqa hermanonchista nisqa: “¿Manachu kay carroykita vendepuwankiman? Esposaymi munashan khayna carrota, khayna colorniyoqta. Jayk’apas kachun pagapullasaykin”, nispa. Chaysi chay hermanonchisqa carronta vendepusqa, chay qolqewantaq juj allin carrota rantikusqa. Hermanonchismi nin: “Ancha kusisqapunin kasharayku. Noqaykutaqa Jehová Diospunin yanapawaranku”, nispa.

10. ¿Imaynatan yanapawanchis Salmos 37:5 nisqan imachus necesitasqanchismanta ama nishuta llakikunanchispaq?

¹⁰ Jesuspa nisqantan uyarikunanchis. Manapunin imachus necesitasqanchismantaqa nishutachu llakikunanchis. Jehová Diosqa manan imanchistapas faltachiwasunchu (leey Salmos 37:5; 1 Ped. 5:7). Jehová Diosqa familiapi umalliqwanmi otaq llank’ananchispi jefenchiswanmi ima necesitasqanchistapas qowanchis. Ichaqa yaqapaschá  familiata umalliq qosaqa manaña familianta manteneyta atinmanchu otaq mana llank’anayoq tarikapunman. Chhaynapiña tarikuspapas Jehová Diospin confiananchis, payqa manan jayk’aqpas saqerpariwasunchu.

11. Mateo 7:1, 2 nisqan jina, ¿imatan Jesús kamachiwaranchis? ¿Imaraykun Jesuspa nisqanta sasapaq qhawarisunman?

¹¹ (Leey Mateo 7:1, 2). Runakunaqa juchasapa kasqanchisraykun imallamantapas jujkunata juzganchispacha. Chaytan Jesusqa allinta yacharan. Chaymi niran: “Amaña pitapas juzgaychischu”, nispa. Kallpachakunchisña jujkunata ama juzgananchispaq chaypas mayninpiqa sasapaqmi chayta qhawarisunman. Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman jujkunata ama juzgananchispaq? Jesuspa yachachisqanta kasukuymi. Chaymantapas kallpachakunanchismi jujkunata amapuni juzgananchispaq.

12, 13. ¿Imatan yachasunman Jehová Dios Davidta khuyapayasqanmanta?

¹² Jehová Diospa ejemplonmi yanapawasun jujkunata ama juzgananchispaq. Payqa allinkuna ruwasqanchistan astawanqa qhawan. Yachasun rey Davidmanta, payqa sinchi mana allinkunatan ruwaran. Davidqa Bat-Seba warmiwanmi puñuran, jinaspapas soldadokunatan kamachiran qosanta wañuchinankupaq (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24). Chaykunata ruwasqanraykun Davidpas familianpas esposankunapas sinchita sufriranku (2 Sam. 12:10, 11). Chay qhepamanpas Davidqa soldadonkunatan kamachiran Israel runakunata yupamunankupaq. Davidqa jatunchakuq kasqanraykun chayta ruwaran, manataqmi Jehová Diospichu confiaran. Chaymi 70.000 Israel runakuna millay onqoywan wañuranku (2 Sam. 24:1-4, 10-15).

¹³ Sichus Davidpa tiemponpi kausasunman karan chayqa yaqapaschá Davidpaq sinchitapuni phiñakusunman karan, jinaspa juzgayta qallarisunman karan. Ichaqa, ¿juzgaranchu Jehová Dios Davidta? Manan. Davidqa Jehová Diostan munakuran, chaymi kallpachakuran Diospa munayninman jina kausananpaq. Chayta rikuspan Jehová Diosqa khuyapayaspa Davidta perdonaran. Jehová Dios chhayna kasqanta yachaymi anchatapuni kusichiwanchis (1 Rey. 9:4; 1 Crón. 29:10, 17).

14. ¿Imapi piensaymi yanapawasunman Jehová Dios jina Jesús jina hermanonchiskunata qhawarinanchispaq?

¹⁴ Noqanchispas Jehová Dios jinan kananchis. Manapunin hermanonchiskunataqa juzgananchischu, aswanpas allinkuna ruwasqankutan qhawananchis. Juchasapa kasqanchisraykun mayninpiqa hermanonchiskunaq mana allin ruwasqallankuta qhawanchis, jinaspa juzganchis. Sichus kallpachakusunchis Jehová Dios jina kananchispaq chayqa sumaqtan hermanonchiskunawan kausasunchis. Kaypi piensasun. Juj diamante rumi millayña qallariypi rikukun chaypas allinta thuparuqtinkuqa munaytan k’anchan. Chhaynallataqmi hermanonchiskunapas kanku, chaymi mana pantasqankutachu qhawashananchis. Aswanpas Jehová Dios jina Jesús jinan allinkuna ruwasqankuta qhawananchis.

15. ¿Iman yanapawallasunmantaq jujkunata ama juchachananchispaq?

¹⁵ ¿Iman yanapawallasunmantaq jujkunata ama juzgananchispaq? Chaypaqqa allintan qhawarinanchis ima sasachakuykunapis tarikushankuman chayta. Chaytan Jesuspas ruwaran. Juj kutinmi payqa templopi juj wajcha viudata rikuran. Chay viudaqa pisi valorniyoq iskay qolqellatas qolqe churanaman churaykusqa. Jesusqa manan juchacharanchu  chay warmi pisi qolqe churasqanmantaqa. Aswanpas repararanmi chay warmiqa tukuy sonqomanta chay qolqeta churasqanta. Chaymi discipulonkunata niran: “Cheqaqtan niykichis: Kay viudan, wajchaña kashaspapas, llapankuq churasqanmantaqa aswan askhataraq churaykun”, nispa (Luc. 21:1-4).

16. ¿Imatan Verónica hermananchismanta yachasunman?

¹⁶ Noqanchisqa manan yachanchischu ima sasachakuykunapis hermanonchiskuna tarikushanku chaytaqa, chaymi paykunataqa mana juzgananchischu. Chaymi Verónica hermananchiswan pasaran. Paymi nin: “Iñiq t’aqaypin juj hermana sapallan wawanta uywan. Payqa sapa kutillanmi juñunakuykunaman tardeta chayamuq, mayninpitaq mana jamuqchu. Chaymi noqaqa niq kani: ‘¿Imaraykutaq kay hermanari juñunakuykunaman maynillanpi jamun? Payqa manamá allinchu iñiyninpi kashan’, nispa. Juj Kutinmi chay hermanawan Diosmanta willaq lloqsirani, chaypin payqa willawaran sinchi sasachakuykunapi tarikushasqanta. Paypa wawanqa juj onqoywansi sinchita ñak’arishasqa. Chaysi mayninpiqa juj iñiq t’aqaman juñunakuq riq. Payqa tukuy atisqantan kallpachakusqa wawanta cuidananpaq Jehová Diosmantapas willaq lloqsinanpaq. Chayraqmi repararani chay hermanayqa sinchitapuni sufrishasqanta. Chaymi kunanqa anchatapuni payta munakuni”, nispa.

17. ¿Imata ruwananchispaqmi Santiago 2:8 nisqan kallpachawanchis? ¿Imaynatan chaypi nisqanta kasukusunman?

 ¹⁷ ¿Iman yanapawasunman hermanonchiskunata ama usqhaylla juzgananchispaq? Hermanonchiskunata tukuy sonqowan munakuymi (leey Santiago 2:8). Chaymantapas Jehová Diosmantan mañakunanchis jujkunata ama usqhaylla juzgarunanchispaq, aswanpas khuyapayakuq kananchispaq. Chaymantapas paykunawanmi parlarisunman, chhaynapin yachasun imayna kashasqankuta. Chaypaqqa yaqapaschá kuska imallatapas mijuq risunman otaq Diosmantapas willaq lloqsisunman. Chaykunata ruwaymi yanapawasun Jehová Dios jina Jesús jina jujkunata ama juzgananchispaq, aswanpas allin ruwasqankuta qhawarinanchispaq.

18. ¿Imakunata ruwaspan Jesuspa nisqanta kasukushanchis?

¹⁸ Imaynan ovejakunapas michiqninpa kunkanta kasukunku, chhaynatan noqanchispas michiwaqninchis Jesuspa kunkanta uyarikunanchis. Chayraykun imachus necesitasqanchismantaqa manapuni nishutachu llakikunanchis, jujkunatapas manapunin juzgananchischu. Ajllasqa cristianoña kanchis otaq manaña chaypas kallpachakushanallanchismi Jesuspa nisqanta kasukunanchispaq (Luc. 12:32; Juan 10:11, 14, 16). Qatimuq yachachikuypin yachasunchis ima iskay ruwaykunatan Jesús kamachiwaranchis chayta.