1-3. ¿Imakunaraykun mayninpi waqanchis?

 LLAPANCHISPAS waqanchispunin. Mayninpin waqanchis kusikuymanta, mayninpin ichaqa waqanchis llakisqa kashasqanchisrayku. Chaymantapas waqanchismi familianchismanta pipas wañukapuqtin. Estados Unidos nacionmanta Loreal * hermananchismi nin: “Ususiypa wañukapusqanraykun mayninpiqa sinchi llakisqa tarikuni. Sonqoypas maytapunin nanawan, phataruytaraqmi munanpas”, nispa.

² Mayninpiqa waqallasunmantaqmi Diosmanta willasqanchista runakuna mana uyarikuyta munaqtinku. Japón nacionmanta Hiromi hermananchismi nin: “Tiyasqay llaqtapiqa manan runakuna uyarikuyta munankuchu, chaymi anchatapuni llakichiwan. Chayraykun waqasparaq Jehová Diosmanta mañakuni pillatapas tarinaypaq, chhaynapi Bibliamanta yachachinaypaq”, nispa.

³ Noqanchispas mayninpiqa kay hermanakuna jinachá waqaranchis (1 Ped. 5:9). Noqanchisqa kusisqan Jehová Diosta serviyta munanchis. Mayninpin ichaqa waqasunpuni familianchismanta pipas wañukapuqtin, pisi kallpa tarikuqtinchis, Jehová Diosta servisqanchisrayku imaymana pruebakunapi tarikuspa ima (Sal. 6:6; 100:2). ¿Imatan ruwasunman chhayna sasachakuykunapi tarikuspa?

4. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis?

⁴ Imamantapas llakisqa kaspa waqaqtinchisqa Jesuspa ejemplonmi yanapawasunman, paypas mayninpiqa waqaranmi (Juan 11:35; Luc. 19:41; 22:44; Heb. 5:7). Kay yachachikuypin yachasunchis Jesús kinsa kutipi waqasqanmanta. ¿Imatan chaykuna yachachiwanchis Jehová Diosmantapas Jesusmantapas? ¿Imatan ruwasunman llakikunapi tarikuspa waqaqtinchis? Chaykunamantawanmi kay yachachikuypi yachallasuntaq.

5. ¿Imatan Jesusmanta yachasunman Juan 11:32-36 textokunata leespa?

⁵ Jesuspa amigon Lazaroqa 32 watapin onqospa wañupuran (Juan 11:3, 14). Jesusqa maytan payta munakuran. Chhaynatan munakullarantaq María Marta hermanankunatapas, paykunaqa khuyaytan waqaykuranku turanku Lázaro wañupuqtin. Amigon Lázaro wañukapuqtinqa karupin Jesusqa kasharan, chaymi yacharuspa jina Betania llaqtaman jamuran. Chaypin tiyaranku Mariapas Martapas. Martaqa Jesuspa jamushasqanta yachaspan phawaylla paywan tupaq riran. Chaypin sinchi llakisqa Jesusta niran: “Señor, kaypi kawaq karan chayqa, manachá turayqa wañunmanchu karan”, nispa (Juan 11:21). Chaymantataq Jesusqa Mariatapas juj runakunatapas waqashaqta rikuspa paypas waqallarantaq (leey Juan 11:32-36).

6. ¿Imaraykun Jesús waqaran Lázaro wañupuqtin?

⁶ ¿Imaraykun Jesús waqaran Lázaro wañupuqtin? Perspicacia libropin khaynata nin: “Jesusqa amigon Lázaro wañupusqanta rikuspa, panankunatapas khuyayta waqashasqankuta rikuspan paypas waqallarantaq”, nispa. * Chaymantapas Jesusqa piensaranchá amigon Lázaro onqosqa kashaspa mayta ñak’arisqanta, wañupunanpaqña kashaspapas llakisqa kasqanta. Chaymantapas Jesusqa waqaranmi Mariapas Martapas turankuq wañupusqanmanta llakisqa kasqankurayku. Qanpas chhaynatachá waqaranki familiaykimanta pillapas wañukapuqtinqa. ¿Imatan yachasunman Jesuspa chay kutipi waqasqanmanta? Kinsamanta rimasunchis.

7. ¿Imatan Jesuspa waqasqan Jehová Diosmanta yachachiwanchis?

⁷ Jehová Diosqa entiendewanchismi imayna kashasqanchista. Bibliapin nin Jesusqa Diospa rijch’aynin kasqanta (Heb. 1:3). Chayraykun waqaqtinchisqa Jehová Diospas Jesús jina mayta llakikun (Juan 14:9). Jehová Diosqa khuyapayawanchismi mayqen familianchispas wañukapuqtinqa. Payqa yachanmi imaynata sonqonchis nanasqanta, chaymi payqa k’irisqa sonqonchista qhaliyachinqa (Sal. 34:18; 147:3).

8. ¿Imaraykun manapuni iskayananchischu wañupuq familianchiskunata Jesús kausarichimpunanmanta?

 ⁸ Jesusqa kausarichinqapunin wañupuq familianchiskunataqa. Jesusmi Martata niran: “Turaykiqa jatarimpunqan”, nispa. Martaqa chay nisqantaqa creeranmi (Juan 11:23-27). Martaqa Jehová Diospitaq creeran chayqa yacharanchá profeta Eliaspas Eliseopas wañusqakunata kausarichisqankuta (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Chaymantapas uyariranchá Jesús juj runakunata kausarichisqanta (Luc. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Chhaynatan noqanchispas manapuni iskayananchischu wañupuq familianchiskuna juj p’unchay kausarimpunankumantaqa. Lazaroq wañusqanmantan Jesusqa khuyayta waqaran, chayraykun noqanchistapas khuyapayawanchis, chaymi payqa maytapuni munashan wañusqa familianchiskunata kausarichimpuyta.

9. ¿Imaynatan noqanchispas Jesús jina jujkunata kallpachasunman pipas familianmanta wañupuqtin?

⁹ Noqanchispas jujkunatan kallpachananchis. Jesusqa Mariatapas Martatapas sumaqta uyariykuspan kallpacharan. Noqanchispas chhaynatan hermanonchiskunata kallpachasunman familiankumanta pipas wañukapuqtinqa. Australia nacionmanta Dan umalliqmi nin: “Esposay wañukapuqtinqa sinchi llakisqan kasharani. Ichaqa casarasqa iñiqmasikunan wasiyman jamuranku, jinaspa sumaqta uyariwaranku. Waqaqtiypas manan aburrikuwarankuchu, kallpay mana kaqtinpas jamurankun yanapawaqniy. Wakinmi carroyta maqchipuwaqku, rantiq riqku, wayk’upuwaqku ima. Chaymantapas noqawan kuskan Diosmanta mañakuranku. Paykunaqa chay llaki p’unchaykunapin sumaqta kallpachawaranku”, nispa (Prov. 17:17).

10. ¿Imakunamantan willashan Lucas 19:36-40 texto?

¹⁰ Jesusmi Jerusalenta riran 33 watapi 9 nisán p’unchaypi. Jerusalén llaqtaman qayllaykushaqtinmi runakunaqa paywan tupaq riranku, jinan runakunaqa jawa p’achankuta ñan pataman mast’aranku. Chhaynapin Jesustaqa reyta jina chaskisharanku. Chay kutipiqa ancha kusisqapunin runakunaqa kasharanku (leey Lucas 19:36-40). Chayllamanmi Jesusqa Jerusalén llaqtaman chayashaspaña llaqtata qhawarispa waqaran. Chayta rikuspaqa maytachá Jesuspa discipulonkunaqa admirakuranku. ¿Imaraykun Jesús waqaran chay kutipi? Jerusalén llaqtapi tiyaq runakunan mana kasukuq kasqankurayku ch’usaqyachisqa kananku karan (Luc. 19:41-44).

11. ¿Imaraykun Jesús Jerusalén llaqtata qhawaspa waqaran?

¹¹ Kusisqaña Jesusta chaskiranku chaypas yaqa llapa Judío runakunan Diospa gobiernonmanta willasqanta mana uyarikunankuchu karan. Chayraykun Jerusalén llaqtaqa thunisqa kapunan karan. Wakin Judío runakunatataq waj llaqtakunaman apapunanku karan. Chaytan Jesusqa yacharan, chayraykun payqa chay kutipi waqaran (Luc. 21:20-24). Jesuspa nisqanman jinapunin Judío runakunaqa Jesuspa yachachisqanta mana sumaqtachu chaskikuranku. ¿Chhaynatachu tiyasqayki llaqtapi runakunapas mana uyarikuyta munankuchu Diosmanta willasqanchista? Chhaynaña runakuna kanku tiyasqanchis llaqtapi chaypas, ¿imatan yachasunman Jesús chay kutipi waqasqanmanta? Kinsamanta yachasun.

12. ¿Imatan Jesusmanta yachanchis chay kutipi waqasqanmanta?

¹² Jehová Diosqa anchatapunin runakunata munakun. Jesuspa waqasqanpin reparanchis Jehová Diosqa anchatapuni runakunata munakusqanta. “Payqa manan munanchu pipas wañunantaqa, aswanmi munan lliupas juchankumanta pesapakunanta” (2 Ped. 3:9). Noqanchispas Jesús jinan kallpachakunanchis runakunaman Diospa gobiernonmanta willananchispaq.  Chhaynapin rikuchisun paykuna munakusqanchista (Mat. 22:39). *

13, 14. a) ¿Imatan Jesús ruwaran runakunata khuyapayasqanrayku? b) ¿Imata ruwananchispaqmi noqanchispas Jesús jina kallpachakunanchis?

¹³ Jesusqa kallpachakuranmi runakunaman Diosmanta yachachinanpaq. Payqa runakunatan munakuran, chaymi maypiña tarikuspapas Diosmanta yachachiqpuni (Luc. 19:47, 48). Chaymantapas payqa runakunata khuyapayasqanraykun Diosmanta runakunaman willaran. Mayninpiqa paypas discipulonkunapas manan samariytapas atirankuchu runakunaman yachachisqankurayku (Mar. 3:20). Juj kutinpipas tutallapin Nicodemota yachachiran (Juan 3:1, 2). Jesustaqa manan llapa runakunachu qatikuran, chaywanpas payqa llapa runakunamanmi Diosmanta willaran. Noqanchispas Jesús jinan kallpachakunanchis llapa runakunaman Diospa gobiernonmanta willamunanchispaq (Hech. 10:42). Chaypaqqa yaqapaschá juj horakunapi Diosmanta willananchis kanqa.

¹⁴ Kallpachakusun juj horakunapi Diosmanta willananchispaq. Juj horakunapiñataq Diosmanta willasunchis chayqa tarisunpunin Diosmanta uyarikuy munaq runakunata. Tukuy tiemponwan Jehová Diosta serviq Matilda hermananchismi nin: “Qosaywanqa kallpachakuykun juj horapiñataq Diosmanta willanaykupaq. Tutachallamantan negociokunapi tiendakunapi Diosmanta willayku. Chaupi p’unchaytataq carritowan Diosmanta willayku, chay horastan runakunaqa callekunapi kashanku. Tarde ladomantaq runakunaq wasinman riyku paykunawan rimanaykupaq, chay horasta wasinkupi kashasqankurayku”, nispa. Chhaynaqa reparasun ima horatas runakuna aswan tiempochayoq kashanku chayta, jinaspa kallpachakusun chay horakunapi paykunaman Diosmanta willananchispaq. Chayta ruwasunchis chayqa Jehová Diosninchismi ancha kusisqa kanqa.

15. Lucas 22:39-44 nisqan jina, ¿imatan Jesús ruwaran 14 nisán tutapi?

¹⁵ Jesusqa 33 watapin 14 nisán tutapi Getsemaní huertaman riran. Chaypin payqa  waqaykuspa Jehová Diosmanta mañakuran (leey Lucas 22:39-44). Chay kutipin Jesusqa weqenta jich’asparaq Jehová Diosmanta rogakuran (Heb. 5:7). ¿Imamantan chay tutapi Jesús mañakuran? Papanmantan kallpata mañakuran munayninta ruwashanallanpaq, junt’aq sonqo kananpaqpas. Jehová Diosqa uyariranmi wawanpa mañakusqantaqa, chaymi juj angelninta kacharan Jesusta kallpachananpaq.

16. ¿Imaraykun Jesús Getsemaní huertapi waqayusparaq Jehová Diosmanta mañakuran?

¹⁶ K’aspipi Jesusta wañuchispaqa Diosta k’amiqta jinan runakunaqa qhawarinanku karan. Chaymantan Jesusqa sinchi llakisqa kasharan, chaymi Getsemaní huertapiqa waqayuspa mañakuran. Chaymantapas Jesusqa Diospa sutintan ch’uyanchanan karan, chaymantan Jesusqa llakisqa kashallarantaq. Yaqapaschá noqanchispas Jehová Diosta servisqanchisrayku imaymana pruebakunapi tarikushanchis. ¿Imatan yachasunman chay kutipi Jesuspa waqasqanmanta? Kinsamanta rimasunchis.

17. ¿Imatan yachasunman Jehová Dios Jesuspa mañakusqanta uyarisqanmanta?

¹⁷ Jehová Diosqa uyarinmi mañakusqanchista. Jesusqa kallpachakuranmi wañupunankama Jehová Diosta kasukunanpaq, Jehová Diospa sutintapas ch’uyanchananpaq. Chayraykun Jehová Diosqa Jesuspa mañakusqanta uyariran. Sichus noqanchispas kallpachakusunchis Jehová Diospa munasqanman jina kausananchispaq sutintapas ch’uyanchananchispaq chayqa, paypas mañakusqanchistaqa uyariwasunpunin (Sal. 145:18, 19).

18. ¿Imaraykun yachanchis Jesús ancha khuyapayakuq kasqanta?

¹⁸ Jesusqa allintan yachan imayna kashasqanchista. Llakisqa kashaqtinchis juj amigonchis yanapawanchis chayqa kusisqan kanchis. Jesuspas chay amigonchis jinan. Payqa allintan yachan mayninpi pisipananchista, yanapanata necesitasqanchistapas. Chaymantapas allintan sapankanchista reqsiwanchis, chayraykun payqa yanapanata necesitashaqtinchis yanapawasunchis (Heb. 4:15, 16). Jehová Diosqa juj angelnintan kacharan Getsemaní huertapi Jesusta kallpachananpaq. Jesusqa chaskikuranmi chay yanapasqanta, chhaynatan noqanchispas Jehová Diospa yanapaynintaqa chaskikunanchis. Paymi yanapawanchis qelqanchiskunawan,  videokunawan, juñunakuykunawan, umalliqkunawan, allin iñiyniyoq hermanonchiskunawanpas.

19. ¿Iman yanapawasunman hermananchis Luzta jina ima sasachakuypipas tarikuqtinchis?

¹⁹ Jehová Diosmi thaj kayta qowasunchis. Llaki tiempokunapi tarikuspa Jehová Diosmanta mañakuqtinchisqa ‘runaq mana entiendey atisqan thaj kaytan qowasunchis, chhaynapin sonqonchista yuyayninchista ima Cristo Jesuswan waqaychanqa’, chaytaqmi yanapawasunchis ama nishuta llakikunanchispaq (Filip. 4:6, 7). Chaytan repararan Luz hermananchispas. Paymi nin: “Mayninpiqa sapallay kanaypaqmi qhawarikuni, Jehová Dios mana munakuwananpaqraqmi piensanipas. Chhaynata piensaspan ichaqa usqhaylla Jehová Diosmanta mañakuni. Paymanmi willakuni imayna kashasqayta, chayraqmi thaj kani. Maytapunin Jehová Diosmanta mañakuyqa yanapawan”, nispa. Hermananchispa nisqan jina sichus noqanchispas Jehová Diosmanta mañakusunchis chayqa thajmi kasunchis.

20. ¿Imakunatan yachamuranchis Jesuspa waqasqanmanta?

²⁰ Jesuspa waqasqanmanta yachasqanchisqa maytan kallpachawanchis. Mayqen hermanonchispa otaq amigonchispa familianpas wañukapuqtinqa Jesús jinan noqanchispas paykunata sonqochananchis. Sichus mayqen familianchispas wañukapun chayqa Jehová Diospas Jesuspas yanapawasunpunin. Chaymantapas Jesuspa waqasqanmi yanapawanchis runakunata khuyapayaspa Diosmanta willananchispaq yachachinanchispaqpas. Chaymantapas Jesuspa waqasqanpin reparanchis Jehová Diosta servisqanchisrayku ima pruebakunapipas tarikuqtinchisqa Jehová Diospas Jesuspas entiendewasqanchista. Paykunaqa yachankun imayna kashasqanchista, yanapana necesitasqanchistapas. Chhaynaqa kallpachakushallasun kaypi yachasqanchisman jina kausananchispaq. Pisi tiempomantaqa manañan “llakikuypas, waqaypas, ni nanaypas kanqañachu” (Apo. 21:4).