Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

5 YACHACHIKUY

Tiemponchista ama usuchisunchu

Tiemponchista ama usuchisunchu

“Amapuni mana yuyayniyoqkuna jinaqa kausaychischu, aswanpas yachayniyoq jinapuni kausaychis tiempoykichista ama usuchispa” (EFES. 5:15, 16)

8 TAKI Jehová Diosmi pakaykuwaqninchis

KAYKUNAMANTAN YACHASUN *

1. ¿Imakunata ruwaspan Jehová Dioswan amigontin kasunman?

 LLAPANCHISPAS munanchismi amigonchiskunawan juñukuyta. Chaymi casarasqakunaqa kusikunku parlariqtinku, kuska imatapas ruwaqtinku. Wayna-sipaskunapas kusikunkun amigonkunawan juñukuspanku. Chaymantapas llapanchismi hermanonchiskunawan juñukuspa kusikunchis. Ichaqa Jehová Dioswan amigontin kaspan astawanqa kusikunchis. ¿Imata ruwaspan paywan amigontin kasunman? Mañakuspa, Bibliata leespa, paymanta yachasqanchispi piensaspa ima. Chaykunata ruwayqa kusichiwanchismi (Sal. 139:17).

2. ¿Imanaqtinmi sasa kanman Diosmanta mañakuy, Bibliata leey, yuyaymanaypas?

2 Kusikunchismi Bibliata leespaqa Diosmanta mañakuspapas, ichaqa chaykuna ruwayqa manan facilchu imaymana ruwanayoq kasqanchisrayku. Llapanchispas llank’ananchismi, familianchistapas yanapananchismi, chaymantapas juj ruwanakunayoqmi kanchis. Chaymi mayninpiqa sasa kanman tiemponchista t’aqay Diosmanta mañakunanchispaq, Bibliata estudiananchispaq, yachasqanchispi yuyaymanananchispaqpas.

3. ¿Imakunata ruwaspan tiemponchista usuchishasunman?

3 Chaymantapas mana reparayllan wakin ruwaykunapi tiemponchista usuchishasunman. Jinaspa tiemponchis mana aypawasunmanchu Jehová Diosta astawan reqsinanchispaq. Rimasun kusirikuykunamanta, llapanchispas necesitanchismi imallawanpas kusirikuyta samariytapas. Ichaqa nishuta chaykunata ruwasunman chayqa manan tiemponchis aypawasunmanchu Jehová Diosta servinanchispaq. Chaymi tiemponchista mana nishuta chaykunapi usuchinanchischu (Prov. 25:27; 1 Tim. 4:8).

4. ¿Imakunamantan kaypi yachasun?

4 ¿Imanaqtinmi yachananchis ima ruwaykunachus aswan importante kasqanta? ¿Imaynatan tiemponchista allinta utilizasunman Jehová Diosta astawan reqsinanchispaq? ¿Imakunapin yanapawasunman Jehová Diosta allinta reqsisqanchis? Chaykunamantan kaypi yachasun.

ALLIN RUWAYKUNATA ÑAUPAQMAN CHURASUN

5. ¿Imaynatan Efesios 5:15-17 textopi nisqan wayna-sipaskunata yanapanman allinta decidinankupaq?

5 Jehová Dios serviytan ñaupaqman churananchis. Askha wayna-sipaskunatan profesorninkupas Diosta mana serviq familiankupas kallpachanku universidadpi estudianankupaq, chhaynapi qhapaq kanankupaq. Chayta ruwaqtinkuqa manañan tiemponku kanmanchu Diosta servinankupaq. Ichaqa Diosta serviq tayta-mamakunapas iñiq t’aqapi hermanokunapas wayna-sipaskunatan kallpachanku Diosta astawan servinankupaq. Chhaynaqa, ¿iman wayna-sipaskunata yanapanman allinta decidinankupaq? Efesios 5:15-17 textota leey chaypi yuyaymanay iman paykunataqa yanapanqa (leey Efesios 5:15-17). Chaymantataq tapukunanku: “¿Imatan Jehová Dios ruwanayta munan? ¿Imata ruwaspan payta kusichiyman? ¿Imata ruwaspan tiempoyta allinta utilizayman?”, nispa. Kay tiempopi kausayqa sinchi mana allinmi kashan, chaymantapas Satanaspa kamachisqan pachaqa chinkapunanpaqñan kashan. Chaymi Jehová Diosta kusichinanchispaq jina kausananchis.

6. ¿Imatan María ruwaran, imanaqtinmi chay ruwasqan allinpuni karan?

6 Allintan reparananchis imachus aswan importante kasqanta. Tiemponchista ama usuchinanchispaqqa qhawarinanchismi ima ruwaykunas aswan importante kasqanta. Chayta yachanapaq rimasun Jesuspa tiemponpi imachus pasasqanmanta. Juj kutinmi Jesusqa visitaran Mariata Martatawan, jinan Martaqa Jesusta allinta atiendenanpaq wayk’uypi afanasqa kasharan. Marian ichaqa Jesuspa ñaupaqenpi tiyaykuran yachachisqanta uyarikunanpaq. Martaq ruwasqanqa manan juchachu karan, ichaqa Jesuspa nisqan jina ‘Mariaqa aswan allin kaqtan ajllakuran’ (Luc. 10:38-42). Mariaqa chay p’unchaypi mijusqantaqa qonqapuranchá, ichaqa manachá jayk’aqpas qonqaranchu chay p’unchaypi Jesuspa yachachisqantaqa. María jinan noqanchispas tiemponchista t’aqananchis Jehová Diosta allinta reqsinanchispaq. ¿Imaynatan chayta ruwasunman?

¿IMAKUNATAN RUWASUNMAN JEHOVÁ DIOSTA ALLINTA REQSINANCHISPAQ?

7. ¿Imanaqtinmi Diosmanta mañakunanchis, Bibliata estudiananchis, yuyaymanananchispas?

7 Jehová Diostaqa yupaychanchis mañakuspa, Bibliata estudiaspa, yuyaymanaspa iman. Diosmanta mañakuspaqa munakuq papanchiswanmi rimashanchis (Sal. 5:7). Bibliata estudiaspataq ancha yachayniyoq Diosninchismanta yachashanchis (Prov. 2:1-5). Chaymantapas Jehová Dios imayna kasqanpi, sumaq suyakuyta qowasqanchispi yuyaymanayqa ancha allinpunin. Chaykunata ruwaspan tiemponchista allinta utilizashanchis. Ichaqa, ¿iman yanapawasunman chaykunata allinta ruwananchispaq?

Ch’in cheqasta maskhay sapallaykipi estudianaykipaq (8, 9 parrafokunata qhaway)

8. ¿Imatan yachasunman ch’in cheqasman Jesuspa risqanmanta?

8 Ch’in cheqaskunatan maskhananchis. Jesuspa ruwasqanmanta yachasun. Payqa manaraq Diosmanta yachachiyta qallarishaspanmi tawa chunka p’unchay ch’in cheqasman riran (Luc. 4:1, 2). Chaypin Diosmanta mañakuran, yuyaymanarantaqmi imaynatas Jehová Diospa munayninta junt’anan karan chayta. Chaymi Jesusta yanaparan Satanaspa tentasqanta atipananpaq. ¿Imatan Jesuspa ruwasqanmanta yachasunman? Familiaykipi askha kanku chayqa manapaschá wasiykipiqa atiwaqchu ch’in cheqaspi kayta. Chhayna kaqtinqa yaqapaschá jawaman lloqsiwaq. Chaytan Julie hermananchispas ruwan sapallanpi Jehová Diosmanta mañakunanpaq. Payqa qosanwanmi juch’uy cuartollapi tiyanku, chaymi mana atinchu sapallanpi Diosmanta mañakuyta. Paymi nin: “Sapa p’unchaymi parqueta rini paseaq, chaypin tukuy yuyaywan mana manchakuspa Jehová Dioswan rimani”, nispa.

9. ¿Imatan Jesús ruwaran imaymana ruwanayoqña kaspapas?

9 Jesusqa imaymana ruwanayoqmi karan. Maypiña kashaqtinpas askha runakunan payman jamuranku yachachisqanta uyarinankupaq, onqoyninkumanta jampichikunankupaqpas. Juj kutinmi Jesusta rikunankupaq llaqtantin runakuna punkupi juñunasqa kasharanku. Chhaynaña kaqtinpas Jesusqa tiempotan t’aqaran Jehová Dioswan rimananpaq. Payqa manaraq illarimushaqtinmi ch’in cheqasman riq Diosmanta mañakunanpaq (Mar. 1:32-35).

10, 11. Mateo 26:40, 41 nisqanman jina, ¿imata ruwanankupaqmi Jesús niran apostolninkunata, ichaqa imatan ruwaranku?

10 Wañupunanpaq juj p’unchay faltashaqtinmi Jesusqa rillarantaq Getsemaní ch’in cheqasta Diosmanta mañakunanpaq yuyaymanananpaq ima (Mat. 26:36). Chaypi kashaspan discipulonkunata niran rijch’asqalla kashanankupaq Diosmanta mañakunankupaqpas.

11 Getsemaní orqoman chayaqtinkuqa yaqachus jina kuska tuta masña kasharan. Jinan Jesusqa apostolninkunata niran rijch’asqalla kashanankupaq, chaymantataq Diosmanta mañakuq juj ladoman riran (Mat. 26:37-39). Chaymanta kutimuqtintaq apostolninkunata puñushaqta tariran. Jinan jujmanta paykunata niran: “Rijch’ashallaychis, mañakushaychistaq”, nispa (leey Mateo 26:40, 41). Jesusqa yacharanmi apostolninkuna sayk’usqa llakisqa kashasqankuta. Chaymi paykunata khuyapayaspa niran: ‘Aycha cuerpoqa mana kallpayoqmi’, nispa. Jinan Jesusqa iskay kutitawanraq Diosmanta mañakuq riran, kutimuspataq rikuran apostolninkuna mañakushanankumantaqa puñushasqankuta (Mat. 26:42-45).

Manaraq nishu sayk’usqa kashaspayki Jehová Diosmanta mañakuy (12 parrafota qhaway)

12. ¿Imatan ruwasunman Diosmanta mañakunapaq sinchi sayk’usqa kashaspa otaq sinchi llakisqa kashaspapas?

12 Qhawarinanchismi ima horapis mañakusunman chayta. Mayninpiqa yaqapaschá sayk’usqa otaq llakisqa kashasqanchisrayku noqanchispaq sasa kanman Diosmanta mañakuy. Chhaynapi tarikuspa, ¿imatan ruwananchis? Wakin hermanonchiskunaq ejemplonmi yanapawasunman. Paykunaqa mayninpis sinchi sayk’usqa kaspa Diosmanta mañakushaspa puñurapuqku. Chaysi aswanpas repararanku manaraq puñunaman rishaspa ñaupaqta mañakuyqa allinpuni kasqanta. Jujkunataq repararanku tiyaykuspa otaq qonqorikuspa Diosmanta tukuy yuyaywan mañakuyqa aswan allin kasqanta. Ichaqa, ¿imatan ruwananchis sinchi llakisqa kashasqanchisrayku mana imaniyta atispanchis? Mana manchakuspan khuyapayakuq Diosninchisman chayta willakunanchis, jinan payqa entiendewasun (Sal. 139:4).

Juñunakusqanchis ratopiqa manan pimanpas mensajekunataqa apachinanchischu (13, 14 parrafokunata qhaway)

13. ¿Imaynatan celularninchis distraewasunman Bibliata estudiashaspa, mañakushaspa, juñunakuypi kashaspapas?

13 Imachus distraewasunman chaykunamantan cuidakunanchis. Dioswan amigontin kananchispaqqa paywanmi rimananchis, chaymantapas Bibliatan estudiananchis, juñunakuykunamanpas rinanchismi. ¿Imatan ruwasunman tukuy yuyaywan Bibliata estudiananchispaq, juñunakuypipas uyarinanchispaq? Tapukusunmanmi: “¿Imakunan chay ratopi distraewanman?”, nispa. Yaqapaschá pipas chay ratopi wajamuwasunman otaq mensajeta celularninchispi tabletninchispi apachimuwasunman. Celularpas tabletpas allinpunin kay tiempopiqa, chaymi millonninpi runakuna chayta utilizanku. Ichaqa investigaq runakunan ninku: “Askha runakunan celularta ñaupaqenkupi jap’isqankurayku mana tukuy yuyaywanchu imatapas ruwanku”, nispa. Juj Psicologopas ninmi: “Celularniykita jap’ispaqa manan imachus ruwasqaykipichu piensanki, yuyayniykiqa maypichá kakunpas”, nispa. Asambleanchista uyariyta qallarinanchispaqmi ñaupaqmanta rimamuqqa niwanchis jujkunata ama distraenapaq jina celularninchista churananchispaq. Chay jinatan ruwallasunmantaq Bibliata estudiashaspa mañakushaspapas.

14. Filipenses 4:6, 7 nisqanman jina, ¿imaynatan Jehová Dios yanapawasunman ama distraekunanchispaq?

14 Diospa yanapaynintan mañakunanchis ama distraekunanchispaq. Sichus Bibliata estudiashaspa juñunakuypi kashaspa ratolla imawanpas distraekunchis chayqa, Jehová Diospa yanapaynintan mañakunanchis. Chaymantapas imapas llakichiwaqtinchisqa manan tukuy yuyaywanchu Bibliata estudiasunman nitaqmi juñunakuytapas tukuy yuyaywanchu uyarisunman, ichaqa manan pisipananchischu. Jehová Diosmantan mañakunanchis thaj kayta qowananchispaq, jinan sonqonchis tiyaykuqtin tukuy yuyaywan juñunakuyta uyarisun Bibliatapas estudiasun (leey Filipenses 4:6, 7).

¿IMAKUNAPIN YANAPAWASUN JEHOVÁ DIOSTA ALLINTA REQSISQANCHIS?

15. ¿Ima bendicionkunatan chaskikusun Jehová Diosta astawan reqsispanchis?

15 Sichus Jehová Dioswan rimasunchis niwasqanchistapas uyarikusunchis chayqa imaymana bendicionkunatan chaskikusunchis. Ñaupaqtaqa allintan imatapas decidisun. Bibliapin nishan: “Yachayniyoqkunawan puriqqa yachayniyoqmi kapunqa”, nispa (Prov. 13:20). Jehová Diosqa ancha yachayniyoqpunin, chaymi paymanta astawan yachaspa yachayniyoq kasunchis. Yachasunmi imata ruwaspas payta kusichisunman chayta, imatas mana ruwananchischu payta ama llakichinapaq chaytapas.

16. ¿Imaynatan yanapawanchis Jehová Diosta astawan reqsiypas paymanta mañakuypas allin yachachiq kananchispaq?

16 Iskaypitaq allin yachachiq kasun. Bibliamanta yachachisqanchis runataqa yanapaytan munanchis Diosta munakunanpaq. Sichus Jehová Diosmanta astawan yachasun paymanta mañakusun chayqa astawanmi payta munakusun. Jinan yachachisqanchis runatapas allinta yanapasun Diosta munakunanpaq. Chaytan Jesuspas ruwaran. Payqa anchatan Jehová Diosta munakuran, chaymi discipulonkunaman Diosmanta willashaspaqa sumaqta paymanta rimaran, chaymi paykunapas Jehová Diosta munakuranku (Juan 17:25, 26).

17. ¿Imanaqtinmi Diosmanta mañakuypas Bibliata estudiaypas ancha allinpuni?

17 Kinsapitaq iñiyninchis astawan yapakunqa. Llakipi tarikuspaqa Jehová Diospa yanapaynintan mañakunanchis kallpachawananchispaq, paypa munasqanman jina imatapas ruwananchispaq. Jehová Dios mañakusqanchisman kutichimusqanta rikuspaqa astawanmi paypi iñinchis (1 Juan 5:15). Chaymantapas sapallanchispi Bibliata estudiaspan iñiyninchis astawan yapakunqa. Bibliapipunin nin: “Willasqata uyarispallan pipas iñin”, nispa (Rom. 10:17). Ichaqa allin iñiyniyoq kanapaqqa manan yachayllachu yachananchis. Chhaynaqa, ¿imatawanmi ruwananchis?

18. ¿Imanaqtinmi yuyaymanananchis noqanchisrayku Diospa ruwasqankunapi?

18 Imachus yachashasqanchispin yuyaymanananchis. Salmos 77 capitulota qelqaqmanta rimasun. Payqa sinchi llakisqan kasharan, qhawarisqanman jinaqa paypas Israel runakunapas manañachus jina Diospa sumaq qhawarisqanchu kasharanku. Jinan tutakunapas manaña puñuyta atiranchu (Sal. 77:2-8). Ichaqa Jehová Diospa ‘tukuy ruwasqankunapin yuyaymanaran, ruwasqankunatan yuyariran’ (Sal. 77:12). Payqa yacharanmi imatachus Diosqa llaqtanrayku ñaupaqpi ruwasqanta. Chaywanpas tapukusharanmi: “¿Diosqa qonqapunmanchu munakuyninta? ¿K’araj phiñasqachu manaña llakipayakuq kapun?”, nispa (Sal. 77:9). Chaymi chay salmota qelqaqqa Jehová Diospa ruwasqankunapi yuyaymanaran, ñaupa tiempopi llaqtanta khuyapayaspa yanapasqanpipas (Sal. 77:11). Jinan entienderan Jehová Diosqa mana jayk’aqpas llaqtanta saqerparinanta (Sal. 77:15). Sichus noqanchispas yuyarisun Jehová Dios llaqtanrayku noqanchisrayku imaymana ruwasqanta chayqa astawanmi paypi iñisun.

19. ¿Ima ruwaytan atisun Jehová Diosta astawan reqsispa?

19 Tawapitaq Jehová Diostan astawan munakusun. Chaymi imamantapas aswan allinqa. ¿Imarayku? Sichus Diosta astawan munakusun chayqa mana sasachakuspallan Diosta kasukusun, manataqmi llakikusunchu Diosta astawan servisqanchisrayku imatapas saqesqanchismantaqa, aguantasuntaqmi ima sasachakuytapas (Mat. 22:37-39; 1 Cor. 13:4, 7; 1 Juan 5:3). Manan imapas aswan allinqa kanmanchu Jehová Dioswan amigontin kasqanchismantaqa (Sal. 63:1-8).

20. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

20 Kaypin yachamusqanchis jina Jehová Diostaqa yupaychanchis paymanta mañakuspa, Bibliata estudiaspa, yachasqanchispi yuyaymanaspa iman. Chaymantapas Jesús jinan maskhananchis ch’in cheqaskunata Jehová Diosmanta mañakunanchispaq. Chaymantapas Diospa yanapaynintan mañakunanchis payta adorashaspa ama imawanpas distraekunanchispaq. Sichus kallpachakusun Diosninchista astawan reqsinanchispaq chayqa, payqa bendeciwasunmi wiñaypaqtaq mosoq pachapi kausasunchis (Mar. 4:24).

28 TAKI ¿Pin Diospa amigon kanqa?

^ Jehová Diosmi aswan allin amigoqa. Paypa amigon kananchispaqqa allintan payta reqsinanchis. Imaymana ruwanayoqña kashanchis chaypas, ¿imakunata ruwaspan tiemponchista allinta utilizasunman Jehová Diosta allinta reqsinanchispaq? ¿Ima bendicionkunatan chaskisun Diosta allinta reqsisqanchismanta? Chaykunamantan kaypi yachasun.