1, 2. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis bautizakusqanchis qhepamanpas, imaraykun chayta ruwananchispaq kallpachakunanchis?

 ¿JAYK’A kutitan wasiykita pichanki? Wakinninchisqa juj wasiman astakuspa jinan tiyananchispaq cuartota ñaupaqta allinta pichanchis. ¿Iman pasanman tiyasqanchis cuartota mana pichaqtinchis? Cuartonchisqa ratullan qhellichakapunman. Yachasqanchis jina, wasinchis munay rikukunanpaqqa sapa kutillanmi pichananchis.

² Chaymi pasan imachus piensasqanchiswanpas ruwasqanchiswanpas. Manaraq bautizakushaspaqa llapanchismi kallpachakurqanchis vidanchista cambiananchispaq, chhaynapi “cuerponchispipas sonqonchispipas limpio kananchispaq” (2 Cor. 7:1). Llapa chaykunataña ruwarqanchis chaypas apóstol Pabloq yuyaychasqantan kasukunanchis. Paymi nirqan: “Mosoqyachishallaychis imaynachus piensasqaykichista”, nispa (Efes. 4:23). ¿Imaraykun kallpachakushanallanchis piensasqanchista mosoqyachinanchispaq? Chayta mana ruwasunmanchu chayqa ratullan kay pachapi mana allin ruwaykunawan samaykachikusunman. Chaykuna mana pasawananchispaqqa allintan t’aqwirikunanchis imayna piensasqanchista, kausasqanchista, imatachus munapayasqanchistapas, chhaynapin Jehová Diosqa allinpaq qhawariwasun.

3. ¿Imatan ruwananchis piensasqanchista mosoqyachinanchispaq? (Romanos 12:2).

³ ¿Imatan ruwananchis yuyayninchista mosoqyachinanchispaq? (Leey Romanos 12:2). Chaypaqqa sonqonchistan allinta t’aqwirikunanchis, jinaspapas kallpachakunanchismi Jehová  Diospa kamachikuyninkunata kasukunanchispaq. Imapipas cambiananchis kaqtinqa usqhayllan cambiananchis, chaytaqa tukuy tiempon ruwananchis, manan juj kutillatachu. 

4. ¿Imatan ruwananchis kay pacha ruwaykunawan ama samaykachikunanchispaq?

⁴ Mosoq pachapiqa ch’uya runakunan kapusunchis, chaypiqa munasqanman jinan Jehová Diosta yupaychasunchis. Ichaqa chay p’unchay chayamunankamaqa kallpachakushanallanchismi yuyayninchista mosoqyachinanchispaq. Romanos 12:2 textopi apóstol Pabloq nisqanmanta yachasunchis. Chaymanta yachaymi yanapawasun yuyayninchista mosoqyachinanchispaq, chaymantapas yanapawasunmi Jehová Diospa munayninta ñaupaqman churananchispaq. Noqanchisqa manapunin kay pacha ruwaykunawanqa samaykachikunanchischu, aswanpas allintan t’aqwirikunanchis Jehová Diospa piensasqanman jinachus imatapas ruwashanchis icha manachus chayta.

5. ¿Imatan ruwananchis Diospa p’unchayninta makillachus suyakushanchis icha manachus chayta yachananchispaq? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

⁵ Jehová Diosqa munanmi chayamunan p’unchayta makilla suyakunanchista (2 Ped. 3:12). Chay p’unchayta makillachus suyakushanchis icha manachus chayta yachananchispaqmi tapukunanchis: “¿Rikuchinichu ruwasqaywan tukukuy p’unchaykunapi kausashasqayta? ¿Rikuchinichu manaraq llank’anata ajllakushaspa manaraq estudianaypaq decidishaspapas Jehová Diosta serviy noqapaq aswan importante kasqanta? ¿Nishutachu familiayta uywanaypaq qolqemanta llakikuni, icha Jehová Diospa yanapayninpichu confiani?”, nispa. Jehová Diosqa anchatan kusikun paypa munasqanman jina kausananchispaq kallpachakusqanchista rikuspaqa (Mat. 6:25-27, 33; Filip. 4:12, 13).

6. ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakushanallanchis?

⁶ Sapa kutillanmi qhawarikunanchis Jehová Diospa piensasqanman jinachus piensashanchis icha manachus chayta. Apóstol  Pablon ñaupaq tiempopi Corinto llaqtayoq cristianokunata yuyaycharqan: “Qankuna kikiykichista allinta t’aqwikuychis allinchus iñiypi kashankichis icha manachus chayta yachanaykichispaq, allintataq qhawarikuychis imayna runachus kashankichis chayta”, nispa (2 Cor. 13:5). Allin iñiyniyoq kayqa manan juñunakuykunaman riyllachu, manan Diosmanta willayllachu, aswanpas allin iñiyniyoq kasqanchistan rikuchinchis Jehová Dios jina piensaspa, munayninman jina imatapas ruwaspa. Chaypaqmi ichaqa kallpachakunanchis yuyayninchista tukuy tiempo mosoqyachinanchispaq. ¿Iman chaypaq yanapawasunman? Chaypaqqa sapa p’unchaymi Bibliata leenanchis, jinaspa kallpachakunanchis Jehová Dios jina piensananchispaq; imapipas cambiananchis kaqtinqa usqhayllan cambiananchis. Chhaynapin papanchis Jehová Diosta kusichisunchis (1 Cor. 2:14-16).

7. Efesios 4:31, 32 nisqan jina, ¿imata ruwananchispaqmi kallpachakunallanchistaq, imaraykun chaykunata saqepuy sasa kanman?

⁷ (Leey Efesios 4:31, 32). Diosta serviqkunaqa manan yuyaynillanchistachu mosoqyachinanchis, aswanpas kallpachakunanchismi mosoq runa kaywan p’achakunanchispaq (Efes. 4:24). Chaypaqqa manan jinallachu kananchis, aswanpas noqanchismantan wijch’upunanchis sintipakuq kayta, phiñasqa kayta, k’araq phiñakuyta ima. Chaykunata wijch’upuyqa sasan kanman erqe kasqanchismantapacha chaykuna sonqonchispi kasqanrayku. Bibliapas rimanmi runakunaqa imallamantapas usqhaylla phiñakuq kasqanchista (Prov. 29:22). Chayraykun bautizakusqanchis qhepamanpas kallpachakushanallanchis mana allin kaqkunata noqanchismanta wijch’upunanchispaq.

8, 9. ¿Imaraykun Stephen hermanonchis jina kallpachakushanallanchis ñaupa kausayninchista saqepunanchispaq?

⁸ Stephen hermanonchismanta yachasun, payqa ratulla phiñakuqsi kasqa. Paymi nin: “Bautizakusqay qhepamanpas tukuy atisqaytan kallpachakuq kani ama usqhaylla phiñakuq kanaypaq. Juj kutinmi juj barriopi tiyaq familiakunaman visitasharqayku Diosmanta willanaykupaq, chayllamanmi juj suwaqa carroypa radionta aparikuspa phawaylla ayqekurqan. Chaymi noqapas phawaylla qhepanta rirqani, jap’irunay kashaqtinmi payqa radioyta pampaman wijch’uspa ayqekurqan. Chaytan noqaqa juj hermanokunaman willarqani, jinan allin experienciayoq hermano tapuwarqan: ¿Imatan ruwawaq karqan chay suwata jap’iruspa?, nispa. Chayta tapuwaqtinmi reparakurqani ñaupa kausayniyta manaraq saqepusqayta”, nispa. b

⁹ Munanchisña ñaupa kausayninchista llapanta saqepuyta chaypas juchasapa kasqanchisraykun jujmanta chaykunaman urmasunman, chaytan Stephen hermanonchispas reparakurqan. Chay pasawaqtinchisqa manan pisikallpayananchischu nitaqmi mana allin runapaq jinaqa qhawarikunanchischu. Apóstol Pablopas chhayna sasachakuykunapin tarikurqan. Chaymi nirqan: “Kay kamachikuytan noqapi tarini: Allin kaqta ruwayta munashaqtiy noqapiña mana allin kaq kashasqanta”, nispa (Rom. 7:21-23). Runakunaqa juchasapa kasqanchisraykun mana allin ruwaykunaman jujmanta urmasunman, chaykunaqa q’opa jinan pisi-pisimanta rijurimunman. Chayraykun kallpachakushanallanchis limpio runakuna kananchispaq. ¿Imakunan chaypaq yanapawasunman?

10. ¿Imatawanmi ruwananchis mana allin ruwaykunaman jujmanta ama urmananchispaq? (1 Juan 5:14, 15).

¹⁰ Sichus imallapipas pisipashankiraq chayqa  Jehová Diospa yanapayninta mañakuy usqhaylla cambianaykipaq, chaymantapas yanapayninpi confiay (leey 1 Juan 5:14, 15). Jehová Diosqa manan juj milagrota ruwaspachu yanapawasun, aswanpas kallpatan qowasun mana allin kaqkunawan ama atipachikunanchispaq (1 Ped. 5:10). ¿Imatan ruwasunman mañakusqanchisman jina imatapas ruwananchispaq? Sichus cambiaytapuni munashanchis chayqa manapunin mana allin ruwaykunataqa qhawashananchischu nitaqmi leenanchispaschu. Chaykunata qhawaspaqa jujmantan urmasunman (Filip. 4:8; Col. 3:2).

11. ¿Imatan ruwananchis mosoq runa kaywan p’achakushanallanchispaq?

¹¹ Ñaupa kausayninchista saqespaqa kallpachakunanchismi mosoq runa kaywan p’achakushanallanchispaq. ¿Imatan chaypaq ruwasunman? Chaypaqqa astawanmi Jehová Diosta reqsinanchis, jinaspapas kallpachakunanchismi pay jina kananchispaq (Efes. 5:1, 2). Sichus Bibliapi leespa reparanchis Jehová Dios perdonakuq kasqanta chayqa tapukunanchismi: “¿Noqapas perdonanichu jujkunata?”, nispa. Sichus sasachakuykunapi tarikuqkunata khuyapayasqanta reparanchis chayqa tapukunanchismi: “¿Khuyapayanichu sasachakuykunapi tarikuq hermanokunata? ¿Imatan paykunapaq ruwayman?”, nispa. Kallpachakushanallanchismi yuyayninchista mosoqyachinanchispaq, mosoq runa kaywan ima p’achakushanallanchispaq, chaypaqqa noqanchis kikinchiswanmi pacienciakuq kananchis.

12. ¿Atiyniyoqchu Biblia runakunaq vidanta cambiananpaq, imaynatan Stephen hermanonchista Biblia yanaparqan?

¹² Stephen hermanonchismanta rimallasuntaq. Payqa pisi-pisimantas kallpachakusqa mosoq runa kaywan p’achawan jina churakunanpaq. Paymi nillantaq: “Bautizakusqay qhepamanpas sasan noqapaqqa karqan genioyta controlakuy. Kunanqa tukuy atisqaytan kallpachakuni, chaymi mayninpiqa mana maqanakuyta munaspa juj ladoman ayqerikuni otaq llamp’u simillawan rimani. Chayta rikuspan esposaypas jujkunapas felicitawanku. Noqapas mayninpiqa chaykuna ruwasqaymantan admirakuni. Ichaqa manan kallpaywanchu cambiarqani, aswanpas Jehová Diosmi Bibliawan yanapawarqan, Bibliaqa ancha atiyniyoqmi runakunata yanapananpaq”, nispa.

13. ¿Iman yanapawasun allin kaqkunapi piensananchispaq? (Gálatas 5:16).

¹³ (Leey Gálatas 5:16). Jehová Diosqa qoykukuq Diosmi, chaymi santo espiritunta qowanchis mana allin munapayaykunata atipananchispaq, chhaynapi allin kaqta ruwananchispaq. Jehová Diosqa santo espirituntan qowanchis Bibliata estudiaqtinchis, juñunakuykunaman riqtinchis ima. Juñunakuykunapiqa hermanonchiskunawanmi tupanchis, paykunapas noqanchis jinan kallpachakushanku mana allin munapayaykunamanta cuidakunankupaq; chaykunata rikuypas anchatan kallpachawanchis (Heb. 10:24, 25; 13:7). Imallapipas pisipashanchisraq chayqa Jehová Diospa yanapaynintan tukuy sonqomanta mañakunanchis, chhaynapin Jehová Diosqa santo espiritunta qowasunchis chay mana allin munapayaykunawan maqanakushanallanchispaq. Manaña Jehová Dios chinkachinqachu mana allin munapayaykunata chaypas kallpatan qowasun ama ima juchamanpas urmananchispaq. Gálatas 5:16 textopi nisqan jina Diospa espiritunman jinallapuni purisunchis chayqa “manan aychaq ima munaynintapas ruwasunchu”.

14. ¿Imaraykun kallpachakushanallanchis allin ruwaykunapi yuyayninchista churananchispaq?

¹⁴ Kallpachakunanchismi allin ruwaykunapi yuyayninchis kananpaq, chaykunata ruwaymi yanapawasun mana allin munapayaykunata  umanchismanta wijch’upunanchispaq. Juchasapa runakunataq kanchis chayqa bautizakusqanchis qhepamanpas cuidakushanallanchismi mana allin munapayaymantaqa. Juchasapa kasqanchisraykun munasunman qolqerayku pujllayta, machananchiskama ujayta, qhelli ruwaykuna qhawaytapas (Efes. 5:3, 4). Juj wayna hermanonchismi nin: “Noqaqa nishutan qharimasiykunata munapayani. Qallariypiqa piensarqanin chay munapayaykunaqa ratulla chinkapunanpaq, ichaqa manan chhaynachu karqan, chaymi kunankamapas kallpachakushallani chay mana allin munapayaykunata atipanaypaq”, nispa. ¿Iman yanapawasunman ima mana allintapas nishuta munapayaqtinchis?

15. ¿Noqallanchischu mana allin munapayaykunawan maqanakushanchis, imaraykun chayta yachay anchata kallpachawanchis? (Qhaway kay parrafopaq fotokunata).

¹⁵ Sichus ima mana allin munapayaywanpas maqanakushanki chayqa ama pisikallpayaychu, manan sapallaykichu chhaynapiqa tarikushanki. Biblian nin: “Qankunaqa ima tentacionpipas tarikuspaqa manan waj tentacionpichu tarikushankichis, aswanpas lliu runaq tarikusqanpi jinallan”, nispa (1 Cor. 10:13a). Juj Bibliapin chay texto khaynata nin: “Qankunapas jujkuna jinan chay tentacionpiqa tarikushankichis”, nispa. Chaytaqa apóstol Pablon Corinto llaqtapi tiyaq cristianokunaman qelqarqan. Chaypi tiyaq wakin cristianokunaqa ñaupaqpis kasqaku jujwan pantaq runakuna, qharimasinkuwan puñuqkuna, machaqkuna ima (1 Cor. 6:9-11). Chay cristianokunaqa yaqapaschá bautizakusqanku qhepamanpas chay mana allin munapayaykunawanqa maqanakushallarqanku. Janaq pachapi Jesuswan kuska kamachikunankupaq ajllasqa cristianokunaña karqanku chaypas noqanchis jinan juchayoq runakuna karqanku, paykunamanta yachaypas anchatan kallpachawanchis. Reparasqanchis jina wakin runakunapas atiparqankun mana allin munapayaykunataqa. Chayraykun Bibliapas nin: “Allin iñiywan qaqata sayaychis; yachasqaykichis jina, lliu kay pachantinpi iñiqmasikunapas qankuna jinan ñak’arishanku”, nispa (1 Ped. 5:9).

16. ¿Ima trampamanmi mana urmananchischu, imarayku?

 ¹⁶ Manan ninanchischu: “Noqataqa manan pipas entiendewanchu”, nispaqa. Chhaynata piensayqa juj trampa jinan urmachiwasunman. Arí, chhaynata piensaspaqa manapaschá munasunmanñachu chay mana allin munapayaykunawan maqanakuytaqa. Ichaqa Bibliapin nin: “Diosqa junt’aqpunin, chaymi mana dejanqachu mana aguantanaykichiskama tentasqa kanaykichistaqa; aswanpas tentasqa kashaqtiykichismi payqa yanapayta qosunkichis, chhaynapi aguantanaykichispaq”, nispa (1 Cor. 10:13b). Nishutaña imatapas munapayasunman chaypas atisunmanmi Jehová Diospaq junt’aq sonqo kayta. Jehová Diospa yanapayninwanqa manapunin mana allin munapayaykunawanqa atipachikusunchu.

17. Juchasapa kasqanchisrayku munapayasunmanña mana allin ruwaykunata chaypas, ¿imatan usqhaylla ruwananchis?

¹⁷ Juchasapa kasqanchisraykun mayninpiqa munapayasunpuni mana allin ruwaykunataqa. Ichaqa chay mana allin munapayaykuna umanchisman jamuqtinqa usqhayllan wijch’upunanchis. Chaytan ñaupa tiempopi José sutiyoq waynapas ruwarqan. Payqa Potifarpa warminmantan ayqekurqan mana allin ruwaykunaman ama urmananpaq (Gén. 39:12).

18, 19. ¿Ima tapuykunapi piensaymi yanapawasun yuyayninchista mosoqyachinanchispaq?

¹⁸ Kay yachachikuypi yachamusqanchis jina tukuy atisqanchistan kallpachakunanchis yuyayninchista mosoqyachinanchispaq, chhaynapin Jehová Diosta kusichisunchis. Chayraykun sapa kuti imayna piensasqanchista t’aqwirikunanchis, jinaspa tapukunanchis: “¿Rikuchinichu imachus ruwasqaywan tukukuy p’unchaykunapiña kausashasqayta? ¿Kallpachakunichu mosoq runa kaywan p’achakushanallaypaq? ¿Pusachikushanichu Jehová Diospa santo espiritunwan?”, nispa.

¹⁹ Imayna piensasqanchista t’aqwirikusqanchis qhepamanqa manan ratullachu ch’uya runakuna kayta munarunanchis, mana chayqa pisikallpayasunmanmi. Filipenses 3:16 textoq nisqantan kasukunanchis, chaypin nin: “Maykamachus iñiyninchispi wiñarqanchis chayman jinapuni allinta purisun”, nispa. Sichus kallpachakusunchis yuyayninchista mosoqyachinanchispaq chayqa Jehová Diosmi bendeciwasun.