1, 2. Mateo 5:11 nisqan jina, ¿imaynan kashananchis sasachakuykunapi tarikuspa?

JESUSMI qatikuqninkunata niran kusisqa kausanankuta, ichaqa nillarantaqmi imaymana sasachakuykunapi tarikunankuta (Mat. 10:22, 23; Luc. 6:20-23). Chaymi mayninpiqa imaymana sasachakuykunapi tarikusunman. Yaqapaschá familianchispas otaq gobiernokunapas noqanchis contra sayarinkuman. Chaymantapas yaqapaschá llank’aqmasinchiskuna otaq escuelapi compañeronchiskunapas niwasunman Jehová Diospa cheqnikusqan ruwaykunata ruwananchispaq. Chaykunapaschá mayninpiqa llakichiwasunman.

² Bibliapin Santiago qelqaran ima sasachakuykunapiña tarikuqtinchispas ama llakikunanchispaq, aswanpas kusisqalla kananchispaq (Sant. 1:2, 12). Jesuspas niranmi: “Kusisqa kaychis noqarayku runakuna k’amisuqtiykichis, qatikachasuqtiykichis”, nispa (leey Mateo 5:11). Chhaynaqa, ¿imaynatataq sasachakuykunapi tarikuspari kusisqa kayta atisunman? Chaypaqmi yanapawasun ñaupa cristianokunaman Santiagoq carta qelqasqan. ¿Ima sasachakuykunapin tarikusharanku ñaupa tiempo cristianokuna?

3. ¿Ima sasachakuykunapin tarikuranku ñaupa tiempo cristianokuna?

³ Jesuspa wayqen Santiago paypa discipulon kapusqan qhepallamanmi Jerusalén llaqtapi tiyaq cristianokunata qatikachayta qallariranku (Hech. 1:14; 5:17, 18). Estebanta wañuchisqanku qhepamantaq llapa cristianokuna Judeaman Samariaman  ch’eqerichisqa karanku, wakinqa Chipre Antioquía llaqtakunamanraqmi chayaranku (Hech. 7:58–8:1; 11:19). Chhaynapiña tarikuranku chaypas Jehová Diosmantan willashallaranku, chhaynapin Romapipas iñiq t’aqakuna paqariran (1 Ped. 1:1). Ichaqa manan chay sasachakuykunallapichu tarikuranku.

4. ¿Ima sasachakuykunatawanmi aguantaranku ñaupa tiempo cristianokuna?

⁴ Roma llaqtapi kamachikuq Claudion 50 watakunapi jina llapa judiokunata kamachiran Roma llaqtamanta ripunankupaq. Chaymi chay llaqtapi tiyaq cristianokunaqa wasinkuta saqespa ripuranku juj llaqtakunaman (Hech. 18:1-3). Apóstol Pabloq nisqan jina 61 watakunapipas cristianokunaqa qatikachasqan kallarankutaq. Wakinmi karanku k’amisqa, wisq’asqa ima; wakinninkumantaqa imaymanankutan qechupuranku (Heb. 10:32-34). Chaymantapas wakin cristianokunaqa juj runakuna jinan mana imayoq kapuranku onqopuranku ima (Rom. 15:26; Filip. 2:25-27).

5. ¿Ima tapuykunamanmi kutichisunchis?

⁵ Santiagoqa yacharanmi iñiqmasinkuna imaymana sasachakuykunapi tarikusqankuta. Chaymi 62 watapi jina Jehová Diosqa Santiagota yuyaycharan cartata iñiqmasikunaman qelqananpaq. Chay cartapin iñiqmasikunata kallpacharan qatikachasqaña kashaspapas kusisqalla kanankupaq. Santiagoq nisqan jina, ¿iman astawanqa kusichiwanchis? ¿Ima llakikunapi tarikuspan manaña kusisqachu kasunman? ¿Imaynatan allin yuyayniyoq kay, allin iñiyniyoq kay, ama pisikallpayaypas yanapawasunman sasachakuypi tarikuspa kusisqalla kananchispaq? Chaykunamantan kaypi yachasun.

6. Lucas 6:22, 23 nisqan jina, ¿imaraykun kusisqa kasunman sasachakuykunapi tarikuspa?

⁶ Askha runakunan ninku: “Imaymanayoq kaspa qhali kaspa imallan kusisqaqa kayta atiwaq”, nispa. Noqanchismi ichaqa Santiagoq nisqan jina Jehová Diosta servispalla kusisqa kayta atisunman (Gál. 5:22). Noqanchisqa kusisqa kasunman Jehová Diospa munasqanman jina kausaspallan, Jesusta qatikuspa iman (leey Lucas 6:22, 23; Col. 1:10, 11). Imaynan lámpara ukhupi kaq k’anchaytaqa mana wayrapas parapas wañuchinchu, chhaynallataqmi sonqonchis ukhupi kusisqa kasqanchisqa mana ima sasachakuykunawanpas tukunchu. Aswanpas chay sasachakuykunapi kasqanchismi rikuchin Jesuspa discipulon kasqanchista (Mat. 10:22; 24:9; Juan 15:20). Chaymi Santiagopas niran: “Wayqe-panaykuna, anchata kusikuychis ima pruebapiña tarikuspapas”, nispa (Sant. 1:2).

7, 8. ¿Imaynatan sasachakuykuna allin iñiyniyoq kananchispaq yanapawanchis?

⁷ Santiagon nillarantaq: “Iñiyniykichischus chhayna probasqa kanqa chayqa, allintan imatapas aguantankichis”, nispa (Sant. 1:3). Chhaynaqa sasachakuykunan yanapawanchis allin iñiyniyoq kananchispaq. Guerrapi maqanakunapaq espadataqa ñaupaqtan ninapi parichinku jinaspataq unuman churanku ch’ila mana p’akikuq kananpaq. Chhaynallatataqmi sasachakuykunaqa yanapawanchis allin iñiyniyoq kananchispaq, chaymi chay sasachakuykunataqa kusisqa aguantananchis. Chayraykun Santiagoqa niran: “Imaymanata aguantaspan qankunaqa allin preparasqa kankichis, chhaynapi tukuy imapipas junt’asqa kanaykichispaq, allinpuni kanaykichispaqwan”, nispa (Sant. 1:4).

⁸ Santiagoq qelqasqan cartapi nisqan jina, yaqapaschá sasachakuykunapi tarikuspaqa manaña kusisqachu kasunman. ¿Ima sasachakuykunan chaykuna kanman? ¿Imaynatan chaykunata atipasunman?

9. ¿Imaraykun Jehová Diosmanta yachayta mañakunanchis?

⁹ Kay sasachakuypi tarikuqtinchis: Mana imatapas ruwayta atispa. Mayninpiqa manan imanakuytapas atinchischu sasachakuykunapi tarikuspaqa, chaymi llakisqa kashasunman. Chayraykun Jehová Diospa yanapayninta mañakunanchis, chhaynapi paypa munasqanman jina imatapas ruwananchispaq, hermanonchiskunaq allinninpaq kananpaq ima (Jer. 10:23). Chaypaqmi sasachakuykunata atipananchispaq necesitanchis allin yuyayta allin yachayta ima.

10. Santiago 1:5 nisqanman jina, ¿imatan ruwananchis yachayta necesitaspa?

 ¹⁰ Kaytan ruwawaq: Jehová Diosmanta yachayta mañakuy. Ima sasachakuypipas tarikuspaqa Jehová Diosmantan yachayta mañakunanchis, chhaynapi allinta imatapas decidinanchispaq. Chayta ruwasun chayqa ima sasachakuytapas aguantasunmi kusisqataqmi kasunpas (leey Santiago 1:5). ¿Imatan ruwasunman Jehová Dios mana kaqratochu mañakusqanchisman kutichimuqtin? Santiagon nin: “Diosmanta mañakushallaychis”, nispa. Jehová Diosninchisqa manan phiñakunqachu sapa kuti mañakusqanchismantaqa, aswanpas yachaytan qowasunchis ima sasachakuytapas allinta aguantananchispaq. ¡Jehová Diosninchisqa maytan yanapayta munawanchis! (Sal. 25:12, 13.) Chayta yachayqa maytan kusichiwanchis. Chhaynaqa, ¿imaynatan Jehová Dios yachayta qowanchis?

11. ¿Imakunatawanmi ruwananchis allin yuyaywan imatapas ruwananchispaq?

¹¹ Jehová Diosqa Bibliapin yachaytaqa qowanchis (Prov. 2:6). Chaypaqmi noqanchisqa Bibliatapas qelqanchiskunatapas allinta estudiananchis. Ichaqa manan yachayllachu yachananchis, aswanpas kasukunanchismi. Chaymi Santiagoqa niran: “Ama yanqa uyariqkunallachu kaychis, aswanpas kasukuychispuni Diospa simintaqa”, nispa (Sant. 1:22). Sichus Jehová Diospa nisqanta kasukusunchis chayqa llamp’u sonqo runan kasunchis, thaj kausayta maskhaq khuyapayakuq ima (Sant. 3:17). Chhayna kasqanchismi yanapawasun kusisqalla ima sasachakuytapas aguantananchispaq.

12. ¿Imaraykun allintapuni Bibliata estudiananchis?

¹² Diospa simin qelqaqa juj espejo jinan noqanchispaqqa. Imaynan espejoqa allinta rikukunanchispaq yanapawanchis, chhaynatan Diospa siminpas kausayninchispi  yanapawanchis (Sant. 1:23-25). Bibliata estudiaspaqa yaqapaschá reparakusunman usqhaylla imamantapas phiñakuq kasqanchista. Ichaqa, Jehová Diospa yanapayninwanqa ima sasachakuypiña tarikuspapas manan usqhayllachu phiñakusunchis, chaymi yanapawasun imapiña tarikuspapas allinta imatapas decidinanchispaq (Sant. 3:13). ¡Chaymi allintapuni Bibliataqa estudiananchis!

13. ¿Imaraykun allinta yachananchis ñaupa tiempopi Dios serviqkunamanta?

¹³ Mayninpiqa juchaman urmasparaqmi imatapas allinta yachanchis. Chay mana pasawananchispaqqa jujkunamanta yachaymi yanapawasunman, chaymi Santiagoqa kallpachawaranchis Abrahanmanta, Rahabmanta, Jobmanta, Eliasmanta yachananchispaq (Sant. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18). Paykunaqa Jehová Diospa yanapayninwanmi ima sasachakuyninkutapas kusisqalla aguantaranku. Chhaynan noqanchispas kananchis, Jehová Diospa yanapayninwanqa ima sasachakuyninchistapas aguantasunmi.

14, 15. ¿Imaraykun Jehová Diospa promesankunamanta mana iskayananchischu?

¹⁴ Kay sasachakuypi tarikuqtinchis: Diospa yachachikuyninmanta iskayaqtinchis. Mayninpiqa sasan kanman Bibliata allinta entiendey, chaymantapas yaqapaschá Jehová Diosninchisqa mana munasqanchisman jinachu mañakusqanchisman kutichimunman. Chhaynapi tarikuspaqa yaqapaschá iskayayta qallarisunman, jinaspa iñiyninchispi pisikallpayasunman Jehová Dioswanpas manañan amigontinchu kapusunman (Sant. 1:7, 8). Chhaynapi tarikuspaqa sumaq kausay suyakusqanchistapas manan kusisqachu suyakushasunman.

¹⁵ Apóstol Pablon niran ‘suyakuyqa ancla jina noqanchispaq’ kasqanta (Heb. 6:19). Chay anclaqa jatun wayra lamar-qochapi kaqtinmi barcota allinta sayachin, ichaqa sichus chay anclaq cadenan oxidasqa kanman chayqa facil-llatan p’itirakapunman. Chhaynatan iñiyninchispas chiriyapunman sichus Jehová Diospa promesankunamanta iskayasunman chayqa. Chaymi Santiagoqa niran: “Pipas iskayaqqa lamar-qochapi wayraq aytikachasqan unu jinan kanman”, nispa (Sant. 1:6). Chhaynapi tarikuspaqa manan kusisqachu kasunman.

16. ¿Imatan ruwasunman imamantapas iskayaqtinchis?

¹⁶ Kaytan ruwawaq: Ama iskayanaykipaq allin iñiyniyoq kanaykipaq kallpachakuy. Eliaspa tiemponpipas Diosta serviqkunaqa iskayarankun. Chaymi profeta Elías paykunata niran: “¿Jayk’aqkaman qankuna iskay yuyaypi kankichis? Señor Diospuni cheqaq Dios kaqtinqa, payta serviychis, Baal kaqtintaq chayta serviychis”, nispa (1 Rey. 18:21). Chayqa kunan tiempopipas pasawasunmanmi. Chaymi noqanchisqa Bibliata allinta estudiananchis. Chaypin reparasunchis Jehová Diosqa cheqaqpuni kasqanta, Bibliapas paypa yuyaychasqan kasqanta, Jehová Diospa testigonkunapas serviqninkuna kasqantawan (1 Tes. 5:21). Chaytachus ruwasun chayqa allin iñiyniyoqmi kasun, jinaspapas manan imamantapas iskayasunchu. Sichus imamantapas iskayashanchisraq chayqa iñiq t’aqapi umalliqkunaq yanapaynintan mañakunanchis. Chhaynapin Jehová Diosta kusisqa servisun.

17. ¿Iman pasawasunman pisikallpayaqtinchis?

¹⁷ Kay sasachakuypi tarikuqtinchis: Pisi kallpa kaspa. Biblian nin: “Llaki-phutiy p’unchaypichus pisi kallpayanki chayqa, pisi kallpapunin kashanki”, nispa (Prov. 24:10). Sichus pisi kallpayasunchis chayqa manan kusisqachu kasunchis.

18. ¿Imaynataq aguantaq kayri?

 ¹⁸ Kaytan ruwawaq: Jehová Diospa yanapayninpin confianayki. Ima sasachakuyninchistapas aguantananchispaqqa Jehová Diospa yanapaynintan maskhananchis (Sant. 5:11). Santiago ‘aguantaymanta’ rimaspaqa mana kuyurispa qaqa sayaymantan rimashan. Imaynan mana manchakuq soldadoqa guerrapi kashaspa mana kuyurispa qaqata sayan, chhaynatan noqanchispas aguantananchis.

19. ¿Imatan apóstol Pablomanta yachasunman?

¹⁹ Apóstol Pabloqa Jehová Diospa yanapayninpin confiaran. Chaymi sasachakuykunapiña tarikuspapas mana pisipaspa aguantaran (2 Cor. 12:8-10; Filip. 4:13). Chhaynan noqanchispas kananchis, ima sasachakuypiña tarikuspapas Jehová Diospa yanapaynintan maskhananchis paypitaqmi confiananchispas. Chhaynapin tukuy imatapas aguantasun (Sant. 4:10).

20, 21. ¿Imamantan mana iskayananchischu?

²⁰ Ima sasachakuypipas tarikuspaqa manan ninanchischu: “Jehová Diosmi castigashawan”, nispaqa, aswanpas imachus Santiagoq nisqantan yuyarinanchis. Paymi niran: “Pipas pruebapi tarikuspaqa ama nichunchu: ‘Diosmi pruebaman churawashan’, nispaqa. Imaynan Diosqa mana imawanpas tentasqachu kanman, chhaynallataqmi payqa mana pitapas mana allinkunawanqa pruebaman churanmanchu”, nispa (Sant. 1:13). Sichus chaymanta mana iskayasunchu chayqa astawanmi Jehová Diosninchisman achhuykusun (Sant. 4:8).

²¹ Jehová Diosninchisqa “manan llanthu jinachu kayman jaqayman cambian” (Sant. 1:17). Payqa ñaupa tiempopi cristianokunatapas sumaqtan yanaparan, noqanchistapas yanapawasunpunin llakikuyninchista aguantananchispaq. Chaymi Jehová Diosmanta mañakunanchis allin yuyayta, iñiyta, kallpata ima. Payqa uyarinqapunin mañakusqanchistaqa, chaymi noqanchisqa paypa yanapayninpi confiananchis, chhaynapin ima sasachakuytapas kusisqa aguantasunchis.